خولان در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

از آنجا که بنا بر نقل برخی گزارشات، [[غالب]] مرم خولان پس از [[فتح شام]] به این سرزمین [[مهاجرت]] کردند و در آن ساکن شدند،<ref> رجوع کنید به سمعانی، الانساب، ج ۲، ص۴۱۹.</ref> از این رو به جهت حضور بسیار اندک مردم خولان در [[عراق]]، طبیعی است که این قبیله نقش چندانی در تحولات و وقایع عراق به خصوص در ایام [[حکومت امیرالمؤمنین]]{{ع}} ایفا نکرده باشد. هر چند از حضور مردم این قبیله در [[جبهه]] [[معاویه]] هم گزارشی به ثبت نرسیده است. درهر روی، از مشارکت مردم خولان در وقایع و حوادث ایام [[حکومت علوی]]{{ع}} گزارشات اندکی در دست است که حضور جمعی از [[نخبگان]] و بزرگان آنان در [[مدینه]] و [[بیعت با علی]]{{ع}} از جمله آن است. در این خبر آمده بعد از [[کشته شدن عثمان]]، جمعی از معاریف [[یمن]] از جمله [[رفاعة بن شداد]] خولانی به مدینه آمدند و با [[حضرت]] [[دیدار]] نمودند. در این دیدار که [[ابن ملجم مرادی]] نیز حضور داشت، طرفین به ایراد سخن در این موضوع پرداختند.<ref>ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج۲، ص۴۴۰.</ref> در تقابلات نظامی ایام [[حکومت امام علی]]{{ع}} هم، برخی از [[مردم]] این [[قبیله]] در هر دو سوی میدان مشارکت داشتند که از چهره‌های ممتاز این [[قوم]] می‌‌توان از [[ابومسلم خولانی]] نام برد. در وقایع پیش از وقوع [[جنگ صفین]]، وی از سوی [[معاویه]] [[مأمور]] شد تا [[نامه]] ای را به [[کوفه]] نزد علی{{ع}} آورد و اموری را از آن حضرت [[طلب]] نماید که از جمله آنها تحویل [[قاتلان عثمان]] بود که با [[مخالفت]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} مواجه شد.<ref>منقری، وقعة صفین، ص۸۵؛ ثقفی، الغارات، ج۲، ص۴۴۶.</ref> شرح حال این نامه و اقدامات ابومسلم خولانی در این باب، به طور مفصل، در برخی منابع پرداخته شده است.<ref> منقری، وقعة صفین، ص۸۵؛ ثقفی، الغارات، ج۲، ص۴۴۶.</ref> برخی از گزارشات [[تاریخی]] از حضور برخی از مردان قبیله [[خولان]] در [[سپاه امیرالمؤمنین]]{{ع}} در جنگ صفین حکایت دارد. در این [[اخبار]] آمده که فردی از [[سپاه شام]] به نام «[[کریب]] بن صباح [[حمیری]]» به میدان آمد و همآورد‌طلبید. در این هنگام شخصی به نام «مبرقع بن [[وضاح]] خولانی» به میدان رفت و در نبردی تن به تن به [[شهادت]] رسید.<ref>ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج۳، ص۱۱۲.</ref> از [[جندب بن حجیر خولانی]] که از [[اصحاب رسول خدا]]{{صل}} <ref> النمازی الشاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۲، ص۲۴۰.</ref> و از بزرگان و سرشناسان [[شیعه]] در [[عراق]] بود هم به عنوان یکی دیگر از شرکت کنندگان در [[صفین]] یاد شده است. وی در این [[جنگ]]، [[فرماندهی]] [[قبایل]] کنده و [[ازد]] را بر عهده داشت.<ref> النمازی الشاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۲، ص۲۴۰.</ref> همچنین از ابوعزه خولانی نیز که از [[وفود]] کنندگان بر [[پیامبر]]{{صل}} و از [[اصحاب]] ایشان بود به عنوان یکی از شرکت کنندگان در جنگ‌های [[جمل]] و [[صفین]] نام برده شده است. <ref>تستری، قاموس الرجال، ج۱۱، ص۴۲۳.</ref>

در [[جنگ با خوارج]] نیز برخی از [[مردم]] [[خولان]] شرکت داشتند که از جمله آنان به نام «[[عبدالله بن زحر خولانی]]» می‌‌توان اشاره کرد که بر «عبدالله بن[[شجره]] سلمی» [[حمله]] برد و او را به [[هلاکت]] رساند.<ref> محمد بن جریر طبری، تاریخ، ج۵، ص۸۷؛ ابن اثیر،الکامل فی التاریخ،ج۳، ص۳۴۶-۳۴۷.</ref>

اعلام و [[رجال]] [[خولان]]

[[منابع تاریخی]] و رجالی، بزرگان و چهره‌های ممتاز بسیاری را از این [[قبیله]] را نام برده‌اند که از جمع آنان می‌‌توان به اسامی عبدالرضی خولانی از [[وفود]] کنندگان بر [[پیامبر اکرم]]{{صل}} به همراه دیگر [[نمایندگان]] [[خولان]]،<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ج۳، ص۴۰۰.</ref> ابوعزه خولانی از وفود کنندگان و از شرکت کنندگان در جنگ‌های [[جمل]] و [[صفین]] و از شهدای در رکاب [[امیرالمؤمنین]]{{ع}}،<ref>تستری، قاموس الرجال، ج۱۱، ص۴۲۳.</ref> [[ابومسلم]] [[عبدالله بن ثوب]] خولانی از [[تابعین]] و از عباد و زهاد معروف [[شام]]،<ref>سمعانی، الانساب، ج۵، ص۲۳۴.</ref> [[ابوادریس خولانی]] از [[راویان]] و عباد و زهاد شامی<ref> سمعانی، الانساب، ج۵، ص۲۳۵.</ref> و عهده دار [[منصب]] [[قضاء]] [[دمشق]] در [[دوران معاویه]]<ref>ابن جوزی، المنتظم، ج۵، ص۱۸۵.</ref> و [[عبدالملک مروان]]،<ref> سمعانی، الانساب، ج۵، ص۲۳۵؛ وکیع، اخبار القضاة، ص۶۱۸.</ref> [[ابو محمد]] عبدالله بن طاوس بن [[کیسان]] از راویان شام،<ref> سمعانی، الانساب، ج۵، ص۲۳۵.</ref>[[محمد]] بن [[حرب]] ابرش خولانی از [[قضات]] دمشق،<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۳۲۶.</ref> [[ادریس]] بن فضل بن [[سلیمان]] خولانی [[کوفی]] از روات [[ثقه]] [[شیعه]]<ref>نجاشی، رجال، ص۱۰۳؛ ابن داود حلی، رجال ابن داود، ص۴۷.</ref> و... اشاره کرد.