غیب اضافی یا نسبی چیست و مصداقهای آن کداماند؟ (پرسش): تفاوت میان نسخهها
غیب اضافی یا نسبی چیست و مصداقهای آن کداماند؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۹ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۲۱:۳۷
، ۹ فوریهٔ ۲۰۲۲ربات: جایگزینی خودکار متن (-رده:پرسش +رده:پرسش)؛ زیباسازی
جز (جایگزینی متن - 'سید علی هاشمی ۱' به 'سید علی هاشمی (زاده ۱۳۵۲)') |
|||
خط ۸: | خط ۸: | ||
| موضوعات وابسته = | | موضوعات وابسته = | ||
| پاسخدهنده = | | پاسخدهنده = | ||
| پاسخدهندگان = [[علامه طباطبایی]]؛ [[مرتضی مطهری|مطهری]]؛ [[محمد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی]]؛ [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی]]؛ [[سید عبدالحسین طیب|طیب]]؛ [[محس ن غرویان|غرویان]]؛ [[علی خیاط| خیاط]]؛ [[سید محمد حسین میرباقری|میرباقری]] و [[محمد رضا غلامی|غلامی]]؛ [[محمد نظیر عرفانی|عرفانی]]؛ [[سید نسیم عباس نقوی|نقوی]]؛ [[منصف علی مطهری]]؛ خانم [[معصومه رمضانی استارمی|رمضانی]] و [[پرسمان (وبگاه)|پژوهشگران وبگاه پرسمان]] | | پاسخدهندگان = [[علامه طباطبایی]]؛ [[مرتضی مطهری|مطهری]]؛ [[محمد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی]]؛ [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی]]؛ [[سید عبدالحسین طیب|طیب]]؛ [[محس ن غرویان|غرویان]]؛ [[علی خیاط|خیاط]]؛ [[سید محمد حسین میرباقری|میرباقری]] و [[محمد رضا غلامی|غلامی]]؛ [[محمد نظیر عرفانی|عرفانی]]؛ [[سید نسیم عباس نقوی|نقوی]]؛ [[منصف علی مطهری]]؛ خانم [[معصومه رمضانی استارمی|رمضانی]] و [[پرسمان (وبگاه)|پژوهشگران وبگاه پرسمان]] | ||
}} | }} | ||
'''غیب اضافی یا نسبی چیست و مصداقهای آن کداماند؟''' یکی از پرسشهای مرتبط به بحث '''[[علم غیب معصوم (پرسش)|علم غیب معصوم]]''' است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[علم غیب]]''' مراجعه شود. | '''غیب اضافی یا نسبی چیست و مصداقهای آن کداماند؟''' یکی از پرسشهای مرتبط به بحث '''[[علم غیب معصوم (پرسش)|علم غیب معصوم]]''' است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[علم غیب]]''' مراجعه شود. | ||
== پاسخ نخست == | |||
[[پرونده:39587474.jpg|100px|راست|بندانگشتی|[[علامه طباطبایی]]]] | |||
==پاسخ نخست== | |||
[[پرونده:39587474.jpg|100px| | |||
'''[[علامه طباطبایی]]''' در کتاب ''«[http://lib.eshia.ir/50081/7/179 المیزان]»'' در این باره گفته است: | '''[[علامه طباطبایی]]''' در کتاب ''«[http://lib.eshia.ir/50081/7/179 المیزان]»'' در این باره گفته است: | ||
«خزینههای [[غیب]] خدا مشتمل بر دو نوع از غیب است: | «خزینههای [[غیب]] خدا مشتمل بر دو نوع از غیب است: | ||
# یکی غیبهایی که پا به عرصه [[شهود]] هم گذاشتهاند؛ | # یکی غیبهایی که پا به عرصه [[شهود]] هم گذاشتهاند؛ | ||
# و دیگری غیبهایی که از مرحله [[شهادت]] خارج اند و ما آنها را "[[غیب مطلق]]" مینامیم. | # و دیگری غیبهایی که از مرحله [[شهادت]] خارج اند و ما آنها را "[[غیب مطلق]]" مینامیم. | ||
خط ۲۴: | خط ۲۲: | ||
البته آن غیبهایی هم که پا به عرصه وجود و شهود و عالم حد و قدر نهادهاند، در حقیقت و صرف نظر از حد و اندازهای که به خود گرفتهاند، باز به [[غیب مطلق]] برمیگردند، و باز همان غیب مطلق هستند، و اگر به آنها [[شهود]] میگوییم با حفظ حد و قدری است که دارند، و میتوانند متعلق [[علم]] ما قرار گیرند، پس این موجودات هم وقتی شهودند که متعلق علم ما قرار گیرند، و گر نه [[غیب]] خواهند بود. البته جا دارد که موجودات عالم را در موقعی که متعلق علم ما قرار نگرفتهاند "[[غیب نسبی]]" بنامیم، برای اینکه چنین غیبی، وصفی است نسبی، که بر حسب اختلاف نسبتها، مختلف میشود؛ مثلاً: موجودی که در خانه و محسوس برای ما است، نسبت به کسی که بیرون خانه است، [[غیب]] است، و لکن برای ما غیب نیست، و همچنین نور و رنگها برای [[حس بینایی]]، [[شهود]] و برای [[حس شنوایی]]، [[غیب]] است و شنیدنیها برای [[حس شنوایی]] شهود و برای [[حس بینایی]]، [[غیب]] است و [[محسوسات]] این دو حس نسبت به انسانی که دارای آن حس است [[شهود]] و نسبت به انسان کر و کور [[غیب]] است»<ref>[http://lib.eshia.ir/50081/7/179 ترجمه تفسیر المیزان، ج۷، ص۱۷۹].</ref>. | البته آن غیبهایی هم که پا به عرصه وجود و شهود و عالم حد و قدر نهادهاند، در حقیقت و صرف نظر از حد و اندازهای که به خود گرفتهاند، باز به [[غیب مطلق]] برمیگردند، و باز همان غیب مطلق هستند، و اگر به آنها [[شهود]] میگوییم با حفظ حد و قدری است که دارند، و میتوانند متعلق [[علم]] ما قرار گیرند، پس این موجودات هم وقتی شهودند که متعلق علم ما قرار گیرند، و گر نه [[غیب]] خواهند بود. البته جا دارد که موجودات عالم را در موقعی که متعلق علم ما قرار نگرفتهاند "[[غیب نسبی]]" بنامیم، برای اینکه چنین غیبی، وصفی است نسبی، که بر حسب اختلاف نسبتها، مختلف میشود؛ مثلاً: موجودی که در خانه و محسوس برای ما است، نسبت به کسی که بیرون خانه است، [[غیب]] است، و لکن برای ما غیب نیست، و همچنین نور و رنگها برای [[حس بینایی]]، [[شهود]] و برای [[حس شنوایی]]، [[غیب]] است و شنیدنیها برای [[حس شنوایی]] شهود و برای [[حس بینایی]]، [[غیب]] است و [[محسوسات]] این دو حس نسبت به انسانی که دارای آن حس است [[شهود]] و نسبت به انسان کر و کور [[غیب]] است»<ref>[http://lib.eshia.ir/50081/7/179 ترجمه تفسیر المیزان، ج۷، ص۱۷۹].</ref>. | ||
==پاسخهای دیگر== | == پاسخهای دیگر == | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۱. آیتالله حسینی طهرانی؛ | | عنوان پاسخدهنده = ۱. آیتالله حسینی طهرانی؛ | ||
خط ۹۳: | خط ۹۱: | ||
| تصویر = 60727626.jpg | | تصویر = 60727626.jpg | ||
| پاسخدهنده = سید نسیم عباس نقوی | | پاسخدهنده = سید نسیم عباس نقوی | ||
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[سید نسیم عباس نقوی]]''' در پایاننامه دکتری خود با عنوان ''«[[ علم پیامبر و ائمه به غیب (پایاننامه)|علم پیامبر و ائمه به غیب]]»'' در اینباره گفته است: | | پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[سید نسیم عباس نقوی]]''' در پایاننامه دکتری خود با عنوان ''«[[علم پیامبر و ائمه به غیب (پایاننامه)|علم پیامبر و ائمه به غیب]]»'' در اینباره گفته است: | ||
«غیب نسبی آن است که در برخی مقاطع وجودی و یا برای برخی افراد غیب است مانند اخبار گذشتگان {{متن قرآن|ذَلِكَ مِنْ أَنبَاء الْغَيْبِ نُوحِيهِ إِلَيْكَ}} <ref> این از خبرهای نهانی است که به تو وحی میکنیم؛ سوره آل عمران، آیه: ۴۴.</ref>. یا مانند قیامت و فرشتگان: زیرا قیامت مشهود برخی انسانها است. فرشته نیز تمثلش برای برخی انسانها ممکن است {{متن قرآن|فَتَمَثَّلَ لَهَا بَشَرًا سَوِيًّا}} <ref> چون انسانی باندام، بر او پدیدار گشت؛ سوره مریم، آیه: ۱۷.</ref> او در شکل انسانی بیعیب و نقص بر مریم ظاهر شد و مشاهدهاش میسور انبیاء و اولیای الهی است البته همگان حتی کافران در حال احتضار و در برزخ و قیامت. بعضی از فرشتگان را مشاهده میکند {{متن قرآن|يَوْمَ يَرَوْنَ الْمَلائِكَةَ لا بُشْرَى يَوْمَئِذٍ لِّلْمُجْرِمِينَ}} <ref> روزی که فرشتگان را ببینند آن روز، هیچ مژدهای برای گناهکاران نخواهد بود؛ سوره فرقان، آیه: ۲۲.</ref>. | «غیب نسبی آن است که در برخی مقاطع وجودی و یا برای برخی افراد غیب است مانند اخبار گذشتگان {{متن قرآن|ذَلِكَ مِنْ أَنبَاء الْغَيْبِ نُوحِيهِ إِلَيْكَ}} <ref> این از خبرهای نهانی است که به تو وحی میکنیم؛ سوره آل عمران، آیه: ۴۴.</ref>. یا مانند قیامت و فرشتگان: زیرا قیامت مشهود برخی انسانها است. فرشته نیز تمثلش برای برخی انسانها ممکن است {{متن قرآن|فَتَمَثَّلَ لَهَا بَشَرًا سَوِيًّا}} <ref> چون انسانی باندام، بر او پدیدار گشت؛ سوره مریم، آیه: ۱۷.</ref> او در شکل انسانی بیعیب و نقص بر مریم ظاهر شد و مشاهدهاش میسور انبیاء و اولیای الهی است البته همگان حتی کافران در حال احتضار و در برزخ و قیامت. بعضی از فرشتگان را مشاهده میکند {{متن قرآن|يَوْمَ يَرَوْنَ الْمَلائِكَةَ لا بُشْرَى يَوْمَئِذٍ لِّلْمُجْرِمِينَ}} <ref> روزی که فرشتگان را ببینند آن روز، هیچ مژدهای برای گناهکاران نخواهد بود؛ سوره فرقان، آیه: ۲۲.</ref>. | ||
خط ۱۰۵: | خط ۱۰۳: | ||
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[علی خیاط]]'''، در مقاله ''«[[امامت در استنادهای قرآنی امام رضا (مقاله)|امامت در استنادهای قرآنی امام رضا]]»'' در اینباره گفته است: | | پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[علی خیاط]]'''، در مقاله ''«[[امامت در استنادهای قرآنی امام رضا (مقاله)|امامت در استنادهای قرآنی امام رضا]]»'' در اینباره گفته است: | ||
«چیزی است که تنها در برخی مقاطع وجودی برای برخی از افراد [[غیب]] باشد؛ مانند: فرشتگان، اخبار گذشتگان و اخبار مربوط به آینده و ... چنین مواردی که برای بیشتر مردم از مغیبات است برای [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و اولیای خداوند [[غیب]] نیست؛ از این رو، [[امام علی]]{{ع}} میفرمایند: {{عربی|«لَوْ كُشِفَ الْغِطَاءُ مَا ازْدَدْتُ يَقِينا»}}<ref>محمد بن طلحه شافعی؛ مطالب السؤال فی مناقب آل الرسول؛ ص۹۲.</ref>»<ref>[[امامت در استنادهای قرآنی امام رضا (مقاله)|امامت در استنادهای قرآنی امام رضا]]، [[ کتاب و سنت (نشریه)|دوماهنامه کتاب و سنت]]، شماره ۱، زمستان ۱۳۹۲، ص۶۶.</ref>. | «چیزی است که تنها در برخی مقاطع وجودی برای برخی از افراد [[غیب]] باشد؛ مانند: فرشتگان، اخبار گذشتگان و اخبار مربوط به آینده و ... چنین مواردی که برای بیشتر مردم از مغیبات است برای [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و اولیای خداوند [[غیب]] نیست؛ از این رو، [[امام علی]]{{ع}} میفرمایند: {{عربی|«لَوْ كُشِفَ الْغِطَاءُ مَا ازْدَدْتُ يَقِينا»}}<ref>محمد بن طلحه شافعی؛ مطالب السؤال فی مناقب آل الرسول؛ ص۹۲.</ref>»<ref>[[امامت در استنادهای قرآنی امام رضا (مقاله)|امامت در استنادهای قرآنی امام رضا]]، [[کتاب و سنت (نشریه)|دوماهنامه کتاب و سنت]]، شماره ۱، زمستان ۱۳۹۲، ص۶۶.</ref>. | ||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
خط ۱۳۱: | خط ۱۲۹: | ||
#غیبی که به صورت نسبی برای بعضی افراد پنهان و برای بعضی آشکار است. | #غیبی که به صورت نسبی برای بعضی افراد پنهان و برای بعضی آشکار است. | ||
در این صورت اطلاق عالم الغیب بر خدا و اولیای الهی به این معناست که خدا، انبیا و [[ائمه]]، عالم به غیوبی هستند که برای دیگران غیب به شمار میآید، نه برای اولیای الهی یا خدا. از سوی دیگر اگر غیب و شهود با ملاکهای ظاهری سنجیده شوند، با توجه به شدت و ضعف حواس، غیب و شهود هم باید متفاوت باشند، در نتیجه غیب و شهود مطلق نخواهیم داشت؛ بلکه غیب، حقیقتی نسبی است»<ref>[ | در این صورت اطلاق عالم الغیب بر خدا و اولیای الهی به این معناست که خدا، انبیا و [[ائمه]]، عالم به غیوبی هستند که برای دیگران غیب به شمار میآید، نه برای اولیای الهی یا خدا. از سوی دیگر اگر غیب و شهود با ملاکهای ظاهری سنجیده شوند، با توجه به شدت و ضعف حواس، غیب و شهود هم باید متفاوت باشند، در نتیجه غیب و شهود مطلق نخواهیم داشت؛ بلکه غیب، حقیقتی نسبی است»<ref>[[امامت از دیدگاه امامیه و زیدیه (کتاب)|امامت از دیدگاه امامیه و زیدیه، ص۶۷]]</ref>. | ||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
خط ۱۴۵: | خط ۱۴۳: | ||
| تصویر = 11792.jpg | | تصویر = 11792.jpg | ||
| پاسخدهنده = منصف علی مطهری | | پاسخدهنده = منصف علی مطهری | ||
| پاسخ = آقای '''[[منصف علی مطهری]]''' در پایاننامه کارشناسی ارشد خود با عنوان ''«[[ علم ائمه از نظر عقل و نقل (پایاننامه)|علم ائمه از نظر عقل و نقل]]»'' در اینباره گفته است: | | پاسخ = آقای '''[[منصف علی مطهری]]''' در پایاننامه کارشناسی ارشد خود با عنوان ''«[[علم ائمه از نظر عقل و نقل (پایاننامه)|علم ائمه از نظر عقل و نقل]]»'' در اینباره گفته است: | ||
«یعنی اموری است که نسبت به افرادی و حالاتی غیب نیستاما نسبت به انسانهایی غیب محسوب میشوند. مانند اخبار گذشتگان. | «یعنی اموری است که نسبت به افرادی و حالاتی غیب نیستاما نسبت به انسانهایی غیب محسوب میشوند. مانند اخبار گذشتگان. | ||
: {{متن قرآن|[[ آیا آیه ۴۴ سوره آل عمران علم غیب غیر خدا را اثبات میکند؟ (پرسش)|ذَلِكَ مِنْ أَنبَاء الْغَيْبِ نُوحِيهِ إِلَيْكَ]]}}<ref>«این از خبرهای نهانی است که به تو وحی میکنیم»؛ سوره آل عمران، آیه ۴۴.</ref> و یا قیامت و فرشتگان، زیرا قیامت برای بعضی انسانها شهود است فرشته هم تمثلش برای برخی انسانها ممکن است. {{متن قرآن|فَتَمَثَّلَ لَهَا بَشَرًا سَوِيًّا}}<ref>«چون انسانی باندام، بر او پدیدار گشت»، سوره مریم آیه۱۷.</ref> که مشاهده اینها برای اولیای الهی و انبیاء میسور است. (...) | : {{متن قرآن|[[آیا آیه ۴۴ سوره آل عمران علم غیب غیر خدا را اثبات میکند؟ (پرسش)|ذَلِكَ مِنْ أَنبَاء الْغَيْبِ نُوحِيهِ إِلَيْكَ]]}}<ref>«این از خبرهای نهانی است که به تو وحی میکنیم»؛ سوره آل عمران، آیه ۴۴.</ref> و یا قیامت و فرشتگان، زیرا قیامت برای بعضی انسانها شهود است فرشته هم تمثلش برای برخی انسانها ممکن است. {{متن قرآن|فَتَمَثَّلَ لَهَا بَشَرًا سَوِيًّا}}<ref>«چون انسانی باندام، بر او پدیدار گشت»، سوره مریم آیه۱۷.</ref> که مشاهده اینها برای اولیای الهی و انبیاء میسور است. (...) | ||
::::::خلاصه اینکه غیب نسبی اموری است که انسان قدرت و احاطه بر آن دارد اما به دلیل آماده نبودن شرایط فعلا از او غایب است»<ref>پایاننامه [[علم ائمه از نظر عقل و نقل (پایاننامه)|علم ائمه از نظر عقل و نقل]]، ص۱۰۲.</ref>. | ::::::خلاصه اینکه غیب نسبی اموری است که انسان قدرت و احاطه بر آن دارد اما به دلیل آماده نبودن شرایط فعلا از او غایب است»<ref>پایاننامه [[علم ائمه از نظر عقل و نقل (پایاننامه)|علم ائمه از نظر عقل و نقل]]، ص۱۰۲.</ref>. | ||
}} | }} | ||
خط ۱۷۵: | خط ۱۷۳: | ||
# [[آیا غیب مطلق برای خدا هم غیب است یا برای او قابل ادارک است؟ (پرسش)]] | # [[آیا غیب مطلق برای خدا هم غیب است یا برای او قابل ادارک است؟ (پرسش)]] | ||
# [[به چه دلیل برای خداوند غیبی وجود ندارد؟ (پرسش)]] | # [[به چه دلیل برای خداوند غیبی وجود ندارد؟ (پرسش)]] | ||
# [[اگر برای خدا غیبی وجود ندارد معنای عالم الغیب والشهادة چیست؟ (پرسش)]] | # [[اگر برای خدا غیبی وجود ندارد معنای عالم الغیب والشهادة چیست؟ (پرسش)]] | ||
# [[آیا غیب و شهادت مراتب و درجات دارند؟ (پرسش)]] | # [[آیا غیب و شهادت مراتب و درجات دارند؟ (پرسش)]] | ||
# [[اقسام و انواع علم غیب کداماند؟ (پرسش)]] | # [[اقسام و انواع علم غیب کداماند؟ (پرسش)]] | ||
خط ۱۸۱: | خط ۱۷۹: | ||
# [[علم غیب غیر ذاتی چیست؟ (پرسش)]] | # [[علم غیب غیر ذاتی چیست؟ (پرسش)]] | ||
# [[علم غیب فعلی یا دائمی به چه معناست؟ (پرسش)]] | # [[علم غیب فعلی یا دائمی به چه معناست؟ (پرسش)]] | ||
# [[علم غیب | # [[علم غیب شأنی یا استعدادی یا ارادی و اختیاری به چه معناست؟ (پرسش)]] | ||
# [[فرق بین علم غیب فعلی و | # [[فرق بین علم غیب فعلی و شأنی چیست؟ (پرسش)]] | ||
# [[آیا علم غیب مراتب و درجات دارد؟ (پرسش)]] | # [[آیا علم غیب مراتب و درجات دارد؟ (پرسش)]] | ||
# [[فرق علم غیب خدا و علم غیب برگزیدگان خدا چیست؟ (پرسش)]] | # [[فرق علم غیب خدا و علم غیب برگزیدگان خدا چیست؟ (پرسش)]] | ||
خط ۱۸۹: | خط ۱۸۷: | ||
{{پایان پرسش وابسته}} | {{پایان پرسش وابسته}} | ||
==[[:رده:آثار علم غیب معصوم|منبعشناسی جامع علم غیب معصوم]]== | == [[:رده:آثار علم غیب معصوم|منبعشناسی جامع علم غیب معصوم]] == | ||
{{منبع جامع}} | {{منبع جامع}} | ||
* [[:رده:کتابشناسی کتابهای علم غیب معصوم|کتابشناسی علم غیب معصوم]]؛ | * [[:رده:کتابشناسی کتابهای علم غیب معصوم|کتابشناسی علم غیب معصوم]]؛ | ||
* [[:رده:مقالهشناسی مقالههای علم غیب معصوم|مقالهشناسی علم غیب معصوم]]؛ | * [[:رده:مقالهشناسی مقالههای علم غیب معصوم|مقالهشناسی علم غیب معصوم]]؛ | ||
* [[:رده:پایاننامهشناسی پایاننامههای علم غیب معصوم|پایاننامهشناسی علم غیب معصوم]]. | * [[:رده:پایاننامهشناسی پایاننامههای علم غیب معصوم|پایاننامهشناسی علم غیب معصوم]]. | ||
{{پایان منبع جامع}} | {{پایان منبع جامع}} | ||
خط ۱۹۹: | خط ۱۹۷: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:پرسش]] | ||
[[رده:پرسمان علم غیب امامان معصوم]] | [[رده:پرسمان علم غیب امامان معصوم]] | ||
[[رده:(اط): پرسشهایی با ۱۶ پاسخ]] | [[رده:(اط): پرسشهایی با ۱۶ پاسخ]] | ||
[[رده:(اط): پرسشهای علم غیب معصوم با ۱۶ پاسخ]] | [[رده:(اط): پرسشهای علم غیب معصوم با ۱۶ پاسخ]] | ||
[[رده:پاسخهایی برای بازنویسی]] | [[رده:پاسخهایی برای بازنویسی]] |