هدایت: تفاوت میان نسخه‌ها
←هدایت امت
(←پانویس) |
|||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
#آشنایی با [[بدی‌ها]] و [[خوبی‌ها]] برای [[ترغیب]] [[انسان]] به درستکاری کافی نیست؛ بلکه ابزارهایی برای [[تشویق]] و [[ترغیب]] لازم است و این ابزارها همان انذارها و تبشیرهای وحیانی‌اند که در سایۀ [[هدایت تشریعی]] فراهم می‌آیند<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۴۶۹.</ref>. | #آشنایی با [[بدی‌ها]] و [[خوبی‌ها]] برای [[ترغیب]] [[انسان]] به درستکاری کافی نیست؛ بلکه ابزارهایی برای [[تشویق]] و [[ترغیب]] لازم است و این ابزارها همان انذارها و تبشیرهای وحیانی‌اند که در سایۀ [[هدایت تشریعی]] فراهم می‌آیند<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۴۶۹.</ref>. | ||
==انواع هدایت [[انسان]] براساس ربوبیّت [[خداوند]]== | |||
*هرچند هدایت در معنای اصلی یعنی {{عربی|الإرشاد إلى المطلوب}}، اما چون امری ذومراتب است، این تعریف ناظر بر ابتدایی‌ترین مرتبه هدایت، یعنی {{عربی|الإرشاد إلى المطلوب}} است. هدایت به [[توحید]] و مدارج کمال [[انسان]] هنگامی محقّق می‌گردد که [[مهتدی]] در هدایت ابتدایی، امر [[مولی]] را [[امتثال]] نموده باشد. | |||
*با این توضیحات، می‌توان گفت که هدایت، به معنای [[مظهر]] ربوبیّت و [[لطف]] و [[رحمت الهی]]، در دو مرحله متجلّی می‌گردد: اوّل به صورت {{عربی|الإرشاد إلى المطلوب}} و در مرتبه دوّم به صورت {{عربی|ايصال إلى المطلوب}}. | |||
#'''[[هدایت ارشادی]]:''' هدایت در این مرحله، فقط به معنای ارائه طریق است؛ مثل آنکه فردی آدرس محلّی را با استفاده از نقشه [[راهنما]] بگیرد و بر اساس آن به سمت مقصد حرکت کند. [[بدیهی]] است که در چنین هدایتی، [[هادی]] هرگز در [[مشکلات]] راه به [[مهتدی]] کمک نمی‌کند؛ چنان‌که در [[امور دینی]]، بعد از [[پیامبر اکرم]]{{صل}}، [[قرآن]] [[هادی]] [[امّت]] از نوع [[هدایت ارشادی]] است و نقشه [[سعادت]] [[انسان‌ها]] را به ایشان ارائه می‌نماید. | |||
#'''[[هدایت ایصالی]]:''' در این مرحله، [[هادی]] علاوه بر ارائه طریق، [[مهتدی]] را دائماً [[همراهی]] می‌کند و او را در موانع و [[مشکلات]] [[راه هدایت]] و حتّی در چالش‌های میدان عمل و [[کارزار]] مدد می‌رساند؛ چنان‌که [[خداوند]] در [[هدایت تکوینی]] موجودات، نه تنها طریق [[زندگی]] را به آنها می‌آموزد، بلکه دائماً آنها را تا [[رسیدن به کمال]] نهایی [[خلقت]] [[همراهی]] می‌کند. [[شاهد]] بر این مطلب، [[آیات]] [[هدایت الهی]] در [[تربیت]] و هدایت [[زنبور عسل]] و یا [[جسم]] [[انسان]] است. [[خداوند]] در بیان قاعده‌ای کلّی می‌فرماید:{{متن قرآن|وَأَوْحَى فِي كُلِّ سَمَاءٍ أَمْرَهَا}}<ref>«و در هر آسمانی کار آن را وحی کرد» سوره فصلت، آیه ۱۲.</ref>. و همچنین: {{متن قرآن|مَا مِنْ دَابَّةٍ إِلَّا هُوَ آخِذٌ بِنَاصِيَتِهَا إِنَّ رَبِّي عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ}}<ref>«هیچ جنبنده‌ای نیست مگر که او بر هستیش چیرگی دارد؛ به راستی پروردگار من بر راهی راست است» سوره هود، آیه ۵۶.</ref>. | |||
