برنامه حکومتی و اصلاحی امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

::::#'''مبارزه با بدعت‌ها''': بدعت در مقابل "سنت" و به معنای داخل کردن اندیشه‌ها و آرای شخصی در [[دین]] و دینداری است. [[امام علی|امیرالمؤمنین]] [[امام علی]]{{ع}} در معرفی بدعت کذاران فرمود: بدعت گذاران، کسانی هستند که با فرمان خدا و کتاب او و پیامبرش مخالفت می‌ورزند و براساس رای و هواهای نفسانی خود عمل می‌کنند، هر چند شمار آن‌ها بسیار باشد.<ref>کنزل العمال، ج ۱۶، ص ۱۸۲، ح ۴۴۲۱۶.</ref>. بنابراین بدعت به معنای مخالفت با خدا و پیامبر او و حاکم کردن هواهای نفسانی و عمل کردن براساس تمایلات شخصی است و این، جز آن است که با الهام از کتاب و سنّت و براساس معیارهای الهی تحقیق و تحلیلی نو ارائه شود. بدعت، امری است که سنّت و شیوه خدا و پیامبر را نابود می‌کند و هیچ آفتی برای [[دین]]، چنین شکننده و نابود کننده نیست.

::::::[[امام علی|امیرالمؤمنین]] [[امام علی]] {{ع}} فرمود: {{عربی|«مَا هَدَمَ اَلدِّينَ مِثْلُ اَلْبِدَعِ»}}<ref>بحار الانوار، ج ۷۸، ص ۹۱، ح ۹۸. هیچ چیز مانند بدعت‌ها [[دین]] را ویران و تباه نکرده است.</ref>. به همین دلیل است که سنت‌مداران، وظیفه دارند در مقابل بدعت گذاران قیام کنند و پرده از تزویر و نیرنگ آن‌ها بردارند و راه نادرست آن‌ها را برای مردمان آشکار و بدین‌گونه از گمراهی مردم جلوگیری کنند. [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمود: {{عربی|«إِذَا ظَهَرَتِ الْبِدَعُ فِي أُمَّتِي فَعَلَى الْعَالِمِ أَنْ يُظْهِرَ عَلِمَهُ ، فَإِنْ لَمْ يَفْعَلْ فَعَلَيْهِ لَعْنَةُ اللَّهِ»}}<ref>الکافی، ج ۱، ص ۵۴، ح ۲. هرگاه بدعت‌ها در میان امتم آشکار شوند، بر عالم است که علم و دانش خود را آشکار سازد و هر کس چنین نکند، نفرین خدا بر او باد!</ref>.

::::::یکی از ابعاد اصلاح ساختار جامعه بشری، پرداختن به برنامه‌های اجتماعی است. در حکومت دادگستر بزرگ عالم، برای سامان بخشی اجتماع، برنامه‌هایی بر اساس تعالیم [[قرآن]] و سنت [[اهل بیت]]{{ع}} در نظر گرفته شده است که به سبب اجرای آن‌ها محیط زندگی، زمینه‌ای آماده برای رشد و تعالی افراد خواهد بود. در جهانی که تحت حاکمیت الهی است، خوبی‌ها ترویج می‌شود و از بدی‌ها نهی می‌گردد و با بدکاران برخورد قانونی می‌شود. نیز حقوق اجتماعی افراد به مساوات پرداخت می‌شود و عدالت اجتماعی به معنای واقعی آن پیاده می‌گردد.

