پرش به محتوا

اعتدال در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۵۶: خط ۱۵۶:
=== بررسی قراین و وجوه اشتراک و افتراق در [[آیات]] اعتدال ===
=== بررسی قراین و وجوه اشتراک و افتراق در [[آیات]] اعتدال ===
==== بررسی قراین در آیات ۳ و ۱۲۹ [[سوره نساء]] ====
==== بررسی قراین در آیات ۳ و ۱۲۹ [[سوره نساء]] ====
[[آیه]] های: {{متن قرآن|وَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِي الْيَتَامَى فَانْكِحُوا مَا طَابَ لَكُمْ مِنَ النِّسَاءِ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ ذَلِكَ أَدْنَى أَلَّا تَعُولُوا}}<ref>«و اگر می‌هراسید که در مورد یتیمان دادگری نکنید (با آنان ازدواج نکنید و) از زنانی که می‌پسندید، دو دو، و سه سه، و چهار چهار همسر گیرید و اگر بیم دارید که داد نورزید یک زن را و یا کنیز خود را (به همسری گزینید)؛ این کار به آنکه ستم نورزید نزدیک‌تر است» سوره نساء، آیه ۳.</ref> و {{متن قرآن|وَلَنْ تَسْتَطِيعُوا أَنْ تَعْدِلُوا بَيْنَ النِّسَاءِ وَلَوْ حَرَصْتُمْ فَلَا تَمِيلُوا كُلَّ الْمَيْلِ فَتَذَرُوهَا كَالْمُعَلَّقَةِ}}<ref>«و هرگز نمی‌توانید میان زنان (خود) دادگری کنید هر چند (به آن) آزمند باشید پس، (از یکی) یکسره رو مگردانید که او را سرگردان واگذارید و اگر (میان خود و او را) سازش دهید و پرهیزگاری ورزید بی‌گمان خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره نساء، آیه ۱۲۹.</ref>، [[مفسر]] یکدیگرند؛ زیرا آیه {{متن قرآن|فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا}}، به قرینه {{متن قرآن|ذَلِكَ أَدْنَى أَلَّا تَعُولُوا}}، بنا بر آنکه {{متن قرآن|تَعُولُوا}}، از ماده عول و به معنای مایه [[معیشت]] شخص یا عیال باشد، [[عدالت]] در معیشت را بیان می‌فرماید و [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَنْ تَسْتَطِيعُوا أَنْ تَعْدِلُوا بَيْنَ النِّسَاءِ وَلَوْ حَرَصْتُمْ}}، به قرینه {{متن قرآن|فَلَا تَمِيلُوا كُلَّ الْمَيْلِ}}، و هم‌چنین به قرینه {{متن قرآن|فَتَذَرُوهَا كَالْمُعَلَّقَةِ}}، عدالت در [[مودت]] را بیان می‌نماید؛ این‌گونه که برای اجرای [[حکم]] اول: {{متن قرآن|فَانْكِحُوا مَا طَابَ لَكُمْ مِنَ النِّسَاءِ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ}}، می‌فرماید: {{متن قرآن|فَلَا تَمِيلُوا كُلَّ الْمَيْلِ}}: برای [[اجرای عدالت]]، همه [[تمایل]] و رغبت خود را معطوف به جانب یکی که مورد مودت شماست، نکنید، که در این صورت، [[زنان]] دیگر به لحاظ نیازشان به شوهر، به تعلیق در می‌آیند: {{متن قرآن|فَتَذَرُوهَا كَالْمُعَلَّقَةِ}}، و نیز به قرینه شرط: {{متن قرآن|وَإِنْ تُصْلِحُوا وَتَتَّقُوا}}: اگر مودت و علقه [[عاطفی]] بین زنانتان را [[اصلاح]] کنید و در این امر [[تقوا]] داشته باشید: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَحِيمًا}}: البته، [[خدای متعال]] همیشه بسیار [[آمرزنده]] و [[مهربان]] است (به ویژه نسبت به آن لغزش‌های غیر ارادی‌تان در مودت بیشتر نسبت به یکی از [[زن‌ها]]) و بسیار مهربان است نسبت به شما<ref>[[عبدالنبی امامی|امامی، عبدالنبی]]، [[فرهنگ قرآن ج۱ (کتاب)|فرهنگ قرآن ج۱]]، ص۱۸۲.</ref>.
[[آیه]] های: {{متن قرآن|وَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِي الْيَتَامَى فَانْكِحُوا مَا طَابَ لَكُمْ مِنَ النِّسَاءِ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ ذَلِكَ أَدْنَى أَلَّا تَعُولُوا}}<ref>«و اگر می‌هراسید که در مورد یتیمان دادگری نکنید (با آنان ازدواج نکنید و) از زنانی که می‌پسندید، دو دو، و سه سه، و چهار چهار همسر گیرید و اگر بیم دارید که داد نورزید یک زن را و یا کنیز خود را (به همسری گزینید)؛ این کار به آنکه ستم نورزید نزدیک‌تر است» سوره نساء، آیه ۳.</ref> و {{متن قرآن|وَلَنْ تَسْتَطِيعُوا أَنْ تَعْدِلُوا بَيْنَ النِّسَاءِ وَلَوْ حَرَصْتُمْ فَلَا تَمِيلُوا كُلَّ الْمَيْلِ فَتَذَرُوهَا كَالْمُعَلَّقَةِ}}<ref>«و هرگز نمی‌توانید میان زنان (خود) دادگری کنید هر چند (به آن) آزمند باشید پس، (از یکی) یکسره رو مگردانید که او را سرگردان واگذارید و اگر (میان خود و او را) سازش دهید و پرهیزگاری ورزید بی‌گمان خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره نساء، آیه ۱۲۹.</ref>، [[مفسر]] یکدیگرند؛ زیرا آیه {{متن قرآن|فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا}}، به قرینه {{متن قرآن|ذَلِكَ أَدْنَى أَلَّا تَعُولُوا}}، بنا بر آنکه {{متن قرآن|تَعُولُوا}}، از ماده عول و به معنای مایه [[معیشت]] شخص یا عیال باشد، [[عدالت]] در معیشت را بیان می‌فرماید و [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَنْ تَسْتَطِيعُوا أَنْ تَعْدِلُوا بَيْنَ النِّسَاءِ وَلَوْ حَرَصْتُمْ}}، به قرینه {{متن قرآن|فَلَا تَمِيلُوا كُلَّ الْمَيْلِ}}، و هم‌چنین به قرینه {{متن قرآن|فَتَذَرُوهَا كَالْمُعَلَّقَةِ}}، عدالت در [[مودت]] را بیان می‌نماید؛ این‌گونه که برای اجرای [[حکم]] اول: {{متن قرآن|فَانْكِحُوا مَا طَابَ لَكُمْ مِنَ النِّسَاءِ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ}}، می‌فرماید: {{متن قرآن|فَلَا تَمِيلُوا كُلَّ الْمَيْلِ}}: برای اجرای عدالت، همه [[تمایل]] و رغبت خود را معطوف به جانب یکی که مورد مودت شماست، نکنید، که در این صورت، [[زنان]] دیگر به لحاظ نیازشان به شوهر، به تعلیق در می‌آیند: {{متن قرآن|فَتَذَرُوهَا كَالْمُعَلَّقَةِ}}، و نیز به قرینه شرط: {{متن قرآن|وَإِنْ تُصْلِحُوا وَتَتَّقُوا}}: اگر مودت و علقه [[عاطفی]] بین زنانتان را [[اصلاح]] کنید و در این امر [[تقوا]] داشته باشید: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَحِيمًا}}: البته، [[خدای متعال]] همیشه بسیار [[آمرزنده]] و [[مهربان]] است (به ویژه نسبت به آن لغزش‌های غیر ارادی‌تان در مودت بیشتر نسبت به یکی از [[زن‌ها]]) و بسیار مهربان است نسبت به شما<ref>[[عبدالنبی امامی|امامی، عبدالنبی]]، [[فرهنگ قرآن ج۱ (کتاب)|فرهنگ قرآن ج۱]]، ص۱۸۲.</ref>.


==== وجوه اشتراک و افتراق در [[آیات]] ۱۳۵ [[نساء]] و ۸ [[مائده]] ====
==== وجوه اشتراک و افتراق در [[آیات]] ۱۳۵ [[نساء]] و ۸ [[مائده]] ====
۱۱۴٬۰۳۶

ویرایش