رحمت: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
(←منابع) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۶: | خط ۶: | ||
| پرسش مرتبط = | | پرسش مرتبط = | ||
}} | }} | ||
'''رحمت''' به معنای رحم و دلسوزی و [[بخشش]] است. این واژه در [[آیات]] بسیاری از [[قرآن کریم]] مورد استفاده قرار گرفته است، حال یا به صورت واژه رحمت و یا کلماتی که به آن [[تفسیر]] شدهاند. از عواملی به عنوان جلب [[رحمت خداوند]] نام برده شده است مانند: [[اعتصام]] به [[خدا]]؛ [[اطاعت]] از [[پیامبر]]{{صل}}؛ [[پیروی]] از قرآن کریم و از عواملی یاد شده است که مانع رحمت خداوند هستند مانند: [[شرک]]؛ [[کفر]]؛ [[نفاق]]؛ [[ارتداد]]. از نمونههای بارز به عنوان مصادیق [[رحمت الهی]] از [[بعثت انبیا]]؛ وجود [[امامان]] و [[نزول قرآن]] نام برده شده است. | |||
== معناشناسی == | == معناشناسی == | ||
رحمت ضد قساوت<ref>البیان، ص ۴۲۹.</ref>، شدت<ref>البیان، ص ۴۲۹؛ انوار درخشان، ج ۱، ص ۱۲.</ref>، [[غضب]]<ref>البیان، ص ۴۹۰؛ التحقیق، ج ۱۴، ص ۲۲۵، «یأس».</ref> و [[سخط]]<ref>البیان، ص ۴۹۰.</ref> و به معنای [[مهربانی]]<ref>نثر طوبی، ج ۱، ص ۲۹۸؛ لغتنامه، ج ۱۰، ص ۱۰۵۲۰، «رحمت».</ref>، [[رأفت]]<ref>معجم مقاییس اللغه، ج ۲، ص ۴۹۸، «رحم»؛ تفسیر روشن، ج ۲، ص ۲۷۴.</ref>، [[عطوفت]] و [[دلسوزی]]<ref>معجم مقاییس اللغه، ج ۲، ص ۴۹۸؛ لسان العرب، ج ۱۲، ص ۲۳۰، «رحم».</ref> است؛ به گونهای که سبب [[احسان]] و [[بخشش]] به دیگری گردد<ref>مفردات، ص ۳۴۷، «رحم»؛ تفسیر الصراط المستقیم، ج ۳، ص ۲۵۵.</ref> به آنچه نیز از سر ترحّم به دیگری داده میشود، رحمت میگویند،<ref>رسائل المرتضی، ج ۲، ص ۲۷۱؛ آلاء الرحمن، ج ۱، ص۵۳.</ref> که در این صورت رحمت، معنایی مساوی با [[نعمت]] دارد، بلکه به گفتهای معنای رحمت [[نعمت]] است<ref>التوحید، ص ۲۰۳ - ۲۰۴؛ مجمع البیان، ج ۱، ص ۹۱؛ عدة الداعی، ص ۳۲۱.</ref>؛ حتی بعضی<ref>تفسیر الصراط المستقیم، ج ۳، ص ۲۶۰.</ref> استعمال واژه رحمت را در معنای [[رقت]] و [[دلسوزی]] مجاز دانستهاند و معنای حقیقیاش را همان [[نعمت]]<ref>[[محمد صادق صالحیمنش|صالحیمنش، محمد صادق]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱۳، ص۵۴۴- ۵۸۰.</ref>. | رحمت ضد قساوت<ref>البیان، ص ۴۲۹.</ref>، شدت<ref>البیان، ص ۴۲۹؛ انوار درخشان، ج ۱، ص ۱۲.</ref>، [[غضب]]<ref>البیان، ص ۴۹۰؛ التحقیق، ج ۱۴، ص ۲۲۵، «یأس».</ref> و [[سخط]]<ref>البیان، ص ۴۹۰.</ref> و به معنای [[مهربانی]]<ref>نثر طوبی، ج ۱، ص ۲۹۸؛ لغتنامه، ج ۱۰، ص ۱۰۵۲۰، «رحمت».</ref>، [[رأفت]]<ref>معجم مقاییس اللغه، ج ۲، ص ۴۹۸، «رحم»؛ تفسیر روشن، ج ۲، ص ۲۷۴.</ref>، [[عطوفت]] و [[دلسوزی]]<ref>معجم مقاییس اللغه، ج ۲، ص ۴۹۸؛ لسان العرب، ج ۱۲، ص ۲۳۰، «رحم».</ref> است؛ به گونهای که سبب [[احسان]] و [[بخشش]] به دیگری گردد<ref>مفردات، ص ۳۴۷، «رحم»؛ تفسیر الصراط المستقیم، ج ۳، ص ۲۵۵.</ref> به آنچه نیز از سر ترحّم به دیگری داده میشود، رحمت میگویند،<ref>رسائل المرتضی، ج ۲، ص ۲۷۱؛ آلاء الرحمن، ج ۱، ص۵۳.</ref> که در این صورت رحمت، معنایی مساوی با [[نعمت]] دارد، بلکه به گفتهای معنای رحمت [[نعمت]] است<ref>التوحید، ص ۲۰۳ - ۲۰۴؛ مجمع البیان، ج ۱، ص ۹۱؛ عدة الداعی، ص ۳۲۱.</ref>؛ حتی بعضی<ref>تفسیر الصراط المستقیم، ج ۳، ص ۲۶۰.</ref> استعمال واژه رحمت را در معنای [[رقت]] و [[دلسوزی]] مجاز دانستهاند و معنای حقیقیاش را همان [[نعمت]]<ref>[[محمد صادق صالحیمنش|صالحیمنش، محمد صادق]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱۳، ص۵۴۴- ۵۸۰.</ref>. |