بقیة الله: تفاوت میان نسخه‌ها

==بقیة الله از [[القاب]] [[امام زمان]]{{ع}}==

*واژۀ بَقِیَّةَ اللَّهِ، یعنی باز‌ماندۀ [[خدا]]، آنچه [[خدا]] آن را [[باقی]] نگه می‌‌دارد. این کلمه یکی از لقب‌‌های [[امام زمان]]{{ع}} است به خاطر آنکه [[خداوند]] او را از [[امامان]] و [[اهل بیت پیامبر]] [[باقی]] نگه داشته تا روزی [[ظهور]] کند و [[جهان]] را پر از [[عدل و داد]] کند<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۴۱.</ref>.  

*عبارت "[[بقیة الله]]" هم در [[قرآن مجید]] و هم در [[روایات]] آمده است و در [[قرآن]] فقط یک‌‌‌بار در داستان [[حضرت شعیب]]{{ع}} ذکر شده است؛ یعنی، آنجا که وی [[قوم]] خود را از کم‌‌فروشی [[نهی]] کرده و فرمودند: {{متن قرآن|بَقِيَّتُ اللَّهِ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ}}<ref>«برنهاده  خداوند برای شما بهتر است اگر مؤمن باشید و من بر شما نگهبان نیستم» سوره هود، آیه ۸۶.</ref> در این [[آیه]] هرچند مخاطب [[قوم شعیب]] هستند و منظور از "[[بقیه الله]]"، سود و سرمایۀ [[حلال]] و یا [[پاداش الهی]] است ولی هر موجود نا‌‌فع که از طرف [[خداوند]] برای [[بشر]] [[باقی]] مانده و مایۀ‌ خیر و [[سعادت]] او گردد "[[بقیة الله]]" محسوب می‌شود از این‌‌رو تمام [[پیامبران]] و [[پیشوایان]] بزرگ "[[بقیة الله]]" هستند، تمام [[رهبران]] [[راستین]] که پس از [[مبارزه]] با یک [[دشمن]] سرسخت برای یک [[قوم]] و [[ملت]] [[باقی]] می‌‌مانند از این نظر "[[بقیة الله]]" هستند، سر‌‌با‌زانی که پس از [[پیروزی]] از [[جنگ]] بازمی‌‏گردند آنان نیز [[بقیة اللّه]] هستند. از آنجایی که [[مهدی موعود]]{{ع}} [[آخرین پیشوا]] و بزرگ‌‌ترین [[رهبر]] انقلابی پس از [[قیام]] [[پیامبر اسلام]]{{صل}} است یکی از روشن‌‌ترین مصادیق "[[بقیة الله]]" است و او از دیگران به این [[لقب]] شایسته‌تر است به خصوص که تنها [[باقی]] مانده بعد از [[پیامبر]]{{صل}} و [[امامان]]{{ع}} است<ref>ر.ک: سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص۲۱۹ـ ۲۲۱. </ref> و به حدّی این [[لقب]] با آن [[سرور]] ارتباط‍‌ پیدا نموده که به صورت [[لقب]] اختصاصی حضرتش درآمده است به ‌طوری که تا [[بقیة الله]] گفته می‌شود جز آن [[بقیة الله]] [[منتظر]] به نظر نمی‌آید؛ شاید سرّ مطلب این باشد که این [[بقیة الله]]، بقیۀ تمام بقیة الله‌‌ها‌‌ست و پس از او دیگر بقیة اللهی نیست. هرکدام از حجج الهیه که از آغاز عالم آمدند گرچه [[بقیة الله]] بودند و [[خدا]] آنها را برای [[هدایت]] خلق [[باقی]] و بجا گذارده بود بعد از هریک دیگری می‌آمد و اگر بقیة اللهی از [[دنیا]] می‌رفت بقیة اللهی دیگر به جا می‌ماند و این رشته [[باقی]] بود ولی آن وجود [[مقدّس]] بقیه‌‌ای است که پس از او دیگر بقیه‌ای نیست و با آمدن او دیگر بقیه‌ای [[باقی]] نمانده است که بیاید<ref>ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۷۱.</ref>.  

==[[بقیة الله]] بودن [[امام مهدی]]{{ع}} در [[روایات]]==

*در [[دعاها]]، [[زیارت‌ها]] و [[روایات]]، از [[امام زمان]] به عنوان "[[بقیة الله]]" یاد شده و اشاره به آن است که او ذخیرۀ [[الهی]] برای [[اصلاح]] [[جهان]] و [[مبارزه]] با [[ظالمان]] و [[نجات]] [[مستضعفان]] است<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۴۱.</ref>، برخی از این [[روایات]] عبارتند از:

#[[امیرالمؤمنین]]{{ع}} فرمودند: «معنی [[بقیة الله]] در [[قرآن]]، حجت‌های الهی‌اند و نام [[مهدی]]{{ع}} است که پس از پایان یافتن مهلت [[جهان]] [[ظهور]] خواهد کرد و [[دنیا]] را پر از [[عدل و داد]] می‌نماید آن‌گونه که پر از [[ظلم و جور]] شده است»<ref>ر.ک: مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۹۳، ص ۱۱۹.</ref>.<ref>ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۷۱؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخرالزمان، ص ۷۵.</ref>

#از [[حضرت صادق]]{{ع}} سؤال شد: آیا می‌شود به [[قائم آل محمد]] به‌عنوان [[امیر المؤمنین]] [[سلام]] کرد؟ فرمودند: «نه این اسمی است که [[خدا]] [[امیر المؤمنین]] [[علی]]{{ع}} را به آن نامیده و قبل و بعد از او جز [[کافر]] به این نام نامیده نشود». [[راوی حدیث]] عرضه داشت: فدای شما شوم! پس به حضرتش چگونه باید [[سلام]] کرد؟ فرمودند: «باید گفت: {{متن حدیث|السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا بَقِیَّةَ اللَّهِ}} آن‌گاه آیۀ شریفه را [[تلاوت]] فرمودند: {{متن قرآن|بَقِيَّتُ اللَّهِ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ}}»<ref>{{متن حدیث|لاَ ذَاکَ اِسْمٌ سَمَّی اَللَّهُ بِهِ أَمِیرَ اَلْمُؤْمِنِینَ لَمْ یُسَمَّ بِهِ أَحَدٌ قَبْلَهُ وَ لاَ یَتَسَمَّی بِهِ بَعْدَهُ إِلاَّ کَافِرٌ سَأَلَهُ رَجُلٌ عَنِ الْقَائِمِ یُسَلَّمُ عَلَیْهِ بِإِمْرَةِ الْمُؤْمِنِینَ قَالَ لَا ذَاکَ اسْمٌ سَمَّی اللَّهُ بِهِ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ{{ع}}لَمْ یُسَمَّ بِهِ أَحَدٌ قَبْلَهُ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ کَیْفَ یُسَلَّمُ عَلَیْهِ قَالَ یَقُولُونَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا بَقِیَّةَ اللَّهِ ثُمَّ قَرَأَ بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِین‏}}؛ اصول کافی، ج ۱، ص ۴۱۱ـ۴۱۲.</ref>.<ref>ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۷۱؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامۀ مهدویت، ص۱۱۶ ـ ۱۱۸؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخر الزمان، ص ۷۵.</ref>

#وقتی [[احمد بن اسحاق]] بن [[سعد ]][[اشعری]] به محضر [[امام عسکری]]{{ع}} شرفیاب شد و دربارۀ [[جانشین]] آن [[حضرت]] پرسید آن [[حضرت]] [[کودکی]] خردسال همچون قرص [[ماه]] را به او نشان داد. [[احمد بن اسحاق]] پرسید: «آیا نشانه‌‏ای هست تا قلبم [[اطمینان]] یابد؟» آن [[کودک]] زبان گشود و با زبان [[عربی]] [[فصیح]] فرمودند: «من [[بقیة اللّه]] بر [[زمین]] و [[منتقم]] از [[دشمنان]] او هستم. ای [[احمد بن اسحاق]]! بعد از دیدن این کرامت‏، نشانه‌‏ای طلب نکن»<ref>{{متن حدیث|أَنَا بَقِیَّةُ اللَّهِ‏ فِی‏ أَرْضِهِ‏ وَ الْمُنْتَقِمُ‏ مِنْ‏ أَعْدَائِهِ‏ فَلَا تَطْلُبْ‏ أَثَراً بَعْدَ عَیْنٍ‏ یَا أَحْمَدَ بْنَ‏ إِسْحَاق‏‏‏‏‏‏}}؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص ۳۸۴، ح ۱.</ref>.<ref>ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۷۱؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامۀ مهدویت، ص۱۱۶ ـ ۱۱۸؛ نشریۀ موعود، ش ۲۱، ص ۵۴؛  حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخرالزمان، ص ۷۵.</ref>

#زمانی که [[حضرت مهدی]]{{ع}} به [[دنیا]] آمد جناب [[حکیمه خاتون]] دختر [[امام جواد]]{{ع}} [[حضرت مهدی]]{{ع}} را نزد [[امام حسن عسکری]]{{ع}} آورد. [[حضرت]] دست مبارکش را بر روی طفل خود کشید و فرمودند: «سخن بگوی ای [[حجة الله]]، بقیة [[انبیاء]]، [[غوث]] فقراء، [[خاتم اوصیاء]]، و [[نور]] اتقیاء و [[صاحب]] کرة بیضاء! آنگاه [[حضرت مهدی]]{{ع}} [[شهادتین]] را بر زبان جاری کرد»<ref>{{متن حدیث|حُجَّةُ اللَّهِ، وَ بَقِیَّةُ الْأَنْبِیَاءِ، وَ نُورُ الْأَصْفِیَاءِ، وَ غَوْثُ الْفُقَرَاءِ، وَ خاتَمُ الْأَوْصِیاءِ، وَ نُورُ الأَتْقِیاءِ، وَ صاحِبُ الْکَرَّةِ البَیْضاءِ}}؛ احتجاج طبرسی، احتجاجات امیرالمؤمنین، ش ۱۳۷.</ref>.<ref>ر.ک: حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخرالزمان، ص ۷۵.</ref>

=="[[بقیة اللّه]]" بودن [[امامان‏ معصوم]]{{ع}} در [[روایات]]، [[دعاها]] و [[زیارات]]==

*در [[روایات]]، [[دعاها]] و [[زیارات]]، [[امامان‏ معصوم]]{{ع}} نیز به عنوان "[[بقیة اللّه]]" توصیف شده‏‌اند از جمله:

#به [[دستور]] [[هشام بن عبدالملک]]، [[امام باقر]]{{ع}} را به [[شام]] بردند. هنگام بازگشت به [[مدینه]] [[هشام بن عبدالملک|هشام]] [[فرمان]] داد بازارها را بر روی آن [[حضرت]] و همراهانش ببندند و آنان را از [[خوراک]] و [[آشامیدنی]] [[محروم]] سازند وقتی به [[شهر مدینه]] رسیدند، [[مردم]] در [[شهر]] را بر رویشان بستند و [[اصحاب]] آن [[حضرت]] به سبب کمبود [[آب]] و [[غذا]] به زحمت افتادند و به آن بزرگوار [[شکایت]] بردند. [[امام باقر]]{{ع}} بالای کوهی مشرف به [[شهر]] رفت و با صدای بلند فرمودند: «ای اهل شهری که مردمانش ستمگرند! به [[خداوند سبحانه و تعالی]] [[سوگند]]! من [[بقیة اللّه]] هستم. [[خداوند سبحانه و تعالی]] فرمود: «[[بقیة اللّه]] برایتان بهتر است اگر [[ایمان]] دارید»<ref>{{متن حدیث|یَا أَهْلَ الْمَدِینَةِ الظَّالِمِ أَهْلُها أَنَا بَقِیَّةُ اللَّهِ یَقُولُ اللَّهُ بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ}}؛ کافی، ج ۱، ص ۴۷۱، ح ۵.</ref>.<ref>ر.ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامۀ مهدویت، ص۱۱۶ ـ ۱۱۸؛ درسنامۀ مهدویت، ص۲۱۹ـ۲۲۱؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۷۱.</ref>

#در [[زیارت جامعۀ کبیره]] آمده است: «[[سلام بر امامان]] که... [[بقیة اللّه]] هستند..».<ref>{{متن حدیث|السَّلَامُ عَلَی الْأَئِمَّة... وَ بَقِیَّةِ اللَّهِ...}}؛ من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۶۰۹.</ref>.<ref>ر.ک: سلیمیان، خدامراد، درسنامۀ مهدویت، ص۲۱۹ـ۲۲۱؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۷۱.</ref>

#نجمه [[مادر]] گرامی [[حضرت رضا]]{{ع}} فرمودند: چون فرزندم به [[دنیا]] آمد، پسر را در پارچه سفیدی پیچیده به دست [[پدر]] دادم در گوش راستش [[اذان]] و در گوش چپش اقامه گفتند و کامش را با [[آب]] [[فرات]] برداشته به من برگرداندند و فرمودند: «بگیر او را بدرستی که او [[بقیه الله]] عزّ و جلّ‌ است در [[زمین]]»<ref>{{متن حدیث|خُذِیهِ فَإِنَّهُ بَقِیَّةُ اللَّهِ تَعَالَی فِی أَرْضِه}}؛ ‏عیون اخبار الرضا، ج ۱، ص ۲۰.</ref>.<ref>ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۷۱.</ref>