چگونه می‌توان نایب امام مهدی را در زمان غیبت شناخت؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
چگونه می‌توان نایب امام مهدی را در زمان غیبت شناخت؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / غیبت امام مهدی / عصر غیبت صغری / نیابت خاصه (سفیران امام مهدی)
تعداد پاسخ۱ پاسخ

چگونه می‌توان نایب امام مهدی (ع) را در زمان غیبت شناخت؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

سید جعفر موسوی‌نسب

حجت الاسلام و المسلمین سید جعفر موسوی‌نسب، در کتاب «دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در این‌باره گفته است:

«برای شناخت نایب آن حضرت معیارهایی وجود دارد که با توجه به آنها می‌توان در هر زمان فرد یا افرادی را یافت که صلاحیت این مرتبه را داشته باشند، البته باید بدانیم که این نیابت خاص نیست، چون نیابت خاص برای آن حضرت در طول غیبت صغری بوده است که حدود ۷۰ سال بوده و بعد از آن حضرت نایب خاصّ برای خود انتخاب نفرمودند و مردم را ارجاع دادند به نوّاب عام.

و نوّاب عام علما و مجتهدان شیعه هستند و شرایط آنها در قرآن کریم و سنّت ائمه (ع) بیان شده است که عبارت است از:

  1. عالم بودن و دارای قوّه اجتهاد و استنباط احکام الهی از منابع آن[۱].
  2. دارای زهد و تقوای الهی و پرهیزگاری و عدم دنیاپرستی.
  3. داشتن بصیرت و عالم بودن به زمان، البته اگر چند نفر در یک زمان دارای چنین اوصافی بودند، باید از اعلم آنها تبعیت کرد و اگر مساوی بودند، انتخاب هر یک درست است.

البته در مسائل حکومتی و سیاسی به جهت اینکه نظام جامعه مختل نشود، باید یک نفر به عنوان (ولی فقیه) در رأس امور قرار گیرد و اختیارات حکومتی در دست او متمرکز باشد، و الّا موجب بهم خوردن امور می‌گردد»[۲].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. پژوهشگران مرکز تخصصی مهدویت؛
نویسندگان کتاب «آفتاب مهر» در این‌باره گفته‌اند:

«هر کس دارای صفات خاصی باشد، به طور عام، از طرف امام زمان (ع)، مجاز است احکام الهی را تبیین کند و شؤونی را که امام بر عهده دارد بر عهده بگیرد. مجموعه این شرایط که از قرآن و سنّت استفاده می‌شود، به شرح زیر است:

  1. عالم بودن و داشتن قوه اجتهاد و استنباط احکام الهی از منابع آن؛
  2. زهد و تقوا و پرهیز از دنیا پرستی و مفتون نشدن به آن؛
  3. داشتن بصیرت و عالِمِ به زمان بودن.

پرسش‌های وابسته

  1. منظور از نیابت خاصه چیست؟ (پرسش)
  2. مفهوم لغوی و اصطلاحی نیابت چیست؟ (پرسش)
  3. سفیر یعنی چه و به کدام نماینده‌های امام سفیر می‌گویند؟ (پرسش)
  4. نایب امام مهدی به چه کسی گفته می‌شود؟ (پرسش)
  5. چگونه می‌توان نایب امام مهدی را در زمان غیبت شناخت؟ (پرسش)
  6. نواب چهارگانه امام مهدی چه کسانی بودند؟ (پرسش)
  7. وکلای نایبان خاص امام مهدی چه کسانی بودند؟ (پرسش)
  8. نیابت چهار سفیر امام مهدی چگونه اثبات می‏‌گردد؟ (پرسش)
  9. چه مصلحتی در وجود وکلای ناحیه مقدسه بوده است؟ (پرسش)
  10. چرا سفیران خاص امام مهدی از فقها و مجتهدان نبودند؟ (پرسش)
  11. هدف و غرض از انتخاب افرادی به عنوان نایبان خاص چه بوده است؟ (پرسش)
  12. وقتی که امام مهدی در غیبت طولانی‏ است چه نیازی به نائب و نماینده دارد؟ (پرسش)
  13. چرا نیابت امام مهدی پس از هفتاد سال تمام شد؟ (پرسش)
  14. دوران نیابت خاصه چه وقت و چگونه به پایان رسید؟ (پرسش)
  15. در زمان غیبت از چه طریقی می‌‏توان با حضرت مهدی آشنا شد؟ (پرسش)
  16. تفاوت نواب اربعه با وکلای آنها چیست؟ (پرسش)
  17. وکلای نواب خاص در عصر غیبت صغرا چه کسانی هستند؟ (پرسش)
  18. راه شناخت نایبان واقعی امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  19. شیعیان، وکیل و نماینده امام را چگونه می‌شناختند؟ (پرسش)
  20. چه کسانی صلاحیت و شایستگی دریافت مقام وکالت و نیابت ائمه را داشتند؟ (پرسش)
  21. چرا نیابت خاصه ادامه نیافت؟ و سرنوشت شیعیان پس از پایان عصر نیابت خاص و آغاز عصر غیبت کبری به چه کسانی واگذار شده است؟ (پرسش)
  22. آخرین دیدار عمومی امام مهدی با شیعیان در چه تاریخی بوده است؟ (پرسش)

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

  1. کمال الدین، ص ۴۸۴؛ طوسى، غیبت، ص ۱۷۷؛ طبرسى، احتجاج، ج ۲، ص ۲۸۴.
  2. دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص.
  3. " فَأَمَّا مَنْ‏ كَانَ‏ مِنَ‏ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ‏ حَافِظاً لِدِينِهِ مُخَالِفاً عَلَى هَوَاهُ مُطِيعاً لِأَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِّ أَنْ يُقَلِّدُوهُ وَ ذَلِكَ لَا يَكُونُ إِلَّا بَعْضَ فُقَهَاءِ الشِّيعَةِ لَا جَمِيعَهُمْ‏‏‏‏ ‏‏"؛ بحارالانوار، ج۲، ص۸۸.
  4. آفتاب مهر، ج۱، ص ۱۰۱- ۱۰۲.