بحث:چرا ملاقاتگرایی را یکی از محورهای آسیبشناسی مهدویت شمردهاند؟ (پرسش): تفاوت میان نسخهها
بحث:چرا ملاقاتگرایی را یکی از محورهای آسیبشناسی مهدویت شمردهاند؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۵ مارس ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۵۸
، ۵ مارس ۲۰۲۰←نتیجه گیری
(صفحهای تازه حاوی «==نویسنده: آقای ظرافتی== ==پاسخ اجمالی== ==جایگاه ملاقات== *عدم معرفت به ح...» ایجاد کرد) |
|||
خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
==نتیجه گیری== | ==نتیجه گیری== | ||
*حاصل آنکه دربارۀ امکان [[دیدار]] [[امام]] در [[زمان غیبت]] میبایست طریق [[اعتدال]] را پیش گرفت؛ نه هر گونه [[ملاقات]] با [[امام]] را منکر شد و راه [[دیدار]] با ایشان را به کلی مسدود دانست و نه ادعای کسی که دعوی ارتباط و [[سفارت]] و [[نیابت]] [[امام]] را دارد پذیرفت. هر یک از این دو نگرش، آسیبهای خاص خود را دارا بوده و به [[افراط]] و تفریطی جاهلانه و غیرعلمی میانجامد. لذا تقاضای [[دیدار]] [[امام]] و [[دعا]] برای تحقق این امر، موضوع [[مستحب]] و مطلوبی است. با این وجود، کنار گذاردن جریان عادی [[زندگی]] و به طور تصنعی در پی [[ملاقات]] با [[امام]] بودن و از زیر بار [[وظایف]] شانه خالی کردن، امر نامطلوب و آسیبزایی است که با [[روح]] آموزۀ [[انتظار]] و [[غیبت]] در تضاد است<ref>ر.ک: میرتبار، سید محمد، آسیبشناسی جامعه منتظر، ص ۱۰۸-۱۱۲.</ref>. | *حاصل آنکه دربارۀ امکان [[دیدار]] [[امام]] در [[زمان غیبت]] میبایست طریق [[اعتدال]] را پیش گرفت؛ نه هر گونه [[ملاقات]] با [[امام]] را منکر شد و راه [[دیدار]] با ایشان را به کلی مسدود دانست و نه ادعای کسی که دعوی ارتباط و [[سفارت]] و [[نیابت]] [[امام]] را دارد پذیرفت. هر یک از این دو نگرش، آسیبهای خاص خود را دارا بوده و به [[افراط]] و تفریطی جاهلانه و غیرعلمی میانجامد. لذا تقاضای [[دیدار]] [[امام]] و [[دعا]] برای تحقق این امر، موضوع [[مستحب]] و مطلوبی است. با این وجود، کنار گذاردن جریان عادی [[زندگی]] و به طور تصنعی در پی [[ملاقات]] با [[امام]] بودن و از زیر بار [[وظایف]] شانه خالی کردن، امر نامطلوب و آسیبزایی است که با [[روح]] آموزۀ [[انتظار]] و [[غیبت]] در تضاد است<ref>ر.ک: میرتبار، سید محمد، آسیبشناسی جامعه منتظر، ص ۱۰۸-۱۱۲.</ref>. | ||
==پاسخ تفصیلی== | |||
==[[جایگاه]] [[ملاقات]]== | |||
*عدم [[معرفت]] به [[حقیقت]] [[وجود امام]] و چگونگی ارتباط صحیح با ایشان و اساساً عدم [[درک]] [[دلیل]] ارتباط و [[نیاز انسان]] به [[امام]] باعث شده تا فرصتی مناسب برای دشمنان الهی و [[معاندان]] و [[منکران مهدویت]] فراهم آید تا نهایت استفاده را از آن ببرند و به فریب اذهان عمومی بپردازند و [[مشتاقان]] را به اموری ظاهری چون [[اصرار]] بر [[ملاقات با امام زمان]] {{ع}} و رؤیت بصری ایشان در [[خواب]] و [[بیداری]] مشغول نماید و در سایۀ [[غفلت]] [[مشتاقان]] و [[منتظران]]، تیشه بر ریشۀ دینداری و مهدیباوری بزند. [[دشمن]] تلاش میکند شرط ارتقای [[معنویت]] را [[توفیق]] در [[دیدار]] مطرح کند و [[فرهنگ]] و [[ملاقاتگرایی]] را [[ترویج]] و همچنین تلاش میکند نگاه [[مهدویت]] را در دیدگاه [[مردم]] [[تخریب]] کند. در حالی که [[دیدار]] [[امام زمان]] {{ع}} [[توفیق]] است اما جزء [[واجبات]] و [[وظایف]] نیست، [[دیدار]] [[امام زمان]] {{ع}} ملاک [[برتری]] نیست و [[تشویق]] به [[ملاقات]] آغاز [[انحرافی]] میشود که در ادامه مسیری را ایجاد میکند که زیبندۀ [[مهدویت]] نیست و موجب [[ظهور]] مدعیانی است که بیدلیل یا به سادهترین اتفاق، ادعای [[ملاقات]] میکنند یا کسانی که تمام وظیفۀ خویش را رسیدن به [[دیدار]] [[حضرت]] میپندارند و از [[باقی]] [[وظایف]] غافل شده و افراد را تنها به این عمل ـ بهعنوان [[برترین]] [[وظیفه]] ـ فرا میخوانند<ref>ر.ک: جعفری، محمد صابر، اندیشه مهدویت و آسیبها، ص ۶۳؛ نصوری، محمد رضا، فعالیت غرب در تخریب چهره امام زمان، خبرگزاری آینده روشن؛ نوروزی، علی رضا، نجفی، محمد، هاشمی، فاطمه، موانع و آفات انتظار، ص ۴۴-۴۵؛ میرزایی، کاظم، تبیین سخنان آیتالله خامنهای درباره مهدویت، وبگاه خبری تریبون مستضعفین.</ref>. | |||
*البته [[نفس]] [[اشتیاق]] به [[دیدار]] [[امام زمان]] {{ع}} نه تنها مذموم و [[ناپسند]] نیست که بسیار [[پسندیده]] و از جمله نشانههای [[انتظار]] است؛ چراکه هر محبّی مشتاق دیدار جمال محبوب است. اما باید توجه کرد ارتباط [[حقیقی]] با [[امام زمان]] {{ع}} از طریق تزکیۀ درونی و [[عمل به واجبات]] [[الهی]] و پرهیز از [[محارم]] [[الهی]] و در یک [[کلام]] از طریق تقوای الهی حاصل میشود. شاید بارها [[امام]] در مقابل دیدگان طالبان [[دیدار]] ظاهر شده باشد، اما به [[دلیل]] عدم قابلیت، وی را نشناختهاند و از وجودش بهره نبرده باشند؛ چراکه مطابق [[روایات]]، امام در میان افراد انسانی [[زندگی]] میکند و [[مردم]] وی را میبینند اما نمیشناسند. آسیبزاییِ دیدارگرایی در نفسِ [[اشتیاق]] به دیدار نیست، بلکه در افراط بر [[اصرار]] آنان برای [[دیدار]] و در مقابل غفلتی است که از [[وظایف]] اصلی در قبال [[امام زمان]] {{ع}}؛ اعم از وظایف فردی و [[خانوادگی]] و [[اجتماعی]] دارند<ref>ر.ک: نوروزی، علی رضا، نجفی، محمد، هاشمی، فاطمه، موانع و آفات انتظار، ص ۴۴-۴۵. </ref>. | |||
*همۀ ما [[معتقد]] به [[امام زمان]] {{ع}} بوده و مشتاق [[دیدار]] ایشان هستیم اما در عین حال باید مواظب باشیم [[رضایت]] [[حضرت]] را جلب کنیم و سعیمان بر این باشد که از راه [[باطن]] و [[قلب]] و [[روح]] با [[حضرت]] ارتباط پیدا کنیم. این همان نقطۀ مطلوب است؛ بنابراین باید سعی کنیم یاد آن [[حضرت]] پیوسته در دلهای ما باشد و هر روز با [[خواندن]] [[دعای عهد]] با آن [[حضرت]] [[تجدید عهد]] کنیم و [[ارتباط قلبی]] پیدا کنیم و این همان چیزی است که مورد توصیه و مطلوب [[پیامبر]] و [[ائمه اطهار]] {{ع}} بوده است<ref>ر.ک: حائریپور،محمد مهدی، بازگویی انجام ملاقات با امام مهدی در زمان حیات افراد، خبرگزاری ایسنا.</ref>. | |||
==[[افراط و تفریط]] در [[ملاقات]]== | |||
*درباره امکان و مطلوبیت [[دیدار]] با [[امام موعود]] در [[زمان غیبت]] کبرا، دو [[گرایش]] افراطی و تفریطی وجود دارد که هر دو نگاه ـ چه از جهت [[اعتقادی]] و چه از جهت آثار عملی ـ به بروز مجموعهای از آسیبها میانجامد: | |||
#[[گرایش]] افراطی: بر این [[باور]] است که [[دیدار]] [[امام]]، شرط لازم [[ارتباط با حضرت]] در [[زمان غیبت]] است و برای بهرهوری از ایشان مهمترین پایه و اساس به شمار میرود؛ بنابراین همۀ [[کمالات]] دیگر به نوعی فرع و شاخۀ این امر تلقی میشود و [[منتظران ظهور]] هم بیش از هر چیز به این امر [[تشویق]] و [[ترغیب]] میگردند. در این [[گرایش]]، [[ملاقات]] با [[امام غایب]] {{ع}} امر بسیار رایج و عادی و برای هر کس در هر شرایطی ممکن و آسان دانسته میشود. معتقدان به این [[گرایش]] تصور میکنند با شیوع این طرز [[تفکر]]، علاقه و [[محبت]] عموم [[مردم]] به [[وجود مقدس امام زمان]] {{ع}} روز به روز بیشتر میشود. اگر [[انسانها]] رسیدن به وصال [[محبوب]] را سخت و استثنایی بدانند، آن وقت [[امید]] زیادی به آن نمیبندند و همین مسأله باعث دلسردی و فروکش کردن شعلۀ [[محبت]] [[امام]] در دلهای آنان میشود؛ از این رو با [[نیت]] خیر و به قصد [[محبوب]] کردن بیشتر آن [[حضرت]]، باید [[باب ]][[امکان ملاقات]] با ایشان را بسیار گسترده و سهل دانست تا [[شوق]] لقاء [[امام]] همگانی شود. این رویکرد تا آنجا پیش میرود که گاهی برخی از مروجان این دیدگاه به این [[اعتقاد]] میرسند که اگر کسی با این [[نیت]] [[مقدس]]، ماجرایی هرچند ساختگی و [[دروغ]] درباره [[ملاقات]] با [[امام عصر]] {{ع}} برای [[مردم]] [[نقل]] کند، کار اشتباهی نکرده؛ بلکه به [[دلیل]] ایجاد [[شوق]] و [[محبت حضرت]] در دلهای ایشان، [[مستحق]] [[حقشناسی]] و [[سپاسگزاری]] نیز هست<ref>ر.ک: میرتبار، سید محمد، آسیبشناسی جامعه منتظر، ص ۱۰۸-۱۱۲.</ref>. [[ملاقاتگرایی]] افراطی و [[نقل]] هر گزارشی در زمینۀ [[تشرفات]] بدون توجه به درستی و نادرستی آن و قراین موجود و محتوای [[نقل]] شده در [[تشرف]]، [[اولویت]] درجۀ اوّل در مباحث [[مهدویت]] نیست و [[زیادهروی]] در [[نقل]] چنین اموری یقیناً آسیبزاست. همین امر سبب گردیده تا برخی از شیادان دنیاپرست و [[گمراه]] کنندگان مریدباز در پی جلب [[جاهلان]]، ادعاهای دروغین در این زمینه را مطرح سازند. [[ادعای ارتباط با حضرت]] در [[خواب]] نیز از جمله ادعاهای دروغین در این زمینه است. جذابیت و عدم اطلاع [[مردم]] از معیارهای راستیآزمایی آن و نیز عدم پژوهشی جامع و کلان در جایگاهشناسی [[خواب]] و [[رؤیا]] سبب شده است مدعیان از این ترفند فراوان استفاده کنند<ref>ر.ک: عرفان، امیر محسن، مواجهه ائمه با مدعیان مهدویت، ص؟.</ref>. پیامدهای این نگرش عبارتند از: [[یأس]] و [[ناامیدی]] در اثر عدم [[توفیق]] [[دیدار]]، توهمگرایی و خیالپردازی، استقبال از [[مدعیان دروغین مهدویت]] و مدعیان [[ملاقات]]، دور ماندن از انجام [[وظایف]] اصلی، به [[دلیل]] اهتمام بیش از اندازه به [[دیدار]] و [[بدبینی]] به [[امام]]{{ع}} به [[دلیل]] عدم [[دیدار]]<ref>ر.ک: جعفری، محمد صابر، اندیشه مهدویت و آسیبها، ص ۶۳؛ میرزایی، کاظم، تبیین سخنان آیتالله خامنهای درباره مهدویت، وبگاه خبری تریبون مستضعفین.</ref>. | |||
#نگرش تفریطی: [[اعتراض]] این گروه به معتقدان افراطی [[ملاقاتگرایی]] این است که با سهل انگاشتن [[دیدار]] [[امام]] در [[زمان غیبت]]، [[مهدویت]] و [[اعتقاد]] به [[امام]] به سطحی نازل سقوط میکند و از اهمیت و [[ارزش]] آن کاسته میشود. در بررسی [[روایی]] این موضوع چنین به نظر میرسد که نقطۀ کانونی این مسأله پیرامون آخرین [[توقیع]] [[امام عصر]] {{ع}} در [[زمان غیبت صغرا]] و عبارت مشهوری که در آن [[نامه]] آمده، شکل گرفته است: {{متن حدیث|أَلَا فَمَنِ ادَّعَی الْمُشَاهَدَةَ قَبْلَ خُرُوجِ السُّفْیَانِیِّ وَ الصَّیْحَةِ فَهُوَ کَذَّابٌ مُفْتَر}}<ref>غیبت طوسی، ص۳۹۶.</ref>. | |||
*دربارۀ معنای مشاهده در این [[توقیع]]، وجوه گوناگونی ذکر شده است؛ اما به نظر میرسد مقصود کلی از این عبارت، [[تکذیب]] کسی است که با ادعایی از جمله [[ادعای نیابت]] از جانب [[امام]] همراه باشد. بنابه عرف [[زمان غیبت صغرا]]، مشاهده توسط کسی صورت میگرفت که [[نایب امام]] باشد و این نخستین معنایی است که در این باره به ذهن متبادر میشود. در مقابل مشاهده منفی که مورد [[تکذیب]] واقع میگردد، آن است که همراه با ادعای ارتباط با [[امام]] و [[نیابت]] از جانب ایشان همراه شود که در چنین صورتی میباید شخصِ مدعی مشاهده و [[نیابت]] را [[تکذیب]] کرد. | |||
*وجه دیگر عبارت متضمن آن است که مشاهدۀ اختیاری و اینکه فرد در هر زمان که بخواهد بتواند به [[دیدار]] [[امام]] نائل شود، امکان ندارد. [[امام]] {{ع}} هر گاه خود [[صلاح]] بداند میتواند به [[دیدار]] افراد بیاید. چه در [[زمان غیبت صغرا]] نیز مشاهداتی [[نقل]] شده که وجهی تنبیهی و توبیخی داشته است. از این رو چه بسا کسی واقعاً به [[دیدار]] [[امام]] برسد؛ اما از آن سوءاستفاده کرده و بر اساس آن [[ادعای نیابت]] و ارتباط با [[امام]] داشته باشد<ref>ر.ک: میرتبار، سید محمد، آسیبشناسی جامعه منتظر، ص ۱۰۸-۱۱۲.</ref>. | |||
