پرش به محتوا

منا: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۰٬۰۲۶ بایت اضافه‌شده ،  ۶ ژوئیه
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۱۲: خط ۱۲:


در مجموع باید گفت: حضرت ابراهیم به هنگام [[قربانی]] پیشانی فرزندش را بر تل و ارتفاعات «کوه [[منی]]» مشرف بر مسجد منی گذاشت و این مسجد را به مناسبت ارتفاعات منی مسجد خیف می‌نامند<ref>باستان‌شناسی و جغرافیای تاریخی و قصص قرآن، ص۲۷۷.</ref>.<ref>[[محرم فرزانه|فرزانه، محرم]]، [[اماکن جغرافیایی در قرآن (کتاب)|اماکن جغرافیایی در قرآن]]، ص ۳۸۳.</ref> [[حجاج]] سه شب در این بیابان وقوف می‌‌کنند و در سه قسمت در آن "رجم" نموده و در نهایت در آن [[قربانی]] می‌‌نمایند<ref>[[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص ۵۶۲.</ref>.
در مجموع باید گفت: حضرت ابراهیم به هنگام [[قربانی]] پیشانی فرزندش را بر تل و ارتفاعات «کوه [[منی]]» مشرف بر مسجد منی گذاشت و این مسجد را به مناسبت ارتفاعات منی مسجد خیف می‌نامند<ref>باستان‌شناسی و جغرافیای تاریخی و قصص قرآن، ص۲۷۷.</ref>.<ref>[[محرم فرزانه|فرزانه، محرم]]، [[اماکن جغرافیایی در قرآن (کتاب)|اماکن جغرافیایی در قرآن]]، ص ۳۸۳.</ref> [[حجاج]] سه شب در این بیابان وقوف می‌‌کنند و در سه قسمت در آن "رجم" نموده و در نهایت در آن [[قربانی]] می‌‌نمایند<ref>[[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص ۵۶۲.</ref>.
==مِنیٰ==
بیابان وسیعی است که در جانب شرقی [[مکه]] و میان مکه و [[وادی]] [[مشعر الحرام]] قرار گرفته و در فاصله ۱۰ کیلومتری [[خانه خدا]] بین دو رشته [[کوه]] محصور است. محدوده [[سرزمین]] منیٰ از آخر «وادی محَسّر» تا «جمره [[عقبه]]» است. گویند وقتی [[حضرت آدم]]{{ع}} به [[زمین]] [[هبوط]] کرد در این مکان فرود آمد؛ از او در اینجا پرسیدند آیا آرزوی [[بهشت]] داری؟ لذا این سرزمین به [[منی]] معروف شد<ref>اخبار مکه ازرقی، ج۲، ص۴۴۶؛ علل الشرایع، صدوق، ج۲، ص۴۳۵.</ref>. از دعای [[امام صادق]]{{ع}} در منیٰ برمی‌آید که ریشه مِنیٰ از مِنَّت است؛ زیرا [[خداوند]] بر [[مردم]] [[منت]] گذاشت و در این مکان [[اعمال]] [[حج]] را به آنان یاد داد.
{{متن حدیث|اللَّهُمَّ هَذِهِ مِنًى وَ هِيَ مِمَّا مَنَنْتَ بِهَا عَلَيْنَا مِنَ الْمَنَاسِكِ فَأَسْأَلُكَ أَنْ تَمُنَّ عَلَيْنَا بِمَا مَنَنْتَ بِهِ عَلَى أَنْبِيَائِكَ فَإِنَّمَا أَنَا عَبْدُكَ وَ فِي قَبْضَتِكَ}}<ref>فروع کافی، کلینی، ج۴، ص۴۶۱.</ref>.
طول این سرزمین را بیش از ۳۵۰۰ متر ذکر کرده‌اند. حجاج پس از [[طلوع]] [[آفتاب]] صبح [[روز]] دهم [[ذی‌الحجه]] از مشعر الحرام به سمت منیٰ [[حرکت]] می‌کنند. سرزمین منیٰ در طول [[تاریخ]] [[شاهد]] وقایع مهمی بوده و قبل از [[اسلام]] یکی از مراکز مهم تجارتی و [[بازرگانی]] محسوب می‌شده است. از وقایع مهم این سرزمین پیمان‌های «[[عقبه اول]]» و «[[عقبه دوم]]» در [[صدر اسلام]] است. از وقایع مهم دیگر این سرزمین [[بسیج]] و [[سازماندهی]] و استقرار [[سپاه اسلام]] برای [[فتح مکه]] در [[سال هشتم هجری]] بود. [[پیامبر]]{{صل}} پس از فتح مکه در مکان «[[مسجد]] خَیف» علل [[پیروزی]] و فتح مکه را تشریح ساختند.
قسمت پایانی منیٰ، یعنی عقبه جایی است که نخستین بار [[مسلمانان]] یثرب در آنجا با [[رسول خدا]]{{صل}} [[بیعت]] کردند و بیعت آنها به «[[بیعة]] العقبه» [[شهرت]] یافت.
کار اصلی حجاج در منیٰ، چنان است که در روز دهم، ابتدا جَمَره عقبه را [[رمی]] می‌کنند. پس از رمی، [[قربانی]] و سپس حلق یا تقصیر انجام می‌شود و بدین ترتیب از حالت [[احرام]] بیرون می‌آیند. و آنان موظفند در [[روز]] یازدهم و دوازدهم هر سه جمره اولی، ثانیه و [[عقبه]] را [[رمی]] کنند و شب‌ها را در منیٰ بیتوته کنند.
در گذشته و تا [[زمان]] [[دولت عثمانی]] از شب [[عید قربان]] و دو روز بعد، [[جشن]] و [[سرور]] در منیٰ برپا و همه جا چراغان می‌شده است.
یکی از مسائل [[فقهی]] مورد بحث در منیٰ، آن بوده که آیا ساختمان در آنجا رواست یا خیر؟ در این باره [[اختلاف]] نظریه‌های فراوانی وجود داشته است. پیش از دوره وهابی‌ها ساختمان‌های متعددی در منیٰ بوده است اما پس از آن، برای مدتی آن بناها تخریب شد و تا این اواخر شیخ عبدالله بن باز با ساختن بنای دائمی در آنجا مخالف بود. از سال ۱۴۱۸ به این سو، چادرهای جدیدی درست شده است. این چادرها از جنس برزنت و غیر قابل احتراق تهیه و در طول سال برچیده نمی‌شود. همچنین تمامی راه‌های اصلی و فرعی سنگفرش یا آسفالت شده است.
چادرهای [[ایرانی]] در نخستین بخش منیٰ، پس از عبور از [[وادی محسر]] قرار دارد. قربانگاه‌های منیٰ در گذشته در بخش ورودی منیٰ از سمت وادی محسر واقع شده بود. از [[سال ۱۴۲۰ هجری]]، [[قربانگاه]] اصلی به محل دیگری در فاصله ۵۰۰ متری منیٰ به نام مُعَیصم انتقال یافته و به صورت مجهز و با تقسیم بخش‌های آن برای حجاج کشورهای مختلف، به فعالیت مشغول است. هنوز بخشی از قربانگاه‌ها نیز در همان منطقه قرار دارد<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، رسول جعفریان، مشعر، ص۱۴۴.</ref>.
'''[[واجبات]] منیٰ''': پس از [[طلوع صبح]] [[دهم ذی‌حجه]] که [[حاجیان]] با [[حال]] [[احرام]] از مشعر به سوی منیٰ می‌آیند، طی سه روز و دو شب واجباتی (اعمالی و وقوف) به جای می‌آورند.
در روز دهم، چهارمین و پنجمین و ششمین عمل از [[اعمال]] [[حج]] (یعنی رمی جمره عقبی، [[قربانی]]، حلق یا تقصیر) را باید انجام داد. در روز یازدهم و دوازدهم، سیزدهمین عمل حج (یعنی رمی جمرات ثلاث) را باید انجام داد. در شب یازدهم و دوازدهم، دوازدهمین عمل [[حج]] (یعنی وقوف در منیٰ) را باید به عمل آورد.
'''[[مستحبات]] منیٰ''': [[غسل]] [[روز]] [[عید]] کردن، [[نماز]] روز عید خواندن، دعاهای روز عید خواندن، [[حمد]] [[خدا]] پس از [[اعمال]] روز عید کردن، نماز در [[مسجد]] کبش و [[بیعت]] خواندن، شب [[سیزدهم ذی‌حجه]] را در منیٰ به سر بردن، ریگ‌های مازاد مشعر را در [[منی]] [[دفن]] نمودن، صد رکعت نماز مستحبی در [[مسجد خیف]] خواندن، مستحبات هر یک از اعمال [[واجب]] ([[رمی]]، [[قربانی]]، حلق یا تقصیر) را به جای آوردن؛ هر یک از [[اذکار]] {{متن حدیث|سُبْحَانَ اللَّهِ‌، لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ‌، الْحَمْدُ لِلَّهِ‌}} را صد بار در مسجد خیف گفتن، تکبیرات {{متن حدیث|اللَّهُ أَكْبَرُ... الْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى مَا أَبْلَانَا}} را بعد از ۱۵ نماز (از ظهر روز عید تا صبح روز سیزدهم) خواندن.
'''[[تسمیه]] منیٰ''': به تفاوت نقل نام کوهی است در این [[سرزمین]]. در اینجا [[حضرت ابراهیم]] گفت: «تمنا» کن. [[حضرت آدم]] و حضرت [[حوا]] در این نقطه [[آمرزش الهی]] را «تمنا» کردند. حضرت آدم در اینجا در پاسخ به [[جبرئیل]] که آیا تمنایی داری؟ گفت تمنای [[جنت]]. از «اِمناء» (به معنی [[خون]] ریختن) است؛ چراکه در اینجا خون قربانی ریخته می‌شود. از «[[منت]]» است و [[خداوند]] بر [[مردم]] منت گذاشت و در اینجا اعمال حج را به آنان یاد داد. همچنین از [[امام رضا]]{{ع}} نقل شده است که فرمود: [[منا]] را از آن جهت «منا» می‌خوانند که جبرئیل به ابراهیم گفت {{متن حدیث|تَمَنَّ عَلَى رَبِّكَ مَا شِئْتَ‌}} ابراهیم از خداوند خواست بجای فرزندش، قوچی را بفرستد تا به عنوان [[فدیه]] اسماعیل آن را [[ذبح]] کند و خداوند آرزوی او را برآورده کرد.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۹۹۴.</ref>.
'''اماکن منیٰ''':
# [[مساجد]]، چون: مسجد خیف، مسجد صفایح، مسجد کبش، مسجد بیعت، مسجد [[کوثر]].
# [[قربانگاه]]، موسوم به [[مسلخ]] و [[مذبح]] و [[منحر]]. محل وسیع و محصوری است در سر راه مشعر در ورود به منیٰ در سمت راست که برای [[قربانی کردن]] اختصاص یافته است (اگرچه قربانی کردن در هر نقطه‌ای از [[منی]] جایز است).
# جمرات یا جمار (جمع جمره) سه ستون سنگی است که از دامنه کوهی که فاصل میان [[مکه]] و منیٰ است شروع شده و به عمق منیٰ تا طول ۲۷۱ پیش می‌رود.
وقایع منیٰ- بعد از [[بعثت]] سه واقعه [[تاریخی]] مهم در منیٰ اتفاق افتاد:
#در اینجا [[صحیفه]] ملعونه برای [[محاصره اقتصادی]] [[اجتماعی]] [[پیامبر]] و [[بنی‌هاشم]] تنظیم شد.
#در اینجا در سال‌های [[دوازده]] و سیزده [[هجری]] اهالی یثرب با [[پیامبر اکرم]] [[بیعت]] کردند.
#در اینجا بود که به [[سال هشتم هجری]] در [[فتح مکه]] [[سپاه]] پیامبر اکرم{{صل}} [[اردو]] زد.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۹۹۵.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
۷۳٬۳۴۳

ویرایش