پرش به محتوا

بئر معونه: تفاوت میان نسخه‌ها

۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۴ مهٔ ۲۰۲۱
جز
جایگزینی متن - '"]]، دائر' به '»، [[دائر'
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-]] | + - [[))
جز (جایگزینی متن - '"]]، دائر' به '»، [[دائر')
خط ۲۱: خط ۲۱:
در روایتی از [[انس بن مالک]] آمده است که پس از [[شهادت]] جمعی از [[انصار]] در بئر معونه این [[آیه]] درباره آنان نازل شد: {{عربی|"بلّغوا عنا قومنا أنا لقينا ربنا فرضى عنا و رضینا عنه"}} = از جانب ما به بستگانمان بگویید که ما با [[پروردگار]] خود [[ملاقات]] کردیم و او از ما [[خشنود]] شد و ما را [[راضی]] کرد. در ادامه این گزارش آمده که [[مسلمانان]] مدتها این [[آیه]] را [[تلاوت]] می‌کردند تا اینکه آیه {{متن قرآن|وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْيَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ}}<ref>«و کسانی را که در راه خداوند کشته شده‌اند مرده مپندار که زنده‌اند، نزد پروردگارشان روزی می‌برند» سوره آل عمران، آیه ۱۶۹.</ref> نازل شد و تلاوت آیه مذکور را [[نسخ]] کرد<ref>جامع‌البیان، مج ۳، ج ۴، ص ۲۳۱؛ اسباب النزول، ص ۱۱۰؛ تفسیر بغوی، ج ۱، ص ۳۷۲.</ref> عموم [[مفسران]] معتقدند این آیه در [[جنگ احد]] و پیش از حادثه [[چاه]] معونه نازل شده است، ازاین‌رو نمی‌توان پذیرفت که این آیه، آن متن را نسخ کرده باشد، گذشته از آنکه هیچ یک از [[مفسران شیعه]] وسنی نظریه نسخ تلاوت را نپذیرفته‌اند.<ref> الهدی الی دین المصطفی، ج ۱، ص ۳۵۲ ـ ۳۵۳؛ البیان، ص ۲۰۵ ـ ۲۰۶؛ النسخ فی القرآن، ج ۱، ص ۲۸۳ ـ ۲۸۵.</ref> به [[روایت]] مُقاتل، چون [[پیامبر]] یک ماه به [[نفرین]] [[قاتلان]] شهدای چاه معونه پرداخت آیه {{متن قرآن|لَيْسَ لَكَ مِنَ الْأَمْرِ شَيْءٌ أَوْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ أَوْ يُعَذِّبَهُمْ فَإِنَّهُمْ ظَالِمُونَ}}<ref>«- تو را در این کار هیچ دستی نیست- چه (خداوند) توبه آنان را بپذیرد یا عذابشان کند، که آنان بی‌گمان ستمگرند» سوره آل عمران، آیه ۱۲۸.</ref> نازل گردید و او را از ادامه [[لعن]] آنان بازداشت؛<ref> تفسیر ثعلبی، ج ۳، ص ۱۴۷؛ مجمع‌البیان، ج ۱، ص ۸۳۲.</ref> اما مفسران با توجه به [[نزول]] این آیه در [[احد]]، چنین شان نزولی را نمی‌پذیرند<ref>التفسیر الکبیر، ج ۸، ص ۱۹۰؛ روح المعانی، مج ۳، ج ۴، ص ۷۹؛ مجمع البیان، ج ۲، ص ۸۳۲.</ref>.
در روایتی از [[انس بن مالک]] آمده است که پس از [[شهادت]] جمعی از [[انصار]] در بئر معونه این [[آیه]] درباره آنان نازل شد: {{عربی|"بلّغوا عنا قومنا أنا لقينا ربنا فرضى عنا و رضینا عنه"}} = از جانب ما به بستگانمان بگویید که ما با [[پروردگار]] خود [[ملاقات]] کردیم و او از ما [[خشنود]] شد و ما را [[راضی]] کرد. در ادامه این گزارش آمده که [[مسلمانان]] مدتها این [[آیه]] را [[تلاوت]] می‌کردند تا اینکه آیه {{متن قرآن|وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْيَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ}}<ref>«و کسانی را که در راه خداوند کشته شده‌اند مرده مپندار که زنده‌اند، نزد پروردگارشان روزی می‌برند» سوره آل عمران، آیه ۱۶۹.</ref> نازل شد و تلاوت آیه مذکور را [[نسخ]] کرد<ref>جامع‌البیان، مج ۳، ج ۴، ص ۲۳۱؛ اسباب النزول، ص ۱۱۰؛ تفسیر بغوی، ج ۱، ص ۳۷۲.</ref> عموم [[مفسران]] معتقدند این آیه در [[جنگ احد]] و پیش از حادثه [[چاه]] معونه نازل شده است، ازاین‌رو نمی‌توان پذیرفت که این آیه، آن متن را نسخ کرده باشد، گذشته از آنکه هیچ یک از [[مفسران شیعه]] وسنی نظریه نسخ تلاوت را نپذیرفته‌اند.<ref> الهدی الی دین المصطفی، ج ۱، ص ۳۵۲ ـ ۳۵۳؛ البیان، ص ۲۰۵ ـ ۲۰۶؛ النسخ فی القرآن، ج ۱، ص ۲۸۳ ـ ۲۸۵.</ref> به [[روایت]] مُقاتل، چون [[پیامبر]] یک ماه به [[نفرین]] [[قاتلان]] شهدای چاه معونه پرداخت آیه {{متن قرآن|لَيْسَ لَكَ مِنَ الْأَمْرِ شَيْءٌ أَوْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ أَوْ يُعَذِّبَهُمْ فَإِنَّهُمْ ظَالِمُونَ}}<ref>«- تو را در این کار هیچ دستی نیست- چه (خداوند) توبه آنان را بپذیرد یا عذابشان کند، که آنان بی‌گمان ستمگرند» سوره آل عمران، آیه ۱۲۸.</ref> نازل گردید و او را از ادامه [[لعن]] آنان بازداشت؛<ref> تفسیر ثعلبی، ج ۳، ص ۱۴۷؛ مجمع‌البیان، ج ۱، ص ۸۳۲.</ref> اما مفسران با توجه به [[نزول]] این آیه در [[احد]]، چنین شان نزولی را نمی‌پذیرند<ref>التفسیر الکبیر، ج ۸، ص ۱۹۰؛ روح المعانی، مج ۳، ج ۴، ص ۷۹؛ مجمع البیان، ج ۲، ص ۸۳۲.</ref>.


برخی مفسران آیه {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ كَفَرُوا وَقَالُوا لِإِخْوَانِهِمْ إِذَا ضَرَبُوا فِي الْأَرْضِ أَوْ كَانُوا غُزًّى لَوْ كَانُوا عِنْدَنَا مَا مَاتُوا وَمَا قُتِلُوا لِيَجْعَلَ اللَّهُ ذَلِكَ حَسْرَةً فِي قُلُوبِهِمْ وَاللَّهُ يُحْيِي وَيُمِيتُ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ}}<ref>«ای مؤمنان! مانند کسانی مباشید که کفر پیشه کردند و در مورد همگنان خویش- هنگامی که سفر رفتند یا جهادگر شدند- گفتند: اینان اگر نزد ما می‌ماندند نمی‌مردند یا کشته نمی‌شدند (بگذار چنین بپندارند) تا این (پندار) را خداوند دریغی در دل‌هایشان کند؛ و این خداوند است که زنده می‌گرداند و می‌میراند و خداوند به آنچه انجام می‌دهید بیناست» سوره آل عمران، آیه ۱۵۶.</ref> را که در جنگ احد نازل شده بر شهدای معونه [[تطبیق]] کرده و آورده‌اند که [[منافقان]] [[اوسی]] یا [[خزرجی]] در پی [[شهادت]] شمار قابل توجهی از [[انصار]] در بئر معونه به دیگرانصاریان می‌گفتند که اگر آنان بدان [[مأموریت]] نرفته بودند کشته نمی‌شدند<ref>تفسیر قرطبی، ج ۴، ص ۱۵۸، الوسیط، ج ۱، ص ۵۱۰.</ref> [[خداوند]] در این [[آیه]] چنین سخنانی را ورود به حوزه [[کفر]] دانسته و از [[مؤمنان]] می‌خواهد که آنان نیز چنین نگویند و در ادامه آیه بیان می‌کند که [[مرگ]] و [[حیات]] در [[اختیار]] اوست و بر کارهای شما بیناست.<ref>[[مهران اسماعیلی|اسماعیلی، مهران]]، [[بئر معونه (مقاله)|مقاله "بئر معونه"]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱۵.</ref>
برخی مفسران آیه {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ كَفَرُوا وَقَالُوا لِإِخْوَانِهِمْ إِذَا ضَرَبُوا فِي الْأَرْضِ أَوْ كَانُوا غُزًّى لَوْ كَانُوا عِنْدَنَا مَا مَاتُوا وَمَا قُتِلُوا لِيَجْعَلَ اللَّهُ ذَلِكَ حَسْرَةً فِي قُلُوبِهِمْ وَاللَّهُ يُحْيِي وَيُمِيتُ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ}}<ref>«ای مؤمنان! مانند کسانی مباشید که کفر پیشه کردند و در مورد همگنان خویش- هنگامی که سفر رفتند یا جهادگر شدند- گفتند: اینان اگر نزد ما می‌ماندند نمی‌مردند یا کشته نمی‌شدند (بگذار چنین بپندارند) تا این (پندار) را خداوند دریغی در دل‌هایشان کند؛ و این خداوند است که زنده می‌گرداند و می‌میراند و خداوند به آنچه انجام می‌دهید بیناست» سوره آل عمران، آیه ۱۵۶.</ref> را که در جنگ احد نازل شده بر شهدای معونه [[تطبیق]] کرده و آورده‌اند که [[منافقان]] [[اوسی]] یا [[خزرجی]] در پی [[شهادت]] شمار قابل توجهی از [[انصار]] در بئر معونه به دیگرانصاریان می‌گفتند که اگر آنان بدان [[مأموریت]] نرفته بودند کشته نمی‌شدند<ref>تفسیر قرطبی، ج ۴، ص ۱۵۸، الوسیط، ج ۱، ص ۵۱۰.</ref> [[خداوند]] در این [[آیه]] چنین سخنانی را ورود به حوزه [[کفر]] دانسته و از [[مؤمنان]] می‌خواهد که آنان نیز چنین نگویند و در ادامه آیه بیان می‌کند که [[مرگ]] و [[حیات]] در [[اختیار]] اوست و بر کارهای شما بیناست.<ref>[[مهران اسماعیلی|اسماعیلی، مهران]]، [[بئر معونه (مقاله)|مقاله "بئر معونه»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱۵.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==


==منابع==
==منابع==
*[[پرونده:1100409.jpg|22px]] [[مهران اسماعیلی|اسماعیلی، مهران]]، [[بئر معونه (مقاله)|مقاله "بئر معونه"]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۵ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۵''']]
*[[پرونده:1100409.jpg|22px]] [[مهران اسماعیلی|اسماعیلی، مهران]]، [[بئر معونه (مقاله)|مقاله "بئر معونه»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۵ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۵''']]


==پانویس==
==پانویس==
۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش