مفهوم باب در لغت و اصطلاح چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
مفهوم باب در لغت و اصطلاح چیست؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۷ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۵۰
، ۱۷ فوریهٔ ۲۰۱۹بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
| مدخل اصلی = [[مهدویت]] | | مدخل اصلی = [[مهدویت]] | ||
| موضوعات وابسته = | | موضوعات وابسته = | ||
| پاسخ‌دهنده =[[احمد عابدی]] | | پاسخ‌دهنده = | ||
| پاسخ‌دهندگان = [[احمد عابدی]] ؛ [[رحیم لطیفی]] | |||
}} | }} | ||
'''مفهوم باب در لغت و اصطلاح چیست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود. | '''مفهوم باب در لغت و اصطلاح چیست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود. | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
::::::حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[احمد عابدی]]'''، در مقاله ''«[[مدعیان و منکران بابیت و مهدویت (مقاله)|مدعیان و منکران بابیت و مهدویت]]»'' در این‌باره گفته است: | ::::::حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[احمد عابدی]]'''، در مقاله ''«[[مدعیان و منکران بابیت و مهدویت (مقاله)|مدعیان و منکران بابیت و مهدویت]]»'' در این‌باره گفته است: | ||
::::::« این واژه در عربی به معنای "در" ( محل ورود و خروج) به کار می‌رود. [[راغب اصفهانی]] می‌گوید: محل دخول و ورود به چیزی را باب می خوانند؛ مانند باب المدینه یا باب البيت و [[قرآن کریم]] نیز آن را در این معنا به کار برده است.<ref> يوسف، آیه ۲۵ : {{عربی|اندازه=120%|﴿{{متن قرآن|« وَاسْتَبَقَا الْبَابَ ... وَأَلْفَيا سَيدَهَا لَدَى الْبَابِ » }}﴾}} ؛ و هر دو به سوی در دویدند ... و آقای آن زن را نزدیک در یافتند، و انعام، آیه ۴۴ {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|« فَتَحْنَا عَلَيهِمْ أَبْوَابَ كُلِّ شَيءٍ »}}﴾}} ؛ درهای همه چیز از نعمت‌ها) را به روی آنها گشودیم </ref>. بنابراین، باب به معنای چیزی است که با آن می‌توان به چیز دیگر رسید؛ برای مثال: {{عربی|اندازه=150%|"« هذا العلم باب الى علم كذا أى به يتوصّل اليه"}}<ref> این علم، وسیله به سوی فلان علم است؛ یعنی به وسیله این علم به آن علم دست می‌یابد.</ref> حدیث: {{عربی|اندازه=150%|" أَنَا مَدِينَةُ الْعِلْمِ وَ عَلِيٌّ بَابُهَا "}} بدان معناست که به وسیله [[امام علی|على]]{{ع}} می‌توان به شهر علم دست یافت.<ref> حسین بن محمد راغب اصفهانی، معجم مفردات الفاظ القرآن، ص ۶۲ و جواد سلیمانی، «پژوهشی پیرامون مقوله باب های اهل بیت لايت»، نشریه تاریخ در آینه پژوهش، شماره ۳۸ </ref> آنچه گذشت، نشان می‌دهد هر گاه کسی را "باب" شخصی معرفی می‌کنند، مقصود آن است که "دربان دعوت آن شخص" است. معنای "باب" در اصطلاح چنین است: کسی که به معصومان{{عم}} بسیار نزدیک است و در همه کارها یا کاری خاص، نماینده مخصوص آنان شمرده می‌شود. بنابراین، می‌توان وکیل یا نماینده شخص دیگر را "باب" نامید. در گذشته تمام وکیلان و سفیران [[ائمه]]{{عم}} را باب می‌خواندند. به تدریج این واژه با سوء استفاده مدعیان دروغین بابیت روبه رو شد و بار ارزشی‌اش را از دست داد. باب در روایات متعدد بر معصومان{{عم}} اطلاق گردیده است؛ مانند: "باب الحوائج الى اللّه"، "باب حِطَّه"، "باب مَدينة علم النبی{{صل}}"، "باب الحکمه" و "باب الله"<ref> محمد بن حسن صفار، بصائر الدرجات، ص ۱۹۹ </ref>. افزون بر این، چنان که [[ابن شهر آشوب]] می‌نویسد، جمعی از اصحاب [[ائمه]]{{عم}} باب آن بزرگواران بوده‌اند؛ مانند: [[رشید هجری]] ( باب [[امام حسین|سيد الشهدا]]{{ع}}<ref> ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب ج ۴، ص ۷۷</ref>، [[یحیی بن ام الطويل مطعمی]] ( باب [[امام سجاد|حضرت سجاد]]{{ع}})، <ref> ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب ج ۴، ص ۱۷۶ </ref> [[جابر بن یزید جعفی]] ( باب [[امام باقر]]{{ع}})<ref> ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب ج ۴، ص ۲۱۱ </ref> و [[محمد بن سنان]] (باب [[امام صادق]]{{ع}})<ref> ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب ج ۴، ص ۲۸۰ </ref>. [[علامه مجلسی]] نیز "باب الائمه {{عم}}" دانسته شده است.<ref> احمد عابدی، آشنایی با بحارالانوار، ص۳۶</ref> ادعاهای نادرست کسانی چون [[سید علی محمد باب]]، این واژه را از جایگاه واقعی‌اش دور و متروک ساخت؛ به گونه‌ای که امروزه کمتر به کار می‌رود و اغلب برای اشاره به کسانی که به دروغ خود را نماینده معصومان{{عم}} معرفی می‌کنند، استفاده می‌شود»<ref>[[احمد عابدی|عابدی، احمد]]؛ [[مدعیان و منکران بابیت و مهدویت (مقاله)|مدعیان و منکران بابیت و مهدویت]]، ص ۳۹۰ - ۳۹۱.</ref>. | ::::::« این واژه در عربی به معنای "در" ( محل ورود و خروج) به کار می‌رود. [[راغب اصفهانی]] می‌گوید: محل دخول و ورود به چیزی را باب می خوانند؛ مانند باب المدینه یا باب البيت و [[قرآن کریم]] نیز آن را در این معنا به کار برده است.<ref> يوسف، آیه ۲۵ : {{عربی|اندازه=120%|﴿{{متن قرآن|« وَاسْتَبَقَا الْبَابَ ... وَأَلْفَيا سَيدَهَا لَدَى الْبَابِ » }}﴾}} ؛ و هر دو به سوی در دویدند ... و آقای آن زن را نزدیک در یافتند، و انعام، آیه ۴۴ {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|« فَتَحْنَا عَلَيهِمْ أَبْوَابَ كُلِّ شَيءٍ »}}﴾}} ؛ درهای همه چیز از نعمت‌ها) را به روی آنها گشودیم </ref>. بنابراین، باب به معنای چیزی است که با آن می‌توان به چیز دیگر رسید؛ برای مثال: {{عربی|اندازه=150%|"« هذا العلم باب الى علم كذا أى به يتوصّل اليه"}}<ref> این علم، وسیله به سوی فلان علم است؛ یعنی به وسیله این علم به آن علم دست می‌یابد.</ref> حدیث: {{عربی|اندازه=150%|" أَنَا مَدِينَةُ الْعِلْمِ وَ عَلِيٌّ بَابُهَا "}} بدان معناست که به وسیله [[امام علی|على]]{{ع}} می‌توان به شهر علم دست یافت.<ref> حسین بن محمد راغب اصفهانی، معجم مفردات الفاظ القرآن، ص ۶۲ و جواد سلیمانی، «پژوهشی پیرامون مقوله باب های اهل بیت لايت»، نشریه تاریخ در آینه پژوهش، شماره ۳۸ </ref> آنچه گذشت، نشان می‌دهد هر گاه کسی را "باب" شخصی معرفی می‌کنند، مقصود آن است که "دربان دعوت آن شخص" است. معنای "باب" در اصطلاح چنین است: کسی که به معصومان{{عم}} بسیار نزدیک است و در همه کارها یا کاری خاص، نماینده مخصوص آنان شمرده می‌شود. بنابراین، می‌توان وکیل یا نماینده شخص دیگر را "باب" نامید. در گذشته تمام وکیلان و سفیران [[ائمه]]{{عم}} را باب می‌خواندند. به تدریج این واژه با سوء استفاده مدعیان دروغین بابیت روبه رو شد و بار ارزشی‌اش را از دست داد. باب در روایات متعدد بر معصومان{{عم}} اطلاق گردیده است؛ مانند: "باب الحوائج الى اللّه"، "باب حِطَّه"، "باب مَدينة علم النبی{{صل}}"، "باب الحکمه" و "باب الله"<ref> محمد بن حسن صفار، بصائر الدرجات، ص ۱۹۹ </ref>. افزون بر این، چنان که [[ابن شهر آشوب]] می‌نویسد، جمعی از اصحاب [[ائمه]]{{عم}} باب آن بزرگواران بوده‌اند؛ مانند: [[رشید هجری]] ( باب [[امام حسین|سيد الشهدا]]{{ع}}<ref> ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب ج ۴، ص ۷۷</ref>، [[یحیی بن ام الطويل مطعمی]] ( باب [[امام سجاد|حضرت سجاد]]{{ع}})، <ref> ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب ج ۴، ص ۱۷۶ </ref> [[جابر بن یزید جعفی]] ( باب [[امام باقر]]{{ع}})<ref> ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب ج ۴، ص ۲۱۱ </ref> و [[محمد بن سنان]] (باب [[امام صادق]]{{ع}})<ref> ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب ج ۴، ص ۲۸۰ </ref>. [[علامه مجلسی]] نیز "باب الائمه {{عم}}" دانسته شده است.<ref> احمد عابدی، آشنایی با بحارالانوار، ص۳۶</ref> ادعاهای نادرست کسانی چون [[سید علی محمد باب]]، این واژه را از جایگاه واقعی‌اش دور و متروک ساخت؛ به گونه‌ای که امروزه کمتر به کار می‌رود و اغلب برای اشاره به کسانی که به دروغ خود را نماینده معصومان{{عم}} معرفی می‌کنند، استفاده می‌شود»<ref>[[احمد عابدی|عابدی، احمد]]؛ [[مدعیان و منکران بابیت و مهدویت (مقاله)|مدعیان و منکران بابیت و مهدویت]]، ص ۳۹۰ - ۳۹۱.</ref>. | ||
==پاسخ‌های دیگر== | |||
{{یادآوری پاسخ}} | |||
{{جمع شدن|۱. رحیم لطیفی؛}} | |||
[[پرونده:11213.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[رحیم لطیفی]]]] | |||
::::::حجت الاسلام و المسلمین'''[[رحیم لطیفی]]'''، در کتاب ''«[[پرسمان نیابت (کتاب)|پرسمان نیابت]]»'' در این‌باره گفته است: | |||
::::::«باب در لغت محل ورود به خانه یا مکانی را گویند، جمع آن ابواب است؛ به نگهبان و ملازم و دربان بواب گویند<ref>زبیدی، تاج‌العروس، ۳۷۰،۳؛ ابن فارس، معجم المقاییس‌اللغة، ۳۱۴،۱.</ref>، طبق همین معنی به حاجبان و دربانان [[ائمه]] نیز باب اطلاق شده است اما در اصطلاح مباحث [[مهدویت]] به گروهی از وکلای خاص [[ائمه]] بکار می‌رود، در عصر [[غیبت صغری]] بر [[نواب اربعه]] و برخی دیگر از وکلای سرشناس که واسطه صدور [[توقیعات]] بودند اطلاق می‌شد<ref>احمد دینوری در پاسخ به درخواست مردم از او که وجوهات را به امام {{ع}} برساند، گفت: {{عربی|اندازه=120%|"يَا قَوْمِ، هَذِهِ حَيْرَةٌ، وَ لَا نَعْرِفُ الْبَابَ فِي هَذَا الْوَقْتِ"}} مجلسی، بحارالانوار، ۳۰۰،۵۱.</ref>. [[مرحوم طبرسی]] درباره [[نواب اربعه]] می‌فرمایند: {{عربی|اندازه=155%|"الأبواب المرضيون و السفراء الممدوحون في زمان الغيبة"}}<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۵۵۴،۲: باب‌های مورد رضایت و سفیران مورد مدح در عصر غیبت.</ref>. | |||
::::::واژه "[[باب]]" را برخی از دانشمندان شیعی و غیر شیعی و برخی فرق وابسته به [[شیعه]] همچون [[نصیریه]]، بر گروهی از وکلای خاص و برجسته [[ائمه]] در عصر پیش از [[غیبت صغری]] نیز اطلاق کرده‌اند کسانی چون [[جابر بن زید جعفی]]، [[محمد بن سنان]]، [[مفضل بن عمر]] و غیر آنان [[باب]] [[امامان]] [[امام باقر|باقر]]، [[امام صادق|صادق]] و [[امام کاظم|کاظم]] {{عم}} و… معرفی شده‌اند، چون آنان مانند مدخل و دروازه‌ای برای ورود دیگران به شهر دانش [[اهل بیت]] بودند و مانند ستر و مانعی برای دسترسی بیگانگان به [[ائمه]] بودند، در بیشتر اوقات نیازمندان مادی و معنوی به [[باب]] [[امامان]] مراجعه می‌کردند. | |||
::::::مقام [[بابیت]] جایگاه بزرگی بود که به اصحاب سرّ و وسایط اتصال [[ائمه]] به دیگران اطلاق می‌شد لذا برخی از منحرفین وسوسه می‌شدند تا خود را [[باب]] [[امام]] {{ع}} معرفی کنند<ref>جباری، سازمان وکالت، ۳۸،۱.</ref>. از آنجا که [[نواب خاص]] [[امام مهدی|حضرت حجت]] {{ع}} مصداق بارز [[بابیت]] هستند و از طرفی بعد از [[غیبت صغری]] برخی به دروغ ادعای چنین مقامی را کردند تا کار به پیدایش گروهی [[بابیه]] رسید لذا مسأله [[باب]] و [[بابیت]] ارتباط نزدیکی با مباحث [[مهدویت]] پیدا می‌کند. | |||
::::::شایان ذکر است که، اصطلاح [[باب]] دو کاربرد عام و خاص دارد، در کاربرد عام شامل [[باب]] [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} و باب‌های [[امامان]] پس از او می‌شود و در کاربرد خاص تنها باب‌های [[امام مهدی|حضرت حجت]] {{ع}} مراد است، همان [[وکلاء]] خاصِ سرشناس که علاوه بر داشتن صفات یک [[وکیل]] از ویژگی‌های لازم برای [[باب]] را نیز برخوردار بودند. به نظر می‌رسد واژه [[باب]] در فرهنگ [[تشیع]]، برگرفته از برخی احادیث نبوی باشد که در آنها [[امام علی]] {{ع}} [[باب]] [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} معرفی شده است، {{عربی|اندازه=155%|"أَنَا مَدِينَةُ الْعِلْمِ وَ عَلِيٌّ بَابُهَا فَمَنْ أَرَادَ الْحِكْمَةَ فَلْيَأْتِهَا مِنْ بَابِهَا"}}<ref>ر.ک: هندی، عبقات‌الانوار، قسم‌السند ۱۶،۵-۱۱.</ref> روایات زیادی گواهی می‌دهند که نزدیک‌ترین صحابی، صاحب سرّ و محرم راز [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} جز [[امام علی|علی]] {{ع}} کسی دیگر نبود<ref>جباری، سازمان وکالت، ص ۳۷۰ و ص ۴۳۲.</ref>. | |||
::::::پس از [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} دیگر [[امامان]] نیز [[باب]] و یار صاحب سرّ داشتند مانند [[سلمان فارسی]] [[باب]] [[امیرالمؤمنین]]، [[فضه]] [[باب]] [[فاطمه زهرا|حضرت زهرا]] {{س}}، [[میثم تمار]] [[باب]] [[امام حسن|امام مجتبی]] {{ع}}، [[رشید هجری]] و [[حضرت زینب]] {{س}} [[باب]] [[امام حسین]] {{ع}}، [[یحیی بن ام طویل]] و [[ابوخالد کابلی]] [[باب]] [[امام سجاد]] {{ع}} و...<ref>جباری، سازمان وکالت، ص ۳۷۰ و ص ۴۳۲؛ اعتقاد به باب برای تمام ائمه و نیز اعتقاد به باب حی و حاضر، از عقاید محوری علوی‌های سوریه و ترکیه است، از نظر آنان سلسله باب‌های ائمه قرار ذیل است: سلمان فارسی باب امیر المؤمنین، قیس بن ورقه معروف به سفینه باب امام مجتبی، رشید هجری باب امام حسین، عبد الله بن غالب کابلی باب امام سجاد، یحیی بن محمد بن أم طویل باب امام باقر، جابر بن یزید جعفی باب امام صادق، محمد بن ابی زینب کاهلی باب امام کاظم، مفضل بن عمر باب امام رضا، محمد بن مفضل باب امام جواد، عمر بن فرات مشهور به کاتب باب امام هادی، ابو شعیب محمد بن نصیر باب امام حسن عسکری. امام مهدی بابی نداشته. (ربانی گلپایگانی، فرق و مذاهب کلامی، ص ۱۹۲).</ref>. | |||
::::::جمع‌بندی: برخی از یاران [[ائمه]] صاحب سرّ و [[باب]] بوده‌اند اما [[وکیل]] نبوده‌اند و برخی دیگر سمت [[وکالت]] را داشته ولی [[باب]] نبوده‌اند، و برخی دیگر هم [[باب]] [[امام]] و هم [[وکیل]] او بوده‌اند»<ref>[[رحیم لطیفی|لطیفی ، رحیم]]، [[پرسمان نیابت (کتاب)|پرسمان نیابت]]، ص۲۵، ۲۶.</ref>. | |||
{{پایان جمع شدن}} | |||
==پرسش‌های وابسته== | ==پرسش‌های وابسته== | ||
| خط ۳۹: | خط ۵۲: | ||
[[رده:پرسش‌های مهدویت]] | [[رده:پرسش‌های مهدویت]] | ||
[[رده:پرسش‌های مهدویت]] | [[رده:پرسش‌های مهدویت]] | ||
[[رده:( | [[رده:(اب): پرسش‌هایی با ۲ پاسخ]] | ||
[[رده:( | [[رده:(اب): پرسش‌های مهدویت با ۲ پاسخ]] | ||