←جایگاه روزه در سیره نبوی{{صل}}
خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
از [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} [[روایت]] شده است که: "روزی [[پیامبر خدا]]{{صل}} برای ما [[خطبه]] خواند و فرمود: "ای [[مردم]]! همانا [[ماه]] [[خدا]]، همراه با بر کت و [[رحمت]] و [[آمرزش]]، به شما روی آورده است؛ ماهی که نزد [[خدا]] [[برترین]] ماهها، روزهایش [[برترین]] روزها، شبهایش [[برترین]] شبها و ساعاتش [[برترین]] ساعات است. [[ماه رمضان]]، ماهی است که در آن به میهمانی [[خدا]] [[دعوت]] و از شایستگان [[کرامت]] [[خداوند]] شدهاید. نَفَسهایتان در آن، [[تسبیح]]، خوابتان در آن، [[عبادت]]، عملتان در آن، پذیرفته و دعایتان در آن، پذیرفته است. پس با نیّتهای راست و دلهای [[پاک]]، از پروردگارتان بخواهید تا برای روزهداریِ آن و [[تلاوت]] کتاب خویش، به شما [[توفیق]] دهد؛ زیرا بدبخت، کسی است که در این [[ماه]] بزرگ، از [[آمرزش خداوند]] [[محروم]] بماند. با [[گرسنگی]] و [[تشنگی]] خود در این [[ماه]]، [[گرسنگی]] و [[تشنگی]] [[روز قیامت]] را یاد کنید. به [[نیازمندان]] و بینوایانتان [[صدقه]] بدهید، به بزرگان خود [[احترام]] بگذارید، بر کوچکهایتان ترحم و به بستگانتان [[نیکی]] کنید. زبانتان را نگه بدارید و چشمهایتان را از [[حرام]] بپوشانید و گوش هایتان را بر [[حرام]] ببندید. به [[یتیمان]] [[مردم]] [[محبّت]] کنید تا به [[یتیمان]] شما [[محبّت]] ورزند. از گناهانتان به پیشگاه [[خداوند]] [[توبه]] کنید و هنگام [[نمازها]]، دستانتان را بر آستان او به [[دعا]] بلند کنید؛ چرا که آنها (هنگام [[نمازها]]) [[برترین]] ساعتهایند و [[خداوند]] [در آن ساعتها] با نظر [[رحمت]] به بندگانش مینگرد و چون با او [[مناجات]] کنند، پاسخشان را میدهد و چون او را صدا بزنند، جوابشان را میگوید و چون او را بخوانند، اجابتشان میکند. ای [[مردم]]! جانهای شما در گرو کارهای شماست. پس با آمرزشخواهی خود، آنها را آزاد سازید در حالی که پشتهای شما از بار گناهانتان سنگین است. پس با طول دادن سجدههای خود، آنها را سبک کنید و بدانید که [[خداوند]] که یادش والاست، به [[عزّت]] خودسوگند خورده است که نمازگزاران و [[سجده]] کنندگان را [[عذاب]] نمیکند و در روزی که [[مردم]] در پیشگاه [[پروردگار]] جهانیان [برای حساب] میایستند، آنان را با [[آتش]] هراسان نمیسازد. ای [[مردم]]! هر که از شما در این [[ماه]]، به روزهداری افطاری دهد، [[پاداش]] او برای آن، نزد [[خدا]] [[[پاداش]]] آزاد کردن یک برده و [[آمرزش گناهان]] گذشته اوست ". گفتند: "ای [[پیامبر خدا]]{{صل}}! همه ما [[توانایی]] این کار را نداریم". [[پیامبر]]{{صل}} فرمود: "خود را از [[آتش]] نگه دارید، هر چند با یک دانه خرما؛ خود را از [[آتش]] نگه دارید، هر چند با یک جرعه [[آب]]. ای [[مردم]]! هر کس اخلاقش را در این [[ماه]]، [[نیکو]] سازد، او در آن روز که گامها بر [[صراط]] میلغزند، وسیلهای برای عبور از [[صراط]] دارد و هر کس در این [[ماه]] بر بردگان خود آسان بگیرد، [[خداوند]]، حساب او را آسان خواهد گرفت و هر کس در این [[ماه]]، [[شر]] خود را از [دیگران] باز دارد، [[خداوند]] در روز دیدارش، [[خشم]] خویش را از او باز خواهد داشت و هر که در این [[ماه]]، یتیمی را گرامی بدارد، [[خداوند]] در روز [[دیدار]]، گرامی اش خواهد داشت و هر که در آن به [[خویشاوند]] خود [[نیکی]] کند، [[خداوند]] در روز [[دیدار]] با رحمتش به او [[نیکی]] خواهد کرد و هر کس در آن از [[خویشان]] خود ببُرد، [[خداوند]] در روز [[دیدار]]، رحمتش را از او قطع خواهد کرد و هر کس در آن، [[نماز]] [[مستحب]] بخواند، برای او دوری از [[آتش]] نوشته میشود و هر کس واجبی را در آن ادا کند، [[پاداش]] کسی را دارد که هفتاد [[واجب]] را در ماههای دیگر ادا کرده است و هر کس در آن بر من بسیار [[صلوات]] بفرستد، [[خداوند]] در روزی که وزنه [[اعمال]] سبک میشود، وزنه [[اعمال]] او را سنگین میکند و هر کس در آن، آیهای از [[قرآن]] [[تلاوت]] کند، [[پاداش]] کسی را دارد که در ماههای دیگر، کل [[قرآن]] را خوانده است. ای [[مردم]]! در این [[ماه]]، درهای [[بهشت]]، باز هستند، پس، از پروردگارتان بخواهید که آنها را بر شما نبندد و درهای [[دوزخ]] بستهاند؛ پس از پروردگارتان بخواهید که آنها را بر شما نگشاید و شیطانها در بند هستند؛ پس، از پروردگارتان بخواهید که آنها را بر شما مسلّط نسازد." من برخاستم و گفتم: ای [[پیامبر خدا]]{{صل}}! [[برترین]] [[کارها]] در این [[ماه]] چیست؟ فرمود: "ای [[ابوالحسن]]! برترینِ [[کارها]] در این [[ماه]]، پرهیز از انجام [[حرامهای الهی]] است "<ref>امالی صدوق، ص ۹۳ - ۹۵؛ روضة الواعظین، ج ۲، ص ۳۴۵ - ۳۴۷ و عیون اخبار الرضا{{ع}}، ج ۱، ص ۲۹۵ – ۲۹۷.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۵۲۰-۵۲۱.</ref> | از [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} [[روایت]] شده است که: "روزی [[پیامبر خدا]]{{صل}} برای ما [[خطبه]] خواند و فرمود: "ای [[مردم]]! همانا [[ماه]] [[خدا]]، همراه با بر کت و [[رحمت]] و [[آمرزش]]، به شما روی آورده است؛ ماهی که نزد [[خدا]] [[برترین]] ماهها، روزهایش [[برترین]] روزها، شبهایش [[برترین]] شبها و ساعاتش [[برترین]] ساعات است. [[ماه رمضان]]، ماهی است که در آن به میهمانی [[خدا]] [[دعوت]] و از شایستگان [[کرامت]] [[خداوند]] شدهاید. نَفَسهایتان در آن، [[تسبیح]]، خوابتان در آن، [[عبادت]]، عملتان در آن، پذیرفته و دعایتان در آن، پذیرفته است. پس با نیّتهای راست و دلهای [[پاک]]، از پروردگارتان بخواهید تا برای روزهداریِ آن و [[تلاوت]] کتاب خویش، به شما [[توفیق]] دهد؛ زیرا بدبخت، کسی است که در این [[ماه]] بزرگ، از [[آمرزش خداوند]] [[محروم]] بماند. با [[گرسنگی]] و [[تشنگی]] خود در این [[ماه]]، [[گرسنگی]] و [[تشنگی]] [[روز قیامت]] را یاد کنید. به [[نیازمندان]] و بینوایانتان [[صدقه]] بدهید، به بزرگان خود [[احترام]] بگذارید، بر کوچکهایتان ترحم و به بستگانتان [[نیکی]] کنید. زبانتان را نگه بدارید و چشمهایتان را از [[حرام]] بپوشانید و گوش هایتان را بر [[حرام]] ببندید. به [[یتیمان]] [[مردم]] [[محبّت]] کنید تا به [[یتیمان]] شما [[محبّت]] ورزند. از گناهانتان به پیشگاه [[خداوند]] [[توبه]] کنید و هنگام [[نمازها]]، دستانتان را بر آستان او به [[دعا]] بلند کنید؛ چرا که آنها (هنگام [[نمازها]]) [[برترین]] ساعتهایند و [[خداوند]] [در آن ساعتها] با نظر [[رحمت]] به بندگانش مینگرد و چون با او [[مناجات]] کنند، پاسخشان را میدهد و چون او را صدا بزنند، جوابشان را میگوید و چون او را بخوانند، اجابتشان میکند. ای [[مردم]]! جانهای شما در گرو کارهای شماست. پس با آمرزشخواهی خود، آنها را آزاد سازید در حالی که پشتهای شما از بار گناهانتان سنگین است. پس با طول دادن سجدههای خود، آنها را سبک کنید و بدانید که [[خداوند]] که یادش والاست، به [[عزّت]] خودسوگند خورده است که نمازگزاران و [[سجده]] کنندگان را [[عذاب]] نمیکند و در روزی که [[مردم]] در پیشگاه [[پروردگار]] جهانیان [برای حساب] میایستند، آنان را با [[آتش]] هراسان نمیسازد. ای [[مردم]]! هر که از شما در این [[ماه]]، به روزهداری افطاری دهد، [[پاداش]] او برای آن، نزد [[خدا]] [[[پاداش]]] آزاد کردن یک برده و [[آمرزش گناهان]] گذشته اوست ". گفتند: "ای [[پیامبر خدا]]{{صل}}! همه ما [[توانایی]] این کار را نداریم". [[پیامبر]]{{صل}} فرمود: "خود را از [[آتش]] نگه دارید، هر چند با یک دانه خرما؛ خود را از [[آتش]] نگه دارید، هر چند با یک جرعه [[آب]]. ای [[مردم]]! هر کس اخلاقش را در این [[ماه]]، [[نیکو]] سازد، او در آن روز که گامها بر [[صراط]] میلغزند، وسیلهای برای عبور از [[صراط]] دارد و هر کس در این [[ماه]] بر بردگان خود آسان بگیرد، [[خداوند]]، حساب او را آسان خواهد گرفت و هر کس در این [[ماه]]، [[شر]] خود را از [دیگران] باز دارد، [[خداوند]] در روز دیدارش، [[خشم]] خویش را از او باز خواهد داشت و هر که در این [[ماه]]، یتیمی را گرامی بدارد، [[خداوند]] در روز [[دیدار]]، گرامی اش خواهد داشت و هر که در آن به [[خویشاوند]] خود [[نیکی]] کند، [[خداوند]] در روز [[دیدار]] با رحمتش به او [[نیکی]] خواهد کرد و هر کس در آن از [[خویشان]] خود ببُرد، [[خداوند]] در روز [[دیدار]]، رحمتش را از او قطع خواهد کرد و هر کس در آن، [[نماز]] [[مستحب]] بخواند، برای او دوری از [[آتش]] نوشته میشود و هر کس واجبی را در آن ادا کند، [[پاداش]] کسی را دارد که هفتاد [[واجب]] را در ماههای دیگر ادا کرده است و هر کس در آن بر من بسیار [[صلوات]] بفرستد، [[خداوند]] در روزی که وزنه [[اعمال]] سبک میشود، وزنه [[اعمال]] او را سنگین میکند و هر کس در آن، آیهای از [[قرآن]] [[تلاوت]] کند، [[پاداش]] کسی را دارد که در ماههای دیگر، کل [[قرآن]] را خوانده است. ای [[مردم]]! در این [[ماه]]، درهای [[بهشت]]، باز هستند، پس، از پروردگارتان بخواهید که آنها را بر شما نبندد و درهای [[دوزخ]] بستهاند؛ پس از پروردگارتان بخواهید که آنها را بر شما نگشاید و شیطانها در بند هستند؛ پس، از پروردگارتان بخواهید که آنها را بر شما مسلّط نسازد." من برخاستم و گفتم: ای [[پیامبر خدا]]{{صل}}! [[برترین]] [[کارها]] در این [[ماه]] چیست؟ فرمود: "ای [[ابوالحسن]]! برترینِ [[کارها]] در این [[ماه]]، پرهیز از انجام [[حرامهای الهی]] است "<ref>امالی صدوق، ص ۹۳ - ۹۵؛ روضة الواعظین، ج ۲، ص ۳۴۵ - ۳۴۷ و عیون اخبار الرضا{{ع}}، ج ۱، ص ۲۹۵ – ۲۹۷.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۵۲۰-۵۲۱.</ref> | ||
== | ==جایگاه [[روزه]] در [[سیره نبوی]]{{صل}}== | ||
[[روزه]] در [[سیره نبوی]]{{صل}} محببوبترین [[اعمال]] و "[[نور]] چشم [[رسول خدا]]{{صل}}" دانسته شده است<ref>مکارم الاخلاق، ص ۳۴ و مستدرک الوسائل، ج ۱، ص ۴۱۹.</ref> و هرگاه چیزی آن [[حضرت]] را [[اندوهگین]] میساخت، با [[روزه]] گرفتن و [[نماز خواندن]] به دفع آن میپرداخت<ref>مجموعه ورام، ج ۱، ص ۳۰۳. </ref>. [[روایت]] شده است، [[رسول خدا]]{{صل}} دو برابر [[روزه]] [[واجب]]، [[روزه]] [[مستحب]] میگرفت<ref>الکافی، ج ۳، ص ۴۴۳؛ تهذیب الاحکام، ج ۲، ص ۴؛ الاستبصار، ج ۱، ص ۲۱۸ و عوالی اللآلی، ج ۳، ص ۶۵</ref>. ایشان نه روز اول ذیالحجه<ref>مسند احمد، ج ۵، ص ۲۷۲؛ سنن ابی داوود، ج ۱، ص ۵۴۵ و السنن الکبری، ج ۴، ص ۲۸۵.</ref> و سه روز از هر [[ماه]] را [[روزه]] میگرفت<ref>همان.</ref> و کمتر جمعهای بود که [[روزه]] نباشد<ref>الجامع الصغیر، ج ۲، ص ۳۸۳؛ مسند احمد، ج ۱، ص ۴۰۶ و سنن ترمذی، ج ۲، ص ۱۲۳. </ref>. [[حضرت]]، روزهای [[دوشنبه]] و [[پنجشنبه]] را نیز [[روزه]] میگرفت و میفرمود: "[[اعمال]] [[بندگان]] در روزهای [[دوشنبه]] و [[پنجشنبه]] (به پیشگاه [[الهی]]) عرضه میشود. [[دوست]] دارم عمل من در حالی عرضه شود که روزهدارم"<ref>الشمائل المحمدیه، ص ۱۷۷؛ مسند احمد، ج ۵، ص ۲۰۱ و سنن ترمذی، ج ۲، ص ۱۲۵.</ref>. | [[روزه]] در [[سیره نبوی]]{{صل}} محببوبترین [[اعمال]] و "[[نور]] چشم [[رسول خدا]]{{صل}}" دانسته شده است<ref>مکارم الاخلاق، ص ۳۴ و مستدرک الوسائل، ج ۱، ص ۴۱۹.</ref> و هرگاه چیزی آن [[حضرت]] را [[اندوهگین]] میساخت، با [[روزه]] گرفتن و [[نماز خواندن]] به دفع آن میپرداخت<ref>مجموعه ورام، ج ۱، ص ۳۰۳. </ref>. [[روایت]] شده است، [[رسول خدا]]{{صل}} دو برابر [[روزه]] [[واجب]]، [[روزه]] [[مستحب]] میگرفت<ref>الکافی، ج ۳، ص ۴۴۳؛ تهذیب الاحکام، ج ۲، ص ۴؛ الاستبصار، ج ۱، ص ۲۱۸ و عوالی اللآلی، ج ۳، ص ۶۵</ref>. ایشان نه روز اول ذیالحجه<ref>مسند احمد، ج ۵، ص ۲۷۲؛ سنن ابی داوود، ج ۱، ص ۵۴۵ و السنن الکبری، ج ۴، ص ۲۸۵.</ref> و سه روز از هر [[ماه]] را [[روزه]] میگرفت<ref>همان.</ref> و کمتر جمعهای بود که [[روزه]] نباشد<ref>الجامع الصغیر، ج ۲، ص ۳۸۳؛ مسند احمد، ج ۱، ص ۴۰۶ و سنن ترمذی، ج ۲، ص ۱۲۳. </ref>. [[حضرت]]، روزهای [[دوشنبه]] و [[پنجشنبه]] را نیز [[روزه]] میگرفت و میفرمود: "[[اعمال]] [[بندگان]] در روزهای [[دوشنبه]] و [[پنجشنبه]] (به پیشگاه [[الهی]]) عرضه میشود. [[دوست]] دارم عمل من در حالی عرضه شود که روزهدارم"<ref>الشمائل المحمدیه، ص ۱۷۷؛ مسند احمد، ج ۵، ص ۲۰۱ و سنن ترمذی، ج ۲، ص ۱۲۵.</ref>. | ||