دیدگاه اهل سنت درباره امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

| تعداد پاسخ = ۸

[[عقیده]] به [[مهدویت]] و [[باور]] به [[ظهور]] و [[قیام مهدی موعود]] ـ به عنوان نجات‌‏دهنده عالم [[بشریت]] و اصلاح‏گر [[موعود]] ـ [[باور]] و [[اعتقادی]] است که براساس کتاب و [[سنّت]]، پدید آمده و بیشتر [[مسلمانان]] به آن [[اذعان]] دارند<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۳۴، ۴۳؛ [[محمد تقی مصباح یزدی|مصباح یزدی، محمد تقی]]، [[آفتاب ولایت (کتاب)|آفتاب ولایت]]، ص۱۱۷ ـ ۱۱۹.</ref>. یعنی [[اعتقاد]] به وجود [[ولی عصر]] {{ع}} به عنوان نجات‌‏دهندۀ عالم [[بشریت]] و اصلاح‏‌گر [[موعود]] ویژۀ [[شیعیان]] نیست و اصل این [[عقیده]] از نظر [[اهل سنت]] با [[شیعه]] همسان بوده و بین این دو [[فرقه]] از حیث بشارت‌‌های [[پیامبر]] {{صل}} راجع به [[ظهور]] آن [[حضرت]] و [[مأموریت]] جهانی وی و دربارۀ شخصیت برجسته و [[مقدس]] آن بزرگوار و حتی نشانه‌‌های [[ظهور]] و و‌یژگی‌‌های [[انقلاب]] او تفاوتی وجود ندارد<ref>ر.ک: [[علی کورانی|کورانی، علی]]، [[عصر ظهور ۱ (کتاب)|عصر ظهور]]، ص۳۷۷.</ref>، چنان‌که چهار نفر از بزرگان علمای [[مذاهب]] چهارگانۀ اهل [[سنّت]]<ref>ابن حجر شافعی، ابو السرور احمد بن ضیاء الحنفی، محمد بن احمد مالکی و یحیی بن محمد حنبلی.</ref> در جواب استفتایی به صحّت اصل [[ظهور مهدی]] در [[آخر الزمان]] و اینکه عالم را پر از [[عدل‏ و داد]] کند و [[عیسی]] {{ع}} به آن [[حضرت]] [[اقتدا]] نماید و اوصاف دیگر آن [[حضرت]] رسما فتوای مستدل و [[قاطع]] داده‌‏اند<ref>البرهان فی علامات مهدی آخر الزمان، باب ۱۳؛ امامت و مهدویت، ج ۳، ص ۲۸۱.</ref><ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۳۴، ۴۳.</ref>

از مصادر معتبر [[تاریخ]] و [[حدیث]] استفاده می‏‌شود در تمامی عصرها و دوران‏‌ها این یک عقیدۀ عمومی [[امّت اسلام]] بوده است و همه بر آن [[اتفاق نظر]] داشته‌‏اند؛ لذا [[مدعیان دروغین مهدویت]] را به جهت اینکه واجد صفات و نشانی‏‌های [[مهدی موعود]] نیستند رد می‌‏کردند و هرگز در [[مقام]] رد آنها صحّت اصل و اساس این [[عقیده]] را منکر نمی‌‏شدند و این اتفاق‏ نظر به حدّی است که تندرو‌ترین گروه‌‏های [[اهل سنت]] ([[وهابیان]]) نیز این موضوع را پذیرفته و از آن به طور جدّی [[دفاع]] می‌‏کنند و از [[عقاید]] مسلّم [[اسلامی]] می‌‏دانند<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۳۴، ۴۳.</ref> و حرکت‌‌هایی که از سوی [[مدعیان مهدویت]] در [[جوامع اسلامی]] [[اهل سنت]] رخ داده مانند جنبش [[مهدی سودانی]] در قرن گذشته و حرکتی که در آغاز این قرن در [[حرم]] [[مکه]] اتفاق افتاد و جنبش‌‌ها‌یی مانند "جنبش [[جهاد]] و [[هجرت]]" در [[مصر]] و حرکت‌‌های مشابه آن نشأت گرفته از [[اعتقاد]] به وجود [[ولی عصر]] {{ع}} است نه در اثر به وجود آمدن خلأ [[فکری]] و یا تحت تأثیر تفکرات [[شیعی]]، آنگونه که برخی تصور می‌کنند<ref>ر.ک: [[علی کورانی|کورانی، علی]]، [[عصر ظهور ۱ (کتاب)|عصر ظهور]]، ص۳۷۷.</ref>.

==== دیدگاه [[اهل سنت]] دربارۀ [[ظهور امام مهدی]] {{ع}} ====

[[جایگاه]] [[اعتقاد به حضرت مهدی]] {{ع}} در میان [[اهل سنت]] چنان است که علمای ایشان با [[نقل]] روایتی از [[رسول گرامی اسلام]] {{صل}}، منکران [[ظهور امام مهدی]] {{ع}} را منکران [[رسالت پیامبر]] [[اسلام]] شمرده‌اند<ref>{{متن حدیث|قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}}: مَنْ أَنْکَرَ خُرُوجَ الْمَهْدِیِّ، فَقَدْ کَفَرَ بِمَا أنْزَلَ عَلَی مُحَمَّد}}؛ السیوطی، جلال الدین؛ العرف الوردی فی اخبار المهدی، ص ۱۴۲.</ref>؛ [[محمد]] بن سفارینی [[حنبلی]] در کتاب لوامع‌‌الانوار در این مورد ابتدا روایاتی از [[رسول گرامی اسلام]] {{صل}} [[نقل]] کرده‌اند که در آنها اولاً [[ظهور امام مهدی]] {{ع}} امر قطعی و لازم‌‌الاجرا دانسته شده است<ref>{{متن حدیث|وَ فِی حَدِیثِ حُذَیْفَةَ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِیِّ {{صل}}: یَا حُذَیْفَةُ لَوْ لَمْ‏ یَبْقَ‏ مِنَ‏ الدُّنْیَا إِلَّا یَوْمٌ‏ وَاحِدٌ لَطَوَّلَ‏ اللَّهُ‏ ذَلِکَ‏ الْیَوْمَ‏ حَتَّی‏ یَمْلِکَ‏ رَجُلٌ‏ مِنْ أَهْلِ بَیْتِی تَجْرِی الْمَلَاحِمُ عَلَی یَدَیْهِ وَ یَظْهَرُ الْإِسْلَامُ وَ لَا یُخْلِفُ اللَّهُ وَعْدَهُ وَ هُوَ سَرِیعُ الْحِسَابِ}}</ref>؛ ثانیاً [[تکذیب‌کنندگان]] [[امام]] از [[دین]] خارج و [[کافر]] تلقی شده‌اند<ref> {{متن حدیث|وَ قَدْ رَوَی الْإِمَامُ الْحَافِظُ بْن الْإِسْکَافِ بِسَنَدٍ مَرضِیٍّ إِلی جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} مَن کَذَّبَ بِالدَّجّالِ فَقَد کَفَرَ وَ مَن کَذَّبَ بِالْمَهْدِیِّ فَقَدْ کَفَرَ}}</ref>.<ref>ر.ک: [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت (کتاب)|بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت]]، ص ۵۶ ـ۵۷.</ref>

برخی از دیدگاه‌های [[اهل سنت]] دربارۀ [[ظهور امام مهدی]] {{ع}} عبارت‌اند از:

# [[ظهور امام مهدی]] {{ع}} امر قطعی و لازم‌الاجراست؛

# [[ایمان]] به [[خروج مهدی]] {{ع}} [[واجب]] و منکر آن [[کافر]] است؛

# منکران [[ظهور امام مهدی]] {{ع}} منکران [[رسالت]] [[پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} هستند؛

تفاوت [[شیعه]] و [[اهل سنت]] در [[اعتقاد به مهدویت]] این است که [[شیعه]] [[معتقد]] است هم اکنون [[حضرت مهدی]] زنده است؛ ولی بعضی از [[اهل سنت]] معتقدند او در [[آخرالزمان]] به [[دنیا]] می‌آید و عدۀ کمی از آنان در مورد ولادت و [[غیبت]] او با [[شیعیان]] هم‌‌عقیده‌اند<ref>ر.ک: [[علی کورانی|کورانی، علی]]، [[عصر ظهور ۱ (کتاب)|عصر ظهور]]، ص۳۷۷؛ رحیمی، عباس، امید فردا، ص۱۲.</ref> و معتقدند [[حضرت مهدی]] پسر بلاواسطۀ [[حضرت]] [[امام حسن عسکری]] {{ع}} است و در کتبشان به این مطلب تصریح کرده‌اند<ref>ر.ک: [[حبیب‌الله طاهری|طاهری، حبیب‌الله]]، [[سیمای آفتاب (کتاب)|سیمای آفتاب]]، ص ۳۸۷.</ref> از جمله:

# [[ابن اثیر]] در حوادث سال ۲۶۰ [[هجری]] می‌نویسد: «از جمله حوادث سال ۲۶۰ آن بود که در آن [[امام حسن عسکری]] {{ع}} [[وفات]] یافت و او یکی از [[امامان دوازده‌گانه]] به عقیدۀ [[شیعه]] است که ولادتش در سال ۲۳۲ بود. او [[پدر]] محمًّد است که [[شیعه]] او را [[منتظر]] نامند»<ref>الکامل فی التاریخ، ج ۷، ص ۲۷۴.</ref>؛

# [[حافظ ابو عبدالله محمد بن یوسف گنجی شافعی]] می‌گوید: [[امام عسکری]] {{ع}} [[روز جمعه]] هشتم [[ربیع]] الاوّل در سال ۲۶۰ در سامرّا از [[دنیا]] رفت و در خانه‌ای که پدرش [[دفن]] شده بود [[دفن]] گردید پسرش را بعد از خود گذاشت و اوست [[امام]] [[منتظر]]»<ref>کفایة الطالب فی المناقب، فصل: فرع فی ذکر الائمه، ص ۳۱۲.</ref> و...<ref>ر.ک: [[محمد تقی مصباح یزدی|مصباح یزدی، محمد تقی]]، [[آفتاب ولایت (کتاب)|آفتاب ولایت]]، ص۱۱۷ ـ ۱۱۹؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|معارف و عقاید ۵]] ج۲ ص ۱۱۰.</ref>. کهن‌‌ترین کتاب [[اهل سنت]] دربارۀ [[مهدی]] {{ع}}، کتاب "[[فتن و ملاحم]]" اثر [[حافظ نعیم بن حماد مروزی]] است که مؤلف آن از اساتید [[بخاری]] و دیگران بوده است که از مصنفان [[صحاح]] ششگانه به شمار می‌رود‌<ref>ر.ک: [[علی کورانی|کورانی، علی]]، [[عصر ظهور ۱ (کتاب)|عصر ظهور]]، ص۳۷۷.</ref>.

در [[منابع روایی]] اهل [[سنّت]]، [[روایات معتبر]] و صحیحی از [[پیامبر اکرم]] {{صل}} دربارۀ [[مهدی موعود]] [[نقل]] شده که برای معرّفی و [[شناخت]] آن [[حضرت]] قابل توجّه است از جمله:

# [[شیخ]] [[ابراهیم]] حموی [[شافعی]] در [[فرائد السمطین]] از [[رسول خدا]] {{صل}} [[نقل]] کرده است: «[[خلفا]] و [[جانشینان]] من و حجّت‌‏های [[خدا]] بر [[خلق]] پس از من [[دوازده]] نفرند: اوّل آنان برادرم و آخرشان فرزندم؛ گفته شد: ای [[رسول خدا]]! برادرت کیست؟ فرمود: [[علی بن ابی طالب]]. سؤال شد: فرزندت کیست؟ فرمود: [[مهدی]] که [[زمین]] را از [[قسط و عدل]] آکنده می‌‏سازد؛ همان‌‏سان که از ظلم‏‌وجور پر شده است. قسم به آنکه مرا به [[حق]] به عنوان بشارت‌‏دهنده و ترساننده برانگیخت! اگر از [[عمر]] [[دنیا]] یک روز باقی نمانده باشد [[خداوند]] آن روز را چنان طولانی سازد تا فرزندم [[مهدی]] [[خروج]] کند پس از [[خروج]] او [[عیسی]] [[پسر مریم]] پشت سرش به [[نماز]] می‌‏ایستد»<ref>{{متن حدیث|انّ خلفائی و اوصیائی و حجج اللّه علی الخلق بعدی اثنا عشر اوّلهم اخی و آخرهم ولدی؛ قیل یا رسول اللّه! و من اخوک؟ قال: علیّ بن ابی طالب، قیل، فمن ولدک؟ قال: المهدی {{ع}}؛ یملأ الارض قسطا و عدلا کما ملئت جورا و ظلما و الّذی بعثنی بالحقّ بشیرا و نذیرا لو لم یبق من الدّنیا الّا یوم واحد لطوّل اللّه ذلک الیوم حتّی یخرج به ولدی المهدیّ فینزل روح اللّه عیسی بن مریم فیصلّی خلقه}}؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۰، ج ۲۷؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج، ۴۷، ص ۷۱.</ref>.

# در [[سنن]] ابی [[داوود]] و تذکرة [[خواص]] الامه از [[عبد]] اللّه بن [[عمر]] [[نقل]] شده است [[رسول خدا]] {{صل}} فرمودند: در [[آخر الزمان]] مردی از [[فرزندان]] من [[قیام]] می‌‏کند که اسم او، همانند اسم من و کنیه‏‌اش مثل [[کنیه]] من است [[زمین]] را از [[عدل]] پر می‌‏سازد چنان‏که از [[ظلم]] پر شده است و او [[مهدی]] است»<ref>{{متن حدیث|قال رسول اللّه {{صل}}: «یخرج من آخر الزمان رجل من ولدی اسمه کاسمی و کنیته ککنیتی یملأ الارض عدلا کما ملئت جورا، فذلک المهدی}}؛ تذکرة الخواص الامه، ص ۳۷۷؛ سنن ابی داوود، ج ۲، ص ۴۲۰.</ref><ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۳۴، ۴۳.</ref>

با بررسی و مطالعه [[منابع روایی]] اهل [[سنّت]] سیمای کلی [[حضرت مهدی]] {{ع}} را چنین می‌‏توان تصویر کرد:

# [[مهدی]] {{ع}} [[خلیفه]] در پایان [[امت پیامبر]] {{صل}}، [[امیر]] در پایان فتنه‌‏ها و [[انقطاع]] زمان، مالک و فرمانروای [[زمین]]، [[پادشاه]] و فرمانروای انسان‏‌ها، [[امام]] و پیشوای [[مردم]]، [[ولیّ]] و [[سرپرست]] [[امت]]، [[سلطان]] [[مشرق]] و [[مغرب]] است؛

# از [[اهل بیت]] و از [[خاندان پیامبر]] و از [[فرزندان فاطمه زهرا]] {{س}} است؛

# [[مهدی]] {{ع}} از [[فرزندان]] [[حسین]] {{ع}} است؛

«[[اعتقاد به وجود ولی عصر]] {{ع}}، ویژه [[شیعیان]] نیست. ما با برادران [[اهل تسنن]]، که بیشتر [[مسلمانان]] [[جهان]] را تشکیل می‌دهند، در پاره‌ای از مباحث [[اعتقادی]]، مثل اصل [[امامت]] و مباحث فرعی اختلاف‌های داریم؛ اما به [[تصدیق]] بسیاری از بزرگان [[اهل تسنن]]، یکی از مطالبی که در آن، بین [[شیعه]] و [[سنی]] و هیچ طایفه‌ای از طوایف [[مسلمانان]] [[اختلاف]] وجود ندارد، [[اعتقاد]] به [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} است. دو کتاب از [[اهل تسنن]] را به خاطر بسپارید که این مطلب را به روشنی [[تصدیق]] کرده‌اند: یکی کتاب "الصواعق المحرقه"، نوشته [[ابن حجر هیثمی]] که از بزرگان [[اهل تسنن]] است. وی در این کتاب، [[اعتقاد]] به [[صاحب الامر]] {{ع}} را امری مشترک بین همه [[مسلمانان]] دانسته و [[روایات]] را در این زمینه، بیش از حد [[تواتر]] معرفی کرده است<ref>ر.ک: ابن حجر هیثمی، الصواعق المحرقه فی الرد علی أهل البدع و الزندقه، فصل ۱، باب ۱۱، ص ۱۶۲ـ۱۶۷. وی در این کتاب از اعتقاد مسلمانان به ظهور امام مهدی {{ع}} دفاع و به تواتر روایات در این باره تصریح کرده است.</ref>. یکی دیگر از بزرگان [[اهل تسنن]] شبلنجی است که کتاب نورالأبصار را نوشته. او در این کتاب تصریح می‌کند که [[روایات]] درباره [[مهدی]] [[آخر الزمان]] {{ع}}، فوق حد [[تواتر]] است<ref>ر.ک: مؤمن بن حسن بن مؤمن شبلنجی، نورالأبصار فی مناقب آل النبی الأطهار، ص ۱۸۷ـ۱۸۹. شبلنجی، ضمن تصریح به تواتر احادیث المهدی، تأکید فراوانی دارد که امام مهدی {{ع}} از خاندان رسول و اهل بیت {{عم}} است.</ref>. [[ابن ابی الحدید معتزلی]]، در شرح [[نهج البلاغه]] [[معتقد]] است که درباره [[ظهور امام مهدی]] {{ع}} اختلافی میان [[مسلمانان]] وجود ندارد و تمام طوایف آن‌ها بر این مطلب [[اتفاق نظر]] دارند<ref>وی می‌نویسد: "... مهدی {{ع}} که در آخر الزمان ظهور می‌کند، بنا بر عقیده بیشتر محدثان، از فرزندان فاطمه {{س}} است. اصحاب ما، معتزله نیز به این حقیقت اعتراف دارند و بزرگان ما نیز در کتاب‌هایشان به آن تصریح کرده‌اند با این تفاوت که معتقدند: آن حضرت هنوز خلق نشده است و در آخرالزمان خلق خواهد شد". (ابن ابی الحدید معتزلی، شرح نهج البلاغه، ج ۱، باب ۱۶، ص ۲۸۱)</ref>. بسیاری از [[عالمان]] [[اهل تسنن]]، درباره وجود [[امام زمان]] {{ع}} و [[علایم ظهور]] [[حضرت]]، کتاب‌های فراوانی نوشته‌اند که یکی از آن‌ها [[حافظ]] گنجی [[شافعی]] و دیگری مولانا متقی هندی است . کتاب البیان فی [[اخبار]] [[امام مهدی|صاحب الزمان]] را [[حافظ]] گنجی [[شافعی]] از حافظان [[قرآن]] و بزرگان [[اهل تسنن]] نوشته که و در [[حدود]] قرن هفتم هجری می‌زیسته است<ref>ابو عبدالله گنجی شافعی (م ۶۵۸ ق) در این کتاب احادیثی را درباره امام مهدی {{ع}} بررسی کرده و آن‌ها را صحیح و حسن دانسته است.</ref>. از دیگر بزرگان [[اهل تسنن]] که در قرن دهم هجری و در [[کشور]] [[هندوستان]] می‌زیسته، مولا متقی هندی، [[صاحب]] کتاب البرهان [[علی]] علامات [[مهدی]] [[آخرالزمان]] است<ref>علاءالدین علی بن حسام الدین، معروف به متقی الهندی (م ۹۷۵ ق ـ)، صاحب کتاب معروف کنزالعمال است. وی در کتاب البرهان علی علامات مهدی آخرالزمان با شیوه‌ای برهانی و استدلالی از عقیده مهدویت دفاع کرده است و با استناد به فتاوای بزرگان مذاهب اربعه (شافعی، حنفی، مالکی، حنبلی)، منکران اعتقاد به ظهور مهدی {{ع}} را در صورتی که به حق باز نگردند، واجب القتل و مهدور الدم دانسته است.(ر.ک: متقی الهندی، البرهان علی علامات مهدی آخرالزمان، ص ۱۷۸ـ۱۸۳)</ref>. آری، بزرگان [[اهل تسنن]] همانند [[شیعیان]]، به اصل وجود [[امام مهدی|صاحب الزمان]] {{ع}} [[اعتقاد]] دارند<ref>ر.ک: سیدثامر‌هاشم العمیدی، در انتظار ققنوس (کاوشی در قلمرو موعودشناسی و مهدی‌باوری)، فصل اول (مهدی در کتاب و سنت) و فصل دوم (تبارشناسی مهدی)، ص ۵۹ـ۱۹۸.</ref>؛ البته ممکن است آدم‌های [[منحرف]] و کوردلی پیدا شوند که [[آفتاب]] را نیز [[انکار]] کنند که در این جا مورد نظر نیستند. بزرگان [[اهل تسنن]] اعتراف دارند که [[اخبار]] درباره وجود [[امام مهدی]] {{ع}} [[متواتر]]، بلکه فوق حد [[تواتر]] است»<ref>[[محمد تقی مصباح یزدی|مصباح یزدی، محمد تقی]]، [[آفتاب ولایت (کتاب)|آفتاب ولایت]]، ص۱۱۷ - ۱۱۹.</ref>.

«[[عقیده]] به [[مهدویت]] و باور به [[ظهور]] و [[قیام مهدی موعود]] -به عنوان نجات‌‏دهنده عالم [[بشریت]] و اصلاح‏گر موعود- باور و [[اعتقادی]] است که براساس کتاب و سنّت، پدید آمده و بیشتر [[مسلمانان]] به آن اذعان دارند. این باور داشت - به عنوان [[اندیشه]] اصیل اسلامی، بر پایه استوارترین [[دلایل عقلی]] و [[نقلی]] بنا نهاده شده و هیچ‏یک از [[مسلمانان]] - به ‏جز عده‏‌ای اندک، به [[انکار]] و یا [[تردید]] آن نپرداخته است. [[اهل سنت]] و [[شیعه]]، در طی اعصار و مرور قرن‌‏ها، بر این اتفاق داشته و دارند که در [[آخر الزمان]]، یک نفر از اولاد [[پیامبر|رسول]] {{صل}} و [[فرزندان]] [[امام علی|علی]] و [[فاطمه زهرا]] {{عم}} - که صفات و علاماتش در [[احادیث]] مذکور است- در هنگامی که [[دنیا]] پر از [[ظلم]] ‏و [[جور]] شده باشد، [[ظهور]] نماید و [[جهان]] را پر از [[عدل‏ و داد]] کند. همه او را هم‏نام و هم‏ [[کنیه]] [[پیغمبر]] {{صل}} و ملقّب به [[مهدی]] معرفی کرده‏‌اند و همه اتفاق دارند بر اینکه تا او [[ظهور]] نکند، سیر این عالم و این [[جامعه بشری]] به پایان نخواهد رسید و تا این [[دادگستر]] بزرگ و [[رهبر]] [[حکومت عدل جهانی]] [[قیام]] نکرده است، [[بشر]] باید [[منتظر ظهور]] او باشد و بداند که [[جهان]]، محکوم [[ظلم]] [[ستمگران]] و فسادگران نیست و سرانجام همه تباهی‌‏ها و نگرانی‏‌ها به راحتی و امنیّت و [[آسایش]] مبدّل می‌‏شود و مستکبران و مفسدان، ریشه‏‌کن می‌‏گردند<ref>لطف اللّه صافی گلپایگانی، امامت و مهدویت، ج ۲، ص ۱۶۳</ref>.

این اتفاق‏ نظر به حدّی است که تندروترین گروه‌‏های [[اهل سنت]] ([[وهابیان]]) نیز این موضوع را پذیرفته و از آن به طور جدّی [[دفاع]] می‌‏کنند و از [[عقاید]] مسلّم اسلامی می‌‏دانند. حتّی [[احمد]] [[امین]] ازهری [[مصری]] -به رغم پاره‌‏ای سخنان غیر منصفانه درباره مهدویت- اعتراف می‌‏کند: اما در مورد [[اهل سنت]] باید گفت: ایشان نیز بدین [[عقیده]] ([[اندیشه]] [[ظهور مهدی]]) گرویده و به آن [[ایمان]] دارند. آن‏گاه خاطرنشان ساخته که [[ابن حجر]] عسقلانی، [[احادیث]] وارد شده درباره [[امام مهدی]] {{ع}} را برشمرده و آنها را در [[حدود]] پنجاه [[حدیث]] یافته است. همچنین می‌‏گوید: [[امام]] شوکانی، به منظور اثبات درستی این [[عقیده]]، کتابی نوشته و آن را التوضیح فی [[تواتر]] ما جاء فی المنتظر و الدجال و المسیح نامیده است<ref>المهدی و المهدویت، ص ۴۱ و ۴۸ و ۱۱۰؛ به نقل از: در انتظار ققنوس، ص ۴۶ و ۴۷</ref>.

[[حافظ]] ابو [[عبد]] اللّه گنجی [[شافعی]] نیز می‏‌گوید: [[احادیث]] [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} درباره [[مهدی]] -به [[دلیل]] [[راویان]] بسیاری که دارد- به حد [[تواتر]] رسیده است<ref>البیان، باب ۱۱؛ [[منتخب الاثر (کتاب)|منتخب الاثر]]، ص ۳۶</ref>. [[ابن حجر]] عسقلانی در کتاب [[فتح]] الباری می‌‏گوید: [[اخبار]] متواتری رسیده است که [[مهدی]] از این [[امت]] است و [[عیسی]] فرود خواهد آمد و پشت سر او [[نماز]] خواهد خواند<ref>فتح الباری، ج ۵، ص ۳۶۲</ref>. [[بیهقی]] نوشته است: [[احادیث]] مربوط به [[خروج مهدی]]، صحیح‌‏ترین اسناد را دارد<ref>الاعتقاد و الهدایه الی سبیل الرشاد، ص ۱۲۷</ref> و ... این امر به حدّی برای برخی از علمای اهل سنّت، دارای اهمیت و اعتبار بوده که با انکارکنندگان [[ظهور مهدی]] [[مخالفت]] کرده‌‏اند. در کتاب‏‌های فرائد السطین، البرهان، العرف الوردی و ... از [[جابر]] بن [[عبد]] اله [[انصاری]] از [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} [[نقل]] کرده‏‌اند که: هرکه [[ظهور مهدی]] را [[انکار]] کند، به آنچه بر [[محمد]] نازل شده، [[کفر]] ورزیده است<ref>{{عربی|اندازه=۱۵۵%|من انکر خروج المهدی فقد کفر بما انزل علی محمد}} ینابیع المودّه، ج ۳، ص ۱۰۸؛ فرائد السمطین، ج ۲، ص ۳۳۲؛ البرهان، ص ۱۷۷</ref>. در [[روایت]] دیگری نیز [[نقل]] کرده‌‏اند: هرکس [[مهدی]] را [[انکار]] کند، به [[راستی]] [[کافر]] است<ref>{{عربی|اندازه=۱۵۵%|من کذّب بالمهدی فقد کفر}} عقد الدرر، ص ۱۵۷؛ منتخب الأثر، ص ۱۴۹</ref>.

'''معرفی [[مهدی موعود]]:''' در [[منابع روایی]] اهل سنّت، [[روایات]] معتبر و صحیحی از [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} درباره [[مهدی موعود]] [[نقل]] شده که برای معرّفی و [[شناخت]] آن [[حضرت]] قابل توجّه است. ابتدا چند [[روایت]] در این زمینه [[نقل]] می‌‏شود؛ آن‏گاه سیمای کلی آن [[حضرت]] در [[احادیث]] و منابع اهل سنّت بیان می‌‏گردد.

# [[شیخ ابراهیم حموی شافعی]] در [[فرائد السمطین]] از [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} [[نقل]] کرده است: [[خلفا]] و [[جانشینان]] من و حجّت‌‏های [[خدا]] بر خلق پس از من [[دوازده]] نفرند: اوّل آنان برادرم و آخرشان فرزندم؛ گفته شد: ای [[رسول خدا]]! برادرت کیست؟ فرمود: [[امام علی|علی بن ابی طالب]]. سؤال شد: فرزندت کیست؟ فرمود: [[مهدی]]، که [[زمین]] را از [[قسط]] و [[عدل]] آکنده می‌‏سازد؛ همان‌‏سان که از ظلم‏‌وجور پر شده است. قسم به آنکه مرا به [[حق]]، به عنوان بشارت‌‏دهنده و ترساننده برانگیخت! اگر از [[عمر]] [[دنیا]] یک روز باقی نمانده باشد، [[خداوند]] آن روز چنان طولانی سازد تا فرزندم [[مهدی]] [[خروج]] کند. (پس از [[خروج]] او) [[عیسی]] [[پسر مریم]] پشت سرش به [[نماز]] می‌‏ایستد<ref>{{عربی|اندازه=۱۵۵%|انّ خلفائی و اوصیائی و حجج اللّه علی الخلق بعدی اثنا عشر اوّلهم اخی و آخرهم ولدی؛ قیل یا رسول اللّه! و من اخوک؟ قال: علیّ بن ابی طالب، قیل، فمن ولدک؟ قال: المهدی (عج)؛ یملأ الارض قسطا و عدلا کما ملئت جورا و ظلما و الّذی بعثنی بالحقّ بشیرا و نذیرا لو لم یبق من الدّنیا الّا یوم واحد لطوّل اللّه ذلک الیوم حتّی یخرج به ولدی المهدیّ فینزل روح اللّه عیسی بن مریم فیصلّی خلقه}} [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۱، ص ۲۸۰، ج ۲۷؛ بحار الانوار، ج، ۴۷، ص ۷۱</ref>

# در سنن ابی [[داوود]] و تذکرة [[خواص]] الامه از [[عبد]] اللّه بن [[عمر]] [[نقل]] شده است که گفت: [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} فرمود: در [[آخر الزمان]]، مردی از [[فرزندان]] من [[قیام]] می‌‏کند که اسم او، همانند اسم من و کنیه‏‌اش مثل [[کنیه]] من است؛ [[زمین]] را از [[عدل]] پر می‌‏سازد؛ چنان‏که از [[ظلم]] پر شده است و او [[مهدی]] است<ref>{{عربی|اندازه=۱۵۵%|قال رسول اللّه صلّی اللّه علیه و آله: یخرج من آخر الزمان رجل من ولدی اسمه کاسمی و کنیته ککنیتی یملأ الارض عدلا کما ملئت جورا، فذلک المهدی}} تذکرة الخواص الامه، ص ۳۷۷؛ سنن ابی داوود، ج ۲، ص ۴۲۰</ref>.

# متقی هندی در کنز العمال آورده است: [[امام علی|علی]] {{ع}} از [[پیامبر]] {{صل}} پرسید: آیا [[مهدی]] از ما [[آل محمد]] است یا از غیر ما است؟ [[حضرت]] فرمود: بلکه او از ما است. [[خداوند]] به سبب او ختم کند (اتمام بخشد)؛ چنان‏که به ما آغاز کرد. به ما از [[فتنه]] [[نجات]] یابند، چنان‏که از [[شرک]] [[نجات]] یافتند. [[خداوند]] به سبب ما دل‏هایتان را پس از [[کینه]] و [[دشمنی]] به یکدیگر پیوند داد<ref>{{عربی|اندازه=۱۵۵%|انّ علیّا سأل النبیّ: امنّا آل محمد المهدی ام من غیرنا؟ قال رسول اللّه: بل منّا یختم اللّه به کما فتح بنا و بنا ینقذون من الفتنة، کما انقذوا من الشّرک و بنا یؤلّف اللّه بین قلوبکم بعد عداوة الشّرک}}؛کنز العمال، ج ۷، ص ۲۶۳</ref>.

# [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} فرموده است: [[قیامت]] فرا نرسد تا اینکه کسی از عترتم به ‏پا خیزد و [[زمین]] را همچنان‏که پر از [[ظلم]] و تجاوزهای آشکار شده، آکنده از [[عدل‏ و داد]] کند<ref>{{عربی|اندازه=۱۵۵%|لا تقوم الساعة حتّی ... یخرج من عترتی ... من یملأها قسطا و عدلا کما ملئت ظلما و عدوانا}} عقد الدرر، ص ۳۶؛ الدرّ المنثور، ج ۷، ص ۴۸۴</ref>.  

# از [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} [[نقل]] شده است: همانا [[خداوند]] از عترتم، مردی را برمی‌‏انگیزاند که دندان‌‏هایش برّاق و گشاده‌‏اند و پیشانی‏‌اش بلند و تابنده است. [[زمین]] را آکنده از [[عدل]] می‌‏کند و [[مال]] را به نحوی خاص زیاد می‌‏گرداند<ref>{{عربی|اندازه=۱۵۵%|لیبعثنّ اللّه من عترتی رجلا افرق الثنایا اجلی الجبهة یملک الارض عدلا و یفیض المال فیضا}} ینابیع المودّة، ص ۴۲۳؛ اسعاف الراغبین، باب ۳، ص ۱۳۵</ref>.

# در کتاب الجمع بین الصّحاح السّتة [[روایت]] مشهوری را از [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} [[نقل]] می‌‏کند که: اگر از [[عمر]] [[دنیا]] جز یک روز نمانده باشد، [[خدای تعالی]] آن روز را چنان طولانی کند تا در آن روز مردی از من یا از بیتم [[قیام]] می‌‏کند که اسم او اسم من است ....<ref>{{عربی|اندازه=۱۵۵%|لو لم یبق من الدنیا الّا یوم واحد لطوّل اللّه ذلک الیوم حتّی یبعث رجل منّی و من اهل بیتی یواطی‏ء اسمه اسمی}}العمده، ص ۴۳۴؛ ارشاد مفید، ص ۳۲۶.</ref>.

با بررسی و [[مطالعه]] [[منابع روایی]] اهل سنّت، سیمای کلی [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} را چنین می‌‏توان تصویر کرد: او [[خلیفه]] در پایان [[امت]] من، [[امیر]] در پایان فتنه‌‏ها و انقطاع زمان، مالک و فرمان‏روای [[زمین]]، [[پادشاه]] و فرمان‏روای انسان‏‌ها، [[امام]] و پیشوای [[مردم]]، ولیّ و [[سرپرست]] [[امت]]، [[سلطان]] [[مشرق]] و [[مغرب]] و ... است.

«[[جایگاه]] [[اعتقاد]] به [[حضرت مهدی]] {{ع}} در میان [[اهل سنت]] چنان است که علمای [[اهل سنت]] با [[نقل]] روایتی از [[رسول گرامی اسلام]] {{صل}}، منکران [[ظهور امام مهدی]] {{ع}} را منکران [[رسالت]] [[پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} شمرده‌اند<ref>{{متن حدیث|"قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}}: مَنْ أَنْكَرَ خُرُوجَ الْمَهْدِيِّ، فَقَدْ كَفَرَ بِمَا أنْزَلَ عَلَى مُحَمَّدٍ"}} (جلال الدین السیوطی؛ العرف الوردی فی اخبار المهدی، ص ۱۴۲).</ref>.

[[محمد بن سفارینی حنبلی]] در کتاب لوامع‌الانوار در این مورد ابتدا روایاتی از [[رسول گرامی اسلام]] {{صل}} [[نقل]] کرده‌اند که در آنها اولاً [[ظهور امام مهدی]] {{ع}} امر قطعی و لازم‌الاجرا دانسته شده است<ref>{{متن حدیث|"وَ فِي حَدِيثِ حُذَيْفَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ {{صل}}: يَا حُذَيْفَةُ لَوْ لَمْ‏ يَبْقَ‏ مِنَ‏ الدُّنْيَا إِلَّا يَوْمٌ‏ وَاحِدٌ لَطَوَّلَ‏ اللَّهُ‏ ذَلِكَ‏ الْيَوْمَ‏ حَتَّى‏ يَمْلِكَ‏ رَجُلٌ‏ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي تَجْرِي الْمَلَاحِمُ عَلَى يَدَيْهِ وَ يَظْهَرُ الْإِسْلَامُ وَ لَا يُخْلِفُ اللَّهُ وَعْدَهُ وَ هُوَ سَرِيعُ الْحِسَابِ"}}</ref>؛ ثانیاً تکذیب‌کنندگان [[امام مهدی]] {{ع}} از [[دین]] خارج و [[کافر]] تلقی شده‌اند<ref>{{متن حدیث|"وَ قَدْ رَوَی الْإِمَامُ الْحَافِظُ بْن الْإِسْكَافِ بِسَنَدٍ مَرضِيٍّ إِلی جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} مَن كَذَّبَ بِالدَّجّالِ فَقَد كَفَرَ وَ مَن كَذَّبَ بِالْمَهْدِيِّ فَقَدْ كَفَرَ"}}</ref> که وی بعد از ذکر آنها به بیان [[اعتقادات]] [[اهل سنت]] دربارۀ [[امام مهدی]] {{ع}} اشاره کرده و [[شیعیان]] را نیز در این مورد هم‌نظر با آنان دانسته است<ref>{{عربی|مَا يُفِيدُ مَجموعُهُ العِلْمَ القَطعِيَّ فَالإِيمانُ بِخُرُوجِ المَهْدِيِّ واجِبٌ كَما هُوَ مُقَرَّرٌ عِنْدَ أَهْلِ الْعِلْمِ وَ مُدَوَّنٌ فِي عَقَائِدِ أهْلِ السُّنَّةِ وَ الْجَمَاعَةِ وَ كَذَا عِنْدَ أهْلِ الشِّيعَةِ أَيْضاً}} (محمد السفارینی؛ لوامع الانوار؛ ج ۲، ص ۸۴).</ref>.

[[حمود‌ بن عبدالله التویجری]] در کتاب [[الاحتجاج بالأثر علی من أنکر المهدی المنتظر]] می‌نویسد: [[اعتقاد به ظهور امام مهدی]] {{ع}} در مسیر [[اعتقاد]] به [[رسالت]] [[پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} است و رد [[اعتقاد به امام مهدی]] {{ع}} رد [[اعتقاد]] به [[رسالت]] [[حضرت رسول]] {{صل}} است<ref>{{عربی|وَ إِذَا عُلِمَ هَذَا؛ فَالْإِيمَانُ بِخُرُوجِ الْمَهْدِيِّ فِي آخرالزمان دَاخِلٌ فِي ضمنِ الْإِيمَانِ بِأَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ وَ مَنْ لَمْ يُؤْمِنْ بِمَا ثَبَتَ عَنِ النَّبيِّ {{صل}} مِنْ أَنْبَاءِ الغَيبِ؛ فَلا شَكَّ أَنَّهُ لَم يُحَقَّق الشَّهَادَةَ بِالرِّسَالَةِ. فَالإيْمَانُ بِهِ واجِبٌ وَ هُوَ مِنْ عَقَائِدِ أَهْلِ السُّنَّةِ وَ مِن ذَلِكَ الْإِيمَانُ بِخُرُوجِ الْمَهْدِيِّ فِي آخِرِ الزَّمانِ؛ لِأَنَّهُ قَدْ ثَبَتَ عَنِ النَّبيِّ {{صل}} أَنَّهُ أَخْبَرَ بِخُرُوجِهِ؛ فَمَنْ لَمْ يُؤْمِنْ بِخُرُوجِهِ فَهُوَ مُخَالِفٌ لِعَقِيدَةِ أَهْلِ السُّنَّةِ وَ الْجِمَاعَةِ}} (حمودبن عبدالله التویجری: الاحتجاج بالأثر علی من أنکر المهدی المنتظر، ج ۱، ص ۲۶).</ref>. همو در جای دیگری از این کتاب در رد قول [[ابن‌ محمود]] [[صاحب]] کتاب [[لا مهدی ینتظر بعد الرسول خیر البشر]] که به سبب عدم [[نقل]] [[عقیده]] به [[امام مهدی]] {{ع}} در کتاب‌های [[اعتقادی]]، [[اعتقادی]] بودن آن را زیر سؤال برده است، می‌گوید: هر آن چیزی که [[پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} خبر از رخدادش در [[آینده]] داده است، [[تصدیق]] و [[ایمان]] به آن [[واجب]] است و جزو مسائل [[اعتقادی]] هر مسلمانی قلمداد می‌شود، چه در کتاب‌های [[اعتقادی]] آمده باشد و چه نیامده باشد<ref>حمودبن عبدالله التویجری: الاحتجاج بالأثر علی من أنکر المهدی المنتظر، ج ۱، ص ۱۸۶.</ref>؛ البته ادعای برخی [[اندیشمندان]] [[اهل سنت]] این است که [[مهدویت]] به عنوان یک موضوع [[اعتقادی]] در برخی کتاب‌های [[اعتقادی]] [[اهل سنت]] آمده است<ref>عبدالمحسن العباد؛ عقیدة أهل السنة و الأثر فی المهدی المنتظر، ص ۱۵۸.</ref><ref>[[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت (کتاب)|بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت]]، ص 53-55.</ref>.

بی‌تردید التویجری در کتاب خود در خصوص [[حضرت مهدی]] {{ع}} به چند نکته مهم اشاره کرده است: نخست [[اعتقاد]] به [[حضرت مهدی]] {{ع}} را در جهت [[اعتقاد]] به [[رسالت]] تعبیر کرده است که این نشان از [[جایگاه]] مهم و خطیر [[مهدویت]] در میان [[اهل سنت]] دارد؛ دوم [[تصدیق]] و [[باور]] [[مهدویت]] و [[رخداد ظهور]] را تا [[حد]] [[تکلیف]] وجوبی ارتقا داده است؛ سوم [[باور]] داشت [[مهدویت]] را یک موضوع [[اعتقادی]] که همه [[مسلمانان]] باید بدان [[اذعان]] داشته باشند، تلقی کرده است؛ چهارم منکران [[ظهور امام مهدی]] {{ع}} را جزو افراد فاسدالعقیده دانسته است.

[[علامه البانی]] که در دوران معاصر نزد سلفی‌های [[اهل سنت]] [[علامه]]، عالم بزرگ و مجدد عصر شناخته می‌شود و بیانات و مطالب ایشان درباره مسائل [[دینی]] مورد توجه و قبول همه [[اهل سنت]] است، در کتاب موسوعه خویش در مورد [[ظهور امام مهدی]] {{ع}} به نکاتی چند اشاره می‌کند که در اینجا آنها را خلاصه‌وار بیان می‌کنیم: [[ظهور امام]] مهدی‌{{ع}} از موضوعات [[اعتقادی]] [[اهل سنت]] است و نیز از مسائل [[اعتقادی]] ثابت و اصیل [[اهل سنت]] به حساب می‌آید و از راه‌های مطمئنه و قطعی نظیر [[تواتر]] برای [[اهل سنت]] ثابت شده است و از [[امور غیبی]] به شمار می‌آید و [[ایمان]] به آن بر همه [[مسلمانان]] [[واجب]] است و [[ظهور امام مهدی]] {{ع}} را جزء اهل مکابره و [[جاهل]] [[انکار]] نمی‌کند<ref>{{عربی|وَ خلاصَةِ اَلْقَوْلِ إِنَّ عَقِيدَةَ خُرُوجُ الْمَهْدِيِّ عَقِيدَةُ ثَابِتَةٌ مُتَواتِرَةٌ عَنْهَصل يَجِبُ الْإِيمَانُ بِهَا لِأَنَّهَا مِنْ أُمُورِ الْغَيْبِ و اَلْإِيمَانُ بِهَا مِنْ صِفَاتِ اَلْمُتَّقِينَ كَمَا قَالَ تَعَالَی الم * ذَلِكَ الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِلْمُتَّقِينَ * الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَ إِنَّ إِنْكَارَهَا لاَ يَصْدُرُ إِلاَّ مِنْ جَاهِلٍ أَوْ مُكَابِرٍ أَسْأَلُ اللَّهَ تَعَالَی أَنْ يَتَوَفَّانَا عَلَی الْإِيمَانِ بِهَا وَ بِكُلِّ مَا صَحَّ فِي الْكِتَابِ وَ السُّنَّةِ}}؛ ناصرالدین البانی؛ موسوعه الالبانی؛ ج ۹، ص ۲۷۷.</ref>.

[[عبدالمحسن العباد]] در کتاب [[عقیدة أهل‌السنة و الأثر فی المهدی المنتظر]] در این مورد می‌نویسد: احادیثی که درباره [[امام مهدی]] {{ع}} [[نقل]] شده، فراوان است و مؤلفان بسیاری درباره [[متواتر بودن]] آنها کتاب نوشته‌اند و این موارد جزء [[اعتقادات]] [[اهل سنت]]، جماعه و [[اشاعره]] است<ref>{{عربی|إِنَّ أَحَادِيثَ الْمَهْدِيّ الْكَثِيرَة الَّتِي أَلَّفَ فِيهَا مُؤَلِّفُونَ وَ حَكی تواتُرَها جَمَاعَةٌ وَ اعْتَقَدَ مُوجِبَهَا أهلُ السُّنَّةِ وَ الْجَمَاعَةِ وَ غَيْرِهِمْ مِنَ الْأَشَاعِرَةِ تَدُلُّ عَلَی حَقِيقَةٍ ثَابِتَةٍ بِلاَ شَكٍّ هِيَ حُصُولُ مُقْتَضَاهَا فِي آخِرِ الزَّمَانِ}} (عبدالمحسن العباد؛ عقیدة أهل السنة و الأثر فی المهدی المنتظر، ص ۱۵۸).</ref>.

«آنچه در کتاب‌های [[اهل سنت]] در مورد مسئله [[مهدویت]] آمده اگر بیش‌تر از کتاب‌های [[شیعه]] نباشد کمتر نیست. [[احادیث]] بسیاری از [[پیامبر]] {{صل}} درباره [[ظهور]]، [[ویژگی‌های حکومت]]، علامات [[ظهور]] و [[خروج]] آن [[حضرت]] و [[رجعت]] [[دوستان]] و [[دشمنان]] او در کتاب‌های [[اهل سنت]] [[نقل]] شده است. تنها فرقی که [[اهل سنت]] در این باره با [[شیعه]] دارند این است که [[شیعه]] [[معتقد]] است هم اکنون [[حضرت مهدی]] زنده است؛ ولی بعضی از [[اهل سنت]] معتقدند که او [[آخرالزمان]] به [[دنیا]] می‌آید»<ref>[[عباس رحیمی|رحیمی، عباس]]، [[امید فردا (کتاب)|امید فردا]]، ص۱۲.</ref>.

«[[اهل سنت]] همانند [[شیعیان]] معتقدند که [[امام مهدی|مهدی موعود]] {{ع}} از [[نسل]] [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} و از [[فرزندان]] [[فاطمه زهرا]] {{ع}} است و [[زمین]] بعد از آنکه پر از [[ظلم و جور]] شده باشد به وسیله آن [[حضرت]] پر از [[عدل و داد]] خواهد شد. عدّه زیادی از علمای [[اهل سنت]] [[ایمان]] به [[خروج]] [[امام مهدی|مهدی]] را [[واجب]] و منکر آن را [[کافر]] به حساب آورده‌اند.

در این رابطه [[یوسف]] بن [[یحیی]] المقدس [[شافعی]]، دانشمند [[معروف]] اهل تسنّن در صفحه ۱۵۷ کتاب [[عقد]] الدّرر می‌گوید: "من کذّب بالمهدی فقد [[کفر]]"؛ و سهیلی در شرح سیر از [[جابر]] [[عبد]] اللّه [[انصاری]] از [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} [[نقل]] می‌کند که: {{عربی|"من أنكر خروج المهدي فقد كفر"}}؛ یعنی هرکس [[خروج]] [[امام مهدی|مهدی]] {{ع}} را [[انکار]] کند [[کافر]] است<ref>آیة اللّه صافى گلپایگانى، امامت و مهدویت، ج ۳، ص ۸۵ و ۸۶.</ref>.

[[احمد]] بن [[محمد]] بن [[صدیق]] می‌گوید: «[[ایمان]] به [[خروج]] [[امام مهدی|مهدی]] [[واجب]] و [[اعتقاد]] به [[ظهور]] او به جهت [[تصدیق]] [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} حتمی و ثابت است»<ref> ابراز الوهم المکنون، ص ۴۳۳.</ref>. و همین تعبیر از دانشمندانی همچون سفارینی [[حنبلی]]، [[ناصر]] الدین البانی، [[عبد]] المحسن بن [[حمد]] العبّاد نیز رسیده است<ref>على اصغر رضوانى، موعود شناسى، ص ۱۴۹.</ref>.

و در مهم‌ترین منابع [[اهل سنت]] مانند [[صحیح ترمذی]]، [[سنن ابن ماجه]] و [[سنن ابوداود]] که از [[صحاح]] ستّه می‌باشند مباحث [[مهدویت]] به میان آمده است و [[بخاری]] در کتاب [[تاریخ]] خود در چند مورد نام [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} را ذکر کرده است همانند {{عربی|"الْمَهْدِيُّ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ"}}<ref>تاریخ بخارى، ج ۱، ص ۳۱۷.</ref> و [[حدیث]] {{عربی|"المهدي حقّ من ولد فاطمة"}}<ref>تاریخ بخارى، ج ۳، ص ۳۴۶.</ref>.

# البرهان، نوشته علّامه [[متقی]] [[هندی]]؛

# القول المختصر، نوشته [[احمد]] بن [[علی]] هیثمی؛

# البیان، نوشته [[محمد]] بن [[یوسف]] گنجی؛

تاکنون کتاب‌های زیادی در این‌باره نوشته شده و نویسندگان آنها متفقاً [[صحت احادیث]] مربوط به [[مصلح جهانی]] یعنی [[مهدی]] {{ع}} را پذیرفته‌اند و تنها افراد بسیار معدودی مانند [[ابن خلدون]] و [[احمد امین مصری]] در صدور این [[روایات]] از [[پیامبر]] [[تردید]] کرده‌اند و قرائنی وجود دارد که [[انگیزه]] آنها در این کار [[ضعف]] [[اخبار]] نبوده، بلکه [[فکر]] می‌‌کردند [[روایات]] مربوط به [[مهدی]] مشتمل بر مسائلی است که به [[سادگی]] نمی‌توان آنها را [[باور]] کرد یا به خاطر اینکه [[احادیث]] درست را از نادرست نتوانسته‌اند جداکنند.

بسیاری از علمای [[اهل سنت]]، علاوه بر [[اذعان]] بر اصالت [[مهدویت]] و صحیح دانستن [[احادیث]] آن، [[دست]] به تألیف کتب و رساله‌هایی در این‌باره زده‌اند تا نسل‌های بعدی، [[حقیقت]] و واقعیتی را که در [[شرع]] [[مطهر]] بر زبان [[رسول اکرم]] {{صل}} جاری شده، به خوبی بشناسند.

مؤلف [[کتاب]] [[الامام المهدی]] استاد [[علی]] [[محمد علی دخیل]] [[اسامی]] ۲۰۵ نفر از بزرگان علمای [[اهل سنت]] را در کتاب خود آورده به این ترتیب که تعداد ۳۰ نفر از آنها مستقلاً درباره [[حضرت مهدی]] {{ع}} کتاب نوشته‌اند و ۳۱ نفر دیگر فصلی را در کتاب‌های خود به [[روایات]] [[حضرت مهدی]] اختصاص داده‌اند و ۱۴۴ نفرشان به تناسب‌های مختلف [[روایات]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} را در کتاب‌های خود آورده‌اند»<ref>[[داوود الهامی|الهامی، داوود]]، [[آخرین امید (کتاب)|آخرین امید]]، ص ۲۲۲-۲۲۳</ref>.

* بسیاری از علمای [[اهل سنت]] [[احادیث]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} را [[متواتر]] دانسته‌اند یا [[تواتر]] آنها را از دیگران [[نقل]] کرده و بدان [[اعتراض]] ننموده‌اند مانند: [[ابن حجر هیثمی]] در [[الصواعق المحرقه]]، [[شبلنجی]] در نورالابصار، [[ابن صباغ]] در الفصول المهمة، [[محمد الصبان]] در اسعاف الراغبین، [[گنجی شافعی]] در البیان، [[شیخ]] [[منصور علی]] در غایة المأمول، [[سویدی]] در سبائک الذهب و جمعی دیگر و همین [[تواتر]]، [[ضعف]] [[سند]] را که در برخی از آن [[احادیث]] موجود است، جبران می‌‌کند.

دانشمند بزرگ [[سنی]] عراقی، [[شیخ]] [[صفاء‌الدین آل‌شیخ الحلقه]] این [[حقیقت]] را روشن‌تر [[بیان]] نموده و گفته است: اما [[احادیث]] در مورد [[مهدی منتظر]] به اندازه‌ای زیاد است که [[یقین]] می‌‌آورد که [[ظهور مهدی]] {{ع}} در [[آخرالزمان]] حتمی است، پس او [[سلامت]] [[اسلام]] ([[اسلام]] بدون [[بدعت]] و [[تحریف]]) قوت [[ایمان]] و صفای [[اسلام]] را بازمی‌‌گرداند... و بدون هیچ‌گونه [[شک]] و شبهه‌ای [[روایات]] [[قیام]] آن [[حضرت]] به حد [[تواتر]] رسیده، بلکه با تمام معانی که برای [[متواتر]] تعریف شده [[متواتر]] دانستن احادیثی که از طرق کمتری هم [[نقل]] گردیده، صحیح می‌‌باشد.

و اما آثاری که از [[صحابه پیامبر]] {{صل}} به جای مانده و بر [[حضرت مهدی]] {{ع}} دلالت دارد، بسیارند و [[حکم]] رفع دارند بنابراین مطالبی که این [[دانشمندان]] در کتب خویش آورده‌اند کافی است از جمله: [[البرزغی]] در کتاب الاشاعة لاشراط الساعة، [[آلوسی]] در [[تفسیر]] خود، [[ترمذی]]، [[ابوداود]] [[ابن ماجه]]، [[حاکم نیشابوری]]، [[ابویعلی]]، [[طبرانی]]، [[عبدالرزاق]]، [[ابن حنبل]]، [[مسلم]]، [[ابونعیم]]، [[ابن عساکر]]، [[بیهقی]]، [[خطیب]]، در [[تاریخ