پرش به محتوا

آیا دعای ندبه بدعت در دین اسلام است؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '\. \:\:\:\:\:\:(.*)\s' به '. $1 '
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{پایان جمع شدن}} +}}))
جز (جایگزینی متن - '\. \:\:\:\:\:\:(.*)\s' به '. $1 ')
خط ۲۳: خط ۲۳:
:::::#به واسطه آنکه متضمّن [[حمد]] و [[سپاس]] [[خدا]] بر [[قضا و قدر]] او و ذکر [[فضایل]] و [[مناقب]] و [[مصائب اهل بیت]] است، عمومات [[دعا]] و [[حمد]] و ذکر [[فضایل]] و [[مناقب]] و [[مصائب]] شامل آن می‌‌شود.
:::::#به واسطه آنکه متضمّن [[حمد]] و [[سپاس]] [[خدا]] بر [[قضا و قدر]] او و ذکر [[فضایل]] و [[مناقب]] و [[مصائب اهل بیت]] است، عمومات [[دعا]] و [[حمد]] و ذکر [[فضایل]] و [[مناقب]] و [[مصائب]] شامل آن می‌‌شود.
:::::#این [[دعای ندبه]] را اگر شخص از پیش خود هم انشا کند و بخواند، [[بدعت]] نیست، مثل اینکه [[خطبه]] یا قصیده‌ای مشتمل بر این مطالب انشا کند و مانند "[[دوازده امام]] خواجه" آن را برای [[مردم]] بخواند، یا [[مردم]] آن را بخوانند. این نه خلاف [[سنّت]] [[پیغمبر اکرم]] {{صل}} است و نه [[بدعت]] و نه وارد کردن چیزی است در [[دین]]. این همان اجرای [[تعالیم]] و برنامه‌های [[دین]] است که به حسب صور و مصادیق و مظاهر، مختلف می‌‌شود.
:::::#این [[دعای ندبه]] را اگر شخص از پیش خود هم انشا کند و بخواند، [[بدعت]] نیست، مثل اینکه [[خطبه]] یا قصیده‌ای مشتمل بر این مطالب انشا کند و مانند "[[دوازده امام]] خواجه" آن را برای [[مردم]] بخواند، یا [[مردم]] آن را بخوانند. این نه خلاف [[سنّت]] [[پیغمبر اکرم]] {{صل}} است و نه [[بدعت]] و نه وارد کردن چیزی است در [[دین]]. این همان اجرای [[تعالیم]] و برنامه‌های [[دین]] است که به حسب صور و مصادیق و مظاهر، مختلف می‌‌شود.
::::::و امّا ساختن [[مهدیه]] و منتظریه و قائمیه نیز [[بدعت]] نیست مانند [[حسینیه]]<ref>مؤید مشروع بودن این ابنیه برای ذکر فضایل و گریه در مصائب پیغمبر و اهل بیت{{عم}} این است که: حضرت امیرالمؤمنین برای حضرت فاطمه زهرا{{عم}} در بقیع بیت الاحزان بنا فرمود و سیده نساء عالمیان وقتی صبح می‌‌کرد، با حسنین{{عم}} به آنجا می‌‌رفت و تا شب در آنجا می‌‌گریست. هنگامی که شب می‌‌شد، امیرالمؤمنین{{ع}} می‌‌آمد و آن مظلومه محزونه را به منزل می‌‌آورد (بیت الاحزان، ص ۷۳).</ref>؛ زیرا اگر ما برای ذکر [[فضایل]] و [[مناقب]]، خانه‌ای بسازیم و آنجا را "دارالفضایل" بنامیم، یا برای [[قرائت قرآن]] و [[تعلیم]] تجوید خانه‌ای به نام "دارالقراءة" یا "دارالحفّاظ" بنا کنیم، یا برای [[تعلّم]] و [[آموزش]] [[علوم اسلامی]] و [[فقه]] و [[تفسیر]] و [[حدیث]]، خانه دیگر و اسم آن را "مدرسه" بگذاریم، یا برای مطالعه و قرائت کتب "دارالکتب" یا "کتابخانه" درست کنیم، یا برای رسیدگی به حال [[فقرا]] و [[مستمندان]] و جمع‌آوری اعانه، محلی به نام خانه [[نیکوکاری]] بسازیم یا "دار الایتام" یا پرورشگاه یا بیمارستان یا زایشگاه قربة الی اللّه تعالی تأسیس کنیم همه [[مشروع]] و اجرای [[دستورات اسلام]] و برنامه‌های [[دین]] و [[اطاعت]] [[اوامر]]: {{متن قرآن|وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى}}<ref>«و یکدیگر را در نیکی و پرهیزگاری یاری کنید» سوره مائده، آیه ۲.</ref>، {{متن قرآن|وَلْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ}}<ref>«و باید از میان شما گروهی باشند که (مردم را) به نیکی فرا می‌خوانند و به کار شایسته فرمان می‌دهند و از کار ناشایست باز می‌دارند» سوره آل عمران، آیه ۱۰۴.</ref>، {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ}}<ref>«به راستی خداوند به دادگری و نیکی کردن و ادای (حقّ) خویشاوند، فرمان می‌دهد» سوره نحل، آیه ۹۰.</ref>. و [[اوامر]] دیگر است.
 
::::::مجرد اینکه در عصر [[پیغمبر]]{{صل}} این بناها نبوده، [[دلیل]] [[بدعت]] نمی‌شود»<ref>[[لطف‌الله صافی گلپایگانی|صافی گلپایگانی، لطف‌الله]]، [[ فروغ ولایت در دعای ندبه (کتاب)|فروغ ولایت در دعای ندبه]]، [[سلسله مباحث امامت و مهدویت ج۱ (کتاب)|سلسله مباحث امامت و مهدویت]]، ج۱، ص۴۰۹-۴۱۱.</ref>.
و امّا ساختن [[مهدیه]] و منتظریه و قائمیه نیز [[بدعت]] نیست مانند [[حسینیه]]<ref>مؤید مشروع بودن این ابنیه برای ذکر فضایل و گریه در مصائب پیغمبر و اهل بیت{{عم}} این است که: حضرت امیرالمؤمنین برای حضرت فاطمه زهرا{{عم}} در بقیع بیت الاحزان بنا فرمود و سیده نساء عالمیان وقتی صبح می‌‌کرد، با حسنین{{عم}} به آنجا می‌‌رفت و تا شب در آنجا می‌‌گریست. هنگامی که شب می‌‌شد، امیرالمؤمنین{{ع}} می‌‌آمد و آن مظلومه محزونه را به منزل می‌‌آورد (بیت الاحزان، ص ۷۳).</ref>؛ زیرا اگر ما برای ذکر [[فضایل]] و [[مناقب]]، خانه‌ای بسازیم و آنجا را "دارالفضایل" بنامیم، یا برای [[قرائت قرآن]] و [[تعلیم]] تجوید خانه‌ای به نام "دارالقراءة" یا "دارالحفّاظ" بنا کنیم، یا برای [[تعلّم]] و [[آموزش]] [[علوم اسلامی]] و [[فقه]] و [[تفسیر]] و [[حدیث]]، خانه دیگر و اسم آن را "مدرسه" بگذاریم، یا برای مطالعه و قرائت کتب "دارالکتب" یا "کتابخانه" درست کنیم، یا برای رسیدگی به حال [[فقرا]] و [[مستمندان]] و جمع‌آوری اعانه، محلی به نام خانه [[نیکوکاری]] بسازیم یا "دار الایتام" یا پرورشگاه یا بیمارستان یا زایشگاه قربة الی اللّه تعالی تأسیس کنیم همه [[مشروع]] و اجرای [[دستورات اسلام]] و برنامه‌های [[دین]] و [[اطاعت]] [[اوامر]]: {{متن قرآن|وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى}}<ref>«و یکدیگر را در نیکی و پرهیزگاری یاری کنید» سوره مائده، آیه ۲.</ref>، {{متن قرآن|وَلْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ}}<ref>«و باید از میان شما گروهی باشند که (مردم را) به نیکی فرا می‌خوانند و به کار شایسته فرمان می‌دهند و از کار ناشایست باز می‌دارند» سوره آل عمران، آیه ۱۰۴.</ref>، {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ}}<ref>«به راستی خداوند به دادگری و نیکی کردن و ادای (حقّ) خویشاوند، فرمان می‌دهد» سوره نحل، آیه ۹۰.</ref>. و [[اوامر]] دیگر است.
 
مجرد اینکه در عصر [[پیغمبر]]{{صل}} این بناها نبوده، [[دلیل]] [[بدعت]] نمی‌شود»<ref>[[لطف‌الله صافی گلپایگانی|صافی گلپایگانی، لطف‌الله]]، [[ فروغ ولایت در دعای ندبه (کتاب)|فروغ ولایت در دعای ندبه]]، [[سلسله مباحث امامت و مهدویت ج۱ (کتاب)|سلسله مباحث امامت و مهدویت]]، ج۱، ص۴۰۹-۴۱۱.</ref>.


== پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه ==
== پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه ==
خط ۳۳: خط ۳۵:
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[علی اکبر مهدی‌پور]]'''، در کتاب ''«[[با دعای ندبه در پگاه جمعه (کتاب)|با دعای ندبه در پگاه جمعه]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[علی اکبر مهدی‌پور]]'''، در کتاب ''«[[با دعای ندبه در پگاه جمعه (کتاب)|با دعای ندبه در پگاه جمعه]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«معترض می‌گوید: [[دعای ندبه]] [[بدعت]] است؛ زیرا [[بدعت]] به [[اعمال]] و عقایدی گفته می‌شود که در [[اسلام]] نبوده و بعد از [[عهد]] [[پیامبر]] و [[امامان]] پیدا شده و به ایشان نسبت داده می‌شود، مانند همین [[دعای ندبه]]، که در زمان [[رسول اکرم]] و ائمّه هدی {{عم}} نبوده، و هیچکس در آن زمان این [[دعا]] را نخوانده و در هیچ مدرکی ذکری از آن نشده است.
::::::«معترض می‌گوید: [[دعای ندبه]] [[بدعت]] است؛ زیرا [[بدعت]] به [[اعمال]] و عقایدی گفته می‌شود که در [[اسلام]] نبوده و بعد از [[عهد]] [[پیامبر]] و [[امامان]] پیدا شده و به ایشان نسبت داده می‌شود، مانند همین [[دعای ندبه]]، که در زمان [[رسول اکرم]] و ائمّه هدی {{عم}} نبوده، و هیچکس در آن زمان این [[دعا]] را نخوانده و در هیچ مدرکی ذکری از آن نشده است.
::::::[[بدعت]] به معنای وارد کردن چیزی در برنامه‌های [[دینی]] است که از [[پیامبر اکرم]] و ائمّه هدی {{عم}} به طور خاص [[کلامی]] چیزی درباره آن نرسیده باشد و عمومات نیز شامل آن نباشد.
 
:::::::در مورد [[دعای ندبه]]:
[[بدعت]] به معنای وارد کردن چیزی در برنامه‌های [[دینی]] است که از [[پیامبر اکرم]] و ائمّه هدی {{عم}} به طور خاص [[کلامی]] چیزی درباره آن نرسیده باشد و عمومات نیز شامل آن نباشد.
 
:در مورد [[دعای ندبه]]:
:::::#بالخصوص از [[معصوم]]{{ع}} [[شرف]] صدور یافته، چنانکه در بخش دوم کتاب بتفصیل بازگو نمودیم.
:::::#بالخصوص از [[معصوم]]{{ع}} [[شرف]] صدور یافته، چنانکه در بخش دوم کتاب بتفصیل بازگو نمودیم.
:::::#اگر [[دلیل]] خاصیّ هم نداشتیم عمومات شامل آن می‌شد؛ زیرا متن آن [[حمد]] و ثنای [[پروردگار]]، [[درود]] و تحیّت بر [[رسول]] گرامی و [[اهل‌بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]] و ذکر [[فضائل]] و [[مناقب]] [[اهل‌بیت]] {{عم}} است، که همه از نظر [[شرع]] [[مقدّس]] مطلوب است و عمومات فراوانی داریم که به آنها امر نموده، همگان را به انجام دادن آنها [[ترغیب]] و [[تشویق]] نموده است.
:::::#اگر [[دلیل]] خاصیّ هم نداشتیم عمومات شامل آن می‌شد؛ زیرا متن آن [[حمد]] و ثنای [[پروردگار]]، [[درود]] و تحیّت بر [[رسول]] گرامی و [[اهل‌بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]] و ذکر [[فضائل]] و [[مناقب]] [[اهل‌بیت]] {{عم}} است، که همه از نظر [[شرع]] [[مقدّس]] مطلوب است و عمومات فراوانی داریم که به آنها امر نموده، همگان را به انجام دادن آنها [[ترغیب]] و [[تشویق]] نموده است.
:::::#اگر فرضاً کسی این متن را با این خصوصیّات خودش انشا می‌کرد، باز هم اشکالی نداشت؛ زیرا انشای [[خطبه]]، قصیده، [[دعا]]، [[مناجات]] و هر متن دیگری که شامل مطالب درست و صحیح [[اعتقادی]] باشد، شرعاً مانعی ندارد، چنانکه در [[روایات]] متعدّد از [[امام صادق]]{{ع}} [[روایت]] شده است که فرمود: "[[بهترین]] [[دعاها]] آن دعایی است که بر زبانت جاری شود"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ أَفْضَلَ الدُّعَاءِ مَا جَرَى عَلَى لِسَانِكَ}}؛ ابن طاووس، سید علی بن موسی، الأمان من أخطار الأسفار، ص۱۹.</ref>.
:::::#اگر فرضاً کسی این متن را با این خصوصیّات خودش انشا می‌کرد، باز هم اشکالی نداشت؛ زیرا انشای [[خطبه]]، قصیده، [[دعا]]، [[مناجات]] و هر متن دیگری که شامل مطالب درست و صحیح [[اعتقادی]] باشد، شرعاً مانعی ندارد، چنانکه در [[روایات]] متعدّد از [[امام صادق]]{{ع}} [[روایت]] شده است که فرمود: "[[بهترین]] [[دعاها]] آن دعایی است که بر زبانت جاری شود"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ أَفْضَلَ الدُّعَاءِ مَا جَرَى عَلَى لِسَانِكَ}}؛ ابن طاووس، سید علی بن موسی، الأمان من أخطار الأسفار، ص۱۹.</ref>.
::::::چیزی که هست این است که اگر کسی دعایی را انشا کند، [[حق]] ندارد آن را به [[معصوم]] نسبت دهد و نمی‌تواند به استحباب خواندن آن در زمان یا مکان خاصّی [[فتوا]] دهد. و اگر دعایی از [[معصوم]] رسیده، نمی‌تواند در آن تصرّف کند و چیزی را بر آن بیفزاید. و لذا علمای بزرگوار و [[محدّثان]] عالیمقدار در کتب [[ادعیه]] و [[زیارات]] تلاش فراوان کرده‌اند که نسخه بدل‌ها را ثبت کنند تا [[اختلافات]] موجود در نسخه‌های خطّی از بین نرود، و نسل‌های بعدی بتوانند با تلاش و کنکاش بیشتر متن مورد اعتمادتری را به دست آورند»<ref>[[علی اکبر مهدی‌پور|مهدی‌پور، علی اکبر]]، [[با دعای ندبه در پگاه جمعه (کتاب)|با دعای ندبه در پگاه جمعه]]، ص ۱۱۶-۱۱۷.</ref>.
 
چیزی که هست این است که اگر کسی دعایی را انشا کند، [[حق]] ندارد آن را به [[معصوم]] نسبت دهد و نمی‌تواند به استحباب خواندن آن در زمان یا مکان خاصّی [[فتوا]] دهد. و اگر دعایی از [[معصوم]] رسیده، نمی‌تواند در آن تصرّف کند و چیزی را بر آن بیفزاید. و لذا علمای بزرگوار و [[محدّثان]] عالیمقدار در کتب [[ادعیه]] و [[زیارات]] تلاش فراوان کرده‌اند که نسخه بدل‌ها را ثبت کنند تا [[اختلافات]] موجود در نسخه‌های خطّی از بین نرود، و نسل‌های بعدی بتوانند با تلاش و کنکاش بیشتر متن مورد اعتمادتری را به دست آورند»<ref>[[علی اکبر مهدی‌پور|مهدی‌پور، علی اکبر]]، [[با دعای ندبه در پگاه جمعه (کتاب)|با دعای ندبه در پگاه جمعه]]، ص ۱۱۶-۱۱۷.</ref>.
}}
}}


۴۱۵٬۰۷۸

ویرایش