هویت دینی: تفاوت میان نسخه‌ها

[[هویّت مذهبی]]" یا "[[هویّت دینی]]" (Religious Identity)، یکی از مهم‏ترین ابعاد [[هویّت]] است که نقش [[تعیین]] کننده‌‏ای در هویّت‌یابی افراد ایفا می‌‏کند و تقویت این بُعد از [[هویّت]] می‌‏تواند موجبات قوام سایر ابعاد [[هویّت]] شود و چالش در این حوزه می‏‌تواند زمینه‌‏ساز بحران در سایر ابعاد [[هویّت]] گردد. این ادعا مخصوصاً در جوامعی که [[دین]]، رکن اساسی آن [[جامعه]] را تشکیل می‌‏دهد موضوعیت بیش‌تری دارد.

پژوهش‌‏های صورت گرفته در حوزه [[هویّت]]، به طور گسترده از نقش [[مذهب]] در شکل‏‌دهی به [[هویّت]] افراد و گروه‌‏ها [[غفلت]] ورزیده‌‏اند. این در حالی است که با [[تأمّل]] در رابطه [[دین]] و [[هویّت]] درمی‌‏یابیم که میان این دو نسبت وثیقی برقرار است. [[مذهب]] اساساً منابع شناختی، ایدئولوژیکی، [[جامعه]] شناختی و [[معنوی]] را برای [[هویّت]] به ‏دست می‏‌دهد.<ref>[Furrow, J.L., King, P.E. & White, K. (2004) "Religion and Positive Youth Development: Identity, Meaning, and Prosocial Concerns". Applied Developmental Science, No. 8, P 17–26]</ref>

[[پیروزی انقلاب]] و استقرار [[حکومت اسلامی]] در [[کشور ایران]]، موجب [[احیای هویت اسلامی]] در [[جهان اسلام]]، به‌ویژه در [[کشور]] [[ایران]] شده است. مولّفه‌های [[هویت اسلامی]] در [[اندیشه]] [[آیت الله]] [[خامنه‌ای]] [[رهبر]] [[جمهوری اسلامی ایران]]، عبارت از [[اعتقادات]]، ارزش‌های [[اسلامی]]، [[اعیاد اسلامی]] و مراسم و [[مناسک]] [[اسلامی]] است و مولّفه‌های [[هویت]] ایرانی نیز شامل [[زبان فارسی]]، سرزمین، [[ تاریخ]]، [[عید]] [[نوروز]]، پوشش و معماری ایرانی است. از دیدگاه ایشان، این مولّفه‌ها در کنار هم و آمیخته و هم‌ساز با هم قرار دارند و هر دو بخش، در ایجاد [[انسجام]] در بین [[اقوام]]، [[اقتدار]] ملی و تشکیل تمدّن نوین [[اسلامی]]، تأثیرگذارند.<ref>[[علیمرشدی زاد|مرشدی زاد، علی]] و [[کاووس احمدلو|احمدلو، کاووس]]، مؤلفه‌های هویت اسلامی و ایرانی در اندیشه آیت اله خامنه‌ای، نشریه مطالعات ملی:  ۱۳۹۶، دوره ۱۸، شماره ۲ (۷۰)، ص۶۳: [https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=281473] </ref>

[[هویّت دینی]] متضمّن سطحی از [[هویّت]] [[اجتماعی]] است که متناظر با "مای جمعی"، یا همان [[اجتماع دینی]] می‌باشد و نشان‏دهنده [[احساس]] تعلّق و [[تعهّد]] به [[دین و جامعه]] [[دینی]] است. [[هویّت دینی]] در واقع همان آثار و عوارض ناشی از حمل [[دین]] بر فرد [[دین‌دار]] است. به تعبیر دیگر، با [[پذیرش]] [[دین]] به عنوان اصل [[اعتقادی]] و [[احساس]] [[تعهّد]] و تعلّق به آن، در [[زندگی]] و وجوه مختلف [[حیات]] فرد [[مؤمن]]، تغییرات و نتایج مهمّی حاصل می‏‌شود که همان [[هویّت دینی]] است.<ref>محمد جواد چیت‏ساز قمی، گسست نسلی در ایران: افسانه یا واقعیت، تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی، ۱۳۸۳، ص۲۱-۴۳.</ref> پس [[هویّت دینی]]، همان داشتن اهتمام [[دینی]] است، به نحوی که نگرش، [[گرایش]] و کنش‏های فرد را متأثر سازد.<ref>علی رضا شجاعی‏‌زند، مدلی برای سنجش دینداری در ایران، جامعه‏‌شناسی ایران، ۱۳۸۴، دوره ۶، ش ۱، ص۳۶. </ref>

براساس همین ویژگی و [[ارزش‌ها]]، [[امت اسلام]] به عنوان یک [[هویّت]] مستقل،‌ دارای صفاتی است که او را از نظر [[فرهنگی]] از دیگر [[امت‌ها]] از جمله [[یهودی]] و [[مسیحی]] و [[بودایی]] و [[هندو]] جدا می‌کند و در شبکه‌ای فراجغرافیایی به آنان [[هویّت]] متمایز و نقشی ممتاز در [[روابط]] و تعاملات [[جهان]] می‌بخشد.