عبیدالله بن زیاد در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←قیام توابین
| خط ۲۰۳: | خط ۲۰۳: | ||
==[[قیام توابین]]== | ==[[قیام توابین]]== | ||
در همین [[زمان]] [[توّابین]] برای گرفتن [[انتقام]] از [[قاتلان امام حسین]]{{ع}} به [[رهبری]] سلیمان بن صُرَد خُزاعی با چهار هزار سپاهی دست به [[قیام]] زدند و عبیدالله با سی هزار شامی به جنگ آنان رفت. در [[جمادی الاولی]] ۶۵ در | هنگام ورود [[عبیدالله بن زیاد]] به [[دمشق]]، [[ضحاک بن قیس فهری]] به نام [[عبدالله بن زبیر]] بر آنجا مسلط شده بود<ref>ر.ک: انساب الاشراف، بلاذری، احمدبن یحیی، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: ۱۹۹۶ – ۲۰۰۰ میلادی.، ج۶، ص۲۷۶،۲۷۲؛ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمدبن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ قمری / ۱۹۶۲ – ۱۹۶۷ میلادی.، ج۵، ص۵۴۱.، ۵۳۹،۵۳۷،۵۳۴.</ref> و [[مروان بن حکم]] نیز قصد داشت در [[مکه]] به فرزند زبیر بپیوندد، اما عبیدالله بن زیاد که [[دل]] با مروان داشت، او را از این کار بازداشت و از او خواست تا خود [[حاکم]] شود و خود با مروان به [[خلافت]] [[بیعت]] کرد<ref>تاریخ خلیفة بن خیاط، ص۱۶۳؛ انساب الاشراف، بلاذری، احمدبن یحیی، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: ۱۹۹۶ – ۲۰۰۰ میلادی.، ج۶، ص۳۶۳.</ref> و در [[جنگ]] «مَرج راهط» با ضحاک بن قیس که به [[پیروزی]] [[مروان]] و [[قتل]] [[ضحاک]] و تعداد زیادی از [[شامیان]] انجامید، از طرف مروان سالار سواران بود.<ref>تاریخ الیعقوبی، احمدبن اسحاق (ابن‌واضح)، بیروت: دارصادر، ۱۳۷۹ قمری / ۱۹۶۰ میلادی.، ج۲، ص۲۵۷؛ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمدبن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ قمری / ۱۹۶۲ – ۱۹۶۷ میلادی.، ج۵، ص۳۸؛ التنبیه و الاشراف، مسعودی، علی‌بن الحسین، تصحیح عبدالله اسماعیل الصاوی، قاهره.، ص۳۱۱.</ref> | ||
[[عبیدالله بن زیاد]] سپس با [[فرمان]] مروان به سوی جزیره رفت و یک‌سال با [[مخالفان]] مروان جنگید. سپس در سال ۶۵ مروان او را با سپاهی به سوی [[موصل]] [[عراق]] فرستاد.<ref>الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۱۸۲.</ref> مروان به او گفته بود که در صورت پیروزی در عراق [[حاکم]] آنجا خواهد بود.<ref>ر.ک: تاریخ الیعقوبی، احمدبن اسحاق (ابن‌واضح)، بیروت: دارصادر، ۱۳۷۹ قمری / ۱۹۶۰ میلادی.، ج۲، ص۲۵۷؛ انساب الاشراف، بلاذری، احمدبن یحیی، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: ۱۹۹۶ – ۲۰۰۰ میلادی.، ج۶، ص۳۶۳-۳۷۱؛ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمدبن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ قمری / ۱۹۶۲ – ۱۹۶۷ میلادی.، ج۵، ص۵۸۳-۵۸۹؛ مروج الذهب و معادن الجوهر، مسعودی، علی بن الحسین، چاپ باربیه دومنار و پاوه دوکورتی، پاریس: ۱۸۶۱-۱۸۷۷ میلادی.، ج۳، ص۲۹۳-۲۹۶؛ الفتوح، ابن اعثم کوفی، احمد، حیدر آباد دکن: ۱۳۹۵ قمری/ ۱۹۷۵ میلادی.، ج۳، ص۲۴۷-۲۴۸؛ تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ذهبی، محمدبن احمد، چاپ بشار عوّاد معروف، بیروت: ۱۴۲۴ قمری.، حوادث و وفیات ۶۱-۸۰ هجری، ص۴۸؛ البدایة و النهایة، ابن‌کثیر دمشقی، عمادالدین اسماعیل‌بن عمر، قاهره: ۱۹۳۲ میلادی.، ج۸، ص۲۵۷.</ref> | |||
در همین [[زمان]] [[توّابین]] برای گرفتن [[انتقام]] از [[قاتلان امام حسین]]{{ع}} به [[رهبری]] [[سلیمان بن صرد خزاعی|سلیمان بن صُرَد خُزاعی]] با چهار هزار سپاهی دست به [[قیام]] زدند و [[عبیدالله بن زیاد]] با سی هزار شامی به جنگ آنان رفت. در [[جمادی الاولی]] ۶۵ در [[عین الوردة]] (رأس‌العین) در ناحیه جزیره نبردی سخت در گرفت. [[سلیمان بن صرد خزاعی]] از [[سپاه اموی]] خواست تا [[عبدالملک بن مروان]] را [[خلع]] کنند و عبیدالله بن زیاد را به [[توابین]] بسپارند و آنگاه هر دو [[سپاه]]، زبیریان را از [[عراق]] بیرون رانند و [[حکومت]] را به یکی از [[اهل بیت]] [[پیامبر]]{{ع}}، یعنی [[امام سجاد]]{{ع}} بسپارند.<ref>التنبیه والاشراف، ص۲۶۹؛ البدء و التاریخ، مقدسی، مطهربن طاهر، پاریس: چاپ کلمان هوار، ۱۸۹۹ – ۱۹۱۹ میلادی، چاپ افست تهران: ۱۹۶۲ میلادی.، مطهربن طاهر، پاریس: چاپ کلمان هوار، ۱۸۹۹ – ۱۹۱۹ میلادی، چاپ افست تهران: ۱۹۶۲ میلادی.، ج۶، ص۱۹.</ref> | |||
[[جنگ]] سه [[روز]] به درازا کشید و توابین با شمار اندک خود جنگیدند و [[رهبران]] آنان یکی پس از دیگری به [[شهادت]] رسیدند و [[عاقبت]] [[رفاعة بن شداد بجلی|رفاعة بن شدّاد]] با گروهی اندک از توابین شبانگاه عقب نشینی کردند.<ref>تاریخ الیعقوبی، احمدبن اسحاق (ابن‌واضح)، بیروت: دارصادر، ۱۳۷۹ قمری / ۱۹۶۰ میلادی.، ج۲، ص۲۵۹.</ref> [[شکست]] توابین در عین‌الورده توان [[تجدید]] [[سازماندهی]] را از ایشان گرفته بود. بنابراین بازماندگان این واقعه و [[شیعیان]] به [[مختار بن ابی عبید الثقفی]] متمایل شدند و به [[نهضت]] او پیوستند.<ref>ر.ک: التاریخ الصغیر، بخاری، محمدبن اسماعیل، چاپ محمود ابراهیم زاید، بیروت: ۱۴۰۶ قمری / ۱۹۸۶ میلادی.، ص۱۵۵؛ تاریخ خلیفة بن خیاط، ص۱۶۳؛ مختصر تاریخ دمشق، ابن منظور انصاری، محمد بن مکّرم، دمشق: دارالفکر، ۱۴۰۵ قمری.، ج۳۷، ص۴۳۶؛ الوافی بالوفیات، صفدی، خلیل بن ابیک، به کوشش احسان عباس، بیروت: دار صادر، ۱۴۱۱ قمری.، ج۱۹، ص۳۷۱.</ref> | |||
[[عبیدالله بن زیاد]] پس از آن به [[موصل]] [[حمله]] کرد و با [[عبدالرحمان بن سعید بن قیس همدانی]] که از طرف [[مختار ثقفی]] عامل آنجا بود، جنگید.<ref>ر.ک: المعارف، ابن قتبیه، عبدالله، به کوشش ثروت عکاشه، قاهره: ۱۹۶۰ میلادی.، ص۳۴۷؛ انساب الاشراف، بلاذری، احمدبن یحیی، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: ۱۹۹۶ – ۲۰۰۰ میلادی.، ج۶، ص۴۲۳-۴۲۶؛ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمدبن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ قمری / ۱۹۶۲ – ۱۹۶۷ میلادی.، ج۶، ص۸۸،۸۶؛ شذرات الذهب فی اخبار من الذهب، ابن‌عماد حنبلی، ابوالفلاح عبدالحی‌بن احمد، بیروت: دارالحیاء التراث العربی، ۱۴۰۶ قمری.، ج۱، ص۷۴؛ تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ذهبی، محمدبن احمد، چاپ بشار عوّاد معروف، بیروت: ۱۴۲۴ قمری.، حوادث و وفیات ۶۱-۸۰ هجری، ص۱۷۹؛ البدایة و النهایة، ابن‌کثیر دمشقی، عمادالدین اسماعیل‌بن عمر، قاهره: ۱۹۳۲ میلادی.، ج۸، ص۲۸۲.</ref> | |||
==[[قیام مختار]]== | ==[[قیام مختار]]== | ||