←پرسشهای وابسته
(←مقدمه) |
|||
خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
*[[امام علی]] {{ع}} قلب را [[جایگاه]] توجه [[خداوند]] و پاکسازی قلب را باعث نظر [[خداوند]] میداند. از اینرو موضوع قلب و نقش آن در حیات معنوی [[آدمی]] امری بسیار مهم و مؤثر است و مورد توجه [[تعالیم قرآن]] و [[اهل بیت]] {{عم}} قرار دارد. قلب و [[عقل]] در وجود [[آدمی]] دو [[حقیقت]] مستقل و در ارتباط تنگاتنگ با یکدیگرند. در [[تعالیم دینی]] نقش [[عقل]] در قلب [[انسان]] بهمثابه چراغ و [[بیداری]] قلب و جلوگیری از [[سستی]] و رکود آن برشمردهاند. از جمله [[امام علی]] {{ع}} در [[نامه]] [[تربیتی]] خود میفرماید: دلت را به [[اندرز]] زندهدار و به [[پارسایی]] بمیران، به [[یقین]] نیرو بخش و به [[حکمت]] روشن گردان، با یاد مرگش [[خوار]] و به اقرار به نیستشدنش وادار ساز. به سختیهای دنیایش [[بینا]] گردان و از صولت روزگار و دگرگونی [[آشکار]] لیل و نهارش بترسان. خبرهای گذشتگان را بدو عرضهدار و آنچه را به آنان که پیش از تو بودند رسید به یادش آر<ref>نهج البلاغه، نامه ۳۱: {{متن حدیث|"أَحْيِ قَلْبَكَ بِالْمَوْعِظَةِ وَ أَمِتْهُ بِالزَّهَادَةِ وَ قَوِّهِ بِالْيَقِينِ وَ نَوِّرْهُ بِالْحِكْمَةِ وَ ذَلِّلْهُ بِذِكْرِ الْمَوْتِ وَ قَرِّرْهُ بِالْفَنَاءِ وَ بَصِّرْهُ فَجَائِعَ الدُّنْيَا وَ حَذِّرْهُ صَوْلَةَ الدَّهْرِ وَ فُحْشَ تَقَلُّبِ اللَّيَالِي وَ الْأَيَّامِ وَ اعْرِضْ عَلَيْهِ أَخْبَارَ الْمَاضِينَ وَ ذَكِّرْهُ بِمَا أَصَابَ مَنْ كَانَ قَبْلَكَ مِنَ الْأَوَّلِينَ"}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 644.</ref>. | *[[امام علی]] {{ع}} قلب را [[جایگاه]] توجه [[خداوند]] و پاکسازی قلب را باعث نظر [[خداوند]] میداند. از اینرو موضوع قلب و نقش آن در حیات معنوی [[آدمی]] امری بسیار مهم و مؤثر است و مورد توجه [[تعالیم قرآن]] و [[اهل بیت]] {{عم}} قرار دارد. قلب و [[عقل]] در وجود [[آدمی]] دو [[حقیقت]] مستقل و در ارتباط تنگاتنگ با یکدیگرند. در [[تعالیم دینی]] نقش [[عقل]] در قلب [[انسان]] بهمثابه چراغ و [[بیداری]] قلب و جلوگیری از [[سستی]] و رکود آن برشمردهاند. از جمله [[امام علی]] {{ع}} در [[نامه]] [[تربیتی]] خود میفرماید: دلت را به [[اندرز]] زندهدار و به [[پارسایی]] بمیران، به [[یقین]] نیرو بخش و به [[حکمت]] روشن گردان، با یاد مرگش [[خوار]] و به اقرار به نیستشدنش وادار ساز. به سختیهای دنیایش [[بینا]] گردان و از صولت روزگار و دگرگونی [[آشکار]] لیل و نهارش بترسان. خبرهای گذشتگان را بدو عرضهدار و آنچه را به آنان که پیش از تو بودند رسید به یادش آر<ref>نهج البلاغه، نامه ۳۱: {{متن حدیث|"أَحْيِ قَلْبَكَ بِالْمَوْعِظَةِ وَ أَمِتْهُ بِالزَّهَادَةِ وَ قَوِّهِ بِالْيَقِينِ وَ نَوِّرْهُ بِالْحِكْمَةِ وَ ذَلِّلْهُ بِذِكْرِ الْمَوْتِ وَ قَرِّرْهُ بِالْفَنَاءِ وَ بَصِّرْهُ فَجَائِعَ الدُّنْيَا وَ حَذِّرْهُ صَوْلَةَ الدَّهْرِ وَ فُحْشَ تَقَلُّبِ اللَّيَالِي وَ الْأَيَّامِ وَ اعْرِضْ عَلَيْهِ أَخْبَارَ الْمَاضِينَ وَ ذَكِّرْهُ بِمَا أَصَابَ مَنْ كَانَ قَبْلَكَ مِنَ الْأَوَّلِينَ"}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 644.</ref>. | ||
*از اینروایت چنین بهدست میآید که قلب [[آدمی]] با [[موعظه]] و [[پند]] زنده میشود و با [[زهد]] ورزیدن عنان آن کنترل خواهد شد. [[یقین]]، قلب را [[قوت]] میبخشد، [[حکمت]] و [[دانش]] قلب را روشن و [[آگاه]] میسازد، یاد [[مرگ]] قلب را [[مطیع]] میکند، [[تفکر]] در نابودی [[دنیا]] و [[عالم هستی]] قلب را بهخضوع وامیدارد و [[تفکر]] در [[دنیا]] و حوادث آن قلب را [[بصیر]] و [[بینا]] میگرداند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 645.</ref>. | *از اینروایت چنین بهدست میآید که قلب [[آدمی]] با [[موعظه]] و [[پند]] زنده میشود و با [[زهد]] ورزیدن عنان آن کنترل خواهد شد. [[یقین]]، قلب را [[قوت]] میبخشد، [[حکمت]] و [[دانش]] قلب را روشن و [[آگاه]] میسازد، یاد [[مرگ]] قلب را [[مطیع]] میکند، [[تفکر]] در نابودی [[دنیا]] و [[عالم هستی]] قلب را بهخضوع وامیدارد و [[تفکر]] در [[دنیا]] و حوادث آن قلب را [[بصیر]] و [[بینا]] میگرداند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 645.</ref>. | ||
== وصف قلب == | |||
*[[دل]]، [[لوح]] دیده است<ref>نهج البلاغه، حکمت ۴۰۹: {{متن حدیث|"الْقَلْبُ مُصْحَفُ الْبَصَرِ"}}</ref>. در این عبارت، [[کلام]] [[حضرت]] {{ع}} با معیارهای توصیف سازگار است. از رگهای [[آدمی]] پارهگوشتی آویزان است که شگفتانگیزترین عضو کالبد او بهشمار میآید. این قطعه گوشت، [[قلب]] است<ref>نهج البلاغه، حکمت ۱۰۸: {{متن حدیث|"لَقَدْ عُلِّقَ بِنِيَاطِ هَذَا الْإِنْسَانِ بَضْعَةٌ هِيَ أَعْجَبُ مَا فِيهِ وَ [هُوَ] ذَلِكَ الْقَلْبُ"}}</ref>. بدیهی است که در این [[کلام]] [[امام]] {{ع}}، حدّ و رسم<ref>"حدّ" و "رسم" دوگونه از تعریفاند که در علم منطق از آنها و ویژگیهایشا سخن گفته میشود.</ref> را به معنای منطقی نمیتوان جستوجو کرد. امّا یکی از شیوههای [[امام]] {{ع}} در توصیف و تعریف، بیان گزارههای معلوم برای روشنگری و رفع مجهولات است<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 226.</ref> | |||
== پرسشهای وابسته == | == پرسشهای وابسته == |