پرش به محتوا

سامرا در معارف مهدویت: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مهدویت}}
{{مدخل مرتبط
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون [[سامرا]] است. "'''[[سامرا]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| موضوع مرتبط = سامرا
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[سامرا در حدیث]] - [[سامرا در تاریخ اسلامی]] - [[سامرا در معارف مهدویت]]</div>
| عنوان مدخل = سامرا
<div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[سامرا (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
| مداخل مرتبط = [[سامرا در معارف مهدویت]]
| پرسش مرتبط  =  
}}


==سامرا در فرهنگ‌نامه مهدویت==
'''[[سامرا]]''' یکی از شهرهای [[عراق]] و دومین شهری است که توسط [[عباسیان]] در شمال [[بغداد]] ساخته شد. [[منزل]] امامین عسکریین {{ع}} در این [[شهر]] بوده و به علت [[دفن]] این دو [[امام]] در این شهر، زیارتگاه [[شیعیان]] است. این شهر محل [[تولد امام مهدی]] {{ع}} بوده و آن حضرت برای برخی از شیعیان نمایان شده است.
*"سامرّا" دومین شهری است که عباسیان در ۱۲۰ کیلومتری شمال [[بغداد]]، بر کنار شرقی دجله ساختند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۵۸ - ۲۶۰.</ref>.
*این شهر از زیارت‌گاه‌‏های عمده [[شیعیان]] و مدفن [[امام علی النقی]]{{ع}} و [[امام حسن عسکری]]{{ع}} است. سردابی که محل [[عبادت]] و استراحت [[امامان]]{{عم}} و زادگاه [[امام مهدی|حضرت قائم]]{{ع}} و محل تشرّف [[صالحان]] و [[دیدار]] ایشان بوده است، آن‏جا قرار دارد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۵۸ - ۲۶۰.</ref>.
*نام این شهر به زبان آرامی "[[سامرا]]" دانسته شده و [[معتصم]] [[خلیفه عباسی]] که آن را پایتخت خود قرار داد، آن را "سرّ من رای" "به معنای این کس هرکه آن را ببیند، مسرور می‌‏شود" نام گذاشت. روی سکه‌‏هایی که زمان عباسیان در آن شهر ضرب شده و اکنون در دست است، همین نام [[عربی]] وجود دارد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۵۸ - ۲۶۰.</ref>.
*سامرّا به سبب مدفون بودن دو تن از [[امامان]] بزرگوار{{عم}}، از زیارتگاه‌‏های عمده [[شیعیان]] و از [[اماکن مقدس]] ایشان است. مشهد این دو [[امام]] در قسمتی از سامرّا واقع است که ارتش "[[عسکر]]" [[معتصم]] و اردوگاه وی آن‏جا بود؛از این‌‏رو ایشان را [[عسکری]] گویند. علاوه بر دو [[امام]] دهم و یازدهم، [[نرجس خاتون]] و [[حکیمه خاتون]] آن‏جا [[دفن]] شده همچنین [[جده]]، مادر [[امام حسن عسکری]] و [[حسین بن علی الهادی]] در این محل به [[خاک]] سپرده شدند.
*شکی نیست که [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}}، در شهر [[سامرا]] و در خانه پدر ارجمند خود، [[امام حسن عسکری]]{{ع}} دیده به [[جهان]] گشود و تا پایان [[عمر]] شریف پدر خود، کنار آن حضرت می‌‏زیست<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۵۸ - ۲۶۰.</ref>.
*این دوره - بنابر دیدگاه مشهور- از هنگام ولادت حضرت "[[نیمه شعبان]] سال ۲۵۵ ق" آغاز و تا [[رحلت]] [[امام عسکری]]{{ع}} "هشتم [[ربیع]] الاول سال ۲۶۰ ق" پایان یافت<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۵۸ - ۲۶۰.</ref>.
*از سوی دیگر، روایاتی نیز حکایت از آن دارد که در این دوره [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ با صلاحدید [[امام عسکری]]{{ع}} برای افرادی ویژه نمایان می‏‌شد و این اتفاق، در [[سامرا]] و در جوار پدر بزرگوارش صورت می‌‏گرفت<ref>  محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ترجمه سیّد جواد مصطفوی، ج ۲، ص ۱۱۹</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۵۸ - ۲۶۰.</ref>.
*نه فقط بستگان نزدیک و خدمتگزاران بیت [[امامت]]، آن حضرت را در [[سامرا]] و در خانه [[امام عسکری]]{{ع}} دیده‏‌اند که بسیاری از [[یاران]] و برگزیدگان [[اصحاب]] [[امام]]، به [[شرف]] [[دیدار]] آن [[جمال]] چون [[آفتاب]] نایل شده‌‏اند که همگی از زندگی [[امام مهدی]]{{ع}} در کنار پدر در [[سامرا]] حکایت دارد. "[[یعقوب بن منقوش]]" گوید: "بر [[امام عسکری]]{{ع}} وارد شدم و او بر سکویی در سرا نشسته بود و سمت راست او اتاقی بود که پرده‏‌های آن آویخته بود. گفتم: "ای آقای من! [[صاحب الامر]] کیست؟ فرمود: پرده را بردار. پرده را بالا زدم؛ پسر‌بچه‌‏ای به قامت پنج وجب بیرون آمد، با پیشانی درخشان و رویی سپید و چشمانی درافشان و دو کتف ستبر و دو زانوی برگشته. خالی بر گونه راستش و گیسوانی بر سرش بود. آمد و بر زانوی پدرش، [[ابو محمد]] نشست. آن‏گاه به من فرمود: این، [[صاحب]] شما است. سپس [[امام]] بدو فرمود: پسرم! تا هنگام معلوم داخل شو. داخل اتاق شد و من بدو می‏‌نگریستم. به من فرمود: [[یعقوب]]! به داخل اتاق برو و ببین آن‏جا کیست. من داخل شدم؛ اما کسی را ندیدم"<ref>  [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص ۱۶۴</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۵۸ - ۲۶۰.</ref>.
*همچنین [[احمد بن اسحاق]] [[نقل]] کرده، حضرت را در در زمان [[امام عسکری]]{{ع}} در [[سامرا]] دیده است<ref>  [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص ۸۰</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۵۸ - ۲۶۰.</ref>.
*بنابراین [[روایات]] و روایت‏‌های دیگر، تردیدی نخواهد ماند که [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ در طول زندگی [[امام عسکری]]{{ع}} همراه آن حضرت و در شهر [[سامرا]] مسکن و مأوا داشته است. اگر چه در این دوران نیز پنهانی زندگی می‌‏کرده است، عده فراوانی از نزدیکان و [[شیعیان]] آن حضرت را دیده‏‌اند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۵۸ - ۲۶۰.</ref>.


==سامرا در موعودنامه==
== پیشینه [[شهر]] [[سامرا]] ==
*«سُرّ مَن رَأی» و مخفف آن «سامرّا»، نام شهری است در [[عراق]]، میان [[بغداد]] و [[تکریت]]. این شهر زادگاه [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} است. [[امام هادی]] و [[امام عسکری]] {{عم}}، توسط‍‌ عباسیان در شهر سامرّا تحت مراقبت و کنترل شدید بودند تا توجه و علاقه [[مردم]] به آنان بیشتر نشود. منزل [[امام هادی]] و [[عسکری]] {{عم}} و نیز [[حکیمه خاتون]] و نرجس‌خاتون در این شهر بوده و پس از وفات‌شان، در همان‌جا [[دفن]] شدند و اینک مرقد این دو [[امام]] و آن دو بانوی بزرگوار در سامرّا است. سامرّا [[شاهد]] [[نماز خواندن]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} بر پدر بزرگوارش و آغاز [[امامت]] حضرتش بوده است<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۹۴.</ref>.
«سُرّ مَن رَأی» و مخفف آن «[[سامرّا]]»، نام شهری است در [[عراق]]، میان [[بغداد]] و [[تکریت]] و دومین شهری است که [[عباسیان]] در ۱۲۰ کیلومتری شمال بغداد، بر کنار شرقی دجله ساختند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۵۸ ـ ۲۶۰؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۹۴.</ref>.


==پرسش مستقیم==
== مکان‌های مهم شهر سامرا ==
سردابی که محل [[عبادت]] و استراحت [[امامان]] {{عم}} و زادگاه [[امام مهدی|حضرت قائم]] {{ع}} و محل [[تشرّف]] [[صالحان]] و [[دیدار]] ایشان بوده است، آنجا قرار دارد. [[امام هادی]] و [[امام عسکری]] {{عم}}، توسط‍‌ عباسیان در شهر سامرّا تحت [[مراقبت]] و کنترل شدید بودند تا توجه و علاقه [[مردم]] به آنان بیشتر نشود. [[منزل]] امام هادی و [[عسکری]] {{عم}} و نیز [[حکیمه خاتون]] و نرجس‌خاتون در این شهر بوده و پس از وفات‌شان، در همان‌جا [[دفن]] شدند و اینک [[مرقد]] این دو [[امام]] و آن دو بانوی بزرگوار در سامرّا است. سامرّا [[شاهد]] [[نماز خواندن]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} بر [[پدر]] بزرگوارش و آغاز [[امامت]] حضرتش بوده است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۵۸ ـ ۲۶۰؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۹۴.</ref>.
 
== نام شهر ==
نام این شهر به زبان آرامی "سامرا" دانسته شده و [[معتصم]] [[خلیفه عباسی]] که شهر پایتخت خود قرار داد، آن را "سرّ من رای" "به معنای این کس هرکه آن را ببیند، مسرور می‌‏شود" نام گذاشت. روی سکه‌‏هایی که [[زمان]] عباسیان در آن شهر ضرب شده و اکنون در دست است، همین نام عربی وجود دارد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۵۸ ـ ۲۶۰.</ref>.
 
== علت [[تقدس]] شهر سامرا ==
سامرّا به سبب مدفون بودن دو تن از امامان بزرگوار {{عم}}، از زیارت‌گاه‌‏های عمده [[شیعیان]] و از [[اماکن مقدس]] ایشان است. [[مشهد]] این دو امام در قسمتی از سامرّا واقع است که [[ارتش]] "[[عسکر]]" معتصم و اردوگاه وی آنجا بود؛ از این‌‏رو ایشان را عسکری گویند. علاوه بر دو امام دهم و یازدهم، [[نرجس خاتون]] و [[حکیمه خاتون]] آنجا [[دفن]] شده همچنین [[جده]]، [[مادر]] [[امام حسن عسکری]] و [[حسین بن علی الهادی]] در این محل به خاک سپرده شدند.
 
شکی نیست که [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}}، در [[شهر]] [[سامرا]] و در [[خانه]] پدر ارجمند خود، امام حسن عسکری {{ع}} دیده به [[جهان]] گشود و تا پایان [[عمر]] [[شریف]] پدر خود، کنار آن حضرت می‌‏زیست.
 
این دوره از هنگام ولادت حضرت "[[نیمه شعبان]] [[سال ۲۵۵ ق]]" آغاز و تا [[رحلت]] [[امام عسکری]] {{ع}} "هشتم ربیع الاول [[سال ۲۶۰ ق]]" پایان یافت<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۵۸ - ۲۶۰.</ref>.
 
== زادگاه [[امام مهدی]] {{ع}} و عیان شدن برای برخی [[شیعیان]] ==
روایاتی حکایت از آن دارد که [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}}‏ با صلاحدید امام عسکری {{ع}} برای افرادی ویژه نمایان می‏‌شد و این اتفاق، در سامرا و در جوار پدر بزرگوارش صورت می‌‏گرفت<ref> محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ترجمه سیّد جواد مصطفوی، ج ۲، ص۱۱۹.</ref>.
 
نه فقط بستگان نزدیک و خدمتگزاران [[بیت]] [[امامت]]، آن حضرت را در سامرا و در خانه امام عسکری {{ع}} دیده‏‌اند که بسیاری از [[یاران]] و [[برگزیدگان]] [[اصحاب]] [[امام]]، به [[شرف]] [[دیدار]] آن [[جمال]] چون [[آفتاب]] نایل شده‌‏اند که همگی از [[زندگی]] امام مهدی {{ع}} در کنار پدر در سامرا حکایت دارد. "[[یعقوب بن منقوش]]" گوید: "بر امام عسکری {{ع}} وارد شدم و او بر سکویی در سرا نشسته بود و سمت راست او اتاقی بود که پرده‏‌های آن آویخته بود. گفتم: "ای آقای من! [[صاحب الامر]] کیست؟ فرمود: پرده را بردار. پرده را بالا زدم؛ پسر‌بچه‌‏ای به قامت پنج وجب بیرون آمد، با پیشانی درخشان و رویی سپید و چشمانی درافشان و دو کتف ستبر و دو زانوی برگشته. خالی بر گونه راستش و گیسوانی بر سرش بود. آمد و بر زانوی پدرش، [[ابو محمد]] نشست. آن‏گاه به من فرمود: این، صاحب شما است. سپس امام بدو فرمود: پسرم! تا هنگام معلوم داخل شو. داخل اتاق شد و من بدو می‏‌نگریستم. به من فرمود: [[یعقوب]]! به داخل اتاق برو و ببین آن‏جا کیست. من داخل شدم؛ اما کسی را ندیدم"<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص۱۶۴.</ref>.
 
همچنین [[احمد بن اسحاق]] نقل کرده، [[حضرت]] را در در [[زمان]] [[امام عسکری]] {{ع}} در [[سامرا]] دیده است<ref>شیخ صدوق، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص۸۰.</ref>.
 
بنابراین [[روایات]] و روایت‏‌های دیگر، تردیدی نخواهد ماند که [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}}‏ در طول [[زندگی]] امام عسکری {{ع}} همراه آن حضرت و در [[شهر]] سامرا [[مسکن]] و مأوا داشته است. اگر چه در این دوران نیز پنهانی زندگی می‌‏کرده است، عده فراوانی از [[نزدیکان]] و [[شیعیان]] آن حضرت را دیده‏‌اند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۵۸ ـ ۲۶۰.</ref>.
 
== پرسش مستقیم ==
{{پرسش وابسته}}
{{پرسش وابسته}}
* [[امام مهدی در چه شهری به دنیا آمد؟ (پرسش)]]
* [[امام مهدی در چه شهری به دنیا آمد؟ (پرسش)]]
{{پایان پرسش وابسته}}
{{پایان پرسش وابسته}}


== پرسش‌های وابسته ==
{{پرسمان ولادت امام مهدی}}
{{پرسمان ولادت امام مهدی}}
== جستارهای وابسته ==
{{:فرهنگنامه مهدویت (نمایه)}}


== منابع ==
== منابع ==
خط ۳۷: خط ۴۹:
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{امام مهدی}}


[[رده:امام مهدی]]
[[رده:امام مهدی]]
[[رده:مدخل فرهنگ زیارت]]
[[رده:مدخل فرهنگ زیارت]]
[[رده:مدخل موعودنامه]]
[[رده:مدخل موعودنامه]]
[[رده:مدخل‌های تلخیص شده]]
[[رده:شهرهای عراق]]
۱۱۴٬۰۳۶

ویرایش