بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{پانویس2}} +{{پانویس}})) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{امامت}} | {{امامت}} | ||
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:</div> | |||
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[سکوت در قرآن]] - [[سکوت در حدیث]] - [[سکوت در اخلاق اسلامی]] - [[سکوت در معارف دعا و زیارات]] - [[سکوت در معارف و سیره سجادی]] - [[سکوت در معارف و سیره رضوی]]</div> | |||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
خط ۱۸: | خط ۱۲: | ||
به [[راستی]] اگر سخن سنجیده، [[نیکو]] و به جا باشد بسیار [[برتر]] از سکوت است ولی در غیر این صورت سکوت بهتر است. سکوتی که باعث [[سلامت]] باشد و از شرّی جلوگیری کند بهتر از سخنگفتنی است که [[فتنه]] انگیزد و تبعات آن انسان را در [[دنیا]] و [[آخرت]] گرفتار نماید. [[امام علی]]{{ع}} میفرماید: {{متن حدیث|مَنْ سَكَتَ فَسَلِمَ كَمَنْ تَكَلَّمَ فَغَنِمَ}}<ref>گفتار امیرالمؤمنین علی{{ع}}، ج۱، ص۷۸۹.</ref>؛ «کسی که سکوت کند و سالم بماند مانند کسی است که سخن گفته و [[غنیمت]] برده است».<ref>تاجالعروس، محمدبن محمد مرتضی الزبیدی، دارالفکر، بیروت، ۱۴۱۴؛ التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، سیدحسن مصطفوی، دارالکتب العلمیه، بیروت؛ جامعالسعادات، مهدی نراقی، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بیروت؛ صحیفه سجادیه، ترجمه حسین انصاریان، پیام آزادی، ۱۳۷۴، چاپ اول؛ قرآن حکیم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی؛ گلستان سعدی، تصحیح محمدعلی فروغی، انتشارات امیرکبیر، گفتار امیرالمؤمنین علی{{ع}}، ترجمه غررالحکم، سیدحسین شیخالاسلامی، ج۱، انصاریان، قم، ۱۳۷۹، چاپ پنجم، موسوعة الکلمة (کلمة الامام زینالعابدین{{ع}}، سیدحسن شیرازی، ج۹، بیروت، دارالکتب العلمیه.</ref>.<ref>[[احمد برادری|برادری، احمد]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «سکوت»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۲۶۷.</ref> | به [[راستی]] اگر سخن سنجیده، [[نیکو]] و به جا باشد بسیار [[برتر]] از سکوت است ولی در غیر این صورت سکوت بهتر است. سکوتی که باعث [[سلامت]] باشد و از شرّی جلوگیری کند بهتر از سخنگفتنی است که [[فتنه]] انگیزد و تبعات آن انسان را در [[دنیا]] و [[آخرت]] گرفتار نماید. [[امام علی]]{{ع}} میفرماید: {{متن حدیث|مَنْ سَكَتَ فَسَلِمَ كَمَنْ تَكَلَّمَ فَغَنِمَ}}<ref>گفتار امیرالمؤمنین علی{{ع}}، ج۱، ص۷۸۹.</ref>؛ «کسی که سکوت کند و سالم بماند مانند کسی است که سخن گفته و [[غنیمت]] برده است».<ref>تاجالعروس، محمدبن محمد مرتضی الزبیدی، دارالفکر، بیروت، ۱۴۱۴؛ التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، سیدحسن مصطفوی، دارالکتب العلمیه، بیروت؛ جامعالسعادات، مهدی نراقی، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بیروت؛ صحیفه سجادیه، ترجمه حسین انصاریان، پیام آزادی، ۱۳۷۴، چاپ اول؛ قرآن حکیم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی؛ گلستان سعدی، تصحیح محمدعلی فروغی، انتشارات امیرکبیر، گفتار امیرالمؤمنین علی{{ع}}، ترجمه غررالحکم، سیدحسین شیخالاسلامی، ج۱، انصاریان، قم، ۱۳۷۹، چاپ پنجم، موسوعة الکلمة (کلمة الامام زینالعابدین{{ع}}، سیدحسن شیرازی، ج۹، بیروت، دارالکتب العلمیه.</ref>.<ref>[[احمد برادری|برادری، احمد]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «سکوت»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۲۶۷.</ref> | ||
==[[سکوت]] و [[تفکر]]== | |||
هر چیزی نشانه و راهبری دارد، نشانه و [[راهبر]] [[عقل]]، تفکر و نشانه و راهبر تفکر، سکوت است. | |||
اساسا تفکر با سکوت، تمام و تکمیل میشود؛ [[پیامبر اعظم]]{{صل}} سکوتهای طولانی داشت. [[امام حسین]]{{ع}} گوید از پدرم [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} درباره سکوت [[رسول خدا]]{{صل}} [[پرسش]] کردم، فرمود: | |||
{{متن حدیث|كَانَ سُكُوتُ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}} عَلَى أَرْبَعٍ عَلَى الْحِلْمِ وَ الْحَذَرِ وَ التَّقْدِيرِ وَ التَّفَكُّرِ فَأَمَّا تَقْدِيرُهُ فَفِي تَسْوِيَةِ النَّظَرِ وَ الِاسْتِمَاعِ بَيْنَ النَّاسِ وَ أَمَّا تَفَكُّرُهُ فَفِيمَا يَبْقَى وَ يَفْنَى وَ جُمِعَ لَهُ الْحِلْمُ وَ الصَّبْرُ فَكَانَ لَا يُغْضِبُهُ شَيْءٌ وَ لَا يَسْتَنْفِرُهُ وَ جُمِعَ لَهُ الْحَذَرُ فِي أَرْبَعَةٍ أَخْذُهُ بِالْحَسَنِ لِيُقْتَدَى بِهِ وَ تَرْكُهُ الْقَبِيحَ لِيُنْتَهَى عَنْهُ وَ اجْتِهَادُهُ فِيمَا أَصْلَحَ أُمَّتَهُ وَ الْقِيَامُ فِيمَا جَمَعَ لَهُمْ خَيْرَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ}}<ref>«سکوت رسول خدا{{صل}} بر چهار چیز بود: بردباری، دوراندیشی، اندازه نگاهداری و تفکر. سکوتش در اندازه نگاهداری از آن رو بود که همه مردم را به یک چشم ببیند و به سخنان همه به یک نحو گوش دهد؛ اما سکوتش در تفکر آن بود که در چیزهای باقی و فانی فکر میکرد؛ و بردباری و شکیبایی برای او با هم جمع شده بود، به همین سبب هیچ چیز او را به خشم نمیآورد و برنمیانگیخت؛ و دوراندیشی برای او در چهار چیز فراهم آمده بود: کارهای نیک انجام میداد تا دیگران به او اقتدا کنند، از کارهای زشت دوری میکرد تا مردم از آن بپرهیزند، در انتخاب رأی صحیح برای اصلاح کارهای امت جدیت و تلاش میکرد و به آنچه خیر دنیا و آخرت در آن بود قیام میکرد». عیون اخبار الرضا، ج۱، ص۳۱۹؛ بحارالانوار، ج۱۶، ص۱۵۳.</ref>. | |||
آن [[اسوه]] تمام و کمال چنین بود، سکوتش پربار و ثمره تفکرش [[هدایت]] و [[اصلاح]] بود. نه تنها خود این گونه بود، بلکه [[مردم]] را نیز [[دعوت به تفکر]] و توصیه به [[تدبر]] میکرد. از [[امام صادق]]{{ع}} [[روایت]] شده است که فرمود: مردی نزد [[پیامبر]] آمد و عرض کرد: ای [[رسول خدا]]{{صل}}، مرا [[نصیحت]] کن و به من اندرزی ده! [[حضرت]] فرمود: اگر نصیحت کنم، عمل میکنی؟ مرد گفت: آری، ای رسول خدا. دوباره [[پیامبر]] فرمود: اگر نصیحت کنم، عمل میکنی؟ مرد پاسخ داد: آری؛ و باز پیامبر سخن خویش را تکرار کرد و مرد نیز پاسخ مثبت داد. بدین ترتیب حضرت سه بار سخن خود را تکرار کرد و مرد نیز اعلام [[آمادگی]] کرد. (چرا؟ گویا پیامبر میخواست در آن مرد دقت و توجه کافی درباره آنچه میخواست بگوید ایجاد کند و به وی بفهماند که آنچه میخواهد بگوید بسیار مهم است و نصیحتی با [[ارزش]] است.) پس پیامبر در ادامه فرمود: | |||
{{متن حدیث|فَإِنِّي أُوصِيكَ إِذَا أَنْتَ هَمَمْتَ بِأَمْرٍ فَتَدَبَّرْ عَاقِبَتَهُ فَإِنْ يَكُ رُشْداً فَامْضِهِ وَ إِنْ يَكُ غَيّاً فَانْتَهِ عَنْهُ}}<ref>«من تو را سفارش و نصیحت میکنم به اینکه هرگاه تصمیم گرفتی کاری انجام دهی، در عاقبت آن کار بیندیشی، پس اگر عاقبت آن رشد بود [و کاری درست و صحیح بود] انجامش دهی و اگر عاقبت آن گمراهی و تباهی بود، از آن دست بکشی و رهایش کنی». الکافی، ج۸، ص۱۴۹.</ref>.<ref>[[سید حسین اسحاقی|اسحاقی، سید حسین]]، [[مروارید نبوت (کتاب)|مروارید نبوت]] ص ۲۷.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:1100609.jpg|22px]] [[احمد برادری|برادری، احمد]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|'''مقاله «سکوت»، دانشنامه صحیفه سجادیه''']] | # [[پرونده:1100609.jpg|22px]] [[احمد برادری|برادری، احمد]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|'''مقاله «سکوت»، دانشنامه صحیفه سجادیه''']] | ||
# [[پرونده:1379754.jpg|22px]] [[سید حسین اسحاقی|اسحاقی، سید حسین]]، [[مروارید نبوت (کتاب)|'''مروارید نبوت''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
==پانویس== | ==پانویس== |