امداد غیبی: تفاوت میان نسخهها
←واژه شناسی لغوی
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
==واژه شناسی لغوی == | ==واژه شناسی لغوی == | ||
* | *امداد غیبی تعبیری مرکب از دو واژه "[[امداد]]" و "[[غیب]]" است<ref>[[محمد حسن ناصحی|ناصحی، محمد حسن]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج ۴، ص ۲۹۹ - ۳۲۴.</ref>. | ||
*ریشه "[[امداد]]" کلمه "م ـ د ـ د" است که معنای انبساط و امتداد دارد<ref>التحقیق، ج ۱۱، ص ۵۲، «مدّ».</ref>. «مدّت» نیز که برای زمان مستمر بهکار میرود از همین باب است <ref>مفردات، ص ۷۶۳، «مدّ».</ref>. این واژه بر زیاد شدن هم دلالت دارد، چنانکه زمان مدّ [[آب]] رودخانه، بر [[آب]] آن افزوده میشود <ref>النهایه،ج۴،ص۳۰۷؛ لسانالعرب، ج۱۳، ص۵۰ـ۵۱، «مدد»؛ قاموس قرآن، ج ۶، ص ۲۴۲.</ref>. "[[امداد]]" [[یاری]] کردن دیگری است، و بیشتر در موارد [[دوستداشتنی]] بهکار میرود، بر خلاف "مدّ" که در موارد [[ناپسند]] استعمال میشود<ref>مفردات، ص ۷۶۳، «مدّ».</ref>.[[امداد]] منحصر به چیزهای مادی نیست و در معنویات هم بهکار میرود<ref>التحقیق، ج ۱۱، ص ۵۲، «مدّ».</ref><ref>[[محمد حسن ناصحی|ناصحی، محمد حسن]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج ۴، ص ۲۹۹ - ۳۲۴.</ref>. | *ریشه "[[امداد]]" کلمه "م ـ د ـ د" است که معنای انبساط و امتداد دارد<ref>التحقیق، ج ۱۱، ص ۵۲، «مدّ».</ref>. «مدّت» نیز که برای زمان مستمر بهکار میرود از همین باب است <ref>مفردات، ص ۷۶۳، «مدّ».</ref>. این واژه بر زیاد شدن هم دلالت دارد، چنانکه زمان مدّ [[آب]] رودخانه، بر [[آب]] آن افزوده میشود <ref>النهایه،ج۴،ص۳۰۷؛ لسانالعرب، ج۱۳، ص۵۰ـ۵۱، «مدد»؛ قاموس قرآن، ج ۶، ص ۲۴۲.</ref>. "[[امداد]]" [[یاری]] کردن دیگری است، و بیشتر در موارد [[دوستداشتنی]] بهکار میرود، بر خلاف "مدّ" که در موارد [[ناپسند]] استعمال میشود<ref>مفردات، ص ۷۶۳، «مدّ».</ref>.[[امداد]] منحصر به چیزهای مادی نیست و در معنویات هم بهکار میرود<ref>التحقیق، ج ۱۱، ص ۵۲، «مدّ».</ref><ref>[[محمد حسن ناصحی|ناصحی، محمد حسن]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج ۴، ص ۲۹۹ - ۳۲۴.</ref>. | ||
*"[[غیب]]" چیزی است که از [[انسان]] پوشیده و مخفی است، گرچه به معنای [[شک]] نیز بهکار رفته است <ref>لسان العرب، ج ۱۰، ص ۱۵۱، «غیب».</ref>، زیرا [[شک]] معمولا در امر مخفی حاصل میشود. برخی واژهپژوهان آن را به معنای پوشیده از چشم گرفتهاند <ref>مقاییس اللغة، ج ۴، ص ۴۰۳، «غیب».</ref><ref>[[محمد حسن ناصحی|ناصحی، محمد حسن]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج ۴، ص ۲۹۹ - ۳۲۴.</ref>. | *"[[غیب]]" چیزی است که از [[انسان]] پوشیده و مخفی است، گرچه به معنای [[شک]] نیز بهکار رفته است <ref>لسان العرب، ج ۱۰، ص ۱۵۱، «غیب».</ref>، زیرا [[شک]] معمولا در امر مخفی حاصل میشود. برخی واژهپژوهان آن را به معنای پوشیده از چشم گرفتهاند <ref>مقاییس اللغة، ج ۴، ص ۴۰۳، «غیب».</ref><ref>[[محمد حسن ناصحی|ناصحی، محمد حسن]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج ۴، ص ۲۹۹ - ۳۲۴.</ref>. | ||
*"[[غیب]]" چیزی است که از [[انسان]] پوشیده و مخفی است؛ گرچه به معنای [[شک]] نیز به کار رفته است، زیرا [[شک]]، به طور معمول در امر مخفی پدید میآید. برخی واژهپژوهان، آن را به معنای پوشیده از چشم گرفتهاند. | *"[[غیب]]" چیزی است که از [[انسان]] پوشیده و مخفی است؛ گرچه به معنای [[شک]] نیز به کار رفته است، زیرا [[شک]]، به طور معمول در امر مخفی پدید میآید. برخی واژهپژوهان، آن را به معنای پوشیده از چشم گرفتهاند. | ||
*با توجه به معنای [[امداد]] و [[غیب]] معلوم میشود که [[امدادهای غیبی]] به معنای مددهایی است که از [[غیب]] سرچشمه میگیرد، هر چند با [[عنایت]] به معنای لغوی واژه مزبور میتوان [[جهان]] و [[نظم]]، [[حیات]] و [[نشاط]] و همه نعمتهای موجود در آن را مدد گرفته از [[عالم غیب]] و از مصادیق [[امدادهای غیبی]] دانست <ref>مجموعه آثار، ج ۳، ص ۳۴۴، «امدادهای غیبی در زندگی بشر».</ref>، چنانکه [[قرآن]]، [[اموال]] و [[فرزندان]] را از [[امدادهای الهی]] دانسته است{{متن قرآن|ثُمَّ رَدَدْنَا لَكُمُ الْكَرَّةَ عَلَيْهِمْ وَأَمْدَدْنَاكُم بِأَمْوَالٍ وَبَنِينَ وَجَعَلْنَاكُمْ أَكْثَرَ نَفِيرًا}}<ref> سپس پیروزی بر آنان را دوباره بهره شما میکنیم و با داراییها و پسران به شما یاری میرسانیم و شمار شما را افزونتر میگردانیم؛ سوره اسراء، آیه:۶.</ref>؛ ولی این ترکیب اصطلاحاً به معنای مددهای غیبی ویژه در [[زندگی]] [[بشر]] است<ref>مجموعه آثار، ج ۳، ص ۳۴۴، «امدادهای غیبی در زندگی بشر».</ref><ref>[[محمد حسن ناصحی|ناصحی، محمد حسن]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج ۴، ص ۲۹۹ - ۳۲۴.</ref>. | *با توجه به معنای [[امداد]] و [[غیب]] معلوم میشود که [[امدادهای غیبی]] به معنای مددهایی است که از [[غیب]] سرچشمه میگیرد، هر چند با [[عنایت]] به معنای لغوی واژه مزبور میتوان [[جهان]] و [[نظم]]، [[حیات]] و [[نشاط]] و همه نعمتهای موجود در آن را مدد گرفته از [[عالم غیب]] و از مصادیق [[امدادهای غیبی]] دانست <ref>مجموعه آثار، ج ۳، ص ۳۴۴، «امدادهای غیبی در زندگی بشر».</ref>، چنانکه [[قرآن]]، [[اموال]] و [[فرزندان]] را از [[امدادهای الهی]] دانسته است{{متن قرآن|ثُمَّ رَدَدْنَا لَكُمُ الْكَرَّةَ عَلَيْهِمْ وَأَمْدَدْنَاكُم بِأَمْوَالٍ وَبَنِينَ وَجَعَلْنَاكُمْ أَكْثَرَ نَفِيرًا}}<ref> سپس پیروزی بر آنان را دوباره بهره شما میکنیم و با داراییها و پسران به شما یاری میرسانیم و شمار شما را افزونتر میگردانیم؛ سوره اسراء، آیه:۶.</ref>؛ ولی این ترکیب اصطلاحاً به معنای مددهای غیبی ویژه در [[زندگی]] [[بشر]] است<ref>مجموعه آثار، ج ۳، ص ۳۴۴، «امدادهای غیبی در زندگی بشر».</ref><ref>[[محمد حسن ناصحی|ناصحی، محمد حسن]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج ۴، ص ۲۹۹ - ۳۲۴.</ref>. | ||
*با توجه به اینکه کمکهای ویژه [[الهی]] بهرغم غیر عادی بودن، به اسباب طبیعی مستند است و از سوی دیگر [[معجزات]] و [[کرامات]] نیز مستند به سببهای طبیعی غیر عادی است <ref>المیزان، ج ۱، ص ۸۲.</ref> مناسب است تفاوت آنها روشن شود. به نظر میرسد مهمترین ویژگیِ جداکننده [[معجزات]] [[پیغمبران]] و [[کرامات]] [[اولیا]] از [[امدادهای غیبی]] این است که گرچه هردو به [[اذن]] [[خدا]] و وساطت [[نیروهای غیبی]] و اسباب طبیعی غیر عادی انجام میگیرد؛ ولی در [[معجزه]] و [[کرامت]] خود شخص نقش اصلی دارد؛ اما در | *با توجه به اینکه کمکهای ویژه [[الهی]] بهرغم غیر عادی بودن، به اسباب طبیعی مستند است و از سوی دیگر [[معجزات]] و [[کرامات]] نیز مستند به سببهای طبیعی غیر عادی است <ref>المیزان، ج ۱، ص ۸۲.</ref> مناسب است تفاوت آنها روشن شود. به نظر میرسد مهمترین ویژگیِ جداکننده [[معجزات]] [[پیغمبران]] و [[کرامات]] [[اولیا]] از [[امدادهای غیبی]] این است که گرچه هردو به [[اذن]] [[خدا]] و وساطت [[نیروهای غیبی]] و اسباب طبیعی غیر عادی انجام میگیرد؛ ولی در [[معجزه]] و [[کرامت]] خود شخص نقش اصلی دارد؛ اما در امداد غیبی شخص چنین نقشی ندارد و در حالی که امیدش از همهجا [[قطع]] شده [[مدد الهی]] از او دستگیری میکند<ref>[[محمد حسن ناصحی|ناصحی، محمد حسن]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج ۴، ص ۲۹۹ - ۳۲۴.</ref>. | ||
*[[امدادهای غیبی]]، به معنای مددهایی است که از [[غیب]] سرچشمه میگیرد؛ هرچند با [[عنایت]] به معنای لغوی واژه مزبور میتوان [[جهان]] و [[نظم]]، [[حیات]] و [[نشاط]] و همه نعمتهای موجود در آن را مدد گرفته از [[عالم غیب]] و از مصادیق [[امدادهای غیبی]] دانست؛ چنانکه [[قرآن]]، [[اموال]] و [[فرزندان]] را از امدادهای [[خداوند]] دانسته است؛ ولی این ترکیب در اصطلاح به معنای مددهای غیبی ویژه در [[زندگی]] [[بشر]] است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۷۲-۷۶.</ref>. | *[[امدادهای غیبی]]، به معنای مددهایی است که از [[غیب]] سرچشمه میگیرد؛ هرچند با [[عنایت]] به معنای لغوی واژه مزبور میتوان [[جهان]] و [[نظم]]، [[حیات]] و [[نشاط]] و همه نعمتهای موجود در آن را مدد گرفته از [[عالم غیب]] و از مصادیق [[امدادهای غیبی]] دانست؛ چنانکه [[قرآن]]، [[اموال]] و [[فرزندان]] را از امدادهای [[خداوند]] دانسته است؛ ولی این ترکیب در اصطلاح به معنای مددهای غیبی ویژه در [[زندگی]] [[بشر]] است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۷۲-۷۶.</ref>. | ||
*با توجه به اینکه کمکهای ویژه [[پروردگار]] با وجود غیر عادی بودن، به اسباب طبیعی مستند است و از سوی دیگر [[معجزات]] و [[کرامات]] نیز مستند به سببهای طبیعی غیر عادی است، به نظر میرسد مهمترین ویژگی جداکننده [[معجزات]] [[پیغمبران]] و [[کرامات]] [[اولیا]]، از [[امدادهای غیبی]] این است که با وجود آنکه هردو به [[اذن]] [[خدا]] و وساطت [[نیروهای غیبی]] و اسباب طبیعی غیر عادی انجام میگیرد؛ ولی در [[معجزه]] و [[کرامت]]، خود شخص نقش اصلی دارد؛ اما در | *با توجه به اینکه کمکهای ویژه [[پروردگار]] با وجود غیر عادی بودن، به اسباب طبیعی مستند است و از سوی دیگر [[معجزات]] و [[کرامات]] نیز مستند به سببهای طبیعی غیر عادی است، به نظر میرسد مهمترین ویژگی جداکننده [[معجزات]] [[پیغمبران]] و [[کرامات]] [[اولیا]]، از [[امدادهای غیبی]] این است که با وجود آنکه هردو به [[اذن]] [[خدا]] و وساطت [[نیروهای غیبی]] و اسباب طبیعی غیر عادی انجام میگیرد؛ ولی در [[معجزه]] و [[کرامت]]، خود شخص نقش اصلی دارد؛ اما در امداد غیبی شخص چنین نقشی ندارد و در حالی که امیدش از همه جا [[قطع]] شده است، [[مدد الهی]] از او دستگیری میکند<ref> جمعی از پژوهشگران، دائرة المعارف قرآن کریم، ج ۴، ص، ۳۰۰</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۷۲-۷۶.</ref>. | ||
==امداد غیبی در قرآن== | ==امداد غیبی در قرآن== |