شخصیت امام باقر: تفاوت میان نسخهها
←منابع
(←منابع) برچسب: پیوندهای ابهامزدایی |
(←منابع) برچسب: پیوندهای ابهامزدایی |
||
خط ۱۰۶: | خط ۱۰۶: | ||
## [[ابو عبیده]] حذاء روایت میکند که: از [[امام باقر]]{{ع}} در حال سجود شنیدم که میفرمود: {{متن حدیث|أَسْأَلُكَ بِحَقِّ حَبِيبِكَ مُحَمَّدٍ{{صل}} إِلَّا بَدَّلْتَ سَيِّئَاتِي حَسَنَاتٍ وَ حَاسَبْتَنِي حِسَاباً يَسِيراً}}؛ خدایا تو را به [[حقّ]] حبیبت [[محمّد]]{{صل}} [[سوگند]] میدهم که [[گناهان]] مرا تبدیل به [[حسنات]] نمایی و در هنگام [[حساب]] بر من [[آسانگیری]]. سپس شنیدم که آن حضرت در دوّمین سجده خود فرمودند: {{متن حدیث|أَسْأَلُكَ بِحَقِّ حَبِيبِكَ مُحَمَّدٍ{{صل}} إِلَّا كَفَيْتَنِي مَئُونَةَ الدُّنْيَا وَ كُلَّ هَوْلٍ دُونَ الْجَنَّةِ}}؛ خدایا تو را به [[حقّ]] حبیبت [[محمّد]]{{صل}} [[سوگند]] میدهم که مرا از [[طلب]] زادوتوشه دنیایم کفایت کنی و هر [[بلا]] و اندوهی که فرجامی جز [[بهشت]] داشته باشد. سپس آن حضرت برای سوّمینبار به [[سجده]] رفته و در [[سجود]] خود فرمودند: {{متن حدیث|أَسْأَلُكَ بِحَقِّ حَبِيبِكَ مُحَمَّدٍ{{صل}} لَمَّا غَفَرْتَ لِيَ الْكَثِيرَ مِنَ الذُّنُوبِ وَ الْقَلِيلَ وَ قَبِلْتَ مِنِّي عَمَلِيَ الْيَسِيرَ}}؛ خداوندا تو را به حقّ حبیبت محمّد{{صل}} سوگند میدهم که گناهانم را کم یا زیاد بیامرزی و عملم را اگرچه کم و ناچیز است از من بپذیری. سپس [[امام باقر]]{{ع}} برای چهارمین بار به سجده رفته و به محضر [[خداوند متعال]] عرضه داشتند که: {{متن حدیث|أَسْأَلُكَ بِحَقِّ حَبِيبِكَ مُحَمَّدٍ{{صل}} لَمَّا أَدْخَلْتَنِي الْجَنَّةَ وَ جَعَلْتَنِي مِنْ سُكَّانِهَا وَ لَمَّا نَجَّيْتَنِي مِنْ سَفَعَاتِ النَّارِ بِرَحْمَتِكَ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ}}؛ خداوندا تو را به حقّ حبیبت محمّد{{صل}} سوگند میدهم که مرا وارد بهشت گردانده و از ساکنان آن قرار دهی و به [[لطف]] و [[رحمت]] خود مرا از زبانههای داغ [[آتش]] [[جهنّم]] برهانی و [[خداوند]] بر محمّد و آلش [[درود]] فرستد<ref>فروع کافى، ج۳، ص۳۲۲.</ref>. | ## [[ابو عبیده]] حذاء روایت میکند که: از [[امام باقر]]{{ع}} در حال سجود شنیدم که میفرمود: {{متن حدیث|أَسْأَلُكَ بِحَقِّ حَبِيبِكَ مُحَمَّدٍ{{صل}} إِلَّا بَدَّلْتَ سَيِّئَاتِي حَسَنَاتٍ وَ حَاسَبْتَنِي حِسَاباً يَسِيراً}}؛ خدایا تو را به [[حقّ]] حبیبت [[محمّد]]{{صل}} [[سوگند]] میدهم که [[گناهان]] مرا تبدیل به [[حسنات]] نمایی و در هنگام [[حساب]] بر من [[آسانگیری]]. سپس شنیدم که آن حضرت در دوّمین سجده خود فرمودند: {{متن حدیث|أَسْأَلُكَ بِحَقِّ حَبِيبِكَ مُحَمَّدٍ{{صل}} إِلَّا كَفَيْتَنِي مَئُونَةَ الدُّنْيَا وَ كُلَّ هَوْلٍ دُونَ الْجَنَّةِ}}؛ خدایا تو را به [[حقّ]] حبیبت [[محمّد]]{{صل}} [[سوگند]] میدهم که مرا از [[طلب]] زادوتوشه دنیایم کفایت کنی و هر [[بلا]] و اندوهی که فرجامی جز [[بهشت]] داشته باشد. سپس آن حضرت برای سوّمینبار به [[سجده]] رفته و در [[سجود]] خود فرمودند: {{متن حدیث|أَسْأَلُكَ بِحَقِّ حَبِيبِكَ مُحَمَّدٍ{{صل}} لَمَّا غَفَرْتَ لِيَ الْكَثِيرَ مِنَ الذُّنُوبِ وَ الْقَلِيلَ وَ قَبِلْتَ مِنِّي عَمَلِيَ الْيَسِيرَ}}؛ خداوندا تو را به حقّ حبیبت محمّد{{صل}} سوگند میدهم که گناهانم را کم یا زیاد بیامرزی و عملم را اگرچه کم و ناچیز است از من بپذیری. سپس [[امام باقر]]{{ع}} برای چهارمین بار به سجده رفته و به محضر [[خداوند متعال]] عرضه داشتند که: {{متن حدیث|أَسْأَلُكَ بِحَقِّ حَبِيبِكَ مُحَمَّدٍ{{صل}} لَمَّا أَدْخَلْتَنِي الْجَنَّةَ وَ جَعَلْتَنِي مِنْ سُكَّانِهَا وَ لَمَّا نَجَّيْتَنِي مِنْ سَفَعَاتِ النَّارِ بِرَحْمَتِكَ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ}}؛ خداوندا تو را به حقّ حبیبت محمّد{{صل}} سوگند میدهم که مرا وارد بهشت گردانده و از ساکنان آن قرار دهی و به [[لطف]] و [[رحمت]] خود مرا از زبانههای داغ [[آتش]] [[جهنّم]] برهانی و [[خداوند]] بر محمّد و آلش [[درود]] فرستد<ref>فروع کافى، ج۳، ص۳۲۲.</ref>. | ||
این [[دعاها]] شدّت رابطه امام باقر{{ع}} و [[انابه]] آن حضرت به درگاه [[حی]] [[متعال]] را نشان میدهد.<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۷ (کتاب)|پیشوایان هدایت]] ج۷، ص ۴۲.</ref>. | این [[دعاها]] شدّت رابطه امام باقر{{ع}} و [[انابه]] آن حضرت به درگاه [[حی]] [[متعال]] را نشان میدهد.<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۷ (کتاب)|پیشوایان هدایت]] ج۷، ص ۴۲.</ref>. | ||
===[[حجّ]] [[امام باقر]]{{ع}}=== | |||
[[امام]] [[ابو جعفر]] [[محمّد]] [[باقر]]{{ع}} هنگامی که به حجّ [[خانه خدا]] مشرّف میشدند از همه علایق [[دنیوی]] بهطور کامل بریده، به سمت [[خدا]] [[گرایش]] پیدا کرده و آثار [[خضوع]] و [[خشوع]] و [[بندگی خدا]] در چهره آن حضرت ظاهر میگردید. [[غلام]] آن حضرت، [[افلح]] میگوید: من با امام باقر{{ع}} به [[سفر]] حجّ رفتم. هنگامی که امام باقر{{ع}} قدم به درون [[مسجد الحرام]] نهادند، صدای آن حضرت به [[گریه]] بلند شد. | |||
به آن حضرت عرض کردم: پدر و مادرم فدای شما باد، [[مردم]] همه [[منتظر]] شما هستند. اگر کمی صدای خود را در حال گریه پایین بیاوری بهتر است. امام{{ع}} به این [[کلام]] من اعتنا نکرد و فرمودند: وای بر تو ای افلح، من صدای خود را به گریه بلند میکنم، باشد تا [[خداوند]] نظر رحمتی به من بیاندازد و من بهوسیله این نظر [[رحمت]] در [[روز قیامت]] [[رستگار]] گردم. | |||
سپس امام باقر{{ع}} [[خانه کعبه]] را [[طواف]] نمودند و به پشت [[مقام ابراهیم]] آمده و [[نماز]] خواندند. هنگامی که امام باقر{{ع}} نماز را به پایان بردند دیدم که سجدهگاه آن حضرت از [[اشک]] چشمانش خیس شده است<ref>صفة الصّفوه، ج۲، ص۶۳؛ نور الابصار، ص۱۳۰.</ref>. | |||
در یکی از سفرهای حجّ [[حاجیان]] دور آن حضرت را گرفتند. آنان به دور امام باقر{{ع}} ازدحام کرده و درباره [[مناسک حج]] و دیگر مسائل [[دینی]] از آن حضرت سؤال میکردند. امام باقر{{ع}} نیز به همه آنها کاملا جواب میدادند. | |||
مردم از وسعت [[دانش]] امام باقر{{ع}} در شگفت شدند. در این میانه کسی سؤال کرد این شخص کیست؟ در این هنگام بود که یکی از [[اصحاب امام باقر]]{{ع}} به پا خواست و با صدای بلند گفت: | |||
[[آگاه]] باشید که این شکافنده دانش [[پیامبران]] و آشکارکننده راهها است، این بهترین کسی است که از پشت سرنشینان [[کشتی نوح]] بهجا مانده است، این [[فرزند فاطمه]] [[عذراء]] و زهرای ارجمند است، این باقی مانده خدا در روی [[زمین]] است، وی رازدار [[جهان آفرینش]] پسر [[محمّد]] و [[خدیجه]]، علی و [[فاطمه]] است. این برافراشته [[چراغ هدایت]] [[دین]] خداست<ref>مناقب ابن شهر آشوب، ج۴، ص۱۸۳.</ref>.<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۷ (کتاب)|پیشوایان هدایت]] ج۷، ص ۴۵.</ref>. | |||
===[[مناجات امام]] [[باقر]]{{ع}} با [[خداوند متعال]]=== | |||
[[امام باقر]]{{ع}} در [[دل]] تاریک و ظلمانی شب با خدای خود [[نجوا]] میکرد. آن حضرت در [[مناجات]] خود چنین میفرمود: خدای من، مرا دستور دادی و من [[فرمان]] تو را [[اجابت]] نکردم، و مرا از انجام دادن بعضی کارها [[نهی]] کردی، امّا من آن کارها را انجام دادم. | |||
حال، این [[بنده]] توست که در برابرت ایستاده است<ref>حلیة الاولیا، ج۳، ص۱۸۶؛ ترجمة محمّد بن على الباقر{{ع}}، شماره ۲۳۵؛ صفة الصّفوه، ج۲، ص۶۳.</ref>.<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۷ (کتاب)|پیشوایان هدایت]] ج۷، ص ۴۷.</ref>. | |||
===یاد خداوند متعال=== | |||
امام باقر{{ع}} همیشه در حال ذکر و یاد [[خداوند متعال]] بودهاند. زبان آن حضرت در اکثر اوقات در حال ذکر و [[تسبیح]] و [[تقدیس]] خداوند متعال بوده در هنگام [[راه رفتن]] نیز ذکر میگفت، آن حضرت حتّی در هنگامی که با [[مردم]] سخن میگفت نیز از [[یاد خدا]] [[غافل]] نمیگردید. امام باقر{{ع}} [[فرزندان]] خود را جمع میکرد و آنان را وامیداشت که تا هنگام [[طلوع]] [[خورشید]] به ذکر و یاد خداوند متعال مشغول شوند. آن حضرت همچنین فرزندان و [[اهل بیت]] خود را به [[خواندن قرآن]] امر میفرمود و آن دسته از بچّهها را که [[قدرت]] بر خواندن قرآن نداشتند به [[ذکر خداوند]] فرمان میداد<ref>فى رحاب ائمّة اهل البیت{{عم}}، ج۴، ص۶.</ref>.<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۷ (کتاب)|پیشوایان هدایت]] ج۷، ص ۴۷.</ref>. | |||
===[[زهد]] و [[پارسایی]] در [[زندگی دنیا]]=== | |||
امام باقر{{ع}} در برابر همه زرقوبرق و [[شکوه]] و جلال ظاهری زندگی دنیا زهد و پارسایی پیشه کرده و از زروزیور و [[زینت]] [[دنیا]] رویگردان بود. آن حضرت هرگز در [[خانه]] خود اثاثیه تجمّلاتی قرار نداد. بلکه همواره فرش مجلس آن حضرت [[حصیر]] بود<ref>دعائم الاسلام، ج۲، ص۱۵۸.</ref>. | |||
دیدگاه امام باقر{{ع}} نسبت به زندگی دنیا دیدگاهی عمیق و از روی [[بصیرت]] بود. آن حضرت به تمام جنبههای [[زندگی دنیوی]] با [[روشنبینی]] کامل نگاه میکرد و از همین جهت بود که از همه لذّتهای [[دنیوی]] پارسایی پیشه کرده و دل [[خاشع]] خود را به سوی [[خداوند متعال]] متوجّه ساخته بود. | |||
از [[جابر بن یزید جعفی]] [[روایت]] شده است که گفت: [[امام]] [[محمّد]] [[باقر]]{{ع}} روزی به من فرمودند: «ای جابر، من بسیار [[اندوهگین]] و نگران هستم». | |||
جابر رو به آن حضرت کرده عرضه داشت: [[نگرانی]] و [[اندوه]] شما از چه سبب ایجاد شده است؟ | |||
[[امام باقر]]{{ع}} در پاسخ جابر اینگونه فرمودند: | |||
ای جابر، هرکس که دلش در چشمه زلال [[دین]] [[خداوند عزّ و جلّ]] وارد شده باشد، ورود در این چشمه جوشان او را از آنچه غیر اوست مشغول میکند. ای جابر، [[دنیا]] چیست و چه ارزشی دارد و نهایت آن به کجا خواهد رسید؟ آیا جز این است که نهایت دنیا و رسیدن آن مرکبی است که بر آن سوار شوی و یا لباسی که بپوشی و یا زنی که به دست آوری؟!<ref>البدایه و النّهایه، ج۹، ص۳۱۰؛ حیاة الامام محمّد الباقر، ج۱، ص۱۱۵- ۱۳۴ با اندکى تصرّف.</ref>. | |||
درباره موضوع [[ترغیب]] [[مردم]] به [[زهد]] و [[پارسایی]] در دنیا و رو آوردن به خداوند متعال و بر [[حذر]] بودن از [[فریفتگی]] به زرقوبرق دنیا و مرتکب شدن [[گناه]] در آن، کلمات درربار فراوانی از امام باقر{{ع}} نقل گردیده است. | |||
در اینجا به بحث ویژگیهای شخصیتی درخشان امام باقر{{ع}} خاتمه میدهیم.<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۷ (کتاب)|پیشوایان هدایت]] ج۷، ص ۴۷.</ref>. | |||
== منابع == | == منابع == |