زیارت: تفاوت میان نسخهها
←آداب زیارت
خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
مهمترین [[هدف]] در زیارت، اتصاف [[زائر]] به اوصاف مزور است از این رو، دستورهای اکیدی درباره زیارت [[اهل بیت]] {{عم}} و کیفیت آن رسیده است؛ چنانکه سیره سلف صالح از [[اولیای خدا]] نیز چنین بوده است و [[روایات]] فراوان جوامع روایی، [[شاهد]] گویای آن است. [[حضرت رسول]] {{صل}} میفرمایند: ای [[مردم]]! خاندانم را در حال [[حیات]] و پس از حیاتم بزرگ شمارید و آنها را [[احترام]] کنید و [[برتری]] دهید<ref>{{متن حدیث|أَيُّهَا النَّاسُ! عَظِّمُوا أَهْلَ بَيْتِي فِي حَيَاتِي وَ مِنْ بَعْدِي وَ أَكْرِمُوهُمْ وَ فَضِّلُوهُمْ}}؛ مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۹، ص۶۵.</ref>. [[رسول خدا]] {{صل}} میفرمایند: [[زیارت]]، [[مودت]] را تثبیت میکند<ref>{{متن حدیث|الزِّيَارَةُ تُثْبِتُ الْمَوَدَّةَ}}؛ مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۱۰، ص۳۷۴.</ref>.<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]].</ref> | مهمترین [[هدف]] در زیارت، اتصاف [[زائر]] به اوصاف مزور است از این رو، دستورهای اکیدی درباره زیارت [[اهل بیت]] {{عم}} و کیفیت آن رسیده است؛ چنانکه سیره سلف صالح از [[اولیای خدا]] نیز چنین بوده است و [[روایات]] فراوان جوامع روایی، [[شاهد]] گویای آن است. [[حضرت رسول]] {{صل}} میفرمایند: ای [[مردم]]! خاندانم را در حال [[حیات]] و پس از حیاتم بزرگ شمارید و آنها را [[احترام]] کنید و [[برتری]] دهید<ref>{{متن حدیث|أَيُّهَا النَّاسُ! عَظِّمُوا أَهْلَ بَيْتِي فِي حَيَاتِي وَ مِنْ بَعْدِي وَ أَكْرِمُوهُمْ وَ فَضِّلُوهُمْ}}؛ مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۹، ص۶۵.</ref>. [[رسول خدا]] {{صل}} میفرمایند: [[زیارت]]، [[مودت]] را تثبیت میکند<ref>{{متن حدیث|الزِّيَارَةُ تُثْبِتُ الْمَوَدَّةَ}}؛ مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۱۰، ص۳۷۴.</ref>.<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]].</ref> | ||
==آداب زیارت== | == آداب زیارت == | ||
بیشتر آداب زیارت [[معصومین]]{{ع}} در [[احادیث]] وارد شده و بعضی از آنها در کلمات علمای بزرگ آمده است و سزاوار است [[زائران]] این [[آداب]] را رعایت کنند، تا به [[مقام قرب]] نایل گردند و از [[برکات]] زیارت هرچه بیشتر برخوردار شوند. اهم | بیشتر آداب زیارت [[معصومین]]{{ع}} در [[احادیث]] وارد شده و بعضی از آنها در کلمات علمای بزرگ آمده است و سزاوار است [[زائران]] این [[آداب]] را رعایت کنند، تا به [[مقام قرب]] نایل گردند و از [[برکات]] زیارت هرچه بیشتر برخوردار شوند. اهم آنها به اختصار بیان میشود: | ||
# [[غسل]] کردن هنگام [[سفر]] برای زیارت در صورتی که از [[شهر]] دیگری به زیارت میرود. | # [[غسل]] کردن هنگام [[سفر]] برای زیارت در صورتی که از [[شهر]] دیگری به زیارت میرود. | ||
# پرهیز از سخنان [[بیهوده]] و [[مخاصمه]] و [[جدال]] بین راه. | # پرهیز از سخنان [[بیهوده]] و [[مخاصمه]] و [[جدال]] بین راه. | ||
خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
#باوقار و آرامی گام برداشتن و با حالت [[فروتنی]] و [[خشوع]] راه رفتن، تا [[حضور قلب]] لازم برای او فراهم گردد. | #باوقار و آرامی گام برداشتن و با حالت [[فروتنی]] و [[خشوع]] راه رفتن، تا [[حضور قلب]] لازم برای او فراهم گردد. | ||
