تقیه در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'خروج' به 'خروج'
جز (جایگزینی متن - 'خواندن' به 'خواندن')
جز (جایگزینی متن - 'خروج' به 'خروج')
خط ۲۱: خط ۲۱:
# کشتن [[مؤمن]] ([[خون‌ریزی]]). در این مورد نیز [[تقیه]] جایز نیست<ref>القواعد الفقهیة (مکارم)، ج۱، ص۴۱۵-۴۱۹.</ref>.
# کشتن [[مؤمن]] ([[خون‌ریزی]]). در این مورد نیز [[تقیه]] جایز نیست<ref>القواعد الفقهیة (مکارم)، ج۱، ص۴۱۵-۴۱۹.</ref>.
# در روایاتی از [[تقیه]] در بعضی امور مانند شرب خمر و آب‌جو، مسح بر [[کفش]] در [[وضو]] و [[متعه حج]] [[نهی]] شده است<ref>وسائل الشیعة، ج۱۶، ص۲۱۴-۲۱۶.</ref>. برای این دسته از [[روایات]] تأویل‌هایی بیان شده است، از جمله: حمل آنها بر غالب؛ بدین معنا که در موارد یادشده غالباً نیازی به [[تقیه]] نیست و این امور تخصصاً از موضوع [[تقیه]] خارج است و چنانچه [[ضرورت]] اقتضا کند،[[ تقیه]] در این موارد نیز جایز، بلکه [[واجب]] خواهد بود<ref>المکاسب المحرمة (امام‌خمینی)، ج۲، ص۲۳۷-۲۳۸؛ القواعد الفقهیة (مکارم)، ج۱، ص۴۲۰-۴۲۴.</ref>.
# در روایاتی از [[تقیه]] در بعضی امور مانند شرب خمر و آب‌جو، مسح بر [[کفش]] در [[وضو]] و [[متعه حج]] [[نهی]] شده است<ref>وسائل الشیعة، ج۱۶، ص۲۱۴-۲۱۶.</ref>. برای این دسته از [[روایات]] تأویل‌هایی بیان شده است، از جمله: حمل آنها بر غالب؛ بدین معنا که در موارد یادشده غالباً نیازی به [[تقیه]] نیست و این امور تخصصاً از موضوع [[تقیه]] خارج است و چنانچه [[ضرورت]] اقتضا کند،[[ تقیه]] در این موارد نیز جایز، بلکه [[واجب]] خواهد بود<ref>المکاسب المحرمة (امام‌خمینی)، ج۲، ص۲۳۷-۲۳۸؛ القواعد الفقهیة (مکارم)، ج۱، ص۴۲۰-۴۲۴.</ref>.
# غیر حال [[ضرورت]].[[ تقیه]] در غیر حال [[ضرورت]] [[حرام]] است<ref>وسائل الشیعة، ج۱۶، ص۲۱۴.</ref>. [[خروج]] این مورد از [[حکم]] [[تقیه]]، [[خروج]] موضوعی و تخصصی است<ref>القواعد الفقهیة (مکارم)، ج۱، ص۴۲۴.</ref>.
# غیر حال [[ضرورت]].[[ تقیه]] در غیر حال [[ضرورت]] [[حرام]] است<ref>وسائل الشیعة، ج۱۶، ص۲۱۴.</ref>. خروج این مورد از [[حکم]] [[تقیه]]، خروج موضوعی و تخصصی است<ref>القواعد الفقهیة (مکارم)، ج۱، ص۴۲۴.</ref>.
*از موارد [[تقیه]] [[مستحب]]، [[حسن]] هم‌زیستی با [[مخالفان]] به حضور یافتن در اجتماعات آنان - همچون [[نماز جماعت]]، [[تشییع جنازه]]، [[عیادت]] [[بیمار]] و مانند آن - برشمرده شده است. برخی گفته‌اند: در [[تقیه]] [[مستحب]]، اقتصار بر مورد [[نص]]، [[واجب]] و [[تعدی]] از آن [[حرام]] است<ref>التقیة (شیخ انصاری)، ص۴۱.</ref>. در مقابل، برخی دیگر گفته‌اند: خصوصیتی از این جهت برای مورد [[نص]] نیست؛ مورد [[نص]] نیز مندرج در قاعده اهم و مهم است و در همه موارد، اخذ به اهم ترجیح دارد<ref>القواعد الفقهیة (مکارم)، ج۱، ص۴۳۹-۴۴۰.</ref>.  
*از موارد [[تقیه]] [[مستحب]]، [[حسن]] هم‌زیستی با [[مخالفان]] به حضور یافتن در اجتماعات آنان - همچون [[نماز جماعت]]، [[تشییع جنازه]]، [[عیادت]] [[بیمار]] و مانند آن - برشمرده شده است. برخی گفته‌اند: در [[تقیه]] [[مستحب]]، اقتصار بر مورد [[نص]]، [[واجب]] و [[تعدی]] از آن [[حرام]] است<ref>التقیة (شیخ انصاری)، ص۴۱.</ref>. در مقابل، برخی دیگر گفته‌اند: خصوصیتی از این جهت برای مورد [[نص]] نیست؛ مورد [[نص]] نیز مندرج در قاعده اهم و مهم است و در همه موارد، اخذ به اهم ترجیح دارد<ref>القواعد الفقهیة (مکارم)، ج۱، ص۴۳۹-۴۴۰.</ref>.  
*اظهار کلمه [[کفر]] و [[برائت]]: در موارد توقف [[حفظ جان]] [[مؤمن]] بر اظهار [[کفر]] و [[برائت]] زبانی از [[دین]] یا [[معصوم]]{{ع}} با [[اعتقاد قلبی]] به آن،[[ تقیه]] [[مشروع]] است ولی [[واجب]] نیست. در رجحان [[تقیه]] یا ترک آن در موارد یادشده [[اختلاف]] است<ref>وسائل الشیعة، ج۱۶، ص۲۲۵؛ القواعد و الفوائد، ج۲، ص۱۵۸؛ القواعد الفقهیة (مکارم)، ج۱، ص۴۲۶.</ref><ref>مؤسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی ، [[فرهنگ فقه فارسی (کتاب)|فرهنگ فقه فارسی]]، ج2، ص584-588</ref>.
*اظهار کلمه [[کفر]] و [[برائت]]: در موارد توقف [[حفظ جان]] [[مؤمن]] بر اظهار [[کفر]] و [[برائت]] زبانی از [[دین]] یا [[معصوم]]{{ع}} با [[اعتقاد قلبی]] به آن،[[ تقیه]] [[مشروع]] است ولی [[واجب]] نیست. در رجحان [[تقیه]] یا ترک آن در موارد یادشده [[اختلاف]] است<ref>وسائل الشیعة، ج۱۶، ص۲۲۵؛ القواعد و الفوائد، ج۲، ص۱۵۸؛ القواعد الفقهیة (مکارم)، ج۱، ص۴۲۶.</ref><ref>مؤسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی ، [[فرهنگ فقه فارسی (کتاب)|فرهنگ فقه فارسی]]، ج2، ص584-588</ref>.
۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش