قسط: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'سعیدیانفر، محمد جعفر و ایازی، سید محمد علی، [[فرهنگنامه' به 'سعیدیانفر و ایازی، [[فرهنگنامه') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴: | خط ۴: | ||
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:</div> | : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:</div> | ||
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | ||
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[قسط در قرآن]] | [[قسط در حدیث]] | [[قسط در کلام اسلامی]] | [[قسط در معارف مهدویت]]</div> | : <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[قسط در قرآن]] | [[قسط در حدیث]] | [[قسط در کلام اسلامی]] | [[قسط در معارف مهدویت]]| [[قسط در معارف مهدویت]]| [[قسط در فقه سیاسی]]</div> | ||
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | ||
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[قسط (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div> | : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[قسط (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div> | ||
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
واژه قسط در [[قرآن]] ۲۳ بار به مناسبتهای مختلف به کار رفته و در آن جنبههای مختلف معنایی در آن بیان شده است. تفاوت قسط با [[عدالت]] چیست؟ در لغت قسط به معنای حصّة و نصیب آمده است. {{عربی|یقال: أخذ کلّ واحد من الشرکاء قسطه و تقسّطوا الشیء بینهم: تُقسّمُوه علی العدل و السواء}}. اما تفاوتی که میان این واژه و [[عدل]] وجود دارد، قسط [[نصیبی]] است که از روی [[عدالت]] باشد، و جمع آن اقساط است. چنانکه در [[آیه]]: {{متن قرآن|لِيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ بِالْقِسْطِ}}<ref>«تا به آنان که ایمان آوردهاند و کارهای شایسته کردهاند، دادگرانه پاداش دهد» سوره یونس، آیه ۴.</ref> به همین معنا به کار رفته است. قِسط (به کسر اول) به معنای [[عدل]] و به [[فتح]] آن، به معنای [[ظلم]] و [[انحراف]] است. راغب گفته: اقساط آن است که نصیب دیگری را بدهی و آن [[انصاف]] است، لذا گفتهاند: {{عربی|اَقسَطَ: إذا عَدَلَ}}. {{متن قرآن|وَأَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ}}<ref>«و دادگری ورزید که خداوند دادگران را دوست میدارد» سوره حجرات، آیه ۹.</ref> یعنی [[عدالت]] کنید که [[خدا]] برپاکنندگانش را [[دوست]] دارد؛ چنانکه گفته شده، قسط از مصادری است که [[وصف]] واقع میشود، مفرد و جمع در آن یکسان است؛ در [[آیه]]: {{متن قرآن|وَنَضَعُ الْمَوَازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ}}<ref>«و روز رستخیز ترازوهای دادگری را مینهیم» سوره انبیاء، آیه ۴۷.</ref> قسط صفت [[موازین]] آمده است، یعنی در [[قیامت]] میزانهای [[عدالت]] مینهیم<ref>مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۹، ص۲۵.</ref>. | واژه قسط در [[قرآن]] ۲۳ بار به مناسبتهای مختلف به کار رفته و در آن جنبههای مختلف معنایی در آن بیان شده است. تفاوت قسط با [[عدالت]] چیست؟ در لغت قسط به معنای حصّة و نصیب آمده است. {{عربی|یقال: أخذ کلّ واحد من الشرکاء قسطه و تقسّطوا الشیء بینهم: تُقسّمُوه علی العدل و السواء}}. اما تفاوتی که میان این واژه و [[عدل]] وجود دارد، قسط [[نصیبی]] است که از روی [[عدالت]] باشد، و جمع آن اقساط است. چنانکه در [[آیه]]: {{متن قرآن|لِيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ بِالْقِسْطِ}}<ref>«تا به آنان که ایمان آوردهاند و کارهای شایسته کردهاند، دادگرانه پاداش دهد» سوره یونس، آیه ۴.</ref> به همین معنا به کار رفته است. قِسط (به کسر اول) به معنای [[عدل]] و به [[فتح]] آن، به معنای [[ظلم]] و [[انحراف]] است. راغب گفته: اقساط آن است که نصیب دیگری را بدهی و آن [[انصاف]] است، لذا گفتهاند: {{عربی|اَقسَطَ: إذا عَدَلَ}}. {{متن قرآن|وَأَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ}}<ref>«و دادگری ورزید که خداوند دادگران را دوست میدارد» سوره حجرات، آیه ۹.</ref> یعنی [[عدالت]] کنید که [[خدا]] برپاکنندگانش را [[دوست]] دارد؛ چنانکه گفته شده، قسط از مصادری است که [[وصف]] واقع میشود، مفرد و جمع در آن یکسان است؛ در [[آیه]]: {{متن قرآن|وَنَضَعُ الْمَوَازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ}}<ref>«و روز رستخیز ترازوهای دادگری را مینهیم» سوره انبیاء، آیه ۴۷.</ref> قسط صفت [[موازین]] آمده است، یعنی در [[قیامت]] میزانهای [[عدالت]] مینهیم<ref>مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۹، ص۲۵.</ref>. |