دیدگاههای علمای معاصر درباره ریشه اختیاری عصمت چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخهها
دیدگاههای علمای معاصر درباره ریشه اختیاری عصمت چیست؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۹ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۲۱:۲۲
، ۹ فوریهٔ ۲۰۲۲ربات: جایگزینی خودکار متن (-رده:پرسش +رده:پرسش)؛ زیباسازی
جز (جایگزینی متن - '. [[' به '. [[') |
|||
خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
}} | }} | ||
'''دیدگاههای علمای معاصر درباره ریشه اختیاری [[عصمت]] چیست؟''' یکی از پرسشهای مرتبط به بحث '''[[عصمت (پرسش)|عصمت]]''' است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[عصمت]]''' مراجعه شود. | '''دیدگاههای علمای معاصر درباره ریشه اختیاری [[عصمت]] چیست؟''' یکی از پرسشهای مرتبط به بحث '''[[عصمت (پرسش)|عصمت]]''' است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[عصمت]]''' مراجعه شود. | ||
== پاسخ نخست == | == پاسخ نخست == | ||
[[پرونده:1379670.jpg|بندانگشتی| | [[پرونده:1379670.jpg|بندانگشتی|راست|100px|[[ابراهیم صفرزاده]]]] | ||
آقای '''[[ابراهیم صفرزاده|صفرزاده]]''' در [[کتاب ]]''«[[عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی (کتاب)|عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی]]»'' در اینباره گفته است: | آقای '''[[ابراهیم صفرزاده|صفرزاده]]''' در [[کتاب]] ''«[[عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی (کتاب)|عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی]]»'' در اینباره گفته است: | ||
«اولین نظریه در ریشه [[عصمت]]، به [[اراده]] و [[انتخاب]] توجه داشت که مورد قبول ما نیز هست. | «اولین نظریه در ریشه [[عصمت]]، به [[اراده]] و [[انتخاب]] توجه داشت که مورد قبول ما نیز هست. | ||
نظریه دوم مربوط به [[آیتالله]] مصباح بود که، یکی از عوامل عصمت را [[علم]] و اراده بیشتر و [[قوی]] میداند که از جانب [[خدا]] به آنان داده شده است. لکن [[کلام]] ایشان دارای چند اشکال اساسی است: | نظریه دوم مربوط به [[آیتالله]] مصباح بود که، یکی از عوامل عصمت را [[علم]] و اراده بیشتر و [[قوی]] میداند که از جانب [[خدا]] به آنان داده شده است. لکن [[کلام]] ایشان دارای چند اشکال اساسی است: | ||
#این علم و اراده که منشأ عصمت است، اگر از جانب [[خداوند]] به آنان داده شود اگرچه موجب عصمت میگردد، اما این عصمت، هیچ مکرمت و فخری نخواهد داشت، چون مجبورند تحت دو عامل علم و اراده قوی عمل کنند. | # این علم و اراده که منشأ عصمت است، اگر از جانب [[خداوند]] به آنان داده شود اگرچه موجب عصمت میگردد، اما این عصمت، هیچ مکرمت و فخری نخواهد داشت، چون مجبورند تحت دو عامل علم و اراده قوی عمل کنند. | ||
#از ظاهر کلام ایشان دریافت میشود که عصمت، مخصوص [[انبیا]] و [[امامان]] است و دیگران حظّی از آن ندارند، حال اینکه ثابت شد عصمت برای عموم [[انسانها]] ممکن است و [[عصمت عملی]] جز با تلاش و [[مجاهدت]] به دست نمیآید. | # از ظاهر کلام ایشان دریافت میشود که عصمت، مخصوص [[انبیا]] و [[امامان]] است و دیگران حظّی از آن ندارند، حال اینکه ثابت شد عصمت برای عموم [[انسانها]] ممکن است و [[عصمت عملی]] جز با تلاش و [[مجاهدت]] به دست نمیآید. | ||
[[آیتالله سبحانی]] یکی از عوامل عصمت و شاید یگانه عامل مورد قبول ایشان در پیدایش عصمت را [[حب]] و [[عشق الهی]] میداند. البته باید قبول کنیم این [[عشق]]، بدون مقدمه حاصل نمیشود و هیچ حبی به [[تنهایی]] منشأ [[اجتناب از گناه]] نیست، بلکه محتاج به انتخاب مسیر و اراده و [[عزم]] بر [[اطاعت]] و [[ترک گناه]] است. اگر این عشق و [[محبت الهی]] اکتسابی نباشد هیچ فخری برای [[معصوم]] نیست و اگر اکتسابی باشد به مقدماتی احتیاج دارد که آن مقدمه، [[معرفت]] و انتخاب و اراده است. | [[آیتالله سبحانی]] یکی از عوامل عصمت و شاید یگانه عامل مورد قبول ایشان در پیدایش عصمت را [[حب]] و [[عشق الهی]] میداند. البته باید قبول کنیم این [[عشق]]، بدون مقدمه حاصل نمیشود و هیچ حبی به [[تنهایی]] منشأ [[اجتناب از گناه]] نیست، بلکه محتاج به انتخاب مسیر و اراده و [[عزم]] بر [[اطاعت]] و [[ترک گناه]] است. اگر این عشق و [[محبت الهی]] اکتسابی نباشد هیچ فخری برای [[معصوم]] نیست و اگر اکتسابی باشد به مقدماتی احتیاج دارد که آن مقدمه، [[معرفت]] و انتخاب و اراده است. | ||
[[علامه طباطبایی]] منشأ عصمت را [[علم موهوب]] [[الهی]] به [[معصومین]] میداند که موجب عشق به خدا و عصمت میشود، اما کلامشان چند اشکال دارد: | [[علامه طباطبایی]] منشأ عصمت را [[علم موهوب]] [[الهی]] به [[معصومین]] میداند که موجب عشق به خدا و عصمت میشود، اما کلامشان چند اشکال دارد: | ||
#ظاهر کلام ایشان این است که عصمت، مختص به انبیا و امامان است و دیگران را [[نصیبی]] نیست و این امر با ظاهر [[آیات]] و [[روایات]] که تمام انسانها را [[دعوت]] به عصمت میکنند سازگار نیست. | # ظاهر کلام ایشان این است که عصمت، مختص به انبیا و امامان است و دیگران را [[نصیبی]] نیست و این امر با ظاهر [[آیات]] و [[روایات]] که تمام انسانها را [[دعوت]] به عصمت میکنند سازگار نیست. | ||
#این علم و معرفت را موهوب الهی معرفی کردهاند و میدانیم که چنین [[علمی]] در [[اختیار]] هر کسی که قرار بگیرد به عصمت میرسد؛ در حالی که چنین عصمتی باعث [[افتخار]] نیست و پاداشی ندارد، چون بر فرض [[تساوی]] [[انسانها]] در دو جهت [[خیر و شر]]، [[پاداش]] به [[اهل]] خیر داده میشود، نه در صورت [[تبعیض]] و [[جبر]]. | # این علم و معرفت را موهوب الهی معرفی کردهاند و میدانیم که چنین [[علمی]] در [[اختیار]] هر کسی که قرار بگیرد به عصمت میرسد؛ در حالی که چنین عصمتی باعث [[افتخار]] نیست و پاداشی ندارد، چون بر فرض [[تساوی]] [[انسانها]] در دو جهت [[خیر و شر]]، [[پاداش]] به [[اهل]] خیر داده میشود، نه در صورت [[تبعیض]] و [[جبر]]. | ||
#آنچه که [[معصومین]] را از دیگر [[مردم]] جدا میکند، [[عصمت]] مطلقه است که لازمه [[نبوت]] و [[امامت]] است؛ آن هم برای [[امت]] و به جهت [[انقیاد]] امت. لکن در [[عصمت عملی]] همه انسانها در کسب آن با معصومین شریکاند. | # آنچه که [[معصومین]] را از دیگر [[مردم]] جدا میکند، [[عصمت]] مطلقه است که لازمه [[نبوت]] و [[امامت]] است؛ آن هم برای [[امت]] و به جهت [[انقیاد]] امت. لکن در [[عصمت عملی]] همه انسانها در کسب آن با معصومین شریکاند. | ||
یکی دیگر از عوامل و ریشههای عصمت از دیدگاه برخی [[روانشناسان]] و [[متکلمین]]، [[وراثت]]، [[تربیت]] و [[علل]] ناشناخته است، که آن هم دارای اشکال است، زیرا: | یکی دیگر از عوامل و ریشههای عصمت از دیدگاه برخی [[روانشناسان]] و [[متکلمین]]، [[وراثت]]، [[تربیت]] و [[علل]] ناشناخته است، که آن هم دارای اشکال است، زیرا: | ||
# وراثت و تربیت در مورد [[حضرت آدم]] [[نادرست]] است. | # وراثت و تربیت در مورد [[حضرت آدم]] [[نادرست]] است. | ||
#عوامل ناشناخته هم، چون قابل [[اثبات]] نیستند، پس قابل قبول نیست، چون ادعایی بیدلیل است. | # عوامل ناشناخته هم، چون قابل [[اثبات]] نیستند، پس قابل قبول نیست، چون ادعایی بیدلیل است. | ||
[[آیتالله]] مصباح یکی از عوامل عصمت را استعداد خاص معرفی کردهاند که این نظریه هم چند اشکال دارد: | [[آیتالله]] مصباح یکی از عوامل عصمت را استعداد خاص معرفی کردهاند که این نظریه هم چند اشکال دارد: | ||
#ایشان استعداد خاص معصومین و [[انبیا]] را موهوب [[الهی]] دانستهاند و این خود موجب جبر است؛ چون استعداد [[برتری]] که از [[علم]] و [[معرفت]] و تربیت مدام الهی کسب میشود در هر کسی باشد موجب عصمت است، در این صورت انبیا با داشتن چنین عصمتی چه برتری و مزیتی بر دیگران دارند. | # ایشان استعداد خاص معصومین و [[انبیا]] را موهوب [[الهی]] دانستهاند و این خود موجب جبر است؛ چون استعداد [[برتری]] که از [[علم]] و [[معرفت]] و تربیت مدام الهی کسب میشود در هر کسی باشد موجب عصمت است، در این صورت انبیا با داشتن چنین عصمتی چه برتری و مزیتی بر دیگران دارند. | ||
# عصمت عملی حتی برای انبیا با تلاش و [[مجاهدت]] کسب میشود، و طبق [[کلام]] [[قرآن]] و [[احادیث]] برای همه ممکن است، لذا فرض استعداد [[برتر]] به عنوان عامل عصمت برای معصومین نمیتواند مقبول باشد»<ref>[[ابراهیم صفرزاده|صفرزاده، ابراهیم]]، [[عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی (کتاب)|عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی]] ص ۱۰۸.</ref>. | # عصمت عملی حتی برای انبیا با تلاش و [[مجاهدت]] کسب میشود، و طبق [[کلام]] [[قرآن]] و [[احادیث]] برای همه ممکن است، لذا فرض استعداد [[برتر]] به عنوان عامل عصمت برای معصومین نمیتواند مقبول باشد»<ref>[[ابراهیم صفرزاده|صفرزاده، ابراهیم]]، [[عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی (کتاب)|عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی]] ص ۱۰۸.</ref>. | ||
== پرسشهای وابسته == | == پرسشهای وابسته == | ||
خط ۴۵: | خط ۴۱: | ||
{{پایان پرسش وابسته}} | {{پایان پرسش وابسته}} | ||
==[[:رده:آثار عصمت|منبعشناسی جامع عصمت]]== | == [[:رده:آثار عصمت|منبعشناسی جامع عصمت]] == | ||
{{منبع جامع}} | {{منبع جامع}} | ||
* [[:رده:کتابشناسی کتابهای عصمت|کتابشناسی عصمت]]؛ | * [[:رده:کتابشناسی کتابهای عصمت|کتابشناسی عصمت]]؛ | ||
خط ۵۵: | خط ۵۱: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:پرسش]] | ||
[[رده:پرسمان عصمت]] | [[رده:پرسمان عصمت]] | ||
[[رده:(اا): پرسشهایی با ۱ پاسخ]] | [[رده:(اا): پرسشهایی با ۱ پاسخ]] | ||
[[رده:(اا): پرسشهای عصمت با ۱ پاسخ]] | [[رده:(اا): پرسشهای عصمت با ۱ پاسخ]] |