عبیدالله بن زیاد در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←جنگاوری ابراهیم
| خط ۲۱۶: | خط ۲۱۶: | ||
عبیدالله بن زیاد پس از [[نبرد]] عین‌الورده در [[اندیشه]] [[تسلط]] [[مجدد]] بر [[عراق]] بود. در پی آن، مختار، ابراهیم بن [[مالک اشتر]] [[نخعی]] یکی از دلاورترین [[شیعیان کوفه]] را با [[دوازده]] یا بیست هزار سپاهی به مقابله او فرستاد و در [[جنگ]] ”خازر“ در نهری نزدیک زاب از [[اراضی]] [[موصل]] [[لشکر]] [[عبیدالله بن زیاد]] از [[ابراهیم بن مالک اشتر نخعی]] [[شکست]] [[سختی]] خورد. | عبیدالله بن زیاد پس از [[نبرد]] عین‌الورده در [[اندیشه]] [[تسلط]] [[مجدد]] بر [[عراق]] بود. در پی آن، مختار، ابراهیم بن [[مالک اشتر]] [[نخعی]] یکی از دلاورترین [[شیعیان کوفه]] را با [[دوازده]] یا بیست هزار سپاهی به مقابله او فرستاد و در [[جنگ]] ”خازر“ در نهری نزدیک زاب از [[اراضی]] [[موصل]] [[لشکر]] [[عبیدالله بن زیاد]] از [[ابراهیم بن مالک اشتر نخعی]] [[شکست]] [[سختی]] خورد. | ||
===[[جنگاوری]] [[ابراهیم]]=== | ===[[جنگاوری]] [[ابراهیم بن مالک اشتر|ابراهیم]]=== | ||
ابراهیم بن مالک اشتر نخعی چنان قهرمانانه می‌جنگید و [[ارتش]] عراق را [[رهبری]] می‌کرد که در مدت کوتاهی لشکر [[عظیم]] [[شام]] را که بیش از هشتاد هزار سواره و پیاده بودند، در مقابل کمتر از بیست هزار نفر که نیمی از آنان سواره اما با [[روحیه]] [[شهادت‌طلبی]] می‌جنگیدند، شکست دادند. این جنگ [[روز]] عاشورای [[سال ۶۶ هجری]]<ref>ر.ک: اخبار‌الطول، دینوری، ابوحنیفه احمدبن داود، چاپ عبدالمنعم عامر، قاهره: ۱۹۶۰ میلادی.، ص۲۹۵؛ تاریخ الیعقوبی، احمدبن اسحاق (ابن‌واضح)، بیروت: دارصادر، ۱۳۷۹ قمری / ۱۹۶۰ میلادی.، ج۲، ص۲۵۹.</ref> و به روایتی [[سال ۶۷ هجری]]<ref>ر.ک: اخبار‌الطول، دینوری، ابوحنیفه احمدبن داود، چاپ عبدالمنعم عامر، قاهره: ۱۹۶۰ میلادی.، ص۳۰۶؛ تاریخ الیعقوبی، احمدبن اسحاق (ابن‌واضح)، بیروت: دارصادر، ۱۳۷۹ قمری / ۱۹۶۰ میلادی.، ج۲، ص۲۵۹؛ مروج الذهب و معادن الجوهر، مسعودی، علی بن الحسین، چاپ باربیه دومنار و پاوه دوکورتی، پاریس: ۱۸۶۱-۱۸۷۷ میلادی.، ج۳، ص۲۹۸؛ مقتل الحسین خوارزمی، خوارزمی، حسین، به کوشش الشیخ محمد السماوی، نجف: مطبعه الزهراء، ۱۳۶۷ قمری.، ج۲، ص۲۶۵.</ref> روی داد و [[هدف]] ابراهیم این بود که عبیدالله بن زیاد از معرکه سالم نگریزد، بنابراین لشکر خود را تا [[خیمه]] عبیدالله بن زیاد و مقر [[فرماندهی]] او [[هدایت]] کرد. [[ابراهیم]] همچنان [[عبیدالله بن زیاد]] را تعقیب می‌کرد تا در اوج درگیری در ساحل نهر خازر ناگهان با او مواجه شد و آن‌چنان ضربتی بر پیکر او وارد آورد که از وسط کمر به دو نیم شد. عبیدالله به دست [[ابراهیم بن مالک اشتر نخعی]] کشته شد. دیگر [[فرماندهان]] [[شام]] کشته شدند.<ref>ر.ک: تاریخ خلیفة بن خیاط، ص۶۴؛ المعارف، ابن قتبیه، عبدالله، به کوشش ثروت عکاشه، قاهره: ۱۹۶۰ میلادی.، ص۳۴۷؛ انساب الاشراف، بلاذری، احمدبن یحیی، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: ۱۹۹۶ – ۲۰۰۰ میلادی.، ج۶، ص۴۲۳-۴۲۶؛ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمدبن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ قمری / ۱۹۶۲ – ۱۹۶۷ میلادی.، ج۶، ص۸۶-۹۰؛ مروج الذهب و معادن الجوهر، مسعودی، علی بن الحسین، چاپ باربیه دومنار و پاوه دوکورتی، پاریس: ۱۸۶۱-۱۸۷۷ میلادی.، ج۳، ص۲۹۸؛ الوافی بالوفیات، صفدی، خلیل بن ابیک، به کوشش احسان عباس، بیروت: دار صادر، ۱۴۱۱ قمری.، ج۱۹، ص۳۷۱.</ref> ابراهیم، سر عبیدالله و جمعی از فرماندهان از جمله حُصین بن نمیر [[فرمانده]] [[شامیان]] در واقعه تلخ [[حمله]] به [[خانه خدا]] و [[آتش]] زدن [[کعبه]]،<ref>ر.ک: الطبقات الکبری، ابن سعد کاتب واقدی، محمد، چاپ احسان عباس، بیروت: دار صادر، ۱۴۰۵ قمری.، ج۵، ص۱۰۰؛ تاریخ الیعقوبی، احمدبن اسحاق (ابن‌واضح)، بیروت: دارصادر، ۱۳۷۹ قمری / ۱۹۶۰ میلادی.، ج۲، ص۲۵۹؛ قس دینوری، اخبار‌الطول، دینوری، ابوحنیفه احمدبن داود، چاپ عبدالمنعم عامر، قاهره: ۱۹۶۰ میلادی.، ص۲۹۵ و ا بن اعثم کوفی، الفتوح، ابن اعثم کوفی، احمد، حیدر آباد دکن: ۱۳۹۵ قمری/ ۱۹۷۵ میلادی.، ج۶، ص۲۸۲-۲۸۳؛ مقدسی، ۳۵.➞ البدء و التاریخ، مقدسی، مطهربن طاهر، پاریس: چاپ کلمان هوار، ۱۸۹۹ – ۱۹۱۹ میلادی، چاپ افست تهران: ۱۹۶۲ میلادی.، مطهربن طاهر، پاریس: چاپ کلمان هوار، ۱۸۹۹ – ۱۹۱۹ میلادی، چاپ افست تهران: ۱۹۶۲ میلادی.، ج۶، ص۲۲؛ نزد محمد بن حنفیه. مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، مسعودی، علی بن الحسین، چاپ باربیه دومنار و پاوه دوکورتی، پاریس: ۱۸۶۱-۱۸۷۷ میلادی.، ج۳، ص۲۹۸؛ نزد عبدالله بن زبیر به مکه.</ref> [[شرحبیل]] بن ذی‌الکلاع، ا بن‌حوشب؛ [[غالب]] [[باهلی]]، ابواشرس و تعدادی دیگر را از تن جدا کرد و به سوی مختار به [[کوفه]] فرستاد و [[بدن]] آنان را سوزاند.<ref>الطبقات الکبری، ابن سعد کاتب واقدی، محمد، چاپ احسان عباس، بیروت: دار صادر، ۱۴۰۵ قمری.، ج۵، ص۱۰۰؛ تاریخ الیعقوبی، احمدبن اسحاق (ابن‌واضح)، بیروت: دارصادر، ۱۳۷۹ قمری / ۱۹۶۰ میلادی.، ج۲، ص۲۵۹؛ العقد الفرید، ابن عبدربه، احمد بن محمد، چاپ علی شیری، بیرون: داراحیاء التراث العربی، ۱۴۰۹ قمری.، ج۴، ص۳۷۷.</ref> [[آتش]] [[جنگ]] با هزیمت کامل [[ارتش]] [[شام]] و [[پیروزی]] چشمگیر [[یاران مختار]]، فروکش نمود. ارتش شام با تلفات بسیار سنگین عقب نشست. | ابراهیم بن مالک اشتر نخعی چنان قهرمانانه می‌جنگید و [[ارتش]] عراق را [[رهبری]] می‌کرد که در مدت کوتاهی لشکر [[عظیم]] [[شام]] را که بیش از هشتاد هزار سواره و پیاده بودند، در مقابل کمتر از بیست هزار نفر که نیمی از آنان سواره اما با [[روحیه]] [[شهادت‌طلبی]] می‌جنگیدند، شکست دادند. این جنگ [[روز]] عاشورای [[سال ۶۶ هجری]]<ref>ر.ک: اخبار‌الطول، دینوری، ابوحنیفه احمدبن داود، چاپ عبدالمنعم عامر، قاهره: ۱۹۶۰ میلادی.، ص۲۹۵؛ تاریخ الیعقوبی، احمدبن اسحاق (ابن‌واضح)، بیروت: دارصادر، ۱۳۷۹ قمری / ۱۹۶۰ میلادی.، ج۲، ص۲۵۹.</ref> و به روایتی [[سال ۶۷ هجری]]<ref>ر.ک: اخبار‌الطول، دینوری، ابوحنیفه احمدبن داود، چاپ عبدالمنعم عامر، قاهره: ۱۹۶۰ میلادی.، ص۳۰۶؛ تاریخ الیعقوبی، احمدبن اسحاق (ابن‌واضح)، بیروت: دارصادر، ۱۳۷۹ قمری / ۱۹۶۰ میلادی.، ج۲، ص۲۵۹؛ مروج الذهب و معادن الجوهر، مسعودی، علی بن الحسین، چاپ باربیه دومنار و پاوه دوکورتی، پاریس: ۱۸۶۱-۱۸۷۷ میلادی.، ج۳، ص۲۹۸؛ مقتل الحسین خوارزمی، خوارزمی، حسین، به کوشش الشیخ محمد السماوی، نجف: مطبعه الزهراء، ۱۳۶۷ قمری.، ج۲، ص۲۶۵.</ref> روی داد و [[هدف]] ابراهیم این بود که عبیدالله بن زیاد از معرکه سالم نگریزد، بنابراین لشکر خود را تا [[خیمه]] عبیدالله بن زیاد و مقر [[فرماندهی]] او [[هدایت]] کرد. [[ابراهیم]] همچنان [[عبیدالله بن زیاد]] را تعقیب می‌کرد تا در اوج درگیری در ساحل نهر خازر ناگهان با او مواجه شد و آن‌چنان ضربتی بر پیکر او وارد آورد که از وسط کمر به دو نیم شد. عبیدالله به دست [[ابراهیم بن مالک اشتر نخعی]] کشته شد. دیگر [[فرماندهان]] [[شام]] کشته شدند.<ref>ر.ک: تاریخ خلیفة بن خیاط، ص۶۴؛ المعارف، ابن قتبیه، عبدالله، به کوشش ثروت عکاشه، قاهره: ۱۹۶۰ میلادی.، ص۳۴۷؛ انساب الاشراف، بلاذری، احمدبن یحیی، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: ۱۹۹۶ – ۲۰۰۰ میلادی.، ج۶، ص۴۲۳-۴۲۶؛ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمدبن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ قمری / ۱۹۶۲ – ۱۹۶۷ میلادی.، ج۶، ص۸۶-۹۰؛ مروج الذهب و معادن الجوهر، مسعودی، علی بن الحسین، چاپ باربیه دومنار و پاوه دوکورتی، پاریس: ۱۸۶۱-۱۸۷۷ میلادی.، ج۳، ص۲۹۸؛ الوافی بالوفیات، صفدی، خلیل بن ابیک، به کوشش احسان عباس، بیروت: دار صادر، ۱۴۱۱ قمری.، ج۱۹، ص۳۷۱.</ref> ابراهیم، سر عبیدالله و جمعی از فرماندهان از جمله حُصین بن نمیر [[فرمانده]] [[شامیان]] در واقعه تلخ [[حمله]] به [[خانه خدا]] و [[آتش]] زدن [[کعبه]]،<ref>ر.ک: الطبقات الکبری، ابن سعد کاتب واقدی، محمد، چاپ احسان عباس، بیروت: دار صادر، ۱۴۰۵ قمری.، ج۵، ص۱۰۰؛ تاریخ الیعقوبی، احمدبن اسحاق (ابن‌واضح)، بیروت: دارصادر، ۱۳۷۹ قمری / ۱۹۶۰ میلادی.، ج۲، ص۲۵۹؛ قس دینوری، اخبار‌الطول، دینوری، ابوحنیفه احمدبن داود، چاپ عبدالمنعم عامر، قاهره: ۱۹۶۰ میلادی.، ص۲۹۵ و ا بن اعثم کوفی، الفتوح، ابن اعثم کوفی، احمد، حیدر آباد دکن: ۱۳۹۵ قمری/ ۱۹۷۵ میلادی.، ج۶، ص۲۸۲-۲۸۳؛ مقدسی، ۳۵.➞ البدء و التاریخ، مقدسی، مطهربن طاهر، پاریس: چاپ کلمان هوار، ۱۸۹۹ – ۱۹۱۹ میلادی، چاپ افست تهران: ۱۹۶۲ میلادی.، مطهربن طاهر، پاریس: چاپ کلمان هوار، ۱۸۹۹ – ۱۹۱۹ میلادی، چاپ افست تهران: ۱۹۶۲ میلادی.، ج۶، ص۲۲؛ نزد محمد بن حنفیه. مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، مسعودی، علی بن الحسین، چاپ باربیه دومنار و پاوه دوکورتی، پاریس: ۱۸۶۱-۱۸۷۷ میلادی.، ج۳، ص۲۹۸؛ نزد عبدالله بن زبیر به مکه.</ref> [[شرحبیل]] بن ذی‌الکلاع، ا بن‌حوشب؛ [[غالب]] [[باهلی]]، ابواشرس و تعدادی دیگر را از تن جدا کرد و به سوی مختار به [[کوفه]] فرستاد و [[بدن]] آنان را سوزاند.<ref>الطبقات الکبری، ابن سعد کاتب واقدی، محمد، چاپ احسان عباس، بیروت: دار صادر، ۱۴۰۵ قمری.، ج۵، ص۱۰۰؛ تاریخ الیعقوبی، احمدبن اسحاق (ابن‌واضح)، بیروت: دارصادر، ۱۳۷۹ قمری / ۱۹۶۰ میلادی.، ج۲، ص۲۵۹؛ العقد الفرید، ابن عبدربه، احمد بن محمد، چاپ علی شیری، بیرون: داراحیاء التراث العربی، ۱۴۰۹ قمری.، ج۴، ص۳۷۷.</ref> [[آتش]] [[جنگ]] با هزیمت کامل [[ارتش]] [[شام]] و [[پیروزی]] چشمگیر [[یاران مختار]]، فروکش نمود. ارتش شام با تلفات بسیار سنگین عقب نشست. | ||