سامرا: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سامرا''' یکی از شهرهای [[مقدّس]] [[عراق]]، که مدفن دو [[امام]] [[معصوم]]، [[حضرت هادی]] و [[حضرت عسکری]]{{عم}} است. سامرا در ۱۸ کیلومتری [[بغداد]] و در ساحل دجله است. شهری است قدیمی که در دوران [[خلفای عباسی]] پایتخت هشت [[خلیفه]] بود. [[امام هادی]] و [[امام عسکری]]{{عم}} در این دو [[شهر]] زیستند و به [[شهادت]] رسیدند و در خانه مسکونی خود به [[خاک]] سپرده شدند. [[امام زمان]]{{ع}} نیز در این [[شهر]] به [[دنیا]] آمد و در همین [[شهر]] از دیده‌ها [[پنهان]] شد. سردابی که محلّ [[غیبت]] آن [[حضرت]] بود، در این [[شهر]] است. در گذشته یکی از [[حوزه‌های علمیه]] فعّال [[شیعه]] در این [[شهر]] بوده است. در سال ۱۳۸۵ [[حرم مطهر سامرا]] در یک عملیات تروریستی به دست عوامل وهّابی منفجر و [[تخریب]] شد و اکنون در حال بازسازی است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[ فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۱۱۳.</ref>.

*شهری است، میان [[بغداد]] و [[تکریت]] در شرق دجله. نام اصلی آن "سُرَّ مَنْ [[رأی]]" بوده است. اینجا هم مثل [[کاظمین]]، در پی سرنهادن بر آستان دو [[امام]] [[معصوم]] هستیم که با [[جور]] [[خلفا]] [[شهید]] و مظلومانه در خانه خویش به [[خاک]] سپرده شدند. [[عصر زندگی]] [[امام هادی]] و [[امام عسکری]]{{عم}}، از دوران‌های سخت برای [[اهل بیت]]{{عم}} بود. [[خلفای عباسی]] برای نظارت و کنترل هرچه بیشتر نسبت به ارتباطات [[ائمه]]{{عم}} با هوادارانشان، آنان را در شهر نظامی سامرا نگه داشته بودند. "[[عسکر]]" و "مُعَسکر"، نام شاخص این منطقه نظامی بود و بدین جهت بود که [[امام یازدهم]] به [[حضرت عسکری]] [[لقب]] یافت<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|فرهنگ زیارت]]، ص۲۷۶- ۲۷۹.</ref>.

*در روزگار توسعه دامنه نیروهای نظامی عباسیان، سامرا به عنوان لشکرگاه آنان [[انتخاب]] شد. شهری که سه سال طول کشید تا آماده گردد. آنگاه [[معتصم]] [[بغداد]] را رها کرد و ساکن سامرا شد و [[سپاه]] ۲۵۰هزارنفری خویش را هم آنجا اسکان داد. این‌گونه بود که سامرا پایتخت هشت [[خلیفه عباسی]] گشت، از [[معتصم]] (سال ۲۱۸) تا [[معتمد]] (سال ۲۷۹) که آخرین [[خلیفه عباسی]] بود که سامرا را پایتخت قرار داد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|فرهنگ زیارت]]، ص۲۷۶- ۲۷۹.</ref>.

*[[امام هادی]]{{ع}}، بیست سال از [[عمر]] خویش را اجباراً در سامرا گذراند و سرانجام در ۴۱سالگی، به [[دستور]] [[متوکل]] [[عباسی]] به [[شهادت]] رسید (سال ۲۵۴هجری) و در همان منزل مسکونی خویش مدفون گشت. [[امام عسکری|امام حسن عسکری]]{{ع}} نیز که همراه پدر در این شهر به سر می‌برد، در سن ۲۸سالگی در سال ۲۶۰هجری به دست [[معتمد]] [[عباسی]] به [[شهادت]] رسید. او نیز در همان خانه، کنار [[قبر]] پدرش به [[خاک]] سپرده شد. به این دو [[امام]]، عسکریین هم می‌گویند. [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} نیز در همین شهر و در همین خانه به [[دنیا]] آمد و آغاز [[غیبت]] او هم از همین خانه بود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|فرهنگ زیارت]]، ص۲۷۶- ۲۷۹.</ref>.

*خانه وسیع این دو [[امام]]، دیواری داشت و پنجره‌ای به بیرون، و خادمی که به آنجا رسیدگی می‌کرد. [[زائران]] [[قبر]] [[مطهر]] این دو [[امام]]، اغلب از پشت پنجره آن دو مزار را [[زیارت]] می‌کردند و با مشقت‌ها و ناامنی‌هایی مواجه بودند.در سال‌ها و قرن‌های بعد، بارها مرقد این دو [[امام]]، تعمیر شد و عمارت‌هایی در آن منطقه ساختند تا به وضع امروزی رسید که حرمی باشکوه، گنبد طلایی بزرگ و صحن‌هایی باصفا نشان از عشق‌های [[پاک]] و معنوی شیفتگان هنرمند می‌دهد که در این‌گونه بناهای مذهبی خود را به [[ظهور]] می‌رساند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|فرهنگ زیارت]]، ص۲۷۶- ۲۷۹.</ref>.  

*آستان [[مقدس]] عسکریین نیز همچون بسیاری از حرم‌های [[مطهر]] در طول [[تاریخ]] از [[آتش]] کینه‌ها و شعله فتنه‌ها مصون نبوده است، اما بارها با کمک و [[همت]] توانگرانی نیک [[دل]] و شیفتگانی [[مخلص]]، تعمیر و مرمت شده است. اگر امروز، حرمی مصفّا، رواق‌هایی دلگشا و آیینه کاری شده و گنبد بزرگ طلایی و صحن‌های وسیع و گلدسته‌هایی شکوهمند را شاهدیم، همه به سرانگشتِ [[معجزه]] آسای عشق‌های [[پاک]] علاقمندان فراهم آمده است. و این شعله [[مقدس]] و دیرپای، هرگز از کانون دل‌ها رو به خاموشی و سردی نگذاشته و نخواهد گذاشت<ref>اهانتی که در سال ۱۳۸۴ شمسی به ساحت نورانی این دو امام شد و توسط دشمنان کوردل اهل بیت، حرم باصفای عسکریین: با مواد منفجره تخریب شد، بی سابقه بود و این در دوران اشغال کشور عراق توسط آمریکا و پس از سرنگونی صدام بعثی صورت گرفت.</ref>  روزگاری در سامرا، وضعیت نابسامانی [[حاکم]] بوده است، هم از جهت معیشت [[مردم]] و [[وضع اقتصادی]]، هم از لحاظ فرهنگی و رفتاری. اغلب مردمانش [[اهل سنت]] بوده‌اند. [[شیعیان]] [[اهل بیت]] [[عصمت]]{{عم}} و زوار گرانقدر این [[قبور]] [[مطهر]]، چندان [[امنیت]] نداشتند.اما در قرن اخیر، با [[هجرت]] میرزای شیرازی از [[نجف]] به سامرا و تشکیل جلسات بحث و [[تدریس]]، این شهر طراوت و [[نشاط]] بیشتری یافت و "حوزه علمیه سامرا" در شمار عظیم ترین مراکز علمی [[شیعه]] درآمد و مرکزیتی برای [[فقه]] و [[علمای دینی]] گشت. میرزای شیرازی با فتوای تاریخی [[تحریم]] تنباکو، بار دیگر نفوذ معنوی علمای [[شیعه]] را از [[قلب]] سامرا به جهانیان اعلام کرد. بزرگانی همچون: [[سید حسن صدر]]، [[سید]] [[محسن]] [[امین]]، [[سید]] [[شرف]] الدین، [[کاشف الغطاء]]، محمدجواد بلاغی، [[آقا بزرگ تهرانی|شیخ آقابزرگ تهرانی]]، مرحوم مظفّر، همه از [[تربیت]] یافتگان [[مکتب]] علمی حوزه سامرا بودند و توانستند شکوه و افتخارات [[شیعه]] را پاسدار باشند. به وجود آمدن کتابخانه‌های متعدد و حوزه‌های درسی پربار و محافل علمی و ادبی و شعری در سامرا، همه مدیون مجاهدات میرزای بزرگ و علمای برجسته [[شیعه]] است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|فرهنگ زیارت]]، ص۲۷۶- ۲۷۹.</ref>.

*اینک [[حرم]] [[امام هادی]] و [[امام عسکری]]{{عم}} در [[قلب]] سامرا، چون نگینی می‌درخشد و [[دل]] های عاشقان را جذب می کند. حرمی که پیکر [[پاک]] دو [[حجت خدا]] را در [[دل]] دارد، نیز [[قبر]] [[حکیمه]]، دختر [[امام جواد]]{{ع}} و عمه [[امام عسکری|امام حسن عسکری]]{{ع}} را که هنگام ولادت [[امام مهدی|امام زمان]]{{{ع}} در آن خانه ماند و [[شاهد]] [[قدرت]] نمایی [[پروردگار]] شد. نیز [[قبر]] "[[نرجس]]"، [[امام مهدی|مادر امام زمان]]{{ع}}، که پشت مرقد [[امام عسکری|امام حسن عسکری]]{{ع}} قرار دارد. مزار "سمانه" مادر [[امام هادی]]{{ع}} و "[[سوسن]]" مادر [[امام عسکری|امام حسن عسکری]]{{ع}} نیز در همین [[حرم]] شریف است. به علاوه بسیاری از بزرگان و [[فرزانگان]] هم در آستانه این دو [[امام]] بزرگوار مدفونند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|فرهنگ زیارت]]، ص۲۷۶- ۲۷۹.</ref>.

*در شهر سامرا، [[سرداب]] مقدسی است که زیارتگاه [[شیعیان]] است. [[زائران]] سامرا، بوی یار را از این دیار استشمام می‌کنند و معتقدند که آخرین محلی که [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} از آنجا [[پنهان]] شده است، همان سردابی است که در خانه [[امام عسکری]]{{ع}} بوده است. پیش از شروع [[غیبت صغری]] نیز، آخرین باری که جمعی از [[پیروان]]، آن حضرت را دیدند، در همان خانه و همان [[سرداب]] بود تا این [[ملاقات]]، از چشم نامحرم عباسیان دور و [[پنهان]] باشد. امروز هم در سامرا دری وجود دارد به نام "باب الغیبه" یا "غیبه المهدی" که از دوران [[خلفای عباسی]] مانده است و نقش و نگاری برجسته و خطوطی زیبا بر آن نقش بسته است. پلکانی که راه ورود و [[خروج]] [[سرداب]] است، به یک غرفه شش ضلعی منتهی می‌شود و دارای بیست پله است. در انتهای غرفه مستطیل شکلی، در چوبی یادشده قرار دارد و در پشت این در، اتاق کوچکی است که طول آن یک متر و ۸۰سانتی متر و عرض آن ۱/۵ متر است و به عنوان محل [[غیبت]] [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} مشهور است. در گوشه‌ای از همین اتاق نیز چاهی معروف به [[چاه]] [[غیبت]] قرار دارد<ref>مجله میراث جاویدان شماره۵، سال دوم بهار ۷۳.</ref>این داستان و باور، ریشه در همان ماجرای تاریخی دارد که پس از [[شهادت]] [[امام حسن عسکری]] {{ع}} و نماز خواندن [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} بر پیکر پدر بزرگوار، مأموران [[خلیفه]]، خانه را محاصره کردند و همه جا را گشتند و اتاق به اتاق را تفتیش کردند، تا از آن [[فرزند]] ماه رخسار و خورشیدصفت، اثری بیابند. هرچه بیشتر گشتند، کمتر اثر و نشانی یافتند<ref>بحارالانوار، ج۵۰، ص۳۲۹.</ref> و از همانجا بود که [[غیبت]] حضرت آغاز شد و آن [[خورشید]] [[ولایت]] در پس پرده [[غیبت]] قرار گرفت و چشم‌ها در [[انتظار]] رؤیتش ماند. [[سرداب]] [[مطهر]] که در مجموعه نورانی [[حرم]] سامرّا قرار دارد، جای متبرّکی است و [[مستحب]] است [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} را در آنجا [[زیارت]] کنند. [[زیارتنامه]] حضرت در آن محل، در کتب [[دعا]] آمده است<ref>بحارالانوار، ج۹۹، ص۸۳.</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|فرهنگ زیارت]]، ص۲۷۶- ۲۷۹.</ref>.

==پرسش مستقیم==