*'''نتیجه آنکه:''' اگر اصل اوّل در [[سنّت الهی]] بنا بر [[رحمت]] رحمانیّه او، [[هدایت ایصالی]] همه موجودات تا رسیدن به عالی‌ترین مراتب کمال مقرّر در حداکثر ظرفیت [[استحقاق]] آنهاست، همین [[سنّت]] در [[هدایت تشریعی]] و ارائه [[رحمت]] [[هدایت الهی]] ([[رحمت]] رحیمیّه) برای [[مؤمنین]] وجود دارد. بر این مبنا، [[نزول قرآن]] از مصادیق [[هدایت ارشادی]] و [[پیامبر]] و [[امام]] از مصادیق [[هدایت ارشادی]] و ایصالی [[خداوند]] هستند که [[دلیل]] آن ذیلاً [[تبیین]] می‌گردد<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۱ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۱، ص۱۸۴-۱۸۵.</ref>. | |||
==[[هدایت امت]]== | ==[[هدایت امت]]== | ||
==[[قرآن]] [[کتاب هدایت]]== | ==[[قرآن]] [[کتاب هدایت]]== | ||
* [[قرآن]] در اصل [[کتاب هدایت]] است<ref>{{متن قرآن|وَيَوْمَ نَبْعَثُ فِي كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيدًا عَلَيْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَجِئْنَا بِكَ شَهِيدًا عَلَى هَؤُلَاءِ وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِكُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً وَبُشْرَى لِلْمُسْلِمِينَ}}«و (یاد کن) روزی را که در هر امّتی گواهی از خودشان بر آنان برانگیزیم و تو را بر اینان گواه آوریم و بر تو این کتاب را فرو فرستادیم که بیانگر هر چیز و رهنمود و بخشایش و نویدبخشی برای مسلمانان است» سوره نحل، آیه ۸۹.</ref> و اولین آیه‌ای که در [[قرآن]] به [[اصل هدایت]] پرداخته آیۀ {{متن قرآن|اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ}}<ref>«راه راست را به ما بنمای» سوره فاتحه، آیه ۶.</ref> است. در سوره‌های دیگر [[قرآن]] انواع و ابعاد و نشانه‌های هدایت [[تبیین]] شده و [[خداوند]] به صفات [[اهل]] هدایت و [[حقیقت]] اشاره فرموده است<ref>مانند: سوره بقره، آیه: ۲- ۵.</ref>.<ref>ر.ک: [[سید صدرالدین صفوی|صفوی، سید صدرالدین]]، [[هدایت در قرآن (مقاله)|هدایت در قرآن]]، ص؟؟؟.</ref> | * [[قرآن]] در اصل [[کتاب هدایت]] است<ref>{{متن قرآن|وَيَوْمَ نَبْعَثُ فِي كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيدًا عَلَيْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَجِئْنَا بِكَ شَهِيدًا عَلَى هَؤُلَاءِ وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِكُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً وَبُشْرَى لِلْمُسْلِمِينَ}}«و (یاد کن) روزی را که در هر امّتی گواهی از خودشان بر آنان برانگیزیم و تو را بر اینان گواه آوریم و بر تو این کتاب را فرو فرستادیم که بیانگر هر چیز و رهنمود و بخشایش و نویدبخشی برای مسلمانان است» سوره نحل، آیه ۸۹.</ref> و اولین آیه‌ای که در [[قرآن]] به [[اصل هدایت]] پرداخته آیۀ {{متن قرآن|اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ}}<ref>«راه راست را به ما بنمای» سوره فاتحه، آیه ۶.</ref> است. در سوره‌های دیگر [[قرآن]] انواع و ابعاد و نشانه‌های هدایت [[تبیین]] شده و [[خداوند]] به صفات [[اهل]] هدایت و [[حقیقت]] اشاره فرموده است<ref>مانند: سوره بقره، آیه: ۲- ۵.</ref>.<ref>ر.ک: [[سید صدرالدین صفوی|صفوی، سید صدرالدین]]، [[هدایت در قرآن (مقاله)|هدایت در قرآن]]، ص؟؟؟.</ref> | ||