پرش به محتوا

خولان در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:
}}
}}


== [[نسب]] [[خولان]] ==
'''خولان''' از [[قبایل]] بزرگ قحطانی است که در یمن سکونت داشتند و با فتوحات اسلامی در آن [[سرزمین‌ها]] ساکن شدند. خولانیان مانند قبایل دیگر در ایام [[جاهلیت]] [[بت]] پرست بودند، ولی [[مسیحیت]] و [[یهودیت]] نیز در بین این [[قبیله]] رواج داشته است. در فتوحات اسلامی و [[جنگ جمل]] و [[صفین]] نقش موثری داشتند و در [[واقعه عاشورا]] حضور پررنگی نداشتند.
 
== نسب [[خولان]] ==
خَولان از [[قبایل]] بزرگ و نیرومند [[قحطانی]] است از [[نسل]] [[سبأ]] که [[دانشمندان انساب]]، نسب آن را به «[[خَوْلان بن عمرو بن مالک بن حارث بن مُرّة بن اُدَد بن زَید بن عمرو بن عریب بن کَهْلان بن سبأ]]» منتسب کرده‌اند.<ref> همدانی، صفة جزیرةالعرب، ص۲۱۷. ابن‌اثیر، اللباب فی تهذیب الانساب، ج ۱، ص۴۷۲؛ قلقشندی، قلائد الجُمان فی التعریف بقبائل عرب الزمان، ص۱۰۱.</ref> برخی نیز آنان را از [[فرزندان]] قُضاعَه دانسته اند<ref> ابن‌کلبی، نَسب مَعَدّ و الیمن الکبیر، ج ۱، ص۱۷۸؛ ابن‌عبدالبرّ، الانباه علی قبائل الرواة، ص۱۱۷، ۱۳۸.</ref> و با شش واسطه نسب ایشان را به سبأ رسانده‌اند.<ref> رجوع کنید به یاقوت حموی، معجم البلدان، ذیل مادّه.</ref> [[همدانی]]، خَولان را به دو قسم «خَولان بن عمرو بن الحاف بن قُضاعه»<ref> رازی، تاریخ مدینه صنعا، ص۳۷.</ref> و «خَولان العالیه»<ref> همدانی، الاکلیل، ج۱۰، ص۲۸.</ref> تقسیم کرده است. اما دکتر جواد علی این تقسیم را مستند ندانسته بر این [[اعتقاد]] است که این جدایی بواسطه [[اختلاف]] نسب نیست بلکه پیامد اختلاف [[طبیعت]]، مکان و دگرگونی احوال [[سیاسی]] و [[اقتصادی]] است که شاخه‌های این [[قبیله]] را از هم جدا کرده است. این امر، نسب شناسان را به [[اشتباه]] انداخته به گونه‌ای که موجب پیدایش این [[گمان]] در آنان شد که این تقسیم به واسطه اختلاف در نسب بوده است.<ref> جوادعلی، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ج۲، ص۴۰۱؛ [[اصغر منتظرالقائم|منتظرالقائم، اصغر]]، [[نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت (کتاب)|نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت]]، ص۸۱-۸۲.</ref>
خَولان از [[قبایل]] بزرگ و نیرومند [[قحطانی]] است از [[نسل]] [[سبأ]] که [[دانشمندان انساب]]، نسب آن را به «[[خَوْلان بن عمرو بن مالک بن حارث بن مُرّة بن اُدَد بن زَید بن عمرو بن عریب بن کَهْلان بن سبأ]]» منتسب کرده‌اند.<ref> همدانی، صفة جزیرةالعرب، ص۲۱۷. ابن‌اثیر، اللباب فی تهذیب الانساب، ج ۱، ص۴۷۲؛ قلقشندی، قلائد الجُمان فی التعریف بقبائل عرب الزمان، ص۱۰۱.</ref> برخی نیز آنان را از [[فرزندان]] قُضاعَه دانسته اند<ref> ابن‌کلبی، نَسب مَعَدّ و الیمن الکبیر، ج ۱، ص۱۷۸؛ ابن‌عبدالبرّ، الانباه علی قبائل الرواة، ص۱۱۷، ۱۳۸.</ref> و با شش واسطه نسب ایشان را به سبأ رسانده‌اند.<ref> رجوع کنید به یاقوت حموی، معجم البلدان، ذیل مادّه.</ref> [[همدانی]]، خَولان را به دو قسم «خَولان بن عمرو بن الحاف بن قُضاعه»<ref> رازی، تاریخ مدینه صنعا، ص۳۷.</ref> و «خَولان العالیه»<ref> همدانی، الاکلیل، ج۱۰، ص۲۸.</ref> تقسیم کرده است. اما دکتر جواد علی این تقسیم را مستند ندانسته بر این [[اعتقاد]] است که این جدایی بواسطه [[اختلاف]] نسب نیست بلکه پیامد اختلاف [[طبیعت]]، مکان و دگرگونی احوال [[سیاسی]] و [[اقتصادی]] است که شاخه‌های این [[قبیله]] را از هم جدا کرده است. این امر، نسب شناسان را به [[اشتباه]] انداخته به گونه‌ای که موجب پیدایش این [[گمان]] در آنان شد که این تقسیم به واسطه اختلاف در نسب بوده است.<ref> جوادعلی، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ج۲، ص۴۰۱؛ [[اصغر منتظرالقائم|منتظرالقائم، اصغر]]، [[نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت (کتاب)|نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت]]، ص۸۱-۸۲.</ref>


۱۱۲٬۹۹۷

ویرایش