تواضع در اخلاق اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←تواضع برای اهل بیت{{عم}}
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
*[[امام هادی]]{{ع}} نیز در [[تفسیر]] [[آیه مبارکه]]: {{متن قرآن|وَلَوْ أَنَّمَا فِي الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ أَقْلَامٌ وَالْبَحْرُ يَمُدُّهُ مِنْ بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ مَا نَفِدَتْ كَلِمَاتُ اللَّهِ }}<ref>«و اگر همه درختان روی زمین قلم می‌گردید و دریا را هفت دریای دیگر یاری می‌رساند (و همه مرکّب می‌شد) نوشتن کلمات خداوند پایان نمی‌پذیرفت» سوره لقمان، آیه ۲۷.</ref>؛ فرموده‌اند:"در این [[آیات]]، منظور از کلمات اللّه ما هستیم" <ref>{{متن حدیث| نحن کلمات الله فِي هَذِهِ الْآيَات}}</ref>. | *[[امام هادی]]{{ع}} نیز در [[تفسیر]] [[آیه مبارکه]]: {{متن قرآن|وَلَوْ أَنَّمَا فِي الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ أَقْلَامٌ وَالْبَحْرُ يَمُدُّهُ مِنْ بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ مَا نَفِدَتْ كَلِمَاتُ اللَّهِ }}<ref>«و اگر همه درختان روی زمین قلم می‌گردید و دریا را هفت دریای دیگر یاری می‌رساند (و همه مرکّب می‌شد) نوشتن کلمات خداوند پایان نمی‌پذیرفت» سوره لقمان، آیه ۲۷.</ref>؛ فرموده‌اند:"در این [[آیات]]، منظور از کلمات اللّه ما هستیم" <ref>{{متن حدیث| نحن کلمات الله فِي هَذِهِ الْآيَات}}</ref>. | ||
*[[اقرار]] به این [[مقامات]]، [[نیاز]] به پرورش [[روح]] [[تواضع]] در [[انسان]]، و نیز [[ادراک]] [[معارف]] والای [[اهل بیت]]{{ع}} دارد. از این رو است که تفاوت بسیاری در دیدگاه [[عالمان شیعه]] در این زمینه به چشم می‌آید. ما بدون آنکه به این مطلب عمیق وارد شویم، تنها به بندی از [[دعای مأثور]] از [[حضرت ولی‌عصر]]{{ع}} اشاره می‌کنیم. در فرازی از این [[دعا]]، که [[شیعیان]] را به [[خواندن]] آن در تمامی روزهای [[ماه رجب]] امر فرموده‌اند، چنین آمده است: "هیچ تفاوتی میان تو و آنان نیست، مگر آنکه آنان [[بنده]] تو و آفریده تو هستند... تو به‌واسطۀ آنان [[آسمان]] و زمینت را انباشته نمودی، تا [[آشکار]] شود که هیچ خدائی جز از تو وجود ندارد" <ref>{{متن حدیث| لَا فَرْقَ بَيْنَكَ وَ بَيْنَهَا إِلَّا أَنَّهُمْ عِبَادُكَ وَ خَلْقُكَ... فَبِهِمْ مَلَأْتَ سَمَاءَكَ وَ أَرْضَكَ حَتَّى ظَهَرَ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ}}؛ مفاتیح الجنان، دعاء کلّ یوم من شهر رجب، الخامس.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۱۶۳.</ref>. | *[[اقرار]] به این [[مقامات]]، [[نیاز]] به پرورش [[روح]] [[تواضع]] در [[انسان]]، و نیز [[ادراک]] [[معارف]] والای [[اهل بیت]]{{ع}} دارد. از این رو است که تفاوت بسیاری در دیدگاه [[عالمان شیعه]] در این زمینه به چشم می‌آید. ما بدون آنکه به این مطلب عمیق وارد شویم، تنها به بندی از [[دعای مأثور]] از [[حضرت ولی‌عصر]]{{ع}} اشاره می‌کنیم. در فرازی از این [[دعا]]، که [[شیعیان]] را به [[خواندن]] آن در تمامی روزهای [[ماه رجب]] امر فرموده‌اند، چنین آمده است: "هیچ تفاوتی میان تو و آنان نیست، مگر آنکه آنان [[بنده]] تو و آفریده تو هستند... تو به‌واسطۀ آنان [[آسمان]] و زمینت را انباشته نمودی، تا [[آشکار]] شود که هیچ خدائی جز از تو وجود ندارد" <ref>{{متن حدیث| لَا فَرْقَ بَيْنَكَ وَ بَيْنَهَا إِلَّا أَنَّهُمْ عِبَادُكَ وَ خَلْقُكَ... فَبِهِمْ مَلَأْتَ سَمَاءَكَ وَ أَرْضَكَ حَتَّى ظَهَرَ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ}}؛ مفاتیح الجنان، دعاء کلّ یوم من شهر رجب، الخامس.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۱۶۳.</ref>. | ||
۲. [[توسّل]] به [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]]{{عم}} به‌واسطه [[ادعیه]] و اذکاری که از آنان رسیده است. این [[ادعیه]] برای دفع مضار و جلب [[منافع]] دنیائی و آخرتی بسیار [[نافع]] بوده، شاه‌راه [[هدایت]] را در مقابل [[انسان]] می‌گشاید. [[حضرت]] [[حق]] در کتاب خویش فرموده است: {{متن قرآن|وَلِلَّهِ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى فَادْعُوهُ بِهَا}}<ref>«و خداوند را نام‌های نیکوتر است، او را بدان‌ها بخوانید» سوره اعراف، آیه ۱۸۰.</ref> و نیز فرموده است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و به سوی او راه جویید » سوره مائده، آیه ۳۵.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۱۶۳.</ref>. | |||
*[[امام صادق]]{{ع}} می‌فرمایند: "ما همان اسماء حسنای [[الهی]] هستیم، که در [[قرآن]] از آن یاد شده؛ و ما همان وسیله‌ای هستیم که در [[قرآن]] آمده است" <ref>{{متن حدیث| نَحْنُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى فِي الْقُرْآنِ وَ نَحْنُ الْوَسِيلَةُ فِي الْقُرْآنِ}}.</ref> . | *[[امام صادق]]{{ع}} می‌فرمایند: "ما همان اسماء حسنای [[الهی]] هستیم، که در [[قرآن]] از آن یاد شده؛ و ما همان وسیله‌ای هستیم که در [[قرآن]] آمده است" <ref>{{متن حدیث| نَحْنُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى فِي الْقُرْآنِ وَ نَحْنُ الْوَسِيلَةُ فِي الْقُرْآنِ}}.</ref> . | ||
*[[صفّار قمّی]]، برخی از [[روایات]] مربوط به این مسأله را، در باب نوزدهم از جزء دوّم کتاب "بصائر الدَّرجات" [[نقل]] کرده است<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۱۶۴.</ref>. | *[[صفّار قمّی]]، برخی از [[روایات]] مربوط به این مسأله را، در باب نوزدهم از جزء دوّم کتاب "بصائر الدَّرجات" [[نقل]] کرده است<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۱۶۴.</ref>. | ||
۳. [[اطاعت]] از [[اهل بیت]]{{عم}} در [[اوامر و نواهی]] آنها: "[[تواضع]] در مقابل [[مولی]]"، در عرف اهل [[شرع]] به همین معنی می‌آید. از این رو مهم‌ترین مرتبه از مراتب [[تواضع]]، آن است که تمامی [[افعال]] [[انسان]] با آنچه آنان بدان امر نموده‌اند، سازگار بوده [[آدمی]] از [[مخالفت]] با [[نواهی]] آنان اجتناب نماید. | |||
این مورد نیز از مراتبی چند برخوردار است، که [[برترین]] مرتبه آن در [[قرآن کریم]] این‌چنین توضیح داده شده است:{{متن قرآن|فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ حَتَّى يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لَا يَجِدُوا فِي أَنْفُسِهِمْ حَرَجًا مِمَّا قَضَيْتَ وَيُسَلِّمُوا تَسْلِيمًا}}<ref>«پس نه، به پروردگارت سوگند که ایمان نمی‌آورند تا در آنچه میانشان ستیز رخ داده است تو را داور کنند سپس از آن داوری که کرده‌ای در خود دلتنگی نیابند و یکسره (بدان) تن در دهند» سوره نساء، آیه ۶۵.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۱۶۴.</ref>. | *این مورد نیز از مراتبی چند برخوردار است، که [[برترین]] مرتبه آن در [[قرآن کریم]] این‌چنین توضیح داده شده است:{{متن قرآن|فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ حَتَّى يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لَا يَجِدُوا فِي أَنْفُسِهِمْ حَرَجًا مِمَّا قَضَيْتَ وَيُسَلِّمُوا تَسْلِيمًا}}<ref>«پس نه، به پروردگارت سوگند که ایمان نمی‌آورند تا در آنچه میانشان ستیز رخ داده است تو را داور کنند سپس از آن داوری که کرده‌ای در خود دلتنگی نیابند و یکسره (بدان) تن در دهند» سوره نساء، آیه ۶۵.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۱۶۴.</ref>. | ||
===[[تواضع]] در مقابل [[بندگان]] [[صالح]] [[خداوند]]=== | ===[[تواضع]] در مقابل [[بندگان]] [[صالح]] [[خداوند]]=== | ||