سرگذشت زندگی امام علی در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخهها
←جستارهای وابسته
برچسب: پیوندهای ابهامزدایی |
برچسب: پیوندهای ابهامزدایی |
||
خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
من سایهوار در پی آن [[حضرت]] حرکت میکردم و او هرروز نکته تازهای از [[اخلاق نیک]] و [[پسندیده]] برایم آشکار میساخت و به من [[فرمان]] میداد از او [[پیروی]] نمایم. | من سایهوار در پی آن [[حضرت]] حرکت میکردم و او هرروز نکته تازهای از [[اخلاق نیک]] و [[پسندیده]] برایم آشکار میساخت و به من [[فرمان]] میداد از او [[پیروی]] نمایم. | ||
وی مدتی از سال در [[غار حرا]] بسر میبرد، تنها من او را [[مشاهده]] میکردم و کسی غیر از من او را نمیدید، در آن [[روز]] غیر از خانهای که رسول خدا{{صل}} و [[خدیجه]] و من که نفر سوم را تشکیل میدادم، خانهای که [[اسلام]] در آن راه یافته باشد، وجود نداشت، من [[نور]] [[وحی]] و [[رسالت]] را میدیدم و [[نسیم]] [[نبوّت]] را استشمام میکردم هنگام فرود آمدن وحی به [[رسول اکرم]]{{صل}} صدای ناله [[شیطان]] را شنیدم، از [[رسول خدا]]{{صل}} پرسیدم: این ناله چیست؟ فرمود: این شیطان است که از [[پرستش]] خود [[مأیوس]] گشته است [ای علی!] آنچه را من میشنوم میشنوی و آنچه را میبینم تو نیز میبینی، با این تفاوت که تو [[پیامبر]] نیستی بلکه [[وزیر]] من هستی و در مسیر خیر و [[صلاح]] قرار داری<ref>شرح نهج البلاغه فیض، ص۸۰۲، خطبه ۲۳۴.</ref>.<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۲ (کتاب)|پیشوایان هدایت ج۲]] ص ۶۵.</ref> | وی مدتی از سال در [[غار حرا]] بسر میبرد، تنها من او را [[مشاهده]] میکردم و کسی غیر از من او را نمیدید، در آن [[روز]] غیر از خانهای که رسول خدا{{صل}} و [[خدیجه]] و من که نفر سوم را تشکیل میدادم، خانهای که [[اسلام]] در آن راه یافته باشد، وجود نداشت، من [[نور]] [[وحی]] و [[رسالت]] را میدیدم و [[نسیم]] [[نبوّت]] را استشمام میکردم هنگام فرود آمدن وحی به [[رسول اکرم]]{{صل}} صدای ناله [[شیطان]] را شنیدم، از [[رسول خدا]]{{صل}} پرسیدم: این ناله چیست؟ فرمود: این شیطان است که از [[پرستش]] خود [[مأیوس]] گشته است [ای علی!] آنچه را من میشنوم میشنوی و آنچه را میبینم تو نیز میبینی، با این تفاوت که تو [[پیامبر]] نیستی بلکه [[وزیر]] من هستی و در مسیر خیر و [[صلاح]] قرار داری<ref>شرح نهج البلاغه فیض، ص۸۰۲، خطبه ۲۳۴.</ref>.<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۲ (کتاب)|پیشوایان هدایت ج۲]] ص ۶۵.</ref> | ||
==از [[بعثت]] تا [[هجرت]]== | |||
===[[اولین مسلمان|نخستین گرونده به رسول خدا]]{{صل}}=== | |||
===[[اولین مسلمان|نخستین نمازگزار]]=== | |||
===[[اولین مسلمان|نخستین نماز جماعت در اسلام]]=== | |||
===علی{{ع}} و [[اعلان]] [[رسالت]]=== | |||
[[حدیث انذار]] | |||
این [[حدیث]] ویژه، به گردهمایی بستگان [[پیامبر اکرم]]{{صل}} که [[حضرت]] آنان را به [[هدف]] فرا خوانی به [[بیعت]] و [[حمایت]] از خود، [[دعوت]] کرد [[ارتباط]] دارد در آن [[روز]] از میان بستگان نزدیک [[پیامبر]]، [[علی بن ابی طالب]] نخستین فردی بود که به دعوت [[نبیّ اکرم]] پاسخ مثبت داد. [[مفسران]] و مورّخان از جمله [[طبری]] در [[تاریخ]] و [[تفسیر]] خود آوردهاند: هنگامی که [[آیه]] [[شریف]] {{متن قرآن|وَأَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ}}<ref>«و نزدیکترین خویشاوندانت را بیم ده!» سوره شعراء، آیه ۲۱۴.</ref>؛ بر [[رسول خدا]]{{صل}} نازل گردید آن بزرگوار نگران شد؛ زیرا به خوبی میدانست [[قریش]] با او سر [[دشمنی]] داشته و به وی [[حسد]] میورزند، ازاینرو، از علی{{ع}} خواست تا برای [[بیم]] دادن آنان و [[تبلیغ رسالت]]، وی را [[یاری]] نماید. | |||
[[امام علی]]{{ع}} میفرماید: | |||
رسول خدا{{صل}} مرا فرا خواند و فرمود: علی! [[خداوند]] به من [[فرمان]] داده بستگان نزدیکم را از [[[عذاب]] الهی] بیم دهم، ولی نگرانم و میدانم اگر بخواهم در این زمینه با آنان سخن بگویم، عکس العمل ناخوشایندی از آنها خواهم دید، ازاینرو، از انجام این کار خودداری کردم تا اینکه [[جبرئیل]] بر من نازل شد و فرمود: ای محمد! اگر کاری را که بدان [[مأمور]] شدهای انجام ندهی، پروردگارت تو را [[عذاب]] خواهد کرد. | |||
علی! تو اکنون با گوشت گوسفند مقداری [[غذا]] تهیه کن و ظرفی پر از شیر برایمان [[تدارک]] ببین و [[خاندان]] [[عبد المطلب]] را نزد من گرد آور تا با آنان سخن بگویم و آنچه را بدان فرمان یافتهام بدانها برسانم. | |||
علی{{ع}} دستور رسول خدا{{صل}} را [[اجرا]] کرد و آنها را که در آن روز تعدادشان چهل تن بود، از جمله عموهایش [[ابو طالب]] و [[حمزه]] و عباس و [[ابو لهب]] را دعوت کرد و همگی غذا خوردند. علی{{ع}} در این باره فرمود: | |||
همه آنان غذا خورده و [[سیر]] شدند و من تنها جای دستان آنها را دیدم و [[غذا]] تغییری نکرده بود [[سوگند]] به کسی که [[جان]] علی در دست اوست! آنان افرادی بودند که هر یک [[قادر]] بود تمام غذایی را که من برای آنان [[تدارک]] دیده بودم یکجا بخورد. | |||
سپس [[رسول خدا]]{{صل}} فرمود: | |||
[[آشامیدنی]] برایشان بیاور، و من آن ظرف شیر را برایشان آوردم و از آن نوشیدند تا همگی [[سیر]] شدند، به [[خدا]] سوگند! هر یک از آنان به [[تنهایی]] قادر بر [[نوشیدن]] آن ظرف شیر بود. | |||
هنگامی که رسول خدا{{صل}} خواست با آنان سخن بگوید: [[ابو لهب]] پیشدستی کرد و به آن [[جمعیت]] گفت: پیامبرتان شما را [[جادو]] کرده است، و بدین ترتیب، [[مردم]] با شنیدن سخن ابو لهب پراکنده شدند و [[پیامبر اکرم]]{{صل}} نتوانست با آنان سخن بگوید. | |||
[[روز]] بعد به علی{{ع}} دستور داد همان کار را تکرار کند و پس از آنکه غذا خورده و شیر آشامیدند، رسول خدا{{صل}} به آنان فرمود: ای [[خاندان]] [[عبد المطلب]]! به خدا سوگند! [[جوانی]] از [[عرب]] را سراغ ندارم [[برتر]] از آنچه که من برای شما به ارمغان آوردهام، برای بستگان خویش آورده باشد، من خیر و [[سعادت دنیا]] و [[آخرت]] را برایتان به ارمغان آوردهام. [[خداوند]] به من [[فرمان]] داده شما را به سوی او فرا خوانم، اکنون کدام یک از شما در انجام این [[رسالت]] با من حاضر به [[همکاری]] است تا [[برادر]] و [[وصیّ]] و [[جانشین]] من میان شما تلقی شود. | |||
هیچ یک از حاضران به جز علی{{ع}} پاسخ نداد. وی با [[احساسات]] فریاد زد: ای [[پیامبر خدا]] من در این امر تو را [[یاری]] خواهم کرد. پیامبر اکرم{{صل}} دست بر گردن [[مبارک]] علی نهاد و فرمود: | |||
{{متن حدیث|هَذَا أَخِي وَ وَصِيِّي وَ خَلِيفَتِي فِيكُمْ فَاسْمَعُوا لَهُ وَ أَطِيعُوا}}؛ | |||
این شخص، برادر و وصیّ و جانشین من میان شماست، به سخنش گوش فرا دهید و از او [[اطاعت]] نمایید. | |||
حاضران به پا خاستند و با [[خنده]] و [[تمسخر]] به [[ابو طالب]] میگفتند: [برادر زادهات] به تو [[فرمان]] داده به سخن پسرت گوش فرا دهی و از او [[اطاعت]] کنی<ref>تاریخ طبری، ج۲، ص۶۳ چاپ مؤسسه اعلمی؛ کامل، ج۲، ص۶۲، مانند این روایت در ارشاد مفید، ص۴۲، باب ۲ فصل ۷ و نیز در تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۲۰۶؛ تاریخ دمشق، ج۱، ص۸۶ آمده است.</ref>. | |||
بدین ترتیب، [[روز]] [گردهمایی [[خانه پیامبر]]] روز [[اعلان]] صریح آغاز مرحله جدیدی در [[زندگی]] [[رسول خدا]]{{صل}} و [[رسالت]] [[اسلامی]] و نشانه مبارزهجویی رودررو و [[رویارویی]] آشکار [[اسلام]] و [[شرک]]، به شمار میآمد. | |||
کسی که [[سیره]] و [[روش پیامبر اکرم]]{{صل}} را مورد بررسی قرار دهد و بر تمام امور و جزئیات آن در آغاز [[تشکیل حکومت اسلامی]] و تشریح [[دستورات]] و سامان دادن امور و راهکارهای آن طبق [[دستورات الهی]]، کاملا [[آگاهی]] یابد ملاحظه خواهد کرد که علی{{ع}} در کلیه صحنهها با [[حضرت]] [[همکاری]] داشت و در برابر دشمنانش از وی [[حمایت]] نموده و در عرصههای [[جنگ]] و [[نبرد]] و [[سازندگی]] بازوی پرتوان [[رسول اکرم]]{{صل}} تلقی میشد و تا پایان [[عمر]] شریفش [[سرپرستی]] امور مربوط به او را عهدهدار بود و [روز گردهمایی و [[بیم]] دادن] آغازین روز حرکتی بود که در [[سخن گفتن]] و [[درک]] و [[احساس]] و [[مبارزه]] و جانفشانی، کسی [[یار]] و [[یاوری]] نظیر [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} برای [[پیامبر اکرم]] سراغ نداشت.<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۲ (کتاب)|پیشوایان هدایت ج۲]] ص ۷۵.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == |