پرش به محتوا

حق در حقوق اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۳۲: خط ۳۲:
پس از بیان معنای لغویِ حق، این پرسش مطرح می‌‌شود که "حق در اصطلاح" دارای چه معنا یا تعریفی است؟ اینک به ذکر چند تعریف اصطلاحی این واژه می‌‌پردازیم:
پس از بیان معنای لغویِ حق، این پرسش مطرح می‌‌شود که "حق در اصطلاح" دارای چه معنا یا تعریفی است؟ اینک به ذکر چند تعریف اصطلاحی این واژه می‌‌پردازیم:


'''حق در اصطلاح [[فقه]]:'''
====حق در اصطلاح [[فقه]]====
"در فقه [[اهل]] [[سنّت]]، حق تعریف نشده است"<ref>علی اصغر مدّرس، حقوق فطری یا مبانی حقوق بشر، تبریز، نوبل، ۱۳۷۵، ص ۲۷ از مکتب های حقوقی در حقوق اسلام.</ref> اما [[فقهای شیعه]] تعاریف گوناگونی از آن بیان داشته‌اند. [[میرزای نائینی]] در تعریف آن می‌‌گوید: "حق عبارت است از [[سلطه]] [[ضعیف]] بر مال یا [[منفعت]]"<ref>میرزا محمدحسین نائینی، منیة الطالب، نگارش موسی نجفی خوانساری،قم،مؤسسة النشرالاسلامی،۱۴۱۸، ص ۱۰۶.</ref>. همچنین گفته شده است: "حق نوعی [[سلطنت]] بر چیزی است که گاه به عین تعلّق می‌‌گیرد؛ مانند: حق تحجیر، حق رهن و حق غرما در ترکه میت و گاهی به غیر عین تعلّق می‌‌گیرد؛ مانند حق خیار متعلّق به [[عقد]]؛ گاهی سلطنت متعلّق بر شخص است؛ مانند: حق حضانت و حق [[قصاص]]. بنابراین، حق یک مرتبه ضعیفی از ملک و بلکه نوعی از ملکیت است"<ref>علی اصغر مدّرس، حقوق فطری یا مبانی حقوق بشر، ص ۲۷، از حاشیه سید محمدکاظم طباطبائی بر مکاسب، ص ۵۴.</ref>.
"در فقه [[اهل]] [[سنّت]]، حق تعریف نشده است"<ref>علی اصغر مدّرس، حقوق فطری یا مبانی حقوق بشر، تبریز، نوبل، ۱۳۷۵، ص ۲۷ از مکتب های حقوقی در حقوق اسلام.</ref> اما [[فقهای شیعه]] تعاریف گوناگونی از آن بیان داشته‌اند. [[میرزای نائینی]] در تعریف آن می‌‌گوید: "حق عبارت است از [[سلطه]] [[ضعیف]] بر مال یا [[منفعت]]"<ref>میرزا محمدحسین نائینی، منیة الطالب، نگارش موسی نجفی خوانساری،قم،مؤسسة النشرالاسلامی،۱۴۱۸، ص ۱۰۶.</ref>. همچنین گفته شده است: "حق نوعی [[سلطنت]] بر چیزی است که گاه به عین تعلّق می‌‌گیرد؛ مانند: حق تحجیر، حق رهن و حق غرما در ترکه میت و گاهی به غیر عین تعلّق می‌‌گیرد؛ مانند حق خیار متعلّق به [[عقد]]؛ گاهی سلطنت متعلّق بر شخص است؛ مانند: حق حضانت و حق [[قصاص]]. بنابراین، حق یک مرتبه ضعیفی از ملک و بلکه نوعی از ملکیت است"<ref>علی اصغر مدّرس، حقوق فطری یا مبانی حقوق بشر، ص ۲۷، از حاشیه سید محمدکاظم طباطبائی بر مکاسب، ص ۵۴.</ref>.


خط ۴۲: خط ۴۲:
#قدرت شخص بر مال و شخص دیگر باهم: برای مثال، هرگاه مستأجری خانه‌ای را اجاره کند، از [[راه]] این [[عقد]] اجازه، دو قدرت متفاوت به دست می‌‌آورد: یکی قدرت مستأجر بر [[منافع]] مال مستأجره که می‌‌تواند از آن استفاده کند؛ و دیگری قدرت مستأجر بر مؤجر. برای مثال، هرگاه خانه به تعمیرات عمده نیاز داشته باشد و مؤجر از تعمیر آن کوتاهی کند، می‌‌تواند او را به دادگاه بکشاند و وی را به تعمیر خانه ملزم نماید<ref>ر.ک: محمدجعفر جعفری لنگرودی، مقدمه عمومی علم حقوق، ص ۱۵ـ۱۶.</ref>.
#قدرت شخص بر مال و شخص دیگر باهم: برای مثال، هرگاه مستأجری خانه‌ای را اجاره کند، از [[راه]] این [[عقد]] اجازه، دو قدرت متفاوت به دست می‌‌آورد: یکی قدرت مستأجر بر [[منافع]] مال مستأجره که می‌‌تواند از آن استفاده کند؛ و دیگری قدرت مستأجر بر مؤجر. برای مثال، هرگاه خانه به تعمیرات عمده نیاز داشته باشد و مؤجر از تعمیر آن کوتاهی کند، می‌‌تواند او را به دادگاه بکشاند و وی را به تعمیر خانه ملزم نماید<ref>ر.ک: محمدجعفر جعفری لنگرودی، مقدمه عمومی علم حقوق، ص ۱۵ـ۱۶.</ref>.


'''حق در اصطلاح [[حقوق]]:'''
====حق در اصطلاح [[حقوق]]====
در تعریف "حق" نظرات گوناگونی وجود دارد. برای [[شناخت]] "حق"، اطلاع از این تعاریف ضروری است.
در تعریف "حق" نظرات گوناگونی وجود دارد. برای [[شناخت]] "حق"، اطلاع از این تعاریف ضروری است.


۱۱۴٬۱۱۴

ویرایش