*تشرفاتی که در کتابهای [[عالمان شیعه]] ذکر شده است، مربوط به کسانی است که در نهایت [[تقوا]] و [[علم]] قرار داشته و امکان [[دروغگویی]] آنان بسیار بعید به نظر میرسد. اما اینگونه نبوده که این بزرگان بعد از اینکه مشرف شدند قضیه را علنی کنند و ادعای [[ملاقات]] داشته باشند و هیچ یک از بزرگواران [[ادعای نیابت]] خاص و ارتباط همیشگی با [[امام عصر]] نداشته و در برابر انتشار این خبر نیز حساس بودهاند تا آنجاکه از برخی [[نزدیکان]] خود قول گرفتهاند تا زمانی که زندهام موضوع [[ملاقات]] با [[امام]] را فاش نکنند و این جریان بعد از رحلت آنها منتشر شده است<ref>ر.ک: میرتبار، سید محمد، آسیبشناسی جامعه منتظر، ص ۱۰۸-۱۱۲؛ حائریپور،محمد مهدی، بازگویی انجام ملاقات با امام مهدی در زمان حیات افراد، خبرگزاری ایسنا.</ref>. | |||
*[[منتظر]] [[امام عصر]]{{ع}} علیرغم اینکه مشتاق [[دیدار]] آن [[حضرت]] است، در عین حال باید [[تسلیم]] خواست [[خدا]] باشد. باید بپذیریم که اگر دیداری اتفاق نیفتاد حتما روی مصلحتی بوده است، همانطور که اگر هر دعایی میکنیم و به [[اجابت]] نمیرسد، [[تسلیم]] خواست [[خداوند]] هستیم و آن را میپذیریم و راه [[بندگی]] خود را ادامه میدهیم. در موضوع [[مهدویت]] نیز اگر [[ملاقات]] و [[دیدار]] [[حضرت]] را [[دوست]] داریم، اما اگر به این [[هدف]] نرسیدیم به هیچ وجه نباید دچار یاس و [[ناامیدی]] شویم و اعتقادمان [[سست]] گردد، بلکه باید علاقه و محبتمان روز به روز بیشتر شود<ref>ر.ک: حائریپور،محمد مهدی، بازگویی انجام ملاقات با امام مهدی در زمان حیات افراد، خبرگزاری ایسنا.</ref>. | |||
==نتیجه گیری== | |||
*حاصل آنکه دربارۀ امکان [[دیدار]] [[امام]] در [[زمان غیبت]] میبایست طریق [[اعتدال]] را پیش گرفت؛ نه هر گونه [[ملاقات]] با [[امام]] را منکر شد و راه [[دیدار]] با ایشان را به کلی مسدود دانست و نه ادعای کسی که دعوی ارتباط و [[سفارت]] و [[نیابت]] [[امام]] را دارد پذیرفت. هر یک از این دو نگرش، آسیبهای خاص خود را دارا بوده و به [[افراط]] و تفریطی جاهلانه و غیرعلمی میانجامد. | |||
لذا تقاضای [[دیدار]] [[امام]] و [[دعا]] برای تحقق این امر، موضوع [[مستحب]] و مطلوبی است. با این وجود، کنار گذاردن جریان عادی [[زندگی]] و به طور تصنعی در پی [[ملاقات]] با [[امام]] بودن و از زیر بار [[وظایف]] شانه خالی کردن، امر نامطلوب و آسیبزایی است که با [[روح]] آموزۀ [[انتظار]] و [[غیبت]] در تضاد است<ref>ر.ک: میرتبار، سید محمد، آسیبشناسی جامعه منتظر، ص ۱۰۸-۱۱۲.</ref>. | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{یادآوری پانویس}} | {{یادآوری پانویس}} | ||
{{پانویس2}} | {{پانویس2}} |