جنگ در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۰۶: خط ۲۰۶:
از امور مؤثر در [[شکست]] دشمن، کشتن [[فرماندهان]] و [[پیشوایان]] آنهاست. در آیه {{متن قرآن|فَهَزَمُوهُم بِإِذْنِ اللَّهِ وَقَتَلَ دَاوُدُ جَالُوتَ وَآتَاهُ اللَّهُ الْمُلْكَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَهُ مِمَّا يَشَاء وَلَوْلاَ دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَّفَسَدَتِ الأَرْضُ وَلَكِنَّ اللَّهَ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْعَالَمِينَ }}<ref>«پس آنان را به اذن خداوند تار و مار کردند و داود جالوت را کشت و خداوند به وی پادشاهی و فرزانگی ارزانی داشت و آنچه خود می‌خواست بدو آموخت، و اگر خداوند برخی مردم را با برخی دیگر باز نمی‌داشت، زمین تباه می‌گردید امّا خداوند بر جهانیان بخششی (بزرگ) دارد» سوره بقره، آیه ۲۵۱.</ref> از شکست سپاه [[کفر]] بر اثر نابودیِ [[فرمانده]] آنان [[جالوت]] به دست [[داود]] یاد شده است. به تصریح [[مفسران]]، پس از کشته شدن جالوت [[ترس]] بر افراد سپاه او [[حاکم]] شد و به سرعت شکست خوردند<ref>جامع‌البیان، ج ۲، ص۸۴۴؛ التبیان، ج ۲، ص۳۰۰.</ref>.<ref>[[سید جعفر صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید جعفر]]، [[جنگ (مقاله)|مقاله «جنگ»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۰ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۰]]، ص۹۷.</ref>
از امور مؤثر در [[شکست]] دشمن، کشتن [[فرماندهان]] و [[پیشوایان]] آنهاست. در آیه {{متن قرآن|فَهَزَمُوهُم بِإِذْنِ اللَّهِ وَقَتَلَ دَاوُدُ جَالُوتَ وَآتَاهُ اللَّهُ الْمُلْكَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَهُ مِمَّا يَشَاء وَلَوْلاَ دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَّفَسَدَتِ الأَرْضُ وَلَكِنَّ اللَّهَ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْعَالَمِينَ }}<ref>«پس آنان را به اذن خداوند تار و مار کردند و داود جالوت را کشت و خداوند به وی پادشاهی و فرزانگی ارزانی داشت و آنچه خود می‌خواست بدو آموخت، و اگر خداوند برخی مردم را با برخی دیگر باز نمی‌داشت، زمین تباه می‌گردید امّا خداوند بر جهانیان بخششی (بزرگ) دارد» سوره بقره، آیه ۲۵۱.</ref> از شکست سپاه [[کفر]] بر اثر نابودیِ [[فرمانده]] آنان [[جالوت]] به دست [[داود]] یاد شده است. به تصریح [[مفسران]]، پس از کشته شدن جالوت [[ترس]] بر افراد سپاه او [[حاکم]] شد و به سرعت شکست خوردند<ref>جامع‌البیان، ج ۲، ص۸۴۴؛ التبیان، ج ۲، ص۳۰۰.</ref>.<ref>[[سید جعفر صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید جعفر]]، [[جنگ (مقاله)|مقاله «جنگ»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۰ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۰]]، ص۹۷.</ref>


=== کاربرد [[تاکتیک‌های نظامی]] ===
=== کاربرد تاکتیک‌های نظامی ===
برای پیروزی بر دشمن یا پیشگیری از شکست، به‌کارگیری تاکتیک‌های خاص نظامی ضروری است که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:
برای پیروزی بر دشمن یا پیشگیری از شکست، به‌کارگیری تاکتیک‌های خاص نظامی ضروری است که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:


==== محاصره کردن ====
==== محاصره کردن ====
در برخی موارد، محاصره دشمن ضروری است: {{متن قرآن| وَاحْصُرُوهُمْ}}<ref> سوره توبه، آیه ۵.</ref>، برخی مفسران مراد از تعبیر «فَوَسَطنَ بِهِ جَمعا» را در آیه {{متن قرآن|فَوَسَطْنَ بِهِ جَمْعًا}}<ref>«و با آن (تاختن)، در میان جمعی (از دشمنان) درآمدند» سوره عادیات، آیه ۵.</ref> محاصره کردن دشمن دانسته‌اند<ref>الصافی، ج ۵، ص۳۶۰؛ نمونه، ج ۲۷، ص۲۴۶.</ref>. [[لشکریان]] [[اسلام]] با این شیوه، [[یهودیان]] [[بنی‌قریظه]] را از دژهای خود بیرون کشیده، آنان را به [[تسلیم]] وادار کردند: {{متن قرآن|وَأَنْزَلَ الَّذِينَ ظَاهَرُوهُمْ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مِنْ صَيَاصِيهِمْ وَقَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ فَرِيقًا تَقْتُلُونَ وَتَأْسِرُونَ فَرِيقًا}}<ref>«و کسانی از اهل کتاب را که پشتیبان ایشان بودند از دژهای آنان فرود آورد و در دل‌هاشان هراس افکند، (چنانکه) دسته‌ای را می‌کشتید و دسته‌ای (دیگر) را اسیر می‌گرفتید» سوره احزاب، آیه ۲۶.</ref>.<ref>السیرة النبویه، ابن هشام، ج ۳، ص۷۲۹ - ۷۳۰؛ کشف الغمه، ج ۱، ص۱۹۹.</ref> گاه [[دشمنان اسلام]] نیز از این [[راهبرد]] استفاده کرده‌اند؛ مانند محاصره [[مدینه]] در [[جنگ خندق]]: {{متن قرآن|إِذْ جَاءُوكُمْ مِنْ فَوْقِكُمْ وَمِنْ أَسْفَلَ مِنْكُمْ وَإِذْ زَاغَتِ الْأَبْصَارُ وَبَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَنَاجِرَ وَتَظُنُّونَ بِاللَّهِ الظُّنُونَا}}<ref>«هنگامی که از فراز و فرودتان بر شما تاختند و آنگاه که چشم‌ها کلاپیسه شد و دل‌ها به گلوها رسید و به خداوند گمان‌ها (ی نادرست) بردید» سوره احزاب، آیه ۱۰.</ref>.<ref>تفسیر قمی، ج ۲، ص۱۷۶؛ التسهیل، ج ۳، ص۱۳۳.</ref>
در برخی موارد، محاصره دشمن ضروری است: {{متن قرآن| وَاحْصُرُوهُمْ}}<ref> سوره توبه، آیه ۵.</ref>، برخی مفسران مراد از تعبیر «فَوَسَطنَ بِهِ جَمعا» را در آیه {{متن قرآن|فَوَسَطْنَ بِهِ جَمْعًا}}<ref>«و با آن (تاختن)، در میان جمعی (از دشمنان) درآمدند» سوره عادیات، آیه ۵.</ref> محاصره کردن دشمن دانسته‌اند<ref>الصافی، ج ۵، ص۳۶۰؛ نمونه، ج ۲۷، ص۲۴۶.</ref>. [[لشکریان]] [[اسلام]] با این شیوه، [[یهودیان]] [[بنی‌قریظه]] را از دژهای خود بیرون کشیده، آنان را به [[تسلیم]] وادار کردند: {{متن قرآن|وَأَنْزَلَ الَّذِينَ ظَاهَرُوهُمْ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مِنْ صَيَاصِيهِمْ وَقَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ فَرِيقًا تَقْتُلُونَ وَتَأْسِرُونَ فَرِيقًا}}<ref>«و کسانی از اهل کتاب را که پشتیبان ایشان بودند از دژهای آنان فرود آورد و در دل‌هاشان هراس افکند، (چنانکه) دسته‌ای را می‌کشتید و دسته‌ای (دیگر) را اسیر می‌گرفتید» سوره احزاب، آیه ۲۶.</ref>.<ref>السیرة النبویه، ابن هشام، ج ۳، ص۷۲۹ - ۷۳۰؛ کشف الغمه، ج ۱، ص۱۹۹.</ref> گاه دشمنان اسلام نیز از این راهبرد استفاده کرده‌اند؛ مانند محاصره [[مدینه]] در [[جنگ خندق]]: {{متن قرآن|إِذْ جَاءُوكُمْ مِنْ فَوْقِكُمْ وَمِنْ أَسْفَلَ مِنْكُمْ وَإِذْ زَاغَتِ الْأَبْصَارُ وَبَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَنَاجِرَ وَتَظُنُّونَ بِاللَّهِ الظُّنُونَا}}<ref>«هنگامی که از فراز و فرودتان بر شما تاختند و آنگاه که چشم‌ها کلاپیسه شد و دل‌ها به گلوها رسید و به خداوند گمان‌ها (ی نادرست) بردید» سوره احزاب، آیه ۱۰.</ref>.<ref>تفسیر قمی، ج ۲، ص۱۷۶؛ التسهیل، ج ۳، ص۱۳۳.</ref>


==== کمین کردن ====
==== کمین کردن ====
۱۱۲٬۸۶۰

ویرایش