# خواندن [[اذن دخول]] چنانکه در احادیث، [[اذن]] دخولهای عام برای تشرف به هریک از حرمهای مطهر و اذن دخولهای خاص برای ورود به بعضی از بقاع متبرکه وارد شده است. | # خواندن [[اذن دخول]] چنانکه در احادیث، [[اذن]] دخولهای عام برای تشرف به هریک از حرمهای مطهر و اذن دخولهای خاص برای ورود به بعضی از بقاع متبرکه وارد شده است. | ||
#بوسیدن [[عتبه]] و آستانه مبارکه؛ از [[شهید]] اول نقل کردهاند که فرمود: چنانچه [[زائر]] [[سجده]] کند و [[نیت]] نماید برای [[خدا]] سجده میکنم که مرا [[توفیق]] زیارت داد، از بوسیدن عتبه و آستانه بهتر است. | # بوسیدن [[عتبه]] و آستانه مبارکه؛ از [[شهید]] اول نقل کردهاند که فرمود: چنانچه [[زائر]] [[سجده]] کند و [[نیت]] نماید برای [[خدا]] سجده میکنم که مرا [[توفیق]] زیارت داد، از بوسیدن عتبه و آستانه بهتر است. | ||
# [[ادعیه]] و زیارتی را که از [[ائمه]]{{ع}} [[روایت]] شده بخواند؛ زیارتنامههای مجعول و ساختهٔ ذوق افراد را رها کند. | # [[ادعیه]] و زیارتی را که از [[ائمه]]{{ع}} [[روایت]] شده بخواند؛ زیارتنامههای مجعول و ساختهٔ ذوق افراد را رها کند. | ||
#هنگام خواندن زیارت، رو به [[قبر]] منوّر بایستد، مگر زیاراتی که مکان خواندن فقرات زیارت را معین میکند و پس از خواندن [[زیارتنامه]]، گونهها را به [[ضریح]] بگذارد و [[تضرّع]] و [[دعا]] کند. | #هنگام خواندن زیارت، رو به [[قبر]] منوّر بایستد، مگر زیاراتی که مکان خواندن فقرات زیارت را معین میکند و پس از خواندن [[زیارتنامه]]، گونهها را به [[ضریح]] بگذارد و [[تضرّع]] و [[دعا]] کند. | ||
#در صورتی که مزاحمتی برای دیگران نباشد، نزد ضریح برود و خود را به آن بچسباند و اینکه شخص | # در صورتی که مزاحمتی برای دیگران نباشد، نزد ضریح برود و خود را به آن بچسباند و اینکه شخص خیال کند دور ایستادن [[ادب]] است، [[فکری]] [[باطل]] است؛ زیرا در روایت تکیه کردن به ضریح و بوسیدن آن وارد شده است. | ||
# [[نماز]] زیارت؛ حداقل دو رکعت نماز، پس از خواندن زیارت به جای آورد. [[مرحوم محدث قمی]] میگوید: شیخ [[شهید]] فرمود: اگر [[زیارت]] برای [[پیغمبر]]{{صل}} است، [[نماز]] را در روضهٔ [[مطهر]] به جا آورد و اگر در [[حرم]] یکی از [[ائمه]] است در بالای سر به جا آورد و به جا آوردن آن دو رکعت، در هر مکان از حرم و نیز [[مسجد]] حرم جایز است. | # [[نماز]] زیارت؛ حداقل دو رکعت نماز، پس از خواندن زیارت به جای آورد. [[مرحوم محدث قمی]] میگوید: شیخ [[شهید]] فرمود: اگر [[زیارت]] برای [[پیغمبر]]{{صل}} است، [[نماز]] را در روضهٔ [[مطهر]] به جا آورد و اگر در [[حرم]] یکی از [[ائمه]] است در بالای سر به جا آورد و به جا آوردن آن دو رکعت، در هر مکان از حرم و نیز [[مسجد]] حرم جایز است. | ||
# [[دعا کردن]] بعد از نماز؛ دعاهای خاصی که از ائمه [[روایت]] شده، یا آنچه به خاطرش میرسد برای خود و بستگان و حقداران از [[پروردگار متعال]] درخواست نماید. خلاصه چون زیارت، دیدار با [[ارواح]] [[پاک]] و اولیای بزرگ [[الهی]] است؛ لذا نخستین شرط زیارت «[[ادب]]» است، و ادب هم در | # [[دعا کردن]] بعد از نماز؛ دعاهای خاصی که از ائمه [[روایت]] شده، یا آنچه به خاطرش میرسد برای خود و بستگان و حقداران از [[پروردگار متعال]] درخواست نماید. خلاصه چون زیارت، دیدار با [[ارواح]] [[پاک]] و اولیای بزرگ [[الهی]] است؛ لذا نخستین شرط زیارت «[[ادب]]» است، و ادب هم در سایۀ [[معرفت]] و [[محبت]]، پدید میآید. از این روی زیارت هم آداب ظاهری دارد هم [[آداب]] [[باطنی]]، که توجه به هر دو شایسته است. در هر صورت، زیارت، وسیلهای است برای [[توبه]] و تطهیر که در پرتو آن [[تزکیه]] باطنی [[آدمی]] را فراهم مینماید<ref>ادعیه و آداب حرمین، ص۱۷۷-۱۸۲.</ref>. | ||
#هنگام ورود اول پای راست را داخل بگذارد و هنگام خروج اول پای چپ را بیرون بگذارد. | # هنگام ورود اول پای راست را داخل بگذارد و هنگام خروج اول پای چپ را بیرون بگذارد. | ||
#برای بوسیدن [[ضریح]] یا خانهٔ [[کعبه]]، به زائرین و یا به کسی [[آزار]] نرساند. | # برای بوسیدن [[ضریح]] یا خانهٔ [[کعبه]]، به زائرین و یا به کسی [[آزار]] نرساند. | ||
اذنِ دخول؛ | اذنِ دخول؛ «اذن ورود» از آداب [[معاشرت]] [[اسلامی]] است، که [[انسان]] سرزده و بیاذن و [[اجازه]] وارد [[منزل]] و اتاق کسی نشود و قبلاً اعلام کند<ref>به اذن دخول استیذان و استیناس هم میگویند.</ref>. از اینرو در آداب زیارت حرمهای مطهر [[پیامبر]]{{صل}} و ائمه{{عم}} و بقاع متبرکه، آمده است که به عنوان [[رعایت ادب]]، نسبت به حریم [[اولیای خدا]]، [[اذن دخول]] در آستانۀ ورود به حرم، خوانده شود<ref>فرهنگ عاشورا، جواد محدثی، ص۴۰.</ref>. در اذن دخول حرم [[رسول خدا]]{{صل}} دیگر ائمه{{عم}} میگویی: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنِّي وَقَفْتُ عَلَى بَابٍ مِنْ أَبْوَابِ بُيُوتِ نَبِيِّكَ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ قَدْ مَنَعْتَ النَّاسَ أَنْ يَدْخُلُوا إِلَّا بِإِذْنِهِ<ref>مفاتیح الجنان.</ref> فَقُلْتَ {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ إِلَّا أَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ}}<ref>«ای مؤمنان! به خانههای پیامبر وارد نشوید مگر به شما اجازه دهند» سوره احزاب، آیه ۵۳.</ref> اللَّهُمَّ إِنِّي أَعْتَقِدُ حُرْمَةَ صَاحِبِ هَذَا الْمَشْهَدِ الشَّرِيفِ فِي غَيْبَتِهِ كَمَا أَعْتَقِدُهَا فِي حَضْرَتِهِ...}}<ref>مفاتیح الجنان.</ref>.<ref>[[مجتبی تونهای|تونهای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۴۶.</ref> | ||
{{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنِّي وَقَفْتُ عَلَى بَابٍ مِنْ أَبْوَابِ بُيُوتِ نَبِيِّكَ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ قَدْ مَنَعْتَ النَّاسَ أَنْ يَدْخُلُوا إِلَّا بِإِذْنِهِ<ref>مفاتیح الجنان.</ref> فَقُلْتَ {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ إِلَّا أَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ}}<ref>«ای مؤمنان! به خانههای پیامبر وارد نشوید مگر به شما اجازه دهند» سوره احزاب، آیه ۵۳.</ref> اللَّهُمَّ إِنِّي أَعْتَقِدُ حُرْمَةَ صَاحِبِ هَذَا الْمَشْهَدِ الشَّرِيفِ فِي غَيْبَتِهِ كَمَا أَعْتَقِدُهَا فِي حَضْرَتِهِ...}}<ref>مفاتیح الجنان.</ref>.<ref>[[مجتبی تونهای|تونهای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۴۶.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == |