|
|
| خط ۲۵: |
خط ۲۵: |
|
| |
|
| ==[[خلافت بنی‌امیه]]== | | ==[[خلافت بنی‌امیه]]== |
| از روزی که [[خلیفه دوم]]، [[معاویه]] بن [[ابو سفیان]] را به [[فرمانروایی]] [[شام]] [[منصوب]] کرد، اولین پایه‌های [[حکومت]] [[بنی‌امیه]] نهاده شد و در سال چهل‌ویک [[هجری]] پس از برقراری [[پیمان]] [[صلح امام حسن]]{{ع}} با معاویه، [[حکومت امویان]] به نحو رسمی، آغاز گردید<ref>مروج الذهب، ج۲، ص۱۱.</ref>.
| |
| بنی‌امیه بیش از هشتاد سال بر [[سرزمین‌های اسلامی]] حکومت کردند و در سال یکصدو‌سی‌و‌دو ه. ق با کشته شدن [[مروان بن محمد]] معروف به [[مروان حمار]]، [[خلافت]] آنان پایان یافت<ref>مروج الذهب، ج۳، ص۲۷۷.</ref>.
| |
| در [[عهد]] بنی‌امیه، [[فتوحات اسلامی]]، همچنان ادامه یافت و [[سپاهیان]] [[مسلمان]] با [[خلق]] حماسه‌های شگفت‌انگیز، سرزمین‌های پهناور دیگری را به [[تصرف]] خود درآورند. [[فتح]] [[اندلس]] و [[نفوذ]] [[مسلمانان]] به شمال [[آفریقا]] از جمله حوادث مهم این دوره از [[تاریخ]] به شمار می‌رود.
| |
| با ورود بنی‌امیه به عرصه [[سیاست]]، چهره جدیدی از [[نظام خلافت]] به نمایش گذاشته شد؛ زیرا [[حاکمان]] بنی‌امیه، هم از لحاظ شکل به [[قدرت]] رسیدن و هم از لحاظ شیوه عملکرد و [[برخورد با مردم]]، وضعیتی کاملاً متفاوت با خلفای پیشین داشتند. آنان در نخستین گام با تصرف در مفهوم خلافت، آن را به [[سلطنت]] موروثی تبدیل نموده و قدرت و [[حاکمیت]] را به نام خود و فرزندانشان به [[ثبت]] رساندند و سپس در ادامه از هر طریق [[مشروع]] یا غیرمشروعی برای باقی ماندن خلافت در دست [[آل ابوسفیان]] و [[آل مروان]] تلاش کردند؛ بنابراین [[نظام سیاسی]] در [[زمان]] [[بنی‌امیه]]، نه تنها جنبه [[دینی]] نداشت؛ بلکه حتی فاقد هرگونه وجهه مردمی و [[مشروعیت]] رایج [[سیاسی]] بود<ref>تاریخ طبری، ج۵، ص۲۳۰-۲۴۰.</ref>.
| |
|
| |
| علاوه بر این، خلفای بنی‌امیه [[خط مشی]] تازه‌ای برای [[اداره جامعه]] در پیش گرفتند که آمیخته از سه ابزار مهم [[قدرت]]، یعنی زر، [[زور]] و [[تزویر]] بود. آنان با استفاده از این سه ابزار، توانستند همه کانون‌های [[مقاومت]] را [[تصرف]] کرده و دامنه [[سلطه]] خود بر [[جامعه اسلامی]] فراگیر سازند؛ از این رو در زمان بنی‌امیه از فضای [[آزاد]] و [[انتقادپذیری]] خلفای پیشین، خبری نبود و [[استبداد]] بر همه جا سایه افکنده بود. در این [[نظام]] استبدادی، ملاک و [[قانون]] ویژه‌ای برای اداره جامعه، جز [[اراده]] [[خلیفه]] و [[تأمین منافع]] مادی وی و اطرافیان وجود نداشت و حتی اساسی‌ترین [[احکام دین]] نیز در صورت [[تعارض]] با این ملاک، کنار گذاشته می‌شد؛ یعنی هرگاه که [[منافع]] [[خلفا]] ایجاب می‌کرد، [[خون]] انسان‌های بی‌گناه به [[زمین]] ریخته می‌شد، [[اموال مسلمانان]] به تاراج می‌رفت و آبروی آنان سلب می‌شد و در این میان، هیچ کس [[حق]] [[اعتراض]] و [[انتقاد]] نداشت.
| |
| در زمان بنی‌امیه، جنایاتی در [[جهان اسلام]] صورت گرفت که [[تاریخ]] از بازگویی آن، [[شرم]] دارد و [[حقوقی]] از [[مسلمانان]] پایمال شد که [[محاسبه]] آن امکان‌پذیر نیست. حادثه [[عظیم]] [[عاشورا]] و [[به شهادت رسیدن]] [[سیدالشهداء]] و دیگر شهدای گلگون [[کفن]] [[کربلا]]، تنها یکی از جنایات [[دودمان بنی‌امیه]] است که تا ابد [[قلوب]] [[شیعیان]] را جریحه‌دار کرده است؛ همچنین “واقعه حرّه” یکی دیگر از جنایات این [[خاندان]] است. در این حادثه “یزید بن معاویه”، [[شهر مدینه]] و [[جان]]، [[مال]] و [[ناموس]] [[مردم]] آن را به مدت سه [[روز]] بر لشکرش [[مباح]] کرد و [[سربازان]] وی در این مدت، یکی از دردناک‌ترین جنایات بشری را در [[شهر پیامبر]] مرتکب شدند<ref>انساب الاشراف، ج۴، ص۳۷.</ref>.
| |
| شیوه عملکرد [[حاکمان]] بنی‌امیه، متأثر از الگویی بود که [[معاویه]]، اولین خلیفه این خاندان، طراحی کرده بود. معاویه که پس از [[فتح مکه]]، به [[اجبار]] [[مسلمان]] شده بود با [[اهل‌بیت پیامبر]] [[دشمنی]] می‌کرد و حاضر به [[تبعیت از امام علی]]{{ع}} نشد. وی پس از [[سلطه]] بر [[حجاز]] و [[عراق]]، بسیاری از [[شیعیان]] را به [[شهادت]] رساند و [[لعن]] و [[ناسزاگویی]] به [[امیرالمؤمنین]] را رواج داد<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۳.</ref>.
| |
| این [[سنّت]] شرم‌آور پس از [[معاویه]]، توسط دیگر خلفای [[بنی‌امیه]] نیز دنبال شد تا هنگامی که [[عمر بن عبدالعزیز]] آن را [[ممنوع]] ساخت، اما دشمنی با [[اهل بیت پیامبر]] و شیعیان آنها، همچنان در میان بنی‌امیه تداوم یافت<ref>جلال‌الدین السیوطی، تاریخ الخلفاء، ص۲۴۳.</ref>.<ref>[[علی اصغر نصرتی|نصرتی، علی اصغر]]، [[نظام سیاسی اسلام (کتاب)|نظام سیاسی اسلام]]، ص ۲۰۲.</ref>
| |
|
| |
|
| ==[[خلافت]] [[بنی‌عباس]]== | | ==[[خلافت]] [[بنی‌عباس]]== |
