چه ادعیه و زیاراتی پیرامون امام مهدی میباشد؟ (پرسش): تفاوت میان نسخهها
چه ادعیه و زیاراتی پیرامون امام مهدی میباشد؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۴ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۷:۱۹
، ۲۴ دسامبر ۲۰۲۱ربات: جایگزینی خودکار متن (-:::::* +*)
جز (جایگزینی متن - '\. \:\:\:\:\:\:(.*)\s' به '. $1 ') |
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-:::::* +*)) |
||
خط ۱۱۶: | خط ۱۱۶: | ||
| پاسخ = [[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در کتاب ''«[[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]»'' در اینباره گفته است: | | پاسخ = [[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در کتاب ''«[[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]»'' در اینباره گفته است: | ||
:::::«'''[[دعاها]]''': برخی دعاهایی که از آن [[حضرت]] در دست است، از [[توقیعات]] آن [[حضرت]] محسوب میشود؛ اما به لحاظ اهمیت آن، در بخشی جداگانه مورد اشاره قرار میگیرد. از کتابهای روایی و [[ادعیه]] استفاده میشود، دعاهای زیر، برخی از دعاهای منسوب به [[حضرت مهدی]] {{ع}} است: | :::::«'''[[دعاها]]''': برخی دعاهایی که از آن [[حضرت]] در دست است، از [[توقیعات]] آن [[حضرت]] محسوب میشود؛ اما به لحاظ اهمیت آن، در بخشی جداگانه مورد اشاره قرار میگیرد. از کتابهای روایی و [[ادعیه]] استفاده میشود، دعاهای زیر، برخی از دعاهای منسوب به [[حضرت مهدی]] {{ع}} است: | ||
*'''دعای افتتاح''': یکی از دعاهایی که از [[محمد بن عثمان بن سعید عمری]] برای هر شب [[ماه رمضان]] [[نقل]] شده، [[دعای افتتاح]] است. در آغاز این [[دعا]]، اینگونه میخوانیم: {{عربی|اَللّهُمَّ اِنّى اَفْتَتِحُ الثَّنآءَ بِحَمْدِکَ...}}<ref>سید بن طاوس، الاقبال، ص ۵۸.</ref>. | |||
*'''دعای سمات''': این [[دعا]] از عمری [[نقل]] شده است؛ اما به [[دلیل]] [[جایگاه]] او که [[نایب خاص]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} است میتوان نسبت این [[دعا]] به آن [[حضرت]] را قوی دانست. [[شیخ طوسی]] در مصباح المتهجد با عنوان "دعاء السمات مروی عن العمری یستحب الدعاء به آخر [[ساعة]] من [[نهار]] یوم الجمعة" آورده است. در آغاز این [[دعا]] چنین میخوانیم: "{{عربی|اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ بِاِسْمِکَ الْعَظیمِ الْأَعْظَمِ...}}". | |||
*'''دعای "{{عربی|اللهُمَّ ارْزُقْنَا تَوْفِیقَ الطَّاعَةِ...}}"''': کفعمی در مصباح با عنوان "مروی عن المهدی {{ع}}" این [[دعا]] را به آن [[حضرت]] منسوب دانسته است<ref>عاملی کفعمی، ابراهیم بن علی، المصباح، ص ۲۸۰.</ref>. این [[دعا]]، از دعاهای بسیار ارزشمندی است که مداومت بر خواندن و عمل به مضامین آن، اهمیت والایی دارد. | |||
*'''[[دعای فرج]] "{{عربی|اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاءُ}}"''': [[سید بن طاووس]] در [[جمال]] الاسبوع این [[دعا]] را در پی [[نماز امام زمان]] {{ع}} ذکر کرده است؛ اما آنجا اشارهای به صدور این [[دعا]] از [[حضرت مهدی]] {{ع}} نشده است<ref>سید بن طاوس، جمال الاسبوع، ص ۲۸۰؛ نیز ر.ک: المصباح، ص ۱۷۶.</ref>.، | |||
*'''دعای روزهای ماه رجب''': | |||
:::::#[[شیخ طوسی]] در مصباح المتهجد با عنوان توقیعی صادر شده از [[محمد بن عثمان بن سعید]] از [[ناحیه مقدسه]] این [[دعا]] را آورده است. ابتدای این [[دعا]] چنین است: "{{عربی|اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِمَعَانِي جَمِيعِ مَا يَدْعُوكَ بِهِ...}}"<ref>نیز ر.ک: سید بن طاوس، اقبال، ص ۶۴۶.</ref>. | :::::#[[شیخ طوسی]] در مصباح المتهجد با عنوان توقیعی صادر شده از [[محمد بن عثمان بن سعید]] از [[ناحیه مقدسه]] این [[دعا]] را آورده است. ابتدای این [[دعا]] چنین است: "{{عربی|اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِمَعَانِي جَمِيعِ مَا يَدْعُوكَ بِهِ...}}"<ref>نیز ر.ک: سید بن طاوس، اقبال، ص ۶۴۶.</ref>. | ||
:::::#دعای دیگری نیز در روزهای [[ماه رجب]] از آن [[حضرت]] [[نقل]] شده که آغاز آن اینگونه است: "{{عربی|اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِالْمَوْلُودَيْنِ فِي رَجَبٍ...}}". | :::::#دعای دیگری نیز در روزهای [[ماه رجب]] از آن [[حضرت]] [[نقل]] شده که آغاز آن اینگونه است: "{{عربی|اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِالْمَوْلُودَيْنِ فِي رَجَبٍ...}}". | ||
*'''دعای "{{عربی|اللَّهُمَّ رَبَّ النُّورِ الْعَظِيمِ وَ رَبَّ الْكُرْسِيِّ الرَّفِيعِ وَ رَبَّ الْبَحْرِ الْمَسْجُورِ...}}"''': کفعمی در البلد الامین این [[دعا]] را در شمار دعاهای صادر شده از [[حضرت مهدی]] {{ع}} شمرده است. | |||
*'''دعای [[ابو الحسن]] ضراب''': [[شیخ طوسی]] در مصباح المتهجد دعایی را به آن [[حضرت]] منسوب کرده که برای [[ابو الحسن]] ضراب اصفهانی صادر شده است. در آغاز این [[دعا]]، اینگونه میخوانیم: {{عربی|بِسْمِ اللَّهِالرَّحْمنِ الرَّحيمِ، اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ سَيِّدِ الْمُرْسَلينَ وَ خاتَمِ النَّبِيّينَ و حُجَّةِ رَبِّ الْعالَمينَ، الْمُنْتَجَبِ فِي الْميثاقِ، الْمُصْطَفي فِيالظِّلالِ، الْمُطَهَّرِ مِنْ کُلِّ آفَةٍ، الْبَريءِ مِنْ کُلِّ عَيْبٍ، الْمُؤَمَّلِ لِلنَّجاةِ، الْمُرْتَجي لِلشَّفاعَةِ، الْمُفَوَّضِ اِلَيْهِ دينُ اللَّهِ...}}<ref>شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ص ۴۰۶.</ref>. افزون بر دعاهای پیشین، برخی نیایشهای آن حضرت- به ویژه قنوت- و نیز برخی دعاهای [[پیشوایان]] قبل توسط آن [[حضرت]]، در کتابهای [[ادعیه]] مفصل آمده است. | |||
:::::'''زیارتنامهها''': یکی از کارهای مهمی که [[شیعه]] همواره به آن توجه ویژه داشته، [[زیارت]] [[امامان]] {{عم}} و [[فرزندان]] آنها است. در این زیارتها همواره [[تلاش]] کرده است از سخنان [[معصومان]] {{عم}} و بزرگان [[دین]] بهره ببرد؛ ازاینرو برخی از زیارتنامههایی که در دست است، از [[امامان معصوم]] {{عم}} و بزرگان [[دین]] [[نقل]] شده است. بخشی از [[میراث]] گرانسنگ [[حضرت مهدی]] {{ع}}، زیارتنامههایی است که به آن [[حضرت]] منسوب است. برخی از این زیارتها از این قرار است. | :::::'''زیارتنامهها''': یکی از کارهای مهمی که [[شیعه]] همواره به آن توجه ویژه داشته، [[زیارت]] [[امامان]] {{عم}} و [[فرزندان]] آنها است. در این زیارتها همواره [[تلاش]] کرده است از سخنان [[معصومان]] {{عم}} و بزرگان [[دین]] بهره ببرد؛ ازاینرو برخی از زیارتنامههایی که در دست است، از [[امامان معصوم]] {{عم}} و بزرگان [[دین]] [[نقل]] شده است. بخشی از [[میراث]] گرانسنگ [[حضرت مهدی]] {{ع}}، زیارتنامههایی است که به آن [[حضرت]] منسوب است. برخی از این زیارتها از این قرار است. | ||
*'''[[زیارت]] آل یس''': [[زیارت]] "آل [[یس]]"، یکی از زیارتهای مشهور [[حضرت صاحب الامر]] {{ع}} است. [[راوی]] و ناقل این [[زیارت]]، [[ابو جعفر]] [[محمد]] بن [[عبد الله]] بن [[جعفر]] [[حمیری]] است که همه [[عالمان]] [[رجال]] و [[حدیث]]، از او به بزرگی و [[قداست]] یاد کردهاند<ref>طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، ج ۲، ص ۴۹۲.</ref>. | |||
این [[زیارت]]، با بیست و سه [[سلام]] آغاز شده است: [[سلام]] اول به آل [[یس]] ([[عترت]] [[پاک]] [[پیامبر]] {{صل}}) و سلامهای بعدی، هریک خطاب به [[حضرت مهدی]] {{ع}} با [[القاب]] و عناوین خاص آن [[حضرت]] میباشد. سپس با اظهار و اقرار به [[اصول اعتقادی]] صحیح و [[گواه]] گرفتن [[امام]] بر آنها و تجدید [[عهد]] [[وفاداری]] برای اولیای [[دین]]، [[زیارت]] به پایان میرسد. | این [[زیارت]]، با بیست و سه [[سلام]] آغاز شده است: [[سلام]] اول به آل [[یس]] ([[عترت]] [[پاک]] [[پیامبر]] {{صل}}) و سلامهای بعدی، هریک خطاب به [[حضرت مهدی]] {{ع}} با [[القاب]] و عناوین خاص آن [[حضرت]] میباشد. سپس با اظهار و اقرار به [[اصول اعتقادی]] صحیح و [[گواه]] گرفتن [[امام]] بر آنها و تجدید [[عهد]] [[وفاداری]] برای اولیای [[دین]]، [[زیارت]] به پایان میرسد. | ||
این [[زیارت]]، به تصریح برخی از [[عالمان]]، جامع و کامل و [[بهترین]] زیارتهای آن [[حضرت]] است و در همه اوقات میشود آن را خواند. سندهای این [[زیارت]]، صحیح و معتبر بوده و در مجامع مهم حدیثی و دعایی [[نقل]] شده است<ref>ر.ک: نوری، مستدرک الوسائل، ج ۱۰، ص ۳۶۴؛ علامه مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۱.</ref>. جمع فراوانی از [[شیعیان]] به خواندن این [[زیارت]] و دعای پس از آن مداومت دارند و برای خواندن آن به طور گروهی در شهرهای گوناگون شیعهنشین جلسات خاصی برگزار میگردد. | این [[زیارت]]، به تصریح برخی از [[عالمان]]، جامع و کامل و [[بهترین]] زیارتهای آن [[حضرت]] است و در همه اوقات میشود آن را خواند. سندهای این [[زیارت]]، صحیح و معتبر بوده و در مجامع مهم حدیثی و دعایی [[نقل]] شده است<ref>ر.ک: نوری، مستدرک الوسائل، ج ۱۰، ص ۳۶۴؛ علامه مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۱.</ref>. جمع فراوانی از [[شیعیان]] به خواندن این [[زیارت]] و دعای پس از آن مداومت دارند و برای خواندن آن به طور گروهی در شهرهای گوناگون شیعهنشین جلسات خاصی برگزار میگردد. | ||
*'''[[زیارت ناحیه]] مقدسه''': زیارتنامهای است که به [[امام زمان]] {{ع}} نسبت داده شده است. مضامین بلند و نیز تأیید برخی از [[عالمان شیعه]]، این نسبت را تقویت میکند<ref>علامه مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۳۲۸.</ref>، اگرچه برخی نیز به انتساب آن به [[حضرت ولی عصر]] {{ع}} [[تردید]] کرده، آن را از تألیفات [[سید مرتضی]] دانستهاند<ref>علامه مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۲۳۱، ح ۳۸«در صدر روایت نوشته است: و الظاهر انه من تألیف السید المرتضی...».</ref>. ممکن است گفته شود اصل [[زیارت]] از [[حضرت مهدی]] {{ع}} [[نقل]] شده؛ اما [[سید مرتضی]] بخشهایی را به تناسب به آن افزوده است<ref>ر.ک: علامه مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۲۳۱.</ref>. | |||
متن [[زیارت]]، خطاب به [[سید الشهدا]] {{ع}} و [[شهیدان]] [[کربلا]] است و نام یکایک آنان، اغلب با ذکر اوصاف و خصوصیاتشان و نیز اسامی [[قاتلان]] آن [[شهیدان]] در آن آمده است. | متن [[زیارت]]، خطاب به [[سید الشهدا]] {{ع}} و [[شهیدان]] [[کربلا]] است و نام یکایک آنان، اغلب با ذکر اوصاف و خصوصیاتشان و نیز اسامی [[قاتلان]] آن [[شهیدان]] در آن آمده است. | ||
خط ۱۴۲: | خط ۱۴۲: | ||
در این رابطه، [[شیخ]] مفید- در [[جایگاه]] نخستین ناقل [[زیارت]] ناحیه- و [[شیخ]] [[محمد]] بن مشهدی فرمودهاند: [[زیارت ناحیه مقدسه]]، مخصوص [[روز عاشورا]] است؛ ولی بزرگان دیگر نظیر [[سید مرتضی]]، [[سید بن طاووس]] و [[علامه مجلسی]]، این [[زیارت]] را مطلقه دانستهاند<ref>ر.ک: علامه مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۳۲۸، ح ۹.</ref>؛ یعنی، در هر زمان دیگر نیز میتوان آن را قرائت کرد. | در این رابطه، [[شیخ]] مفید- در [[جایگاه]] نخستین ناقل [[زیارت]] ناحیه- و [[شیخ]] [[محمد]] بن مشهدی فرمودهاند: [[زیارت ناحیه مقدسه]]، مخصوص [[روز عاشورا]] است؛ ولی بزرگان دیگر نظیر [[سید مرتضی]]، [[سید بن طاووس]] و [[علامه مجلسی]]، این [[زیارت]] را مطلقه دانستهاند<ref>ر.ک: علامه مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۳۲۸، ح ۹.</ref>؛ یعنی، در هر زمان دیگر نیز میتوان آن را قرائت کرد. | ||
*'''[[زیارت]] رجبیه''': این [[زیارت]]، توسط [[ابو القاسم حسین بن روح]] از آن [[حضرت]] [[نقل]] شده است<ref>شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ص ۸۲۱.</ref>. | |||
البته زیارتنامههای دیگری نیز به آن [[حضرت]] منسوب است که علاقهمندان میتوانند به کتابهای مفصل مراجعه کنند»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص ۱۰۰- ۱۰۳.</ref>. | البته زیارتنامههای دیگری نیز به آن [[حضرت]] منسوب است که علاقهمندان میتوانند به کتابهای مفصل مراجعه کنند»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص ۱۰۰- ۱۰۳.</ref>. | ||
*«"[[زیارت آل یاسین]]"، یکی از [[زیارتهای حضرت امام مهدی|زیارتهای مشهور امام مهدی]]{{ع}} است. [[راوی]] و ناقل این [[زیارت]]، [[ابو جعفر محمد بن عبد اللّه بن جعفر حمیری]] است که همه [[عالمان]] [[رجال]] و [[حدیث]]، از او به بزرگی یاد کردهاند<ref>احمد بن علی نجاشی، رجال النجاشی، ص ۳۵۴ ر ق ۹۴۹؛ شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص ۴۴۸، رقم ۶۳۷۴</ref>. از آنجا که این [[زیارت]] با [[سلام بر آل یاسین]] آغاز میشود، امروزه به این نام معروف است. | |||
این [[زیارت]]، با بیست و سه [[سلام]] آغاز شده است: [[سلام]] اوّل به آل یس "[[عترت]] [[پاک]] [[پیامبر]]{{صل}} و سلامهای بعد، هر یک خطاب به [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} با [[القاب]] و عناوین خاص آن حضرت میباشد. سپس با اظهار و اقرار به [[اصول اعتقادی]] صحیح و گواه گرفتن [[امام]] بر آنها و تجدید [[عهد]] [[وفاداری]] برای اولیای [[دین]]، [[زیارت]] به پایان میرسد. | این [[زیارت]]، با بیست و سه [[سلام]] آغاز شده است: [[سلام]] اوّل به آل یس "[[عترت]] [[پاک]] [[پیامبر]]{{صل}} و سلامهای بعد، هر یک خطاب به [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} با [[القاب]] و عناوین خاص آن حضرت میباشد. سپس با اظهار و اقرار به [[اصول اعتقادی]] صحیح و گواه گرفتن [[امام]] بر آنها و تجدید [[عهد]] [[وفاداری]] برای اولیای [[دین]]، [[زیارت]] به پایان میرسد. | ||
خط ۱۶۶: | خط ۱۶۶: | ||
۲. [[ادعیه]] یا زیاراتی برای [[فرج]] [[اهل بیت]]{{عم}} و [[حضرت مهدی]]{{ع}} پس از ذکر [[صلوات]] این قسم از [[دعاها]] را نیز میتوان به دو صورت زیر معرفی کرد: | ۲. [[ادعیه]] یا زیاراتی برای [[فرج]] [[اهل بیت]]{{عم}} و [[حضرت مهدی]]{{ع}} پس از ذکر [[صلوات]] این قسم از [[دعاها]] را نیز میتوان به دو صورت زیر معرفی کرد: | ||
::::::یکم. [[ادعیه]] و زیاراتی برای زمان یا مکانی خاص [[دعا]] برای تعجیلِ [[فرج]] در عید قربان و [[روز جمعه]]: [[امام سجاد]]{{ع}} در دعای [[چهل]] و هشتم [[صحیفه]] برای عید قربان و [[روز جمعه]]، پس از اشاره به [[غصب]] [[حق]] [[وصایت]] و [[امامت]] [[اهل بیت]]{{عم}} ابتدا بر [[دشمنان]] آنان [[لعن]] و نفرین [[خدا]] را طلب میکند و سپس با ذکر [[صلوات بر محمد]] و [[آل محمد]]{{ع}} خواستار [[تعجیل در فرج]] و [[نصرت]] [[اهل بیت]]{{عم}} میشود: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ... وَ عَجِّلِ الْفَرَجَ وَ الرَّوْحَ وَ النُّصْرَةَ وَ التَّمْكِينَ وَ التَّأْيِيدَ لَهُمْ}}<ref>صحیفه سجادیه، دعای ۴۸؛ حر عاملی، محمد بن حسن، الإیقاظ من الهجعة، ص۳۵۰.</ref>. | ::::::یکم. [[ادعیه]] و زیاراتی برای زمان یا مکانی خاص [[دعا]] برای تعجیلِ [[فرج]] در عید قربان و [[روز جمعه]]: [[امام سجاد]]{{ع}} در دعای [[چهل]] و هشتم [[صحیفه]] برای عید قربان و [[روز جمعه]]، پس از اشاره به [[غصب]] [[حق]] [[وصایت]] و [[امامت]] [[اهل بیت]]{{عم}} ابتدا بر [[دشمنان]] آنان [[لعن]] و نفرین [[خدا]] را طلب میکند و سپس با ذکر [[صلوات بر محمد]] و [[آل محمد]]{{ع}} خواستار [[تعجیل در فرج]] و [[نصرت]] [[اهل بیت]]{{عم}} میشود: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ... وَ عَجِّلِ الْفَرَجَ وَ الرَّوْحَ وَ النُّصْرَةَ وَ التَّمْكِينَ وَ التَّأْيِيدَ لَهُمْ}}<ref>صحیفه سجادیه، دعای ۴۸؛ حر عاملی، محمد بن حسن، الإیقاظ من الهجعة، ص۳۵۰.</ref>. | ||
*'''[[سجده]] شکرِ تعقیبات [[نماز ظهر]]:''' در باب کیفیت [[خواندن]] ۵۱ رکعت در یک شبانه روز آمده است:[[نمازگزار]] بعد از [[نماز ظهر]] پس از [[صلوات]]، حوایج خود را بخواهد و دو [[سجده]] [[شکر]] بهجا آورد و در [[سجده]] [[شکر]] بگوید: "خدایا، به تو رو کردهام و به دامن [[رحمت]] تو چنگ میزنم... خدایا، بر [[محمد]] و [[آل محمد]] [[درود]] فرست و در [[فرج]] آنها تعجیل فرما!"<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِلَيْكَ تَوَجَّهْتُ وَ بِكَ اعْتَصَمْتُ... لَا إِلَهَ غَيْرُكَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ قَرِّبْ فَرَجَهُمْ}}؛ مفید، محمد بن محمد، المقنعه، ص۱۰۸.</ref>؛ | |||
*'''[[اعمال]] [[پنجشنبه]] و [[جمعه]]:''' در معوذات روز [[پنجشنبه]] آمده است: [[مستحب]] است در این روز بهجز معوذات وارد شده، [[سوره قدر]] و این [[صلوات]] را صد مرتبه بخواند: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ وَ أَهْلِكْ عَدُوَّهُمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ مِنَ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ}}<ref>کفعمی، ابراهیم بن علی، البلد الأمین، ص۱۴۱-۱۴۲؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۸۷، ص۲۱۵-۲۱۶، ح۴۳.</ref>. | |||
در [[اعمال]] [[روز جمعه]]، [[صلوات]] و [[دعا برای فرج]] صد مرتبه ذکر شده است: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ}}<ref>ابراهیم بن علی، البلد الأمین، ص۷۱-۷۲؛ ابراهیم بن علی، المصباح، ص۴۲۰-۴۲۱.</ref>. | در [[اعمال]] [[روز جمعه]]، [[صلوات]] و [[دعا برای فرج]] صد مرتبه ذکر شده است: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ}}<ref>ابراهیم بن علی، البلد الأمین، ص۷۱-۷۲؛ ابراهیم بن علی، المصباح، ص۴۲۰-۴۲۱.</ref>. | ||
خط ۱۷۵: | خط ۱۷۵: | ||
سپس [[صلوات]] بر هر یک از [[ائمه]]{{عم}} جداگانه ذکر شده و پس از [[صلوات]] بر همه [[امامان]] آمده است:{{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلى الْخَلَفِ مِنْ بَعْدِهِ إِمامِ الْمُسْلِمِينَ، وَ والِ مَنْ والاهُ وَ عادِ مَنْ عاداهُ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُ}}<ref>کفعمی، ابراهیم بن علی، البلد الأمین، ص۲۲۷-۲۳۱.</ref>. در این [[دعا]] افزون بر صوات بر [[ائمه]]{{عم}}، برای دوستدارانشان نیز [[دعا]] میکند و به صورت خاص، [[فرج]] آخرین [[ذخیره الهی]] را مسئلت مینماید. | سپس [[صلوات]] بر هر یک از [[ائمه]]{{عم}} جداگانه ذکر شده و پس از [[صلوات]] بر همه [[امامان]] آمده است:{{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلى الْخَلَفِ مِنْ بَعْدِهِ إِمامِ الْمُسْلِمِينَ، وَ والِ مَنْ والاهُ وَ عادِ مَنْ عاداهُ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُ}}<ref>کفعمی، ابراهیم بن علی، البلد الأمین، ص۲۲۷-۲۳۱.</ref>. در این [[دعا]] افزون بر صوات بر [[ائمه]]{{عم}}، برای دوستدارانشان نیز [[دعا]] میکند و به صورت خاص، [[فرج]] آخرین [[ذخیره الهی]] را مسئلت مینماید. | ||
*'''[[ادعیه]] سحرگاهان:''' [[کفعمی]] برای سحرها دعایی به نام "حریق" ذکر کرده است که بعد از جملات نخستین آن، پس از هر چند جمله، ذکر [[صلوات]] تکرار شده است. در جملات آخر [[دعا]] [[صلوات]] و دعای برای [[فرج]] [[اهل بیت]]{{عم}} و همه [[مؤمنان]] یکجا [[نقل]] میشود: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ الطَّيِّبِينَ وَ عَجِّلِ اللَّهُمَّ فَرَجَهُمْ وَ فَرَجِي وَ فَرِّجْ عَنْ كُلِّ مَهْمُومٍ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ}}<ref>کفعمی، ابراهیم بن علی، البلد الأمین، ص۵۵-۵۹؛ کفعمی، ابراهیم بن علی، المصباح، ص۷۲-۷۸؛ حر عاملی، محمد بن حسن، الإیقاظ من الهجعة، ص۳۱۳.</ref>. | |||
*'''دعاهای [[روز عاشورا]]:''' [[عبدالله بن سنان]] میگوید: [[روز عاشورا]] به [[خدمت]] [[امام صادق]]{{ع}} رسیدم. [[حضرت]] بسیار محزون بود و پس از اشاره به [[مصائب]] [[حضرت]] [[سیدالشهدا]]{{ع}} زیارتنامهای یادم داد که در جملاتی از آن آمده است: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ وَ عَجِّلْ فَرَجَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْ صَلَوَاتِكَ عَلَيْهِمْ وَ اسْتَنْقِذْهُمْ مِنْ أَيْدِي الْمُنَافِقِينَ}}. | |||
*'''[[ادعیه]] روز [[عرفه]]:''' [[امام صادق]]{{ع}} در فرازهای پایانی دعایی که پس از [[نماز ظهر]] و عصر در روز [[عرفه]] از ایشان [[نقل]] شده، بعد از [[درود]] بر [[محمد]] و آلاش، [[فرج]] آنان را مسئلت مینماید: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الَّذِينَ أَذْهَبْتَ عَنْهُمُ الرِّجْسَ... اللَّهُمَّ عَجِّلِ الرَّوْحَ وَ الْفَرَجَ لِآلِ مُحَمَّدٍ}}<ref>ابنطاووس، علی بن موسی، الإقبال، ج۱، ص۳۶۹-۳۷۵؛ مجلسی، محمدباقر، زاد المعاد، ص۱۸۲-۱۸۹.</ref>. | |||
'''زیارتنامههای [[ائمه اطهار]]{{عم}}:''' در [[زیارت]] [[امام جواد]]{{ع}} آمده است که بعد از [[نماز]] [[زیارت]]، [[تسبیح حضرت]] زهرا{{ع}} را به جا آور و سپس این [[دعا]] را بخوان: {{متن حدیث| اللَّهُمَّ إِلَيْكَ نَصَبْتُ يَدِي... اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَ وَلِيِّكَ وَ ابْنِ وَلِيِّكَ، وَ افْتَحْ لَهُ فَتْحاً يَسِيراً}}. | '''زیارتنامههای [[ائمه اطهار]]{{عم}}:''' در [[زیارت]] [[امام جواد]]{{ع}} آمده است که بعد از [[نماز]] [[زیارت]]، [[تسبیح حضرت]] زهرا{{ع}} را به جا آور و سپس این [[دعا]] را بخوان: {{متن حدیث| اللَّهُمَّ إِلَيْكَ نَصَبْتُ يَدِي... اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَ وَلِيِّكَ وَ ابْنِ وَلِيِّكَ، وَ افْتَحْ لَهُ فَتْحاً يَسِيراً}}. | ||
خط ۱۸۳: | خط ۱۸۳: | ||
همچنین در [[زیارتنامه]] [[امام هادی]] و [[امام حسن عسکری]]{{عم}} در [[سامرا]] آمده است: [[خداوند]] بهره [[زیارت]] مرا [[صلوات بر محمد]] و آلش قرار دهد... خدایا، [[فرج]] [[امام عصر]]{{ع}} را برسان و [[فرج]] و [[گشایش]] ما را همراه با [[فرج]] او قرار ده!<ref>{{متن حدیث|أَنْ يَجْعَلَ حَظِّي مِنْ زِيَارَتِي إِيَّاكُمَا الصَّلَاةَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ... اللَّهُمَّ عَجِّلْ فَرَجَ وَلِيِّكَ وَ ابْنِ وَلِيِّكَ وَ اجْعَلْ فَرَجَنَا مَعَ فَرَجِهِ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ}}؛ ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۶۰۷، باب زیارت عسکریین؛ ابنقولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، ص۳۱۳-۳۱۴.</ref>؛ | همچنین در [[زیارتنامه]] [[امام هادی]] و [[امام حسن عسکری]]{{عم}} در [[سامرا]] آمده است: [[خداوند]] بهره [[زیارت]] مرا [[صلوات بر محمد]] و آلش قرار دهد... خدایا، [[فرج]] [[امام عصر]]{{ع}} را برسان و [[فرج]] و [[گشایش]] ما را همراه با [[فرج]] او قرار ده!<ref>{{متن حدیث|أَنْ يَجْعَلَ حَظِّي مِنْ زِيَارَتِي إِيَّاكُمَا الصَّلَاةَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ... اللَّهُمَّ عَجِّلْ فَرَجَ وَلِيِّكَ وَ ابْنِ وَلِيِّكَ وَ اجْعَلْ فَرَجَنَا مَعَ فَرَجِهِ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ}}؛ ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۶۰۷، باب زیارت عسکریین؛ ابنقولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، ص۳۱۳-۳۱۴.</ref>؛ | ||
::::::دوم: [[ادعیه]] و [[زیارات]] کلی، بدون اختصاص به زمان یا مکانی خاص با نگاهی گذرا به کتب [[روایی]]، میتوان احادیثی را دید که در آنها [[دعا برای فرج]]، همراه با ذکر [[شریف]] [[صلوات]] آمده است و به مکان یا زمان خاصی محدود نمیشوند. در اینجا به مواردی از این دست [[ادعیه]] اشاره میشود. | ::::::دوم: [[ادعیه]] و [[زیارات]] کلی، بدون اختصاص به زمان یا مکانی خاص با نگاهی گذرا به کتب [[روایی]]، میتوان احادیثی را دید که در آنها [[دعا برای فرج]]، همراه با ذکر [[شریف]] [[صلوات]] آمده است و به مکان یا زمان خاصی محدود نمیشوند. در اینجا به مواردی از این دست [[ادعیه]] اشاره میشود. | ||
*'''دعای جامع خیر [[دنیا]] و [[آخرت]]:''' [[عمرو بن أبی المِقدام]] میگوید: [[امام صادق]]{{ع}} دعایی که جامع خیر [[دنیا]] و [[آخرت]] است را به من [[تعلیم]] فرمود. [[حضرت]] در این [[دعا]] با ذکر صفات [[حضرت حق]]، پس از بیان چند [[دعا]] -همچون طلب [[آمرزش]]- بعد از ذکر [[صلوات]]، [[فرج]] و [[آسایش]] و [[سرور]] [[اهل بیت]]{{عم}} را از درگاه [[الهی]] مسئلت مینماید و سپس [[دعا]] میکند که [[خداوند متعال]] طعم و حلاوت این [[فرج]] را بر ایشان نیز بچشاند و دشمنانشان را نابود گرداند: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ وَ رَوْحَهُمْ وَ رَاحَتَهُمْ وَ سُرُورَهُمْ، وَ أَذِقْنِي طَعْمَ فَرَجِهِمْ، وَ أَهْلِكْ أَعْدَاءَهُمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۲، ص۵۸۳، ح۱۸.</ref>. | |||
*'''دعای [[توسل]] به [[ائمه]]{{عم}}:''' در دعایی که دربر دارنده [[توسل]] به فرد فرد [[ائمه]]{{عم}} است، میخوانیم: "خدایا، تو میدانی که من به [[توانایی]] تو برای برآورده کردن خواستههایم آگاهم؛ پس بر [[محمد]] و آلش [[درود]] فرست و در [[فرج]] [[ولیّ]] خود و [[فرزند]] دختر پیامبرت تعجیل فرما!"<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ وَ أَسْأَلُكَ اللَّهُمَّ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ ابْنَتِهِ وَ ابْنَيْهَا الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ... اللَّهُمَّ إِنَّكَ تَعْلَمُ أَنِّي أَعْلَمُ أَنَّكَ قَادِرٌ عَلَى قَضَاءِ حَوَائِجِي فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ عَجِّلْ يَا رَبِّ فَرَجَ وَلِيِّكَ وَ ابْنِ بِنْتِ نَبِيِّكَ}}؛ محمد باقر، بحارالأنوار، ج۹۹، ص۲۵۱-۲۵۲.</ref>؛ | |||
*'''تعقیبات نمازهای یومیه و مستحبی:''' [[حضرت علی]]{{ع}} در دعایی که به صورت مطلق برای تعقیباتِ پس از هر [[نماز واجب]] از ایشان [[نقل]] شده است، عرضه میدارد: {{متن حدیث|إِلَهِي هَذِهِ صَلَاتِي صَلَّيْتُهَا لَا لِحَاجَةٍ مِنْكَ إِلَيْهَا وَ لَا رَغْبَةٍ مِنْكَ فِيهَا... يَا رَبَّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ... اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ لِوَلِيِّكَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِيَةَ وَ النَّصْرَ}}<ref>کفعمی، ابراهیم بن علی، المصباح، ص۲۰-۲۴.</ref>.[[امیرمؤمنان]]{{ع}} در این [[دعا]] دوبار [[فرج]] [[آل محمد]]{{ع}} را مسئلت مینماید و برای آخرین [[ذخیره الهی]] از [[خداوند متعال]] عافیت و [[نصرت]] طلب میکند. | |||
*'''دعای بعد از [[نماز امام زمان]]{{ع}}:''' در بابی از وسائل الشیعه -که [[نماز]] مخصوصِ هر [[امام]] را جداگانه آورده- بعد از [[نماز امام زمان]]{{ع}} این [[دعا]] را ذکر کرده است: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاءُ وَ بَرِحَ الْخَفَاءُ... اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الَّذِينَ أَمَرْتَنَا بِطَاعَتِهِمْ وَ عَجِّلِ اللَّهُمَّ فَرَجَهُمْ بِقَائِمِهِمْ وَ أَظْهِرْ إِعْزَازَهُ}}<ref>حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۸، ص۱۸۴-۱۸۵، بَابُ اسْتِحْبَابِ التَّطَوُّعِ بِصَلَوَاتِ الْأَئِمَّة، ح۱۰۳۷۴؛ ابن طاووس، علی بن موسی، جمال الأسبوع، ص۲۸۰-۲۸۱.</ref>. در این [[دعا]] پس از [[صلوات]]، به صراحت [[فرج]] [[آل محمد]]، [[ظهور]] [[حضرت قائم]]{{ع}} بیان شده و پس از آن نیز [[آشکار]] شدن [[عزت]] و [[سربلندی]] [[دولت مهدوی]] مسئلت شده است. | |||
*'''[[دعای امام]] [[رضا]]{{ع}} بعد از [[نماز]] [[جعفر طیار]]:''' [[حسن بن قاسم]] میگوید: دیدم [[امام رضا]]{{ع}} در غروب [[روز جمعه]] [[نماز]] [[جعفر طیار]] خواند و سپس دعایی قرائت فرمود که در اواخر آن پس از [[صلوات]]، فرمود: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ... اللَّهُمَّ عَجِّلْ فَرَجَ قَائِمِهِمْ بِأَمْرِكَ وَ انْصُرْهُ}}<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۸۸، ص۱۹۵- ۱۹۸، ح۳.</ref>. | |||
[[امام رضا]]{{ع}} به صراحت [[فرج]] [[قائم آل محمد]] را میخواهد و میفرماید: خدایا، به وسیله او دینت را که بعد از [[پیامبر]]{{صل}} دچار تغییر و تبدیل شده بود، تجدید و [[احیا]] نما! | [[امام رضا]]{{ع}} به صراحت [[فرج]] [[قائم آل محمد]] را میخواهد و میفرماید: خدایا، به وسیله او دینت را که بعد از [[پیامبر]]{{صل}} دچار تغییر و تبدیل شده بود، تجدید و [[احیا]] نما! | ||
*'''حرز [[امام سجاد]]{{ع}}:''' در آخرین جملاتِ حرز [[امام سجاد]]{{ع}} پس از [[درود]] و [[سلام]] به تکتک [[ائمه]]{{عم}} آمده است: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ الْمُصْطَفَى وَ عَلَى عَلِيٍّ الْمُرْتَضَى وَ فَاطِمَةَ الزَّهْرَاءِ... عَجِّلْ فَرَجَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ انْصُرْ شِيعَةَ آلِ مُحَمَّدٍ... وَ ارْزُقْنِي رُؤْيَةَ قَائِمِ آلِ مُحَمَّدٍ}}<ref>ابنطاووس، علی بن موسی، مهج الدعوات، ص۲۳۲-۲۳۳؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۹۱، ص۲۶۵- ۲۶۶، باب ۴۲، ح۱.</ref>. در این حرز، علاوه بر [[دعا برای فرج]] و [[لعن]] بر [[دشمنان اهل بیت]]{{عم}} [[توفیق]] [[زیارت]] و [[دیدار حضرت مهدی]]{{ع}} نیز خواسته شده است. | |||
*'''دعای مخزون:''' در فقراتی از این [[دعا]]، پس از ذکر [[صلوات]]، [[فرج]] [[آل محمد]] مسئلت شده است: {{متن حدیث| اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ يَا اللَّهُ... اللَّهُمَّ صَلِ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ... اللَّهُمَّ عَجِّلِ الرَّوْحَ وَ الْفَرَجَ لِآلِ مُحَمَّدٍ}}<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۹۵، ص۲۴۳-۲۴۵.</ref>. | |||
[[دعای فرج]]: [[کفعمی]] دعایی به نام "دعاء الفرج" ذکر میکند که بنابر [[نقل]]، پس از نمازِ حاجتی که [[امام رضا]]{{ع}} [[تعلیم]] داده است، خوانده میشود. در اوایل [[دعا]]، لفظ "[[فرج]]" با عبارات گوناگونی آمده است: {{متن حدیث|يَا مُفَرِّجَ الْفَرَجِ يَا كَرِيمَ الْفَرَجِ يَا عَزِيزَ الْفَرَجِ يَا جَبَّارَ الْفَرَجِ يَا رَحْمَانَ الْفَرَجِ}}. در ادامه با ذکر دعایی شبیه به دعای [[توسل]]، [[اسامی]] [[ائمه]]{{عم}} را ذکر میکند و پس از آن [[خداوند]] را به [[حق]] خود و [[معصومین]] و [[انبیا]] و مقرّبان درگاه [[الهی]] قسم میدهد که بر [[محمد]] و خاندانش [[درود]] فرستد و [[فرج]] [[آل محمد]] را برساند: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ بِحَقِّكَ الْعَظِيمِ وَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ بِحَقِّ أَنْبِيَائِكَ... وَ بِحَقِّ مَنْ نَادَاكَ وَ نَاجَاكَ وَ دَعَاكَ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ}}<ref>کفعمی، ابراهیم بن علی، البلد الأمین، ص۳۲۳-۳۲۶.</ref>. | [[دعای فرج]]: [[کفعمی]] دعایی به نام "دعاء الفرج" ذکر میکند که بنابر [[نقل]]، پس از نمازِ حاجتی که [[امام رضا]]{{ع}} [[تعلیم]] داده است، خوانده میشود. در اوایل [[دعا]]، لفظ "[[فرج]]" با عبارات گوناگونی آمده است: {{متن حدیث|يَا مُفَرِّجَ الْفَرَجِ يَا كَرِيمَ الْفَرَجِ يَا عَزِيزَ الْفَرَجِ يَا جَبَّارَ الْفَرَجِ يَا رَحْمَانَ الْفَرَجِ}}. در ادامه با ذکر دعایی شبیه به دعای [[توسل]]، [[اسامی]] [[ائمه]]{{عم}} را ذکر میکند و پس از آن [[خداوند]] را به [[حق]] خود و [[معصومین]] و [[انبیا]] و مقرّبان درگاه [[الهی]] قسم میدهد که بر [[محمد]] و خاندانش [[درود]] فرستد و [[فرج]] [[آل محمد]] را برساند: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ بِحَقِّكَ الْعَظِيمِ وَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ بِحَقِّ أَنْبِيَائِكَ... وَ بِحَقِّ مَنْ نَادَاكَ وَ نَاجَاكَ وَ دَعَاكَ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ}}<ref>کفعمی، ابراهیم بن علی، البلد الأمین، ص۳۲۳-۳۲۶.</ref>. | ||
*'''دعای کنز العرش:''' در دعای "کنز العرش" که از [[حضرت رسول]]{{صل}} [[نقل]] شده است، پس از اینکه [[خداوند]] را به [[چهارده معصوم]] و [[انبیای الهی]] و مقرّبانِ درگاهش قسم میدهد، بعد از [[صلوات]] در جملاتی -که شبیه به دعای مشهور [[سلامتی]] [[حضرت حجت]]{{ع}} است- عرضه میدارد: {{متن حدیث|يَا رَبِّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ صَلَاةً كَثِيرَةً دَائِمَةً... اللَّهُمَّ وَ كُنْ لِوَلِيِّكَ فِي أَرْضِكَ وَ حُجَّتِكَ عَلَى عِبَادِكَ وَلِيّاً وَ حَافِظاً وَ قَائِداً وَ نَاصِراً وَ دَلِيلًا وَ عَيْناً حَتَّى تُسْكِنَهُ أَرْضَكَ طَوْعاً وَ تُمَتِّعَهُ فِيهَا طَوِيلًا وَ عَجِّلْ فَرَجَهُ وَ اجْعَلْنَا مِنْ شِيعَتِهِ وَ أَوْلِيَائِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ أَنْصَارِهِ وَ مُحِبِّيهِ وَ أَتْبَاعِهِ}}<ref>کفعمی، ابراهیم بن علی، البلد الأمین، ص۳۵۶-۳۶۱.</ref>. در این [[دعا]] نهتنها برای [[فرج]] [[دعا]] میکند، بلکه از [[خداوند]] میخواهد که ما را از [[شیعیان]] و [[یاوران]] [[قائم آل محمد]] قرار ده» <ref>[[سید ابوالفضل موسوی آقداش|موسوی آقداش، سید ابوالفضل]]، [[صلوات و دعا برای فرج (مقاله)|صلوات و دعا برای فرج]]، ص۸۹-۹۵</ref>. | |||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
خط ۲۲۵: | خط ۲۲۵: | ||
:::::#'''[[دعا]] برای [[امام زمان]] {{ع}} در زمان [[غیبت]]''': دعایی که ابو عمرو، [[عثمان بن سعید عمری]]، اولین [[نایب]] از نوّاب اربعه در[[غیبت صغری]] خوانده و "[[ابو علی محمد بن همام]]" شنیده و او را امر نموده که این [[دعا]] را بخواند، و [[سید بن طاووس]] نیز فرموده که ما این [[دعا]] را از [[فضل]] [[خدا]] میدانیم. در ابتدای این [[دعا]] جمله {{عربی|"اللهم عرّفني نفسك... "}} آمده و سپس به [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} و [[ائمه]] {{عم}} [[شهادت]] داده و بعد [[دعا برای سلامتی]] [[امام زمان]] {{ع}} و [[دعا]] برای [[طول عمر حضرت]] است و در همه اینها [[معارف]] بالایی درباره آن [[حضرت]] آورده است. سپس [[دعا]] برای خودمان از قبیل [[یقین]] و حالت [[انتظار]] و [[تسلیم]] در مقابل [[حضرت]] و از [[یاران]] [[حضرت]] بودن آمده است. بعد از آن [[دعا برای فرج]] و [[لعن]] بر [[دشمنان]] [[حضرت]] و [[دعا]] برای [[بعد از ظهور]] [[حضرت]] و [[صلوات]] بر [[ائمه]] {{عم}} و سپس شکایت از زمان، و [[دعا]] علیه [[دشمنان]] [[حضرت]] و نیز تحقق یافتن تمام خوبیها توسط [[حضرت]] آمده است<ref>کمال الدین، ج ۲، ص ۱۹۰. </ref>. | :::::#'''[[دعا]] برای [[امام زمان]] {{ع}} در زمان [[غیبت]]''': دعایی که ابو عمرو، [[عثمان بن سعید عمری]]، اولین [[نایب]] از نوّاب اربعه در[[غیبت صغری]] خوانده و "[[ابو علی محمد بن همام]]" شنیده و او را امر نموده که این [[دعا]] را بخواند، و [[سید بن طاووس]] نیز فرموده که ما این [[دعا]] را از [[فضل]] [[خدا]] میدانیم. در ابتدای این [[دعا]] جمله {{عربی|"اللهم عرّفني نفسك... "}} آمده و سپس به [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} و [[ائمه]] {{عم}} [[شهادت]] داده و بعد [[دعا برای سلامتی]] [[امام زمان]] {{ع}} و [[دعا]] برای [[طول عمر حضرت]] است و در همه اینها [[معارف]] بالایی درباره آن [[حضرت]] آورده است. سپس [[دعا]] برای خودمان از قبیل [[یقین]] و حالت [[انتظار]] و [[تسلیم]] در مقابل [[حضرت]] و از [[یاران]] [[حضرت]] بودن آمده است. بعد از آن [[دعا برای فرج]] و [[لعن]] بر [[دشمنان]] [[حضرت]] و [[دعا]] برای [[بعد از ظهور]] [[حضرت]] و [[صلوات]] بر [[ائمه]] {{عم}} و سپس شکایت از زمان، و [[دعا]] علیه [[دشمنان]] [[حضرت]] و نیز تحقق یافتن تمام خوبیها توسط [[حضرت]] آمده است<ref>کمال الدین، ج ۲، ص ۱۹۰. </ref>. | ||
::::::[[امید]] است این مختصر، انیس دلهایی باشد که در عصر [[غیبت]]، انیسی جز مولایشان برای [[دل]] خود ندارند و با آنچه بهعنوان خطاب با [[حضرت]] [[امام مهدی|ولی عصر]] {{ع}} بر زبان میآورند، از اعماق وجود آن [[محبوب]] دلها را [[دعا]] کنند و از دور و نزدیک سلامش نمایند و بر او [[درود]] فرستند<ref>نشریه موعود، ش ۲۱، ص ۷۶. </ref>» | ::::::[[امید]] است این مختصر، انیس دلهایی باشد که در عصر [[غیبت]]، انیسی جز مولایشان برای [[دل]] خود ندارند و با آنچه بهعنوان خطاب با [[حضرت]] [[امام مهدی|ولی عصر]] {{ع}} بر زبان میآورند، از اعماق وجود آن [[محبوب]] دلها را [[دعا]] کنند و از دور و نزدیک سلامش نمایند و بر او [[درود]] فرستند<ref>نشریه موعود، ش ۲۱، ص ۷۶. </ref>» | ||
*«زیارتهای متعددی برای [[امام زمان]] {{ع}} در کتب معتبر [[شیعی]] آمده است که از جمله آنها: [[زیارت آل یاسین]]<ref>احتجاج طبرسی، ج ۲، ص ۲۱۶؛ بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۱.</ref>، [[زیارت]] حضرت در [[حرم]] [[سامرا]]<ref>بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۱۱۶.</ref>، [[زیارت]] حضرت در [[سرداب مقدس]]<ref>بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۱۰۱.</ref>، [[زیارت]] حضرت پس از [[نماز]] صبح<ref>بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۱۱۰.</ref> و [[زیارت]] حضرت در [[روز جمعه]]<ref>بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۲۱۵.</ref> است»<ref>[[مجتبی تونهای|تونهای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۹۰.</ref>. | |||
*«[[زیارت]] در لغت، [[دیدار]] کردن با قصد را گویند و در ریشه آن، میل و گرایش نهفته است. آل در لغت به معنی [[خانواده]]، دودمان، [[فرزندان]] و [[اهل بیت]] است<ref>معجم مقاییس اللغة، ج ۳، ص ۳۶.</ref>. یاسین، [[پیامبر خاتم|حضرت محمد]] {{صل}} است و آل آن حضرت، اهل اویند. [[زیارت آل یاسین]]، از مشهورترین زیارتنامههایی است که در [[توقیع]] شریف [[حضرت ولی عصر]] {{ع}} به جناب [[محمد بن عبدالله بن جعفر حمیری]] صادر گردیده. در مقدمه این [[زیارت]] چنین آمده است: ... هرگاه خواستید به وسیله ما به سوی [[خداوند]] توجه کنید و به ما روی آورید، پس همانگونه که [[خداوند]] فرموده است، بگویید: {{عربی|"سَلَامٌ عَلَى آلِ يَاسِين..."}}. | |||
::::::این [[زیارت]] با بیست و سه [[سلام]] آغاز شده که اول به [[آل یاسین]] -یعنی [[عترت]] [[پاک]] [[پیامبر]] {{صل}}- و سلامهای بعدی، هریک با [[القاب]] و عناوین خاصّ [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} میباشد، سپس با اظهار و اقرار [[اصول اعتقادی]] صحیح و گواه گرفتن [[امام عصر]] {{ع}}، بر آنها و تجدید [[عهد]] [[وفاداری]] نسبت به اولیای [[دین]]، [[زیارت]] به پایان میرسد. پس از [[زیارت]]، دعایی است برای [[نورانیت]] [[زائر]]، به انواع نورهای الهی که ترجمه بخشی از آن چنین است: "خداوندا! از تو میخواهم که [[درود]] فرستی بر [[محمد]]، [[پیامبر]] رحمتت و کلمه نورت، و دلم را به [[نور]] [[یقین]] و سینهام را به [[نور]] [[ایمان]]، و اندیشهام را به نورانیتهای خوب، و تصمیمم را به [[نور]] [[دانش]]، و نیرویام را با [[نور]] کار، و زبانم را به [[نور]] [[راستگویی]] و... اکنده سازی". آنگاه درخواست [[درود]] بر [[امام عصر]] {{ع}} با توجه به صفات حمیده آن بزرگوار، و [[دعا]] برای [[نصرت]] و [[حفاظت]] و [[تعجیل فرج]] و [[قیام]] آن حضرت، و پر شدن [[زمین]] از [[عدل و داد]]، و نابودی کفّار و منافقین و [[دشمنان دین]] میباشد. | ::::::این [[زیارت]] با بیست و سه [[سلام]] آغاز شده که اول به [[آل یاسین]] -یعنی [[عترت]] [[پاک]] [[پیامبر]] {{صل}}- و سلامهای بعدی، هریک با [[القاب]] و عناوین خاصّ [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} میباشد، سپس با اظهار و اقرار [[اصول اعتقادی]] صحیح و گواه گرفتن [[امام عصر]] {{ع}}، بر آنها و تجدید [[عهد]] [[وفاداری]] نسبت به اولیای [[دین]]، [[زیارت]] به پایان میرسد. پس از [[زیارت]]، دعایی است برای [[نورانیت]] [[زائر]]، به انواع نورهای الهی که ترجمه بخشی از آن چنین است: "خداوندا! از تو میخواهم که [[درود]] فرستی بر [[محمد]]، [[پیامبر]] رحمتت و کلمه نورت، و دلم را به [[نور]] [[یقین]] و سینهام را به [[نور]] [[ایمان]]، و اندیشهام را به نورانیتهای خوب، و تصمیمم را به [[نور]] [[دانش]]، و نیرویام را با [[نور]] کار، و زبانم را به [[نور]] [[راستگویی]] و... اکنده سازی". آنگاه درخواست [[درود]] بر [[امام عصر]] {{ع}} با توجه به صفات حمیده آن بزرگوار، و [[دعا]] برای [[نصرت]] و [[حفاظت]] و [[تعجیل فرج]] و [[قیام]] آن حضرت، و پر شدن [[زمین]] از [[عدل و داد]]، و نابودی کفّار و منافقین و [[دشمنان دین]] میباشد. | ||
خط ۲۳۸: | خط ۲۳۸: | ||
| پاسخ = نویسندگان کتاب ''«[[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]»'' در این باره گفتهاند: | | پاسخ = نویسندگان کتاب ''«[[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]»'' در این باره گفتهاند: | ||
::::::«دوره [[غیبت]] نیز دوره فتنهها و خطرها و انحرافهاست. پیروانِ [[امام غایب]] باید در تمام فراز و نشیب عصر [[غیبت]]، هم نگهبان [[عقاید]] خود باشند و هم مراقب رفتارهای خود که مبادا از چارچوب [[پیروی]] از [[امام]]، بیرون روند و گرفتار دامهای شیاطین شوند. یکی از مهمترین وسائل و دستاویزها، دُعا و ارتباط با [[خدا]] و نیز ارتباط با [[امام]] است تا اینکه او را از یاد نبردند و در قالب ذکر و [[دعا]] و [[زیارت]] با او پیوند داشته باشند. البتّه از زاویه دیگر، [[دعا کردن]] برای [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} یک [[وظیفه]] مهم برای [[منتظران]] آن [[حضرت]] است که مورد [[عنایت]] ویژه [[امامان]]{{ع}} بوده است. در [[روایات]] آمده است که [[حضرت]] [[امام رضا]]{{ع}} به [[دعا کردن]] برای [[امام مهدی|صاحب الامر]]{{ع}} امر میکرد و میفرمود: اینگونه برای او [[دعا]] کنید: "خدایا! هر بلایی را دور کن از ولیّت و خلیفهات و [[حجت]] خود بر بندگانت... و او را از پیشِرو و از پشتسر و از راست و چپ و از بالا و پایین، حفظ فرما... و او را به نصرتِ غالت خود، [[یاری]] کن و به [[لشکر]] پیروز خود تأیید فرما... و دوستدار هر کس را که دوستش دارد و دشمندار هر که با او [[دشمنی]] ورزد"<ref>{{عربی|" اللَّهُمَ ادْفَعْ عَنْ وَلِيِّكَ وَ خَلِيفَتِكَ وَ حُجَّتِكَ عَلَى خَلْقِكَ ... وَ احْفَظْهُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ وَ عَنْ يَمِينِهِ وَ عَنْ شِمَالِهِ وَ مِنْ فَوْقِهِ وَ مِنْ تَحْتِهِ ... َ أَيِّدْهُ بِنَصْرِكَ الْعَزِيزِ وَ أَيِّدْهُ بِجُنْدِكَ الْغَالِبِ ... وَ وَالِ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ "}} بحار الانوار، ج ۹۲، ص ۳۳۰.</ref> | ::::::«دوره [[غیبت]] نیز دوره فتنهها و خطرها و انحرافهاست. پیروانِ [[امام غایب]] باید در تمام فراز و نشیب عصر [[غیبت]]، هم نگهبان [[عقاید]] خود باشند و هم مراقب رفتارهای خود که مبادا از چارچوب [[پیروی]] از [[امام]]، بیرون روند و گرفتار دامهای شیاطین شوند. یکی از مهمترین وسائل و دستاویزها، دُعا و ارتباط با [[خدا]] و نیز ارتباط با [[امام]] است تا اینکه او را از یاد نبردند و در قالب ذکر و [[دعا]] و [[زیارت]] با او پیوند داشته باشند. البتّه از زاویه دیگر، [[دعا کردن]] برای [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} یک [[وظیفه]] مهم برای [[منتظران]] آن [[حضرت]] است که مورد [[عنایت]] ویژه [[امامان]]{{ع}} بوده است. در [[روایات]] آمده است که [[حضرت]] [[امام رضا]]{{ع}} به [[دعا کردن]] برای [[امام مهدی|صاحب الامر]]{{ع}} امر میکرد و میفرمود: اینگونه برای او [[دعا]] کنید: "خدایا! هر بلایی را دور کن از ولیّت و خلیفهات و [[حجت]] خود بر بندگانت... و او را از پیشِرو و از پشتسر و از راست و چپ و از بالا و پایین، حفظ فرما... و او را به نصرتِ غالت خود، [[یاری]] کن و به [[لشکر]] پیروز خود تأیید فرما... و دوستدار هر کس را که دوستش دارد و دشمندار هر که با او [[دشمنی]] ورزد"<ref>{{عربی|" اللَّهُمَ ادْفَعْ عَنْ وَلِيِّكَ وَ خَلِيفَتِكَ وَ حُجَّتِكَ عَلَى خَلْقِكَ ... وَ احْفَظْهُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ وَ عَنْ يَمِينِهِ وَ عَنْ شِمَالِهِ وَ مِنْ فَوْقِهِ وَ مِنْ تَحْتِهِ ... َ أَيِّدْهُ بِنَصْرِكَ الْعَزِيزِ وَ أَيِّدْهُ بِجُنْدِكَ الْغَالِبِ ... وَ وَالِ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ "}} بحار الانوار، ج ۹۲، ص ۳۳۰.</ref> | ||
*[[دعاها]] و [[زیارات مهدوی]] دو بخش است: | |||
::::#[[ادعیه]] و زیاراتی که از [[امام مهدی]]{{ع}} [[نقل]] شده است و در عصر [[غیبت صغرا]] به وسیله نائبان خاصِ به دست [[شیعه]] رسیده است؛ مانند [[زیارات آل یاسین]] و [[دعای فرج]]. | ::::#[[ادعیه]] و زیاراتی که از [[امام مهدی]]{{ع}} [[نقل]] شده است و در عصر [[غیبت صغرا]] به وسیله نائبان خاصِ به دست [[شیعه]] رسیده است؛ مانند [[زیارات آل یاسین]] و [[دعای فرج]]. | ||
::::#[[ادعیه]] و زیاراتی که از [[معصومان]] {{عم}} و دربارۀ [[امام مهدی]]{{ع}} [[نقل]] شده است؛ مثل [[دعای عهد]] و [[زیارت]] [[امام مهدی|صاحب الامر]]{{ع}} در [[سرداب مقدس]] سامراء<ref> این سرداب در منزل [[امام عسکری]]{{ع}} در [[سامرا]] قرار دشته که محل عبادت آن حضرت نیز بوده است.</ref> | ::::#[[ادعیه]] و زیاراتی که از [[معصومان]] {{عم}} و دربارۀ [[امام مهدی]]{{ع}} [[نقل]] شده است؛ مثل [[دعای عهد]] و [[زیارت]] [[امام مهدی|صاحب الامر]]{{ع}} در [[سرداب مقدس]] سامراء<ref> این سرداب در منزل [[امام عسکری]]{{ع}} در [[سامرا]] قرار دشته که محل عبادت آن حضرت نیز بوده است.</ref> | ||
*[[دعا کردن]] برای [[امام مهدی]]{{ع}} و [[توسّل]] به آن [[حضرت]] و زیارتِ آن بزرگوار، زمان و مکان خاصی ندارد. [[شیعیان]] و [[منتظران]] آن عزیز، در هر زمان و مکانی میتوانند با او نجوایی داشته و [[درود]] و [[سلام]] خود را به محضرش تقدیم کنند و [[عهد]] و [[پیمان]] خود را با او تجدید نمایند؛ گرچه از روزهای هفته، [[روز جمعه]] مطابق [[روایات]] به [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} اختصاص یافته است.<ref> بحار الانوار، ج ۷، ص ۵۹، ح ۳.</ref> بنابراین برای این روز، زیارتی خاص [[نقل]] شده است که با عنوان [[زیارت]] [[امام مهدی|امام زمان]] در [[روز جمعه]] خوانده میشود.<ref> این زیارت با این فرازها شروع میشود: {{عربی|" السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا حُجَّةَ اللَّهِ فِي أَرْضِهِ السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا عَيْنَ اللَّهِ فِي خَلْقِهِ السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا نُورَ اللَّهِ الَّذِي يَهْتَدِي بِهِ الْمُهْتَدُونَ وَ يُفَرَّجُ بِهِ عَنِ الْمُؤْمِنِين "}} (مفاتیح الجنان، فصل پنجم، زیارات ائمه {{عم}} در ایام هفته).</ref> از میان دُعاها، "[[دعای ندیه]]" نیز برای [[روز جمعه]] وارد شده است و نیز در اوقات شبانهروز، زیارتی برای آن [[حضرت]] پس از [[نماز صبح]] ذکر شده است.<ref> این زیارت در مفاتیح الجنان پس از دعای ندبه، نقل شده است.</ref> در میان مکانها نیز باید گفت: [[زیارت]] [[امام مهدی]]{{ع}} در هر مکانی به ویژه مکانهای مقدّس –مانند مساجد و مشاهد مشرّفه [[معصومان]] {{عم}}- مناسب است؛ ولی در [[سرداب مقدس]] سامراء به ویژه زیارتی خاص [[روایت]] شده است. گفتنی است که در برخی از [[روایات]]، [[توسّل]] به ساحت قدسی [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} در قالب [[نماز]] [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} با [[آداب]] خاصی وارد شده است که در [[مسجد سهله]]<ref> مسجد سهله از مساجد بسیار مهم و مقدس است که مطابق روایات، منزل [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} در دوره ظهور خواهد بود و از دیر زمان مورد توجه [[امامان]]{{عم}} و نیز علمای [[شیعه]] بوده است و برای عبادت و نماز و دعا ویژگی و آداب خاصی دارد.</ref> و [[مسجد جمکران]]<ref> [[مسجد جمکران]] در نزدیکی شهر قم است که طبق نقل [[شیخ صدوق]] در کتاب تاریخ قم به دستور [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} بنا شده است و در طول سالیان متمادی مورد توجه علما و صالحان بوده است.</ref> ویا مکانهای دیگر انجام میشود. | |||
::::*در کتابهای [[ادعیه]] و [[زیارات]] که علمای [[شیعه]] مانند [[سید ابن طاووس]] و [[علامه مجلسی]] و [[شیخ]] [[عباس قمی]] تألیف کردهاند،<ref> کتاب سید بن طاووس اقبال و کتاب مرحوم مجلسی زاد المعاد نام دارد و مفاتیح الجنان نیز تألیف شیخ عباس قمی است که معروفترین کتاب ادعیه و زیارات و اعمال است.</ref> [[دعاها]] و [[زیارات]] بسیاری برای [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} [[نقل]] شده است<ref> بعضی از معاصران، مجموعه ادعیه و زیارات مهدوی را در صحیفهای با عنوان صحیفه مهدیّه گردآوری کردهاند.</ref> که مواردی از آنها مورد توجّه و توصیه خاص آن [[عالمان]] بوده و در میان [[شیعیان]] شهرت بیشتری یافته است. | ::::*در کتابهای [[ادعیه]] و [[زیارات]] که علمای [[شیعه]] مانند [[سید ابن طاووس]] و [[علامه مجلسی]] و [[شیخ]] [[عباس قمی]] تألیف کردهاند،<ref> کتاب سید بن طاووس اقبال و کتاب مرحوم مجلسی زاد المعاد نام دارد و مفاتیح الجنان نیز تألیف شیخ عباس قمی است که معروفترین کتاب ادعیه و زیارات و اعمال است.</ref> [[دعاها]] و [[زیارات]] بسیاری برای [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} [[نقل]] شده است<ref> بعضی از معاصران، مجموعه ادعیه و زیارات مهدوی را در صحیفهای با عنوان صحیفه مهدیّه گردآوری کردهاند.</ref> که مواردی از آنها مورد توجّه و توصیه خاص آن [[عالمان]] بوده و در میان [[شیعیان]] شهرت بیشتری یافته است. | ||
*مناسب است در اینجا فهرست کوتاهی از [[ادعیه]] و [[زیارات مهدوی]] را که در کتاب [[مفاتیح الجنان]] آمده است بیان کنیم تا موجب آشنایی و انس بیشتر علاقهمندان، با این مجموعه باشد: | |||
::::#[[زیارت]] [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} در [[روز جمعه]] (باب اول، فصل پنجم)؛ | ::::#[[زیارت]] [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} در [[روز جمعه]] (باب اول، فصل پنجم)؛ | ||
::::#استغاثه به [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} ([[سلام الله الکامل]] التّام) (باب اول، فصل هفتم)؛ | ::::#استغاثه به [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} ([[سلام الله الکامل]] التّام) (باب اول، فصل هفتم)؛ |