حجة الوداع: تفاوت میان نسخه‌ها

۹۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۴ اکتبر ۲۰۲۴
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۶۹: خط ۶۹:
گر چه در این حج، یکی از اهداف و خصایص بارز [[تعلیم]] مناسک صحیح حج بود، ولی دو نکته اساسی نیز در «حجة الوداع» وجود دارد که می‌تواند حائز اهمیت باشد:
گر چه در این حج، یکی از اهداف و خصایص بارز [[تعلیم]] مناسک صحیح حج بود، ولی دو نکته اساسی نیز در «حجة الوداع» وجود دارد که می‌تواند حائز اهمیت باشد:


۱. [[نمایش قدرت]] و تجلی روح [[توحید]]: حج سال دهم هجری «حجة الوداع» اولین و آخرین حج با شکوهی بود که شخص [[پیامبر اسلام]] در جمع یارانش پس از [[پیروزی اسلام]] به جا آورد و خصوصیات آن می‌تواند بیانگر معیارهای درست و اهداف این مراسم ابراهیمی باشد.
۱. نمایش قدرت و تجلی روح [[توحید]]: حج سال دهم هجری «حجة الوداع» اولین و آخرین حج با شکوهی بود که شخص [[پیامبر اسلام]] در جمع یارانش پس از پیروزی اسلام به جا آورد و خصوصیات آن می‌تواند بیانگر معیارهای درست و اهداف این مراسم ابراهیمی باشد.


قبل از [[حرکت]] [[فرمان]] داد در [[مدینه]] و اطراف آن، مردم برای شرکت در مراسم [[بسیج]] شوند و منادیان با صدای بلند مسلمانان را به حضور در [[حج]] فراخواندند و همه را از حج [[رسول خدا]] باخبر کردند. [[پیامبر اکرم]] به کسانی که [[اسلام]] آورده بودند و دسترسی به آنان نداشت، [[نامه]] نوشت که قصد حج دارد تا کسانی که [[توانایی]] دارند در حج شرکت نمایند. بدین ترتیب همه [[مسلمانان]] با [[دعوت عمومی]] [[پیامبر]] جهت حضور در این [[مراسم]] با [[شکوه]] [[بسیج]] شدند و جمعی در [[مدینه]] و گروه‌های زیادی در اثنای راه به پیامبر ملحق گشتند.
قبل از حرکت [[فرمان]] داد در [[مدینه]] و اطراف آن، مردم برای شرکت در مراسم [[بسیج]] شوند و منادیان با صدای بلند مسلمانان را به حضور در [[حج]] فراخواندند و همه را از حج [[رسول خدا]] باخبر کردند. [[پیامبر اکرم]] به کسانی که [[اسلام]] آورده بودند و دسترسی به آنان نداشت، نامه نوشت که قصد حج دارد تا کسانی که [[توانایی]] دارند در حج شرکت نمایند. بدین ترتیب همه [[مسلمانان]] با دعوت عمومی [[پیامبر]] جهت حضور در این مراسم با شکوه [[بسیج]] شدند و جمعی در [[مدینه]] و گروه‌های زیادی در اثنای راه به پیامبر ملحق گشتند.


بنا به [[روایات]] محدثین اهل سنت، پیامبر پیش از [[هجرت]] دو بار حج گزارده و در [[روایات شیعه]] بیش از دو بار (حتی بیست بار) نیز آمده ولی هیچ کدام در شرایطی که «حجة الوداع» انجام گرفته، نبوده است و نمی‌تواند معیار کامل حج [[توحیدی]] و [[حج ابراهیمی]] و حجم [[محمدی]] باشد.
بنا به [[روایات]] محدثین اهل سنت، پیامبر پیش از [[هجرت]] دو بار حج گزارده و در روایات شیعه بیش از دو بار (حتی بیست بار) نیز آمده ولی هیچ کدام در شرایطی که «حجة الوداع» انجام گرفته، نبوده است و نمی‌تواند معیار کامل حج [[توحیدی]] و [[حج ابراهیمی]] و حجم محمدی باشد.


خصوصیات چشمگیر «حجة الوداع» نشانگر این [[حقیقت]] است که پیامبر در قالب مناسک حج و در طی این جریان با [[شکوه]]، تمامی [[قدرت اسلام]] و عظمت [[مسلمین]] و نقش [[رهبری]] را به نمایش گذاشت. [[مسلمانان]] از سراسر [[جزیرة العرب]] که در این مراسم شرکت کرده بودند، در بازگشت [[اخبار]] این [[تشکل]] باشکوه و رهبری [[متحد]] را به اطلاع همه می‌رساندند و به این وسیله خطر تحریک [[دشمن]] در همه جا خنثی می‌گردید. [[پیامبر اکرم]] در این حج با شکوه، عملاً به مسلمین [[تعلیم]] داد که چگونه می‌تواند از نیروهای پراکنده [[قدرت]] واحدی را به وجود آورند و با رهبری صحیح [[هدف‌ها]] و مقصدها را متحد نموده، علیرغم همه اختلاف‌های صوری و شکلی، صف واحدی را در برابر دشمن تشکیل دهند.
خصوصیات چشمگیر «حجة الوداع» نشانگر این [[حقیقت]] است که پیامبر در قالب مناسک حج و در طی این جریان با شکوه، تمامی قدرت اسلام و عظمت [[مسلمین]] و نقش [[رهبری]] را به نمایش گذاشت. [[مسلمانان]] از سراسر [[جزیرة العرب]] که در این مراسم شرکت کرده بودند، در بازگشت [[اخبار]] این [[تشکل]] باشکوه و رهبری [[متحد]] را به اطلاع همه می‌رساندند و به این وسیله خطر تحریک [[دشمن]] در همه جا خنثی می‌گردید. [[پیامبر اکرم]] در این حج با شکوه، عملاً به مسلمین [[تعلیم]] داد که چگونه می‌تواند از نیروهای پراکنده [[قدرت]] واحدی را به وجود آورند و با رهبری صحیح [[هدف‌ها]] و مقصدها را متحد نموده، علیرغم همه اختلاف‌های صوری و شکلی، صف واحدی را در برابر دشمن تشکیل دهند.


۲. طرح عینی مسأله رهبری: در جریان حجة الوداع مسلمانان به [[طور]] عینی رهبری پیامبر را [[مشاهده]] کردند و نقش رهبری را در انجام مناسک حج و رسیدن به اهداف و مقاصد آن به وضوح [[درک]] نمودند، آنان در تمامی مراحل پیامبر را در نقش یک [[رهبر]] [[دلسوز]] و تحرک‌آفرین دیدند و به اهمیت رهبری پی بردند.
۲. طرح عینی مسأله رهبری: در جریان حجة الوداع مسلمانان به [[طور]] عینی رهبری پیامبر را مشاهده کردند و نقش رهبری را در انجام مناسک حج و رسیدن به اهداف و مقاصد آن به وضوح [[درک]] نمودند، آنان در تمامی مراحل پیامبر را در نقش یک [[رهبر]] دلسوز و تحرک‌آفرین دیدند و به اهمیت رهبری پی بردند.


نود هزار یا یکصد و بیست هزار [[مسلمان]] [[بسیج]] شده، با دیدن صحنه‌ای جدی نه نمایشی و آشنایی با [[غیبت]] رهبری، اینک [[آمادگی]] آن را می‌یابند که با [[فکر]] و [[احساس]] مناسب، [[سخنان پیامبر]] را در زمینه رهبری بشنوند و به حقیقت و عمق آن پی ببرند. پیامبر اکرم{{صل}} در بازگشت از [[مکه]]، هنگامی که به محلی به نام «[[غدیرخم]]» رسید، دستور داد همه توقف کنند تا بازماندگان هم برسند، آنگاه در حالی که بر فراز منبری از جهاز شتر رفته بود، خطبه‌ای طولانی ایراد فرمود و مسأله [[امامت امت]] را مطرح نمود.
نود هزار یا یکصد و بیست هزار [[مسلمان]] [[بسیج]] شده، با دیدن صحنه‌ای جدی نه نمایشی و آشنایی با [[غیبت]] رهبری، اینک آمادگی آن را می‌یابند که با [[فکر]] و [[احساس]] مناسب، سخنان پیامبر را در زمینه رهبری بشنوند و به حقیقت و عمق آن پی ببرند. پیامبر اکرم{{صل}} در بازگشت از [[مکه]]، هنگامی که به محلی به نام «[[غدیرخم]]» رسید، دستور داد همه توقف کنند تا بازماندگان هم برسند، آنگاه در حالی که بر فراز منبری از جهاز شتر رفته بود، خطبه‌ای طولانی ایراد فرمود و مسأله [[امامت امت]] را مطرح نمود.


یکصد و ده نفر از [[اصحاب پیامبر]] که در آن صحنه حضور داشتند، این [[حدیث]] را بدون هیچ واسطه‌ای از [[پیامبر]] نقل کرده‌اند و هشتاد و چهار نفر از [[تابعین]] هم آن را از طریق [[اصحاب پیامبر]] بازگو کرده‌اند. [[علامه امینی]] سیصد و پنجاه نفر از [[دانشمندان]] و [[تاریخ‌نویسان]] [[اهل تسنن]] را که [[حدیث غدیر خم]] را با مدارک در کتاب‌های خود آورده‌اند، در کتاب [[نفیس]] «[[الغدیر]]» نام برده است. در این حدیث آمده است که: {{متن حدیث|قال رسول الله{{صل}}: أيها [[الناس]]! من أولى بالمؤمنين من أنفسهم؟ قالوا: الله اعلم و رسوله فقال{{صل}}: من كنت مولاه فهذا علي مولاه}}. از این روست که [[ملاقات با امام]] و [[تجدید بیعت]] با [[رهبری]] [[امت]] به عنوان [[متمم]] [[مناسک حج]] و مکمل [[زیارت]] [[کعبه]]، در [[دستورهای اسلامی]] آمده و [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|فان تمام الحج لقاء الامام}}<ref>وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۲۵۴.</ref> و نیز در [[روایات]]، [[حج]] و [[ولایت]] در ردیف یکدیگر و از [[ارکان دین]] شمرده‌اند و مسأله رهبری به عنوان اهم ارکان یاد شده است: {{متن حدیث|بُنِيَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسٍ عَلَى الصَّلَاةِ وَ الزَّكَاةِ وَ الصَّوْمِ وَ الْحَجِّ وَ الْوَلَايَةِ وَ لَمْ يُنَادَ بِشَيْ‌ءٍ مَا نُودِيَ بِالْوَلَايَةِ}}<ref>وسائل الشیعه، ج۵، ص۲۷۲.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۳۹۹.</ref>
یکصد و ده نفر از [[اصحاب پیامبر]] که در آن صحنه حضور داشتند، این [[حدیث]] را بدون هیچ واسطه‌ای از [[پیامبر]] نقل کرده‌اند و هشتاد و چهار نفر از [[تابعین]] هم آن را از طریق [[اصحاب پیامبر]] بازگو کرده‌اند. [[علامه امینی]] سیصد و پنجاه نفر از دانشمندان و تاریخ‌نویسان [[اهل تسنن]] را که [[حدیث غدیر خم]] را با مدارک در کتاب‌های خود آورده‌اند، در کتاب نفیس «[[الغدیر]]» نام برده است. در این حدیث آمده است که: {{متن حدیث|قال رسول الله{{صل}}: أيها [[الناس]]! من أولى بالمؤمنين من أنفسهم؟ قالوا: الله اعلم و رسوله فقال{{صل}}: من كنت مولاه فهذا علي مولاه}}. از این روست که ملاقات با امام و تجدید بیعت با [[رهبری]] [[امت]] به عنوان متمم [[مناسک حج]] و مکمل [[زیارت]] [[کعبه]]، در دستورهای اسلامی آمده و [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|فان تمام الحج لقاء الامام}}<ref>وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۲۵۴.</ref> و نیز در [[روایات]]، [[حج]] و [[ولایت]] در ردیف یکدیگر و از ارکان دین شمرده‌اند و مسأله رهبری به عنوان اهم ارکان یاد شده است: {{متن حدیث|بُنِيَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسٍ عَلَى الصَّلَاةِ وَ الزَّكَاةِ وَ الصَّوْمِ وَ الْحَجِّ وَ الْوَلَايَةِ وَ لَمْ يُنَادَ بِشَيْ‌ءٍ مَا نُودِيَ بِالْوَلَايَةِ}}<ref>وسائل الشیعه، ج۵، ص۲۷۲.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۳۹۹.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۷٬۲۱۳

ویرایش