پرش به محتوا

حدیث منزلت در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ابن شهر آشوب' به 'ابن‌شهرآشوب'
جز (جایگزینی متن - 'ابن شهر آشوب' به 'ابن‌شهرآشوب')
خط ۳۰۱: خط ۳۰۱:
۲. از جمله منازل هارون آن بود که او از تمام [[امت]] حضرت موسی {{ع}} [[افضل]] بود، پس باید که امیرالمؤمنین {{ع}} نیز از تمام [[امت پیامبر]] {{صل}}، افضل باشد و [[تفضیل]] [[مفضول]] عقلاً [[قبیح]] است<ref>ابن ابی الحدید معتزلی که در مقدمه شرحش بر نهج البلاغه می‌گوید: {{عربی|الحمدللّه الذی قدّم المفضول علی الفاضل}} خودش به قبح و فساد این سخنش در موضع دیگر از شرحش شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۶۶ - ۱۷۵ اقرار نموده، چنانکه بسیاری از علمای دیگر عامه به فساد این سخن اعتراف نمودند.</ref>.
۲. از جمله منازل هارون آن بود که او از تمام [[امت]] حضرت موسی {{ع}} [[افضل]] بود، پس باید که امیرالمؤمنین {{ع}} نیز از تمام [[امت پیامبر]] {{صل}}، افضل باشد و [[تفضیل]] [[مفضول]] عقلاً [[قبیح]] است<ref>ابن ابی الحدید معتزلی که در مقدمه شرحش بر نهج البلاغه می‌گوید: {{عربی|الحمدللّه الذی قدّم المفضول علی الفاضل}} خودش به قبح و فساد این سخنش در موضع دیگر از شرحش شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۶۶ - ۱۷۵ اقرار نموده، چنانکه بسیاری از علمای دیگر عامه به فساد این سخن اعتراف نمودند.</ref>.


۳. از [[احادیث]] متواتره و منابع معتبره معلوم است که [[رسول خدا]] {{صل}} این سخن را تنها در جریان [[جنگ تبوک]] نفرمود، بلکه در موارد مختلف و [[مقامات]] متعدد بازگو نمود<ref>قال ابن شهر آشوب فی مناقب آل ابی‌طالب، ج۳، ص۲۵۱، {{عربی|قول النّبی {{صل}} یوم بیعه العشیره ویوم اُحُد ویوم تبوک وغیرها: {{متن حدیث|يَا عَلِيُّ أَنْتَ مِنِّي بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى‌}}.</ref> که این خود دلیل بر عمومیت مفهوم آن است. اگر مطلب، [[منزلت]] مخصوصی بود، در وقایع متباین و مختلف نمی‌فرمودند، مثلاً در [[روز]] [[سدّ]] الابواب که [[پیامبر]] {{صل}} دستور داد همه درهایی که به [[مسجد النبی]] {{صل}} گشوده می‌شد، بسته شود و فقط درب [[خانه]] [[حضرت امیرالمؤمنین]] {{ع}} باز بماند، این جمله را تکرار فرمود<ref>مناقب ابن المغازلی، ص۲۲۵؛ تاریخ دمشق، ج۴۲، ص۱۴۰؛ مناقب خوارزمی، ص۱۰۹؛ کتاب سلیم بن قیس، ج۲، ص۸۸۰؛ بشارة المصطفی، ج۲، ص۲۳۰؛ بحار الانوار، ج۲۵، ص۲۲۳؛ ج۳۳، ص۲۰.</ref>، و در هنگام [[نامگذاری امام حسن]] و [[امام حسین]] و [[حضرت]] [[محسن]] {{عم}} که آنان را به نام [[اولاد]] [[هارون]] ([[شبر]] و [[شبیر]] و مبشّر) نامید<ref>غایة المرام، ص۱۲۷، حدیث ۵؛ ص۱۴۲، حدیث ۴۹ و ۵۰ از خاصه.</ref>، و در [[غزوه تبوک]] و باقی گذاردن حضرت امیرالمؤمنین {{ع}} به عنوان [[جانشین]] در [[مدینه]] که مورد بحث ما است<ref>المناقب ابن المغازلی، ص۲۳۷؛ المناقب الخوارزمی، ص۹۶؛ الاستیعاب، ج۳، ص۱۰۹۷؛ شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج۱۸، ص۲۴؛ المعیار والموازنه، ص۲۱۹؛ بحارالانوار، ج۳۳، ص۱۷۵؛ ج۴۲، ص۱۵۶؛ الغدیر، ج۲، ص۱۰۷. و مصادر بسیار زیادی که عامه و خاصّه نقل کرده‌اند، فلاحظ.</ref>، و در [[روز غدیر]] نیز این مطلب را تکرار فرمود. همچنین در {{عربی|یوم المؤاخات اوّل}} در روزی که [[عقد برادری]] در [[مکّه]] میان یارانش بست، [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} را در این [[پیمان]]، [[برادر]] خودش [[انتخاب]] کرد و همین جمله را تکرار فرمود<ref>کنزالعمّال، ج۵، ص۴۰، حدیث ۹۱۸ و ۹۱۹؛ ج۶، ص۳۹۰، حدیث ۵۹۷۲؛ و لاحظ المراجعات: مراجعه ۳۲. در کتاب غایة المرام، ص۱۱۲ - ۱۱۴، حدیث ۴۳ از ابن مغازلی از عامه و نیز حدیث ۴۴ و ۴۶ و ۴۷ از احمد بن حنبل از عامه و حدیث ۵۴ از خوارزمی حدیث اخوت را نقل کرده است.</ref>. و نیز در {{عربی|یوم المؤاخات دوّم}} در [[عقد برادری]] میان [[مهاجران]] و [[انصار]]، [[پیامبر]] {{صل}} [[حدیث منزلت]] را بار دیگر بیان فرمود<ref>الثقات، الحافظ أبوحاتم، ج۱، ص۱۴۱؛ تفسیر القمی، ج۲، ص۱۰۹؛ امالی الصدوق، ص۳۲۴، مجلس ۵۲.</ref> و موارد دیگر<ref>حدیث منزلت در معراج رسول خدا {{صل}}، حدیث منزلت در وقت رحلت رسول خدا {{صل}} در حضور انبیاء، حدیث منزلت در دعای رسول خدا {{صل}} و گفتار او به ابوسفیان، و در وقت گفتار دشمن و در وقت فرستادن خالد چنانکه در غایة المرام، ص۱۳۵ حدیث ۳۷ نقل نموده است. فلاحظ أیضاً کتاب سلیم بن قیس، ج۲، ص۵۷۰؛ الغارات، ص۶۱؛ امالی الصدوق، ص۴۰۷.</ref>. پس معلوم می‌شود که همه منازل مراد است به خصوص [[منزلت]] [[خلافت]].
۳. از [[احادیث]] متواتره و منابع معتبره معلوم است که [[رسول خدا]] {{صل}} این سخن را تنها در جریان [[جنگ تبوک]] نفرمود، بلکه در موارد مختلف و [[مقامات]] متعدد بازگو نمود<ref>قال ابن‌شهرآشوب فی مناقب آل ابی‌طالب، ج۳، ص۲۵۱، {{عربی|قول النّبی {{صل}} یوم بیعه العشیره ویوم اُحُد ویوم تبوک وغیرها: {{متن حدیث|يَا عَلِيُّ أَنْتَ مِنِّي بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى‌}}.</ref> که این خود دلیل بر عمومیت مفهوم آن است. اگر مطلب، [[منزلت]] مخصوصی بود، در وقایع متباین و مختلف نمی‌فرمودند، مثلاً در [[روز]] [[سدّ]] الابواب که [[پیامبر]] {{صل}} دستور داد همه درهایی که به [[مسجد النبی]] {{صل}} گشوده می‌شد، بسته شود و فقط درب [[خانه]] [[حضرت امیرالمؤمنین]] {{ع}} باز بماند، این جمله را تکرار فرمود<ref>مناقب ابن المغازلی، ص۲۲۵؛ تاریخ دمشق، ج۴۲، ص۱۴۰؛ مناقب خوارزمی، ص۱۰۹؛ کتاب سلیم بن قیس، ج۲، ص۸۸۰؛ بشارة المصطفی، ج۲، ص۲۳۰؛ بحار الانوار، ج۲۵، ص۲۲۳؛ ج۳۳، ص۲۰.</ref>، و در هنگام [[نامگذاری امام حسن]] و [[امام حسین]] و [[حضرت]] [[محسن]] {{عم}} که آنان را به نام [[اولاد]] [[هارون]] ([[شبر]] و [[شبیر]] و مبشّر) نامید<ref>غایة المرام، ص۱۲۷، حدیث ۵؛ ص۱۴۲، حدیث ۴۹ و ۵۰ از خاصه.</ref>، و در [[غزوه تبوک]] و باقی گذاردن حضرت امیرالمؤمنین {{ع}} به عنوان [[جانشین]] در [[مدینه]] که مورد بحث ما است<ref>المناقب ابن المغازلی، ص۲۳۷؛ المناقب الخوارزمی، ص۹۶؛ الاستیعاب، ج۳، ص۱۰۹۷؛ شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج۱۸، ص۲۴؛ المعیار والموازنه، ص۲۱۹؛ بحارالانوار، ج۳۳، ص۱۷۵؛ ج۴۲، ص۱۵۶؛ الغدیر، ج۲، ص۱۰۷. و مصادر بسیار زیادی که عامه و خاصّه نقل کرده‌اند، فلاحظ.</ref>، و در [[روز غدیر]] نیز این مطلب را تکرار فرمود. همچنین در {{عربی|یوم المؤاخات اوّل}} در روزی که [[عقد برادری]] در [[مکّه]] میان یارانش بست، [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} را در این [[پیمان]]، [[برادر]] خودش [[انتخاب]] کرد و همین جمله را تکرار فرمود<ref>کنزالعمّال، ج۵، ص۴۰، حدیث ۹۱۸ و ۹۱۹؛ ج۶، ص۳۹۰، حدیث ۵۹۷۲؛ و لاحظ المراجعات: مراجعه ۳۲. در کتاب غایة المرام، ص۱۱۲ - ۱۱۴، حدیث ۴۳ از ابن مغازلی از عامه و نیز حدیث ۴۴ و ۴۶ و ۴۷ از احمد بن حنبل از عامه و حدیث ۵۴ از خوارزمی حدیث اخوت را نقل کرده است.</ref>. و نیز در {{عربی|یوم المؤاخات دوّم}} در [[عقد برادری]] میان [[مهاجران]] و [[انصار]]، [[پیامبر]] {{صل}} [[حدیث منزلت]] را بار دیگر بیان فرمود<ref>الثقات، الحافظ أبوحاتم، ج۱، ص۱۴۱؛ تفسیر القمی، ج۲، ص۱۰۹؛ امالی الصدوق، ص۳۲۴، مجلس ۵۲.</ref> و موارد دیگر<ref>حدیث منزلت در معراج رسول خدا {{صل}}، حدیث منزلت در وقت رحلت رسول خدا {{صل}} در حضور انبیاء، حدیث منزلت در دعای رسول خدا {{صل}} و گفتار او به ابوسفیان، و در وقت گفتار دشمن و در وقت فرستادن خالد چنانکه در غایة المرام، ص۱۳۵ حدیث ۳۷ نقل نموده است. فلاحظ أیضاً کتاب سلیم بن قیس، ج۲، ص۵۷۰؛ الغارات، ص۶۱؛ امالی الصدوق، ص۴۰۷.</ref>. پس معلوم می‌شود که همه منازل مراد است به خصوص [[منزلت]] [[خلافت]].


۴. مشهور بلکه [[متواتر]] است که آنچه در [[بنی اسرائیل]] واقع شده است در این [[امّت]] مثل آن واقع می‌شود، چنان که صاحب النهایه و دیگران گفته‌اند که در [[احادیث]] بسیار واقع شده است:
۴. مشهور بلکه [[متواتر]] است که آنچه در [[بنی اسرائیل]] واقع شده است در این [[امّت]] مثل آن واقع می‌شود، چنان که صاحب النهایه و دیگران گفته‌اند که در [[احادیث]] بسیار واقع شده است:
۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش