پرش به محتوا

رؤیای صادق معصوم: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸: خط ۸:
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">


==چیستی رؤیای صادق و منبع بودن آن==
==معناشناسی [[رؤیای صادق]]==
*در مورد خواب‌ها گفته شده است، برخی از خواب‌ها از واقعیتی محکم و استوار و پابرجا گزارش می‏‌دهند، این نوع خواب‌هایِ الهی است که ما را با جهان خارج از خود مربوط می‏‌سازد و از حقایقی دور از محیط ذهن و اندیشه پرده بر می‏‌دارد؛ به این خواب‌ها رؤیای صادق هم گفته می‌شود. [[پیامبر خاتم|پیامبر اسلام]]{{صل}} در مورد این خواب‌ها فرموده است: «رؤیای صادق، بخشی از [[نبوت]] است.»<ref>ر.ک. [[جعفر سبحانی|سبحانی، جعفر]]، [[منشور جاوید (کتاب)|منشور جاوید]]، ج ۶، ص ۲۲۸</ref> ابن سینا می‌گوید: <ref>ابن سينا، الاشارات و التنبيهات، ج ۳، ص ۳۹۹</ref> «تجربه و قیاس به ما می‌گویند که انسان در موقع خواب می‌تواند با جهان خارج در تماس بوده، بر آن آگاهی یابد. با توجه به این حقیقت، مانعی ندارد که انسان به هنگام بیداری نیز دارای چنین توانایی باشد<ref>ر.ک. [[عین‌الله زرین‌جویی|زرین‌جویی، عین الله]]، [[مسئله علم امام در آثار دانشمندان معاصر شیعی (پایان‌نامه)|مسئله علم امام در آثار دانشمندان معاصر شیعی]]، ص ۱۱۷؛ کرم زاده، علی، بررسی و تحلیل علم امام از دیدگاه صدوق، کلینی و مفید، ص ۲۳</ref> رؤیای صادقه مرحله‌ای از کشف و شهود<ref>ر.ک. مرتضوی، سیدضیاء، سخنرانی با موضوع: مجاری علوم امامان، پایگاه اطلاع رسانی مرسسۀ فرهنگی فهیم</ref> و از راه های اطلاع بر غیب است.<ref>ر.ک. [[عین‌الله زرین‌جویی|زرین‌جویی، عین الله]]، [[مسئله علم امام در آثار دانشمندان معاصر شیعی (پایان‌نامه)|مسئله علم امام در آثار دانشمندان معاصر شیعی]]، ص ۱۱۷</ref>
در مورد خواب‌ها گفته شده است، برخی از خواب‌ها از واقعیتی محکم و [[استوار]] و پابرجا گزارش می‏‌دهند، این نوع خواب‌هایِ [[الهی]] است که ما را با [[جهان]] خارج از خود مربوط می‏‌سازد و از حقایقی دور از [[محیط]] [[ذهن]] و [[اندیشه]] پرده برمی‏‌دارد؛ به این خواب‌ها رؤیای صادق هم گفته می‌شود. [[پیامبر خاتم|پیامبر اسلام]]{{صل}} در مورد این خواب‌ها فرموده است: "رؤیای صادق، بخشی از [[نبوت]] است"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الرُّؤْیَا الصَّادِقَةَ جُزْءٌ مِنْ سَبْعِینَ جُزْءاً مِنَ النُّبُوَّةِ}}؛ شیخ صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۵۸۵.</ref>. [[ابن سینا]] می‌گوید: "تجربه و [[قیاس]] به ما می‌گویند که [[انسان]] در موقع [[خواب]] می‌تواند با جهان خارج در تماس بوده، بر آن [[آگاهی]] یابد. با توجه به این [[حقیقت]]، مانعی ندارد که انسان به هنگام [[بیداری]] نیز دارای چنین [[توانایی]] باشد"<ref>ابن سینا، الاشارات و التنبیهات، ج ۳، ص۳۹۹.</ref>. [[رؤیای صادقه]] مرحله‌ای از [[کشف و شهود]] و از راه‌های [[اطلاع بر غیب]] است<ref>ر.ک: [[جعفر سبحانی|سبحانی، جعفر]]، [[منشور جاوید (کتاب)|منشور جاوید]]، ج ۶، ص۲۲۸؛ [[عین‌الله زرین‌جویی|زرین‌جویی، عین الله]]، [[مسئله علم امام در آثار دانشمندان معاصر شیعی (پایان‌نامه)|مسئله علم امام در آثار دانشمندان معاصر شیعی]]، ص۱۱۷؛ کرم زاده، علی، بررسی و تحلیل علم امام از دیدگاه صدوق، کلینی و مفید، ص۲۳.</ref>.
==رؤیای صادق از منابع علم امامان==
 
*از جمله منابع علم [[امامان]]{{عم}} خواب و رؤیاى ایشان است. شیعه معتقد است خواب [[انبیا]]ء و امامان{{عم}} مطابق با واقع است و آنها افزون بر اینکه در بیدارى از عنایات خداوند برخوردارند، در خواب و رؤیا نیز از تأییدات الهى بهره‌مندند و از غیب آگاه مى‌شوند.<ref>ر.ک. أوائل المقالات، ص۴٢؛ مصنفات شیخ المفید، ج۴، ص٧٠؛ [[سید محمد جعفر سبحانی|سبحانی، سید محمد جعفر]]، [[منابع علم امامان شیعه (کتاب)|منابع علم امامان شیعه]]، ۱۵۰ ـ ۱۵۳؛ [[حسن یوسفیان|یوسفیان، حسن]]، [[علم غیب امام (مقاله)|علم غیب امام]]، ص ۳۳۵</ref> بدون تردید خواب پیامبران، شاخه‌اى از [[وحى]] است<ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، تفسیر نمونه، ج ١٩</ref>.<ref>ر.ک. [[سید محمد جعفر سبحانی|سبحانی، سید محمد جعفر]]، [[منابع علم امامان شیعه (کتاب)|منابع علم امامان شیعه]]، ص ۱۵۰ ـ ۱۵۳؛ [[حسن یوسفیان|یوسفیان، حسن]]، [[علم غیب امام (مقاله)|علم غیب امام]]، ص ۳۳۵</ref> [[امام صادق]] {{ع}} در این زمینه می‌فرماید:<ref>[[محمد بن حسن طوسی|طوسی، محمد بن حسن]]، امالی، ص ۴۰۸</ref> {{عربی|«إِنَّ مِنَّا لَمَنْ یُنْکَتُ فِی قَلْبِهِ وَ إِنَّ مِنَّا لَمَنْ یُؤْتَی فِی مَنَامِه»}}<ref>ر.ک. [[سید ضیاء مرتضوی|مرتضوی، سید ضیاء]]، سخنرانی با موضوع: مجاری علوم امامان، پایگاه اطلاع رسانی مرسسۀ فرهنگی فهیم </ref>
==رؤیای صادق از [[منابع علم امامان]]==
==رؤیای صادق پیامبران در قرآن==
از جمله منابع علم امامان{{ع}} خواب و رؤیای ایشان است. [[شیعه]] [[معتقد]] است خواب [[انبیاء]] و [[امامان]]{{ع}} [[مطابق با واقع]] است و آنها افزون بر اینکه در بیداری از [[عنایات]] [[خداوند]] برخوردارند، در خواب و [[رؤیا]] نیز از [[تأییدات الهی]] بهره‌مندند و از [[غیب]] [[آگاه]] شده<ref>أوائل المقالات، ص۴٢؛ مصنفات شیخ المفید، ج۴، ص٧٠.</ref> و از این راه، بر بسیاری از [[حقایق]] جهان[[دست]] می‌یابند. بدون تردید خواب [[پیامبران]]، شاخه‌ای از [[وحی]] و نبوت است<ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، تفسیر نمونه، ج ١٩.</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} در این زمینه می‌‌فرماید: {{متن حدیث|إِنَّ مِنَّا لَمَنْ یُنْکَتُ فِی قَلْبِهِ وَ إِنَّ مِنَّا لَمَنْ یُؤْتَی فِی مَنَامِه}}<ref>طوسی، محمد بن حسن، امالی، ص۴۰۸.</ref>.<ref>ر.ک: [[سید محمد جعفر سبحانی|سبحانی، سید محمد جعفر]]، [[منابع علم امامان شیعه (کتاب)|منابع علم امامان شیعه]]، ۱۵۰ ـ ۱۵۳؛ [[حسن یوسفیان|یوسفیان، حسن]]، [[علم غیب امام (مقاله)|علم غیب امام]]، ص۳۳۵.</ref>
*در قرآن به برخی از رؤیاهای پیامبران اشاره شده است مانند: حضرت ابراهیم خلیل{{ع}} در خواب از قربانى کردن فرزندش در راه خداوند آگاه گردید:<ref>ر.ک. [[سید محمد جعفر سبحانی|سبحانی، سید محمد جعفر]]، [[منابع علم امامان شیعه (کتاب)|منابع علم امامان شیعه]]، ص ۱۵۰ ـ ۱۵۳؛ [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، [[قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن (مقاله)|قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن]]، صفحه؟؟؟؛ [[حسن یوسفیان|یوسفیان، حسن]]، [[علم غیب امام (مقاله)|علم غیب امام]]، ص ۳۳۵</ref> {{متن قرآن|«فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْيَ قَالَ يَا بُنَيَّ إِنِّي أَرَى فِي الْمَنَامِ أَنِّي أَذْبَحُكَ»}}<ref>سورۀ صافات، آیۀ ۱۰۲</ref> و یا  دربارۀ خواب حضرت یوسف{{ع}} چنین آمده است:<ref>ر.ک. [[سید محمد جعفر سبحانی|سبحانی، سید محمد جعفر]]، [[منابع علم امامان شیعه (کتاب)|منابع علم امامان شیعه]]، ص ۱۵۰ ـ ۱۵۳؛ [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، [[قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن (مقاله)|قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن]]، صفحه؟؟؟</ref> {{متن قرآن|إِذْ قَالَ يُوسُفُ لِأَبِيهِ يَا أَبَتِ إِنِّي رَأَيْتُ أَحَدَ عَشَرَ كَوْكَبًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ رَأَيْتُهُمْ لِي سَاجِدِينَ}}<ref>سورۀ یوسف، آیۀ ۴</ref> همچنین طبق آیۀ قرآن، پیامبر اکرم{{صل}} ورود مسلمانان به مسجدالحرام و انجام دادن اعمال عمره را در رؤیا مشاهده نمود؛<ref>ر.ک. [[سید محمد جعفر سبحانی|سبحانی، سید محمد جعفر]]، [[منابع علم امامان شیعه (کتاب)|منابع علم امامان شیعه]]، ص ۱۵۰ ـ ۱۵۳؛ [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، [[قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن (مقاله)|قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن]]، صفحه؟؟؟؛ [[حسن یوسفیان|یوسفیان، حسن]]، [[علم غیب امام (مقاله)|علم غیب امام]]، ص ۳۳۵</ref> چنانکه خداوند مى‌فرماید: {{متن قرآن|لَقَدْ صَدَقَ اللَّهُ رَسُولَهُ الرُّؤْيَا بِالْحَقِّ لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ إِن شَاء اللَّهُ آمِنِينَ مُحَلِّقِينَ رُؤُوسَكُمْ وَمُقَصِّرِينَ لا تَخَافُونَ}}<ref>سورۀ فتح، آیۀ ۲۷</ref>
 
==رؤیای صادق امام==
==[[رؤیای صادق]] [[پیامبران در قرآن]]==
*امامان{{عم}} نیز همانند پیامبران، بسیارى از امور غیبى را از طریق رؤیا مشاهده مى‌کردند؛<ref>ر.ک. [[سید محمد جعفر سبحانی|سبحانی، سید محمد جعفر]]، [[منابع علم امامان شیعه (کتاب)|منابع علم امامان شیعه]]، ص ۱۵۰ ـ ۱۵۳؛ [[حسن یوسفیان|یوسفیان، حسن]]، [[علم غیب امام (مقاله)|علم غیب امام]]، ص ۳۳۵؛ [[محمد صادق عظیمی|عظیمی، محمد صادق]]، [[سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی (پایان‌نامه)|سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی]]، ص ۱۷۸</ref> [[امام صادق]]{{ع}} در روایتی می‌فرمایند:<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۵۸۵</ref> «خواب‌های راستین بخشی از هفتاد جزء نبوت است.»<ref>ر.ک. [[محمد صادق عظیمی|عظیمی، محمد صادق]]، [[سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی (پایان‌نامه)|سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی]]، ص ۱۷۸</ref> و یا در روایتى دیگر چنین مى‌خوانیم:<ref>قطب الدین راوندى، الخرائج و الجرائح، ج ٢، ص ۵۶٢</ref> [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} یک روز صبح در مدینه وارد مسجد شد و گفت دیشب [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} را در خواب دیدم، به من فرمود همانا سلمان رحلت نموده است و [[پیامبر]] وصیت نمود او را غسل نمایم و نماز بر او بخوانم و سپس دفن کنم... و اکنون براى این کار به سمت مدائن حرکت مى‌کنم. پس عمر گفت از بیت‌المال کفن ایشان را تهیه نما، حضرت فرمود: کفن فراهم شده است، نیازى نیست. پس درحالى که مردم او را بدرقه مى‌کردند تا بیرون شهر مدینه رسیدند. از آنجا حضرت جدا شد و مردم مراجعت کردند. هنوز ظهر نشده حضرت بازگشت و فرمود او را دفن کردم، اما اکثر مردم باور نکردند، تا اینکه بعد از مدتى از شهر مدائن نامه‌اى رسید که در آن نوشته شده بود: همانا سلمان در فلان شب از دنیا رفت و یک نفر از اعراب وارد شد او را غسل داد، کفن کرد، بر او نماز خواند و دفن نمود و رفت. با خواندن نامه همه متعجب شدند.»<ref>ر.ک. [[سید محمد جعفر سبحانی|سبحانی، سید محمد جعفر]]، [[منابع علم امامان شیعه (کتاب)|منابع علم امامان شیعه]]، ص ۱۵۰ ـ ۱۵۳؛ [[حسن یوسفیان|یوسفیان، حسن]]، [[علم غیب امام (مقاله)|علم غیب امام]]، ص ۳۳۵</ref>
در [[قرآن]] به برخی از رؤیاهای [[پیامبران]] اشاره شده است مانند اینکه [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} در [[خواب]] از [[قربانی کردن]] فرزندش در راه [[خداوند]] [[آگاه]] گردید: {{متن قرآن|فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْيَ قَالَ يَا بُنَيَّ إِنِّي أَرَى فِي الْمَنَامِ أَنِّي أَذْبَحُكَ}}<ref>سوره صافات، آیۀ ۱۰۲.</ref> و یا دربارۀ خواب [[حضرت یوسف]]{{ع}} چنین آمده است: {{متن قرآن|إِذْ قَالَ يُوسُفُ لِأَبِيهِ يَا أَبَتِ إِنِّي رَأَيْتُ أَحَدَ عَشَرَ كَوْكَبًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ رَأَيْتُهُمْ لِي سَاجِدِينَ}}<ref>سورۀ یوسف، آیه ۴.</ref>. همچنین طبق [[آیه قرآن]]، [[پیامبر اکرم]]{{صل}} ورود [[مسلمانان]] به [[مسجدالحرام]] و انجام دادن [[اعمال]] [[عمره]] را در [[رؤیا]] [[مشاهده]] نمود، چنانکه خداوند می‌فرماید: {{متن قرآن|لَقَدْ صَدَقَ اللَّهُ رَسُولَهُ الرُّؤْيَا بِالْحَقِّ لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ إِن شَاء اللَّهُ آمِنِينَ مُحَلِّقِينَ رُؤُوسَكُمْ وَمُقَصِّرِينَ لا تَخَافُونَ}}<ref>سورۀ فتح، آیه ۲۷.</ref>.<ref>ر.ک. سید محمد جعفر سبحانی|سبحانی، سید محمد جعفر، منابع علم امامان شیعه (کتاب)|منابع علم امامان شیعه، ص۱۵۰ ـ ۱۵۳؛ [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، [[قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن (مقاله)|قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن]]؛ حسن یوسفیان|یوسفیان، حسن، علم غیب امام (مقاله)|علم غیب امام، ص۳۳۵.</ref>
 
==رؤیای صادق [[امامان]]==
امامان{{ع}} نیز همانند پیامبران، بسیاری از [[امور غیبی]] را از طریق رؤیا مشاهده می‌کردند؛ خواب‌های امامان{{ع}} همیشه راست و [[حقیقت]] است و لذا آنان در خواب هم از [[تأییدات الهی]] برخوردار بوده و از این راه بر بسیاری از [[حقایق]] [[جهان]] [[دست]] می‌یابند. [[امام صادق]]{{ع}} در روایتی می‌‌فرمایند: "[[خواب‌های راستین]] بخشی از هفتاد جزء [[نبوت]] است"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الرُّؤْیَا الصَّادِقَةَ جُزْءٌ مِنْ سَبْعِینَ جُزْءاً مِنَ النُّبُوَّةِ}}؛ شیخ صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۵۸۵.</ref> و یا در روایتی دیگر چنین می‌خوانیم: "[[حضرت علی]]{{ع}} یک [[روز]] صبح در [[مدینه]] وارد [[مسجد]] شد و گفت دیشب [[پیامبر خدا]]{{صل}} را در [[خواب]] دیدم، به من فرمود همانا [[سلمان]] [[رحلت]] نموده است و [[پیامبر]] [[وصیت]] نمود او را [[غسل]] نمایم و [[نماز]] بر او بخوانم و سپس [[دفن]] کنم... و اکنون برای این [[کار]] به سمت [[مدائن]] حرکت می‌کنم. پس [[عمر]] گفت از [[بیت‌المال]] [[کفن]] ایشان را تهیه نما، [[حضرت]] فرمود: کفن فراهم شده است، نیازی نیست. پس درحالی که [[مردم]] او را بدرقه می‌کردند تا بیرون [[شهر مدینه]] رسیدند. از آنجا حضرت جدا شد و مردم مراجعت کردند. هنوز ظهر نشده حضرت بازگشت و فرمود او را دفن کردم، اما اکثر مردم [[باور]] نکردند، تا اینکه بعد از مدتی از [[شهر]] مدائن نامه‌ای رسید که در آن نوشته شده بود: همانا سلمان در فلان شب از [[دنیا]] رفت و یک نفر از [[اعراب]] وارد شد او را غسل داد، کفن کرد، بر او نماز خواند و دفن نمود و رفت. با [[خواندن]] [[نامه]] همه متعجب شدند"<ref>{{متن حدیث|أَنَّ عَلِیّاً{{ع}}دَخَلَ الْمَسْجِدَ بِالْمَدِینَةِ غَدَاةَ یَوْمٍ وَ قَالَ رَأَیْتُ فِی النَّوْمِ رَسُولَ اللَّهِ صالْبَارِحَةَ وَ قَالَ لِی إِنَّ سَلْمَانَ تُوُفِّیَ وَ وَصَّانِی بِغُسْلِهِ وَ تَکْفِینِهِ وَ الصَّلَاةِ عَلَیْهِ وَ دَفْنِهِ وَ هَا أَنَا خَارِجٌ إِلَی الْمَدَائِنِ لِذَلِکَ فَقَالَ عُمَرُ خُذِ الْکَفَنَ مِنْ بَیْتِ الْمَالِ فَقَالَ عَلِیٌّ{{ع}}ذَاکَ مَکْفِیٌّ مَفْرُوغٌ مِنْهُ فَخَرَجَ وَ النَّاسُ مَعَهُ إِلَی ظَاهِرِ الْمَدِینَةِ ثُمَّ خَرَجَ وَ انْصَرَفَ النَّاسُ فَلَمَّا کَانَ قَبْلَ الظَّهِیرَةِ رَجَعَ وَ قَالَ دَفَنْتُهُ وَ کَانَ أَکْثَرُ النَّاسِ لَمْ یُصَدِّقُوهُ حَتَّی کَانَ بَعْدَ مُدَّةٍ وَ وَصَلَ مِنَ الْمَدَائِنِ مَکْتُوبٌ أَنَّ سَلْمَانَ تُوُفِّیَ فِی لَیْلَةِ کَذَا وَ دَخَلَ عَلَیْنَا أَعْرَابِیٌّ فَغَسَّلَهُ وَ کَفَّنَهُ وَ صَلَّی عَلَیْهِ وَ دَفَنَهُ ثُمَّ انْصَرَفَ فَتَعَجَّبُوا کُلُّهُم}}؛ ‏قطب الدین راوندی، الخرائج و الجرائح، ج ٢، ص۵۶٢.</ref>.<ref>ر.ک: [[سید محمد جعفر سبحانی|سبحانی، سید محمد جعفر]]، [[منابع علم امامان شیعه (کتاب)|منابع علم امامان شیعه]]، ص۱۵۰ ـ ۱۵۳؛ [[حسن یوسفیان|یوسفیان، حسن]]، [[علم غیب امام (مقاله)|علم غیب امام]]، ص۳۳۵؛ [[محمد صادق عظیمی|عظیمی، محمد صادق]]، [[سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی (پایان‌نامه)|سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی]]، ص۱۷۸.</ref>


== پرسش‌های وابسته ==
== پرسش‌های وابسته ==
۱۱۸٬۴۴۱

ویرایش