پرش به محتوا

زندگی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'تحقیق' به 'تحقیق'
جز (جایگزینی متن - 'ثابت' به 'ثابت')
جز (جایگزینی متن - 'تحقیق' به 'تحقیق')
خط ۴۲: خط ۴۲:


==[[حیات]] در قرآن==
==[[حیات]] در قرآن==
حیات در [[قرآن]] ۷۶ بار و مشتقات آن ۷۲ مرتبه به کار رفته‌اند. افزون بر آن، واژه معاش نیز در موضوع حیات [[شایسته]] بررسی است، زیرا عیش در مواردی {{متن قرآن|وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكًا وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَى}}<ref>«و هر که از یادکرد من روی برتابد بی‌گمان او را زیستنی  تنگ خواهد بود و روز رستخیز وی را نابینا بر خواهیم انگیخت» سوره طه، آیه ۱۲۴.</ref> به [[معنای زندگی]] است، گرچه عیش اخصّ مطلق از حیات است، چون عیش ویژه حیوان است؛ ولی حیات درباره [[فرشته]] و [[خدا]] نیز به کار می‌رود.<ref> نثر طوبی، ج ۲، ص ۲۰۴؛ مفردات، ص ۵۹۶، «عیش».</ref> از آیاتی نیز که در آنها واژه دابه آمده است، موضوع حیات برداشت می‌شود؛ مانند {{متن قرآن|وَفِي خَلْقِكُمْ وَمَا يَبُثُّ مِنْ دَابَّةٍ آيَاتٌ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ}}<ref>«و در آفرینش شما و جنبندگانی که (خداوند روی زمین) می‌پراکند نشانه‌هایی است برای گروهی که یقین دارند» سوره جاثیه، آیه ۴.</ref> حیات در قرآن به زندگی [[دنیایی]] اختصاص ندارد و [[حیات برزخی]]: {{متن قرآن|قَالُوا رَبَّنَا أَمَتَّنَا اثْنَتَيْنِ وَأَحْيَيْتَنَا اثْنَتَيْنِ فَاعْتَرَفْنَا بِذُنُوبِنَا فَهَلْ إِلَى خُرُوجٍ مِنْ سَبِيلٍ}}<ref>«می‌گویند: پروردگارا! ما را دو بار میراندی و دو بار زنده گرداندی، اینک ما به گناهان خویش اعتراف کرده‌ایم، آیا راه بیرون شدی از اینجا هست؟» سوره غافر، آیه ۱۱.</ref>.<ref> المیزان، ج ۲، ص ۳۲۹؛ ج ۱۷، ص ۳۱۳.</ref> و [[آخرتی]]: {{متن قرآن|وَمَا هَذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا لَهْوٌ وَلَعِبٌ وَإِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوَانُ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ}}<ref>«و اگر می‌دانستند زندگانی این جهان جز سرگرمی و بازیچه‌ای نیست و بی‌گمان زندگی سرای واپسین است که زندگی (راستین) است» سوره عنکبوت، آیه ۶۴.</ref>.<ref>المیزان، ج ۹، ص ۴۵.</ref> و به گفته‌ای حیات در [[عالم ذر]] <ref> المیزان، ج ۱، ص ۹۲.</ref> را نیز دربرمی‌گیرد. موضوع مقاله، حیات دنیایی است، چنان که به زندگی حیوان و [[انسان]] ـ از آن جهت که حیوان است ـ و گیاه اختصاص یافته است و [[تحقیق]] پیرامون دیگر محورهای یاد شده به مدخل‌های مرتبط با آنها واگذار می‌شود.<ref>[[مرتضی اورعی|اورعی، مرتضی]]، [[حیات (مقاله)|مقاله «حیات»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۱ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۱.</ref>
حیات در [[قرآن]] ۷۶ بار و مشتقات آن ۷۲ مرتبه به کار رفته‌اند. افزون بر آن، واژه معاش نیز در موضوع حیات [[شایسته]] بررسی است، زیرا عیش در مواردی {{متن قرآن|وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكًا وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَى}}<ref>«و هر که از یادکرد من روی برتابد بی‌گمان او را زیستنی  تنگ خواهد بود و روز رستخیز وی را نابینا بر خواهیم انگیخت» سوره طه، آیه ۱۲۴.</ref> به [[معنای زندگی]] است، گرچه عیش اخصّ مطلق از حیات است، چون عیش ویژه حیوان است؛ ولی حیات درباره [[فرشته]] و [[خدا]] نیز به کار می‌رود.<ref> نثر طوبی، ج ۲، ص ۲۰۴؛ مفردات، ص ۵۹۶، «عیش».</ref> از آیاتی نیز که در آنها واژه دابه آمده است، موضوع حیات برداشت می‌شود؛ مانند {{متن قرآن|وَفِي خَلْقِكُمْ وَمَا يَبُثُّ مِنْ دَابَّةٍ آيَاتٌ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ}}<ref>«و در آفرینش شما و جنبندگانی که (خداوند روی زمین) می‌پراکند نشانه‌هایی است برای گروهی که یقین دارند» سوره جاثیه، آیه ۴.</ref> حیات در قرآن به زندگی [[دنیایی]] اختصاص ندارد و [[حیات برزخی]]: {{متن قرآن|قَالُوا رَبَّنَا أَمَتَّنَا اثْنَتَيْنِ وَأَحْيَيْتَنَا اثْنَتَيْنِ فَاعْتَرَفْنَا بِذُنُوبِنَا فَهَلْ إِلَى خُرُوجٍ مِنْ سَبِيلٍ}}<ref>«می‌گویند: پروردگارا! ما را دو بار میراندی و دو بار زنده گرداندی، اینک ما به گناهان خویش اعتراف کرده‌ایم، آیا راه بیرون شدی از اینجا هست؟» سوره غافر، آیه ۱۱.</ref>.<ref> المیزان، ج ۲، ص ۳۲۹؛ ج ۱۷، ص ۳۱۳.</ref> و [[آخرتی]]: {{متن قرآن|وَمَا هَذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا لَهْوٌ وَلَعِبٌ وَإِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوَانُ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ}}<ref>«و اگر می‌دانستند زندگانی این جهان جز سرگرمی و بازیچه‌ای نیست و بی‌گمان زندگی سرای واپسین است که زندگی (راستین) است» سوره عنکبوت، آیه ۶۴.</ref>.<ref>المیزان، ج ۹، ص ۴۵.</ref> و به گفته‌ای حیات در [[عالم ذر]] <ref> المیزان، ج ۱، ص ۹۲.</ref> را نیز دربرمی‌گیرد. موضوع مقاله، حیات دنیایی است، چنان که به زندگی حیوان و [[انسان]] ـ از آن جهت که حیوان است ـ و گیاه اختصاص یافته است و تحقیق پیرامون دیگر محورهای یاد شده به مدخل‌های مرتبط با آنها واگذار می‌شود.<ref>[[مرتضی اورعی|اورعی، مرتضی]]، [[حیات (مقاله)|مقاله «حیات»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۱ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۱.</ref>


==[[حقیقت]] حیات==
==[[حقیقت]] حیات==
۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش