پرش به محتوا

اهل بیت پیامبر خاتم در حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۶۶: خط ۶۶:


==اهل بیت در مقالاتی از اندیشه‌نامه انقلاب اسلامی==
==اهل بیت در مقالاتی از اندیشه‌نامه انقلاب اسلامی==
در [[روایات]] و به ویژه [[احادیث نبوی]] مطالب صریح و غیر قابل انکاری درباره [[اهل بیت]]{{عم}} وارد شده است؛ مانند [[حدیث متواتر]] «[[ثقلین]]»<ref>احمد بن حنبل، مسند الامام احمد بن حنبل، ج۳، ص۱۴، ۱۷، ۲۶، ۵۹؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری، ج۱، ص۲۹۴؛ لکنھوی، میرحامد حسین، عبقات الانوار، ج۱۹، ص۷۳۲؛ امینی، عبدالحسین، الغدیر، ج۱، ص۳۵.</ref> که اهل بیت{{عم}} را در کنار کتاب [[الله]] قرار داده است<ref>آیت الله خامنه‌ای، ۲۸/۵/۱۳۸۶.</ref>. این [[حدیث]] در بین همه [[مسلمانان]] [[متواتر]] است و در «[[صحاح]] شش‌گانه» و دیگر کتاب‌های [[اهل سنت]] با تعبیرها و الفاظ مختلف و موارد مکرر از [[پیامبر اسلام]]{{صل}} نقل شده است<ref>امام خمینی، صحیفه امام، ج۲۱، ص۳۵۸.</ref>. [[روایت متواتر]] دیگر حدیث معروف «[[سفینه]]» است<ref>امام خمینی، المکاسب المحرمة، ج۲، ص۱۵۹؛ آیت الله خامنه‌ای، ۲۸/۵/۱۳۸۶.</ref>؛ در این [[روایت]] پیامبر اسلام{{صل}} اهل بیت{{عم}} خود را به [[کشتی نوح]] [[تشبیه]] کرده است که هرکس بر آن سوار شود [[نجات یافته]] و هرکس از آن [[تخلف]] کند هلاک خواهد شد<ref>نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، تحقیق علی اکبر غفاری، ص۴۴؛ حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، تحقیق عبدالرحمن مرعشلی، ج۲، ص۳۴۳؛ ۳/۱۵۱؛ ابن حجر هیتمی، احمد، الصواعق المحرقة، تحقیق عبدالرحمن ترکی، ج۲، ص۴۴۵.</ref>. در روایت دیگر پیامبر اسلام{{صل}}، اهل بیت{{عم}} خود را به [[ستارگان]] [[آسمان]] تشبیه کرده و ایشان را مایه [[امان]] و [[نجات]] [[امت]] از [[اختلاف]] معرفی می‌کند. در برخی روایات مخالفانشان را [[حزب]] [[ابلیس]] می‌نامد<ref>حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، تحقیق عبدالرحمن مرعشلی، ج۳، ص۱۴۹.</ref>. و در برخی روایات، نبود اهل بیت{{عم}} را مایه نابودی [[زمین]] می‌داند<ref>طوسی، محمد بن حسن، الامالی، ص۳۷۹.</ref>. در مجموعه‌ای از روایات اشخاص اهل بیت{{عم}} معرفی شده‌اند<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری، ج۱، ص۲۸۷؛ ج۱، ص۴۲۳؛ سیوطی، جلال‌الدین، الدر المنثور، ج۵، ص۱۹۸؛ ابن حجر هیتمی، احمد، الصواعق المحرقة، تحقیق عبدالرحمن ترکی، ج۲، ص۴۲۱.</ref>. در برخی روایات نیز نام اهل بیت{{عم}} به عنوان [[جانشینان پیامبر]]{{صل}} و [[امامان]] [[امت]] بعد از ایشان بیان شده است<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری، ج۱، ص۵۲۵-۵۲۶؛ جوینی، ابراهیم بن محمد، فرائد السمطین، تحقیق محمدباقر محمودی، ج۲، ص۱۳۴.</ref>. در برخی [[روایات اهل بیت]]{{عم}} با عباراتی همچون «[[عترت]]»<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، تحقیق محمدباقر بهبودی، ج۳۶، ص۳۰۹.</ref>، «ذریة»<ref>التفسیر المنسوب إلی الإمام الحسن العسکری{{ع}}، ص۲۵۵.</ref>، «[[ذی القربی]]»<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، تحقیق محمدباقر بهبودی، ج۴۵، ص۱۶۶.</ref> و «[[آل محمد]]{{صل}}»<ref>صدوق، محمد بن علی، الخصال، تحقیق علی اکبر غفاری، ج۱، ص۱۸۸.</ref> معرفی شده‌اند.
در [[روایات]] و به ویژه [[احادیث نبوی]] مطالب صریح و غیر قابل انکاری درباره [[اهل بیت]]{{عم}} وارد شده است؛ مانند [[حدیث متواتر]] «[[ثقلین]]»<ref>احمد بن حنبل، مسند الامام احمد بن حنبل، ج۳، ص۱۴، ۱۷، ۲۶، ۵۹؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری، ج۱، ص۲۹۴؛ لکنھوی، میرحامد حسین، عبقات الانوار، ج۱۹، ص۷۳۲؛ امینی، عبدالحسین، الغدیر، ج۱، ص۳۵.</ref> که اهل بیت{{عم}} را در کنار کتاب [[الله]] قرار داده است<ref>آیت الله خامنه‌ای، ۲۸/۵/۱۳۸۶.</ref>. این [[حدیث]] در بین همه [[مسلمانان]] [[متواتر]] است و در «[[صحاح]] شش‌گانه» و دیگر کتاب‌های [[اهل سنت]] با تعبیرها و الفاظ مختلف و موارد مکرر از [[پیامبر اسلام]]{{صل}} نقل شده است<ref>امام خمینی، صحیفه امام، ج۲۱، ص۳۵۸.</ref>. [[روایت متواتر]] دیگر حدیث معروف «[[سفینه]]» است<ref>امام خمینی، المکاسب المحرمة، ج۲، ص۱۵۹؛ آیت الله خامنه‌ای، ۲۸/۵/۱۳۸۶.</ref>؛ در این [[روایت]] پیامبر اسلام{{صل}} اهل بیت{{عم}} خود را به [[کشتی نوح]] [[تشبیه]] کرده است که هرکس بر آن سوار شود [[نجات یافته]] و هرکس از آن [[تخلف]] کند هلاک خواهد شد<ref>نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، تحقیق علی اکبر غفاری، ص۴۴؛ حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، تحقیق عبدالرحمن مرعشلی، ج۲، ص۳۴۳؛ ۳/۱۵۱؛ ابن حجر هیتمی، احمد، الصواعق المحرقة، تحقیق عبدالرحمن ترکی، ج۲، ص۴۴۵.</ref>. در روایت دیگر پیامبر اسلام{{صل}}، اهل بیت{{عم}} خود را به [[ستارگان]] [[آسمان]] تشبیه کرده و ایشان را مایه [[امان]] و [[نجات]] [[امت]] از [[اختلاف]] معرفی می‌کند. در برخی روایات مخالفانشان را [[حزب]] [[ابلیس]] می‌نامد<ref>حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، تحقیق عبدالرحمن مرعشلی، ج۳، ص۱۴۹.</ref>. و در برخی روایات، نبود اهل بیت{{عم}} را مایه نابودی [[زمین]] می‌داند<ref>طوسی، محمد بن حسن، الامالی، ص۳۷۹.</ref>. در مجموعه‌ای از روایات اشخاص اهل بیت{{عم}} معرفی شده‌اند<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری، ج۱، ص۲۸۷؛ ج۱، ص۴۲۳؛ سیوطی، جلال‌الدین، الدر المنثور، ج۵، ص۱۹۸؛ ابن حجر هیتمی، احمد، الصواعق المحرقة، تحقیق عبدالرحمن ترکی، ج۲، ص۴۲۱.</ref>. در برخی روایات نیز نام اهل بیت{{عم}} به عنوان [[جانشینان پیامبر]]{{صل}} و [[امامان]] [[امت]] بعد از ایشان بیان شده است<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری، ج۱، ص۵۲۵-۵۲۶؛ جوینی، ابراهیم بن محمد، فرائد السمطین، تحقیق محمدباقر محمودی، ج۲، ص۱۳۴.</ref>. در برخی [[روایات اهل بیت]]{{عم}} با عباراتی همچون «[[عترت]]»<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، تحقیق محمدباقر بهبودی، ج۳۶، ص۳۰۹.</ref>، «ذریة»<ref>التفسیر المنسوب إلی الإمام الحسن العسکری{{ع}}، ص۲۵۵.</ref>، «[[ذی القربی]]»<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، تحقیق محمدباقر بهبودی، ج۴۵، ص۱۶۶.</ref> و «[[آل محمد]]{{صل}}»<ref>صدوق، محمد بن علی، الخصال، تحقیق علی اکبر غفاری، ج۱، ص۱۸۸.</ref> معرفی شده‌اند.<ref>[[مصطفی فرخی|فرخی، مصطفی]]، [[اهل بیت - فرخی (مقاله)| مقاله «اهل بیت»]]، [[مقالاتی از اندیشه‌نامه انقلاب اسلامی (کتاب)|مقالاتی از اندیشه‌نامه انقلاب اسلامی‌]]، ص ۲۲۱.</ref>.
 
از آنجا که جایگاه مهم [[اهل بیت]]{{عم}} در [[قرآن]] و [[احادیث نبوی]] به [[صراحت]] مورد تأکید قرار گرفته است؛ همه فرقه‌های [[مسلمین]] نسبت به اهل بیت [[پیغمبر]]{{صل}} ارادت داشته، جایگاه والای آنان را در [[علم]] و عمل قبول دارند<ref>آیت الله خامنه‌ای، ۲۸/۵/۱۳۸۶.</ref>. این مطلب بین همه مسلمین [[متواتر]] است که اهل بیت{{عم}} ثقل کبیرند و تا [[روز قیامت]] از [[ثقل اکبر]] که قرآن است جدا نخواهند شد<ref>امام خمینی، صحیفه امام، ج۲۱، ص۳۹۳.</ref>. مسئله اهل بیت{{عم}}، در ردیف مسائل [[درجه]] اول [[دین اسلام]] است. [[محبت اهل بیت]]{{عم}}، فریضه‌ای است که همه [[مسلمانان]] آن را پذیرفته‌اند و به آن [[مباهات]] می‌کنند. ایشان همانند جدشان [[نبی اکرم]]{{صل}}، متعلق به [[اسلام]] و [[بشریت]] و تاریخ‌اند؛ از این جهت دنیای اسلام می‌تواند حول دو محور مربوط به ایشان [[اتحاد]] داشته باشد: یکی محبت اهل بیت{{عم}} که امری [[عقیدتی]] است و می‌تواند نقطه تمرکز [[عواطف]] و [[احساسات]] مسلمین باشد. دیگری [[معارف اهل بیت]]{{عم}} که در کنار قرآن، می‌تواند منبع اصیل [[آموزش]] [[دین]] و [[احکام]]، برای همه مسلمانان باشد. به طورکلی برافراشتن [[پرچم]] اهل بیت{{عم}} در دنیای اسلام، می‌تواند همه مسلمین را گرد هم مجتمع کند و پایه تقریب آنان باشد<ref>آیت الله خامنه‌ای، ج۴، ص۳/۱۳۶۹.</ref>.
 
علمای [[اهل سنت]] در طول [[تاریخ]] کتاب‌های فراوانی همچون «[[ینابیع المودة]] لذوی القربی» [[قندوزی]]، «[[فرائد السمطین]] فی [[فضائل]] [[المرتضی]] و البتول و السبطین و الائمة من ذریتهم{{عم}}» جوینی، و «ذخائر العقبی فی [[مناقب]] [[ذوی القربی]]{{عم}}» [[محب]] الدین [[طبری]] و...، پیرامون [[مناقب اهل بیت]]{{عم}}، نوشته‌اند<ref>ر.ک: فیروزآبادی، سیدمرتضی حسینی، فضائل الخمسة من الصحاح الستة، ج۱، ص۱۶۷؛ ج۲، ص۳؛ ج۳، ص۳؛ هاشمی شافعی، محمدطاهر، مناقب اهل بیت{{عم}} از دیدگاه اهل سنت، به اهتمام سیدناصر حسینی میبدی، ۴۵۳-۴۵۴.</ref>.  
 
در خصوص جایگاه برخی از [[اهل بیت]]{{عم}} نزد [[ائمه]] اربعه [[اهل سنت]] گزارش‌هایی نقل شده است: به گفته شیخ [[محمد]] ابوزهره، [[ابوحنیفه]] [[اهل بیت پیامبر]]{{صل}} را از هر شخص دیگری برای [[حکومت]] کردن مناسب‌تر می‌دانست. او [[معتقد]] بود در تمام [[جنگ‌ها]] [[حق]] با [[علی]]{{ع}} بوده است و [[جانشین]] بر حق او فرزندش [[حسن]]{{ع}} است<ref>حیدر، اسد، الامام الصادق والمذاهب الأربعة، ج۴، ص۱۵۴.</ref>. همچنین از [[مالک بن انس]] سخنان زیادی در بیان [[فضائل]] [[امام صادق]]{{ع}} نقل شده است<ref>ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، تهذیب التهذیب، ج۲، ص۸۹؛ حیدر، اسد، الامام الصادق والمذاهب الأربعة، ج۴، ص۳۷۱.</ref>. [[محمد بن ادریس شافعی]] [[اطاعت از اهل بیت]]{{عم}} را لازم می‌دانست و اشعار فراوانی در [[مدح]] اهل بیت{{عم}} دارد. او علی{{ع}} را بر حق می‌دانست و در اشعار خود، [[محبت اهل بیت]]{{عم}} را از سوی [[خدا]] [[واجب]] دانسته و فضائل زیادی را برای اهل بیت{{عم}} برشمرده است. [[شافعی]]، [[نماز]] بدون [[درود]] بر اهل بیت{{عم}} را [[باطل]] می‌دانست<ref>شافعی، محمد بن ادریس، دیوان الشافعی، ص۵۵، ۷۲، ۹۰.</ref>. [[احمد بن محمد بن حنبل]] هیچ کسی را قابل مقایسه با اهل بیت{{عم}} نمی‌دانست<ref>ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، مناقب الامام احمد بن حنبل، تحقیق عبدالله بن عبدالمحسن ترکی، ص۲۱۹.</ref>. او علی{{ع}} را [[زینت]] [[خلافت]] می‌دانست<ref>ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، مناقب الامام احمد بن حنبل، تحقیق عبدالله بن عبدالمحسن ترکی، ص۲۱۹.</ref>؛ [[احمد]] در [[مسند]] خود [[روایات]] زیادی در [[فضائل اهل بیت]]{{عم}} نقل کرده است<ref>احمد بن حنبل، مسند الامام احمد بن حنبل، ج۳، ص۱۴، ۱۷، ۲۶-۲۷.</ref>. علمای اهل سنت در کتاب‌های [[تفسیر]] و [[حدیث]] خود<ref>ر.ک: قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع المودة، تحقیق سیدعلی جمال اشرف حسینی، ج۱، ص۷۱.</ref> به طور مفصل فضائل اهل بیت{{عم}} را مطرح کرده‌اند<ref>زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف، ج۱، ص۳۶۸ -۳۷۰؛ ج۴، ص۲۱۹ -۲۲۱، ۶۷۰؛ سیوطی، جلال‌الدین، الدر المنثور، ج۲، ص۳۸-۳۹؛ ج۶، ص۵-۷.</ref> و یا از [[روایات]] ایشان در [[تفسیر]] خود بهره گرفته‌اند؛ مانند تفسیر [[روح المعانی]]<ref>خاکپور، حسین، «گونه‌شناسی کاربرد روایات اهل بیت{{عم}} در تفسیر روح المعانی»، حسنا (فصلنامه)، قم، سال ۱۳۹۰، ش۸، ص۹۱؛ حکیم، سید تقی یوسف، مودة اهل البیت{{عم}} و فضائلهم فی الکتاب و السنة، ص۲۳۱.</ref>.<ref>[[مصطفی فرخی|فرخی، مصطفی]]، [[اهل بیت - فرخی (مقاله)| مقاله «اهل بیت»]]، [[مقالاتی از اندیشه‌نامه انقلاب اسلامی (کتاب)|مقالاتی از اندیشه‌نامه انقلاب اسلامی‌]]، ص ۲۲۱.</ref>.


==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
۷۳٬۶۹۳

ویرایش