::::#'''اجرای حدود الهی''': در حکومت [[امام مهدی]] {{ع}} از سویی با شیوه‌های فرهنگی و تعلیم معارف و تحکیم عقاید و ایمان، فاسقان و بزهکاران را به راه صلاح و راستی برمی‌گردانند و از سوی دیگر با تأمین نیازهای مشروع و معقول زندگی و اجرای عدالت اجتماعی، راه را بر فساد و تباهی می‌بندند؛ ولی با کسانی که با وجود همه این‌ها راه تجاوز به حقوق دیگران و زیرپاگذاشتن احکام الهی را می‌پیمایند و چارچوب قانون را نمی‌پذیرند، با اجرای حدود الهی به گونه‌ای شدید برخورد می‌شود که سدّ راه تبهکاری آن‌ها گردد و نیز از ادامه روند فساد در جامعه توسط دیگران جلوگیری شود. در ضمن بیان خصوصیات [[امام مهدی]] {{ع}}، [[امام جواد]] {{ع}} از [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} نقل کرده: {{عربی|«يقيم حُدُودَ اللَّهِ»}}<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۱، ح ۴.</ref>.

::::#'''گسترش معرفت و اخلاق:''' [[امام باقر]]{{ع}} می‌فرماید: "زمانی که قائم ما قیام می‌کند، دست خود را بر سر بندگان خواهد نهاد و عقل‌های ایشان را جمع کرده و اخلاق آن‌ها را به کمال خواهد رساند"<ref>بحارالأنوار، ج۵۲، ص۳۲۸.</ref>.

:::::*'''برنامه‌های اجتماعی:''' در این زمینه، روایات فراوانی رسیده است که به پاره‌ای از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

::::::«با استفاده از روایات فراوانی که درباره دوران [[حکومت]] [[امام مهدی]]{{ع}} موجود است، سه محور عمده برنامه‌های آن [[حکومت]] عبارتند از: برنامه‌های فرهنگی، برنامه‌های اجتماعی و برنامه‌های اقتصادی. به بیان دیگر، جامعه بشری که به دلیل دوری از تعالیم ناب [[قرآن]] و سیره پیشوایان دینی، به انحطاط فرهنگی گرفتار شده، لازم است در پرتو یک انقلاب فرهنگی بزرگ، به دامن [[قرآن]] و عترت باز گردانده شود. همچنین لزوم یک "برنامه جامع اجتماعی" به آن دلیل است که زخم‌های گوناگون پیکر اجتماع، التیام گیرد و برنامه‌های صحیحی که ضامن حیات واقعی جامعه و برخورداری همگان از حقوق الهی و انسانی است به جای روش‌های ظالمانه که جامعه را به هرج و مرج و فساد و تباهی و از بین رفتن حقوق ضعیفان کشانده است، قرار گیرد و اجرا شود. برای فراهم شدن زمینه‌های تعالی فرهنگی و رشد اجتماعی، برنامه اقتصادی نیز ضرورت دارد تا ضمن آن از تمام امکانات مادّی زمینی به شکل عادلانه و در بستر مناسب استفاده شود. به بیان دیگر، با بهره گیری بهینه از مواهب طبیعی، رشد اقتصادی و تأمین معیشت برای همه طبقات و در همه محیط‌ها امکان پذیر شود. پس از بیان اجمالی برنامه‌های [[حکومت]] [[امام دوازدهم]]{{ع}} به بررسی تفصیلی آن‌ها بر اساس روایات معصومان {{عم}} می‌پردازیم و مهم‌ترین برنامه‌های حضرت را در هر بخش، مورد بحث قرار می‌دهیم:

::::#'''گسترش معرفت و اخلاق:''' [[قرآن کریم]] و تعالیم [[اهل بیت]]{{عم}} بر رشد اخلاقی و معنوی بشر بیشترین تأکید را انجام داده است؛ زیرا مهم‌ترین عامل رشد و تعالی انسان به سوی هدف بلند خلقت، اخلاق نیکو است. [[پیامبر]]{{صل}} هدف از پیامبری خود را تکمیل مکارم اخلاق می‌شمرد<ref>پیامبر اسلام {{صل}} می‌فرماید: {{عربی|" إِنَّمَا بُعِثْتُ‏ لِأُتَمِّمَ‏ مَكَارِمَ‏ الْأَخْلَاقِ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ همانا من برای تکمیل مکارم اخلاق برانگیخته شدم»؛ بحار الانوار، ج ۶۸، ذیل حدیث ۱۷، ص ۳۸۲.</ref> و [[قرآن]] نیز آن بزرگوار را بهترین الگوی رفتاری برای همه مردم معرفی می‌کند؛<ref>اشاره به آیه {{متن قرآن|لَّقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ}}؛ و برای شما در رسول خدا الگوی نیکویی است»؛ سوره احزاب: ۲۱.</ref> ولی با کمال تأسف، به دلیل دوری بشر از راهنمایی‌های [[قرآن]] و [[اهل بیت]]، انحطاط اخلاقی در همه زمینه‌ها در جوامع بشری و به ویژه جامعه مسلمین آشکار گردیده و همین انحراف از ارزش‌های اخلاقی از عوامل مهم ویرانی حیات فردی و اجتماعی انسان‌ها شده است. [[حکومت]] [[امام مهدی]] {{ع}} که [[حکومت]] خدا و ارزش‌های الهی بر جهان است، ترویج اخلاق را در رأس برنامه‌های خود قرار خواهد داد. [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: "زمانی که قائم ما قیام کند، دست خود بر سر بندگان خواهد نهاد و به وسیلۀ آن، عقل‌های ایشان را جمع خواهد کرد و اخلاق آن‌ها را به کمال خواه رساند"<ref>{{عربی|" إِذَا قَامَ قَائِمُنَا وَضَعَ يَدَهُ عَلَى رُءُوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ‏ بِهِ‏ عُقُولَهُمْ‏ وَ أَكْمَلَ‏ بِهِ‏ أَخْلَاقَهُمْ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ح ۷۱، ص ۳۳۶.</ref> از این تعبیر کنایه آمیز و زیبا استفاده می‌شود که در پرتو [[حکومت]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} که [[حکومت]] اخلاق و معنویت است، بستر مناسب برای کمال عقلی و اخلاقی بشر فراهم خواهد شد؛ زیرا همان گونه که اخلاق زشت و پست از نقصان عقل و خِرد آدمی است، کمال عقل موجب بروز و ظهور اخلاق نیکو در انسان خواهد بود. از سوی دیگر، محیط آکنده از هدایت‌های [[قرآن]] و سنت‌های الهی، آدمی را به سوی خوبی‌ها سوق می‌دهد؛ بنابراین از درون و برون همه کشش‌ها به سوی فضیلت‌ها و زیبایی‌هاست و این گونه است که ارزش‌های الهی و انسانی همه جایی و عالم گیر می‌شود.

::::#'''مبارزه با بدعت‌ها''' بدعت در مقابل "سنّت" و به معنای داخل کردن اندیشه‌ها و آرای شخصی در [[دین]] و دینداری است. [[امام علی|امیر المؤمنین]]{{ع}} در معرفی بدعت گذاران فرمود: "بدعت گذاران، کسانی هستند که با فرمان خدا و کتاب او پیامبرش مخالفت می‌ورزند و بر اساس رای و هوای نفسانی خود وارد عمل می‌کنند؛ هر چند شمار آن‌ها بسیار باشد"<ref>کنز العمال، ج ۱۶، ح ۴۴۲۱۶، ص ۱۸۲.</ref> بنابراین بدعت به معنای مخالفت با خدا و کتاب و [[پیامبر]] او حاکم کردن هواهای نفسانی و عمل کردن براساس تمایلات شخصی است و این، جز آن است که با [[الهام]] از کتاب و سنّت و بر اساس معیارهای الهی تحقق و تحلیلی نو ارائه شود. بدعت، امری است که سنّت و شیوه خدا و [[پیامبر]]{{صل}} را نابود می‌کند و هیچ آفتی برای دین، چنین شکننده و نابود کننده نیست. [[امام علی|امیر المؤمنین]]{{ع}} فرمود: "هیچ چیز مانند بدعت‌ها [[دین]] را ویران و تباه نکرده است"<ref>{{عربی|" مَا هَدَمَ‏ الدِّينَ‏ مِثْلُ‏ الْبِدَع‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ بحار الانوار، ج ۷۸، ح ۹۸، ص ۹۱.</ref> به همین دلیل است که سنت‌مداران، وظیفه دارند درمقابل بدعت گذاران قیام کنند و پرده از تزویر و نیرنگ آن‌ها بردارند و راه نادرست آن‌ها را برای مردمان آشکار و بدین گونه از گمراهی مردم جلوگیری کنند. [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمود: "هرگاه بدعت‌ها در میان امتم آشکار شوند، بر عالم است که علم و دانش خود را آشکار سازد و هر کس چنین نکند، نفرین خدا بر او باد!<ref>کافی، ج ۱، باب البدع و الرای و المقائیس، ح ۲، ص ۵۴.</ref>. با تأسف باید گفت که پس از [[پیامبر]] و راه روشن او، چه بدعت‌ها که در [[دین]] نگذاشتند، و چه انحراف‌ها و کجی‌ها که در مسیر دینداری پدید نیاوردند، و چه گمراهی‌ها که در برابر مردم نگشودند! بدین سان چهره [[دین]] را واژگونه ساختند و رخسار تابنا آیین را به حجاب‌های هواها و سلیقه‌های شخصی پوشاندند. [[امامان]]{{عم}} و به دنبال ایشان عالمان [[دین]] کوشیدند؛ ولی همچنان راه بدعت گذاری و سنّت سوزی باز مانده و در دوران [[غیبت]] بیشتر شد. و اکنون عالم در انتظار است که صاحب مکتب و موعود [[قرآن]] بیاید و در سایه‌سار [[حکومت]] و سنت‌ها زنده گردیده و بدعت‌ها برچیده شود. و بی‌شک در رأس برنامه‌های اصلاحی او مبارزه با بدعت‌ها و گمراهی هاست، تا زمینه‌های [[هدایت]] و رشد تعالی بشر فراهم شود. [[امام باقر]]{{ع}} در ضمن سخنی بلند در توصیف زمان ظهور آن حضرت فرمود: "هیچ بدعتی را واگذارد، مگر اینکه آن را از ریشه برکند و از هیچ سنّتی نمی‌گذرد، مگر اینکه آن را بر پا خواهد فرمود"<ref>{{عربی|" وَ لَا يَتْرُكُ‏ بِدْعَةً إِلَّا أَزَالَهَا وَ لَا سُنَّةً إِلَّا أَقَامَهَا ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ بحار الانوار، ج ۵۸، ح ۱۱، ص ۱۱.</ref>

:::::*'''برنامه اجتماعی:''' یکی از ابعاد اصلاح ساختار جامعه بشری، پرداختن به برنامه‌های اجتماعی است. در [[حکومت]] دادگستر بزرگ عالم، برای سامان بخشی اجتماع، برنامه‌هایی براساس تعالیم [[قرآن]] و سنّت [[اهل بیت]] در نظر گرفته شده است که به سبب اجرای آن‌ها محیط زندگی، زمینه‌ای آماده برای رشد و تعالی افراد خواهد بود. در جهانی که تحت [[حاکمیت]] الهی است، خوبی‌ها ترویج می‌شود و از بدی‌ها نهی می‌گردد و با بدکاران برخورد قانونی می‌شود. نیز حقوق اجتماعی افراد به مساوات پرداخت می‌شود و [[عدالت]] اجتماعی به معنای واقعی آن پیاد می‌گردد. بجاست به روایات مراجعه کنیم و جلوه‌ای از آن دنیای زیبا را مشاهده کنیم:

::::#'''اجرای حدود الهی:''' برخورد با مفسدان و تبهکاران جامعه، شیوه‌های گوناگون دارد. در [[حکومت]] [[امام مهدی]] {{ع}} از سویی با شیوه‌های فرهنگی و تعلیم معارف و تحکیم عقاید و [[ایمان]]، فاسقان و بزهکاران را به راه صلاح و راستی برمی‌گردانند و از سوی دیگر با تأمین نیازهای مشروع و معقول زندگی و اجرای عدالت اجتماعی، راه را بر فساد و تباهی می‌بندند؛ ولی با کسانی که با وجود همه این‌ها راه تجاوز به حقوق دیگران و زیرپاگذاشتن احکام الهی را می‌پیمایند و چارچوب قانون را نمی‌پذیرند، به گونه‌ای شدید برخورد می‌شود که سدّ راه تبهکاری آن‌ها گردد و نیز از ادامه روند فساد در جامعه توسط دیگران جلوگیری شود و آن، اجرای حدود الهی درباره مفسدان است که حدّ و مرز آن در قوانین کیفری اسلام بیان شده است. در روایت بلندی از [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} که [[امام جواد|حضرت جواد]]{{ع}} نقل کرده، در ضمن بیان خصوصیات [[امام مهدی]] {{ع}} آمده است: "او حدود الهی را اقامه و اجرا خواهد کرد.<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، باب ۲۷، ح ۴، ص ۳۱۱.</ref>

::::#'''عدالت قضایی:''' در رأس برنامه‌های حکومتی [[امام مهدی]] {{ع}} در سطح جامعه، اجرای [[عدالت]] در همه بخش‌هاست. اوست که همه عالم را پر از [[عدالت]] و دادگری می‌کند، همان‌گونه که از ظلم و ستم آکنده باشد. یکی از مهم‌ترین حوزه‌های اجرای عدالت، بخش قضاوت است و این، همان بخشی است که بیشترین ظلم‌ها و حق کشی‌ها در آن شده است. اموال، به ناحق مصادره گشته، خون‌ها، به ناحق ریخته شده و آبروی بی‌گناهان به خطر افتاده است. در محاکم قضایی دنیا، بیشترین ظلم بر مستضعفان عالم شده است و احکام صادره از آن‌ها تحت تأثیر نفوذ قدرتمندان و حاکمان ستمگر، مال و جان افراد و گروه‌های بسیاری را نابود کرده است. قاضیان دنیا طلب نیز برای جلب منافع مادّی حکم‌های ظالمانه بسیاری را نوشته و اجرا کرده‌اند. خلاصه اینکه چه بسیار بی‌گناهی که به چوبه‌دار آویخته شده است و چه بسا تبهکار و مجرمی که قانون خدا درباره او اجرا نگردیده است. حاکمیت عدل گستر [[امام مهدی]] {{ع}} پایان همه ظلم‌ها و نهایت همه حق کشی هاست. او که مظهر [[عدالت]] پروردگار است، محکمه‌هایی دادگستر ایجاد می‌کند و قاضیانی صالح و مُجریانی دقیق و خدا ترس می‌گمارد، تا به هیچ کس در هیچ جای عالم کمترین ستمی نرود. [[امام رضا|حضرت رضا]]{{ع}} در ضمن روایتی بلند در توصیف [[امام مهدی]] {{ع}} و دوران طلایی ظهورش فرمود: "وقتی او قیام کند، زمین به نور پروردگار روشن شود و آن حضرت، ترازوی عدالت در میان خلق نهد؛ پس [چنان عدالت را جاری کند که] هیچ کس بر دیگری ظلم و ستم روا ندارد" <ref>{{عربی|" فَإِذَا خَرَجَ‏ أَشْرَقَتِ‏ الْأَرْضُ‏ بِنُورِ رَبِّها وَ وَضَعَ‏ مِيزَانَ‏ الْعَدْلِ‏ بَيْنَ‏ النَّاسِ‏ فَلَا يَظْلِمُ‏ أَحَدٌ أَحَداً ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ح ۲۹، ص ۳۲۲.</ref>. از این روایت دانسته می‌شود که عدالت قضایی حضرت، چنان گسترده و دقیق است که راه را بر ظالمان و سودجویان می‌بندد و از تکرار ظلم و ستم و عادی شدن تجاوز به حق دیگران، جلوگیری می‌کند»<ref>[[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج۱، ص ۱۹۳ - ۲۰۴.</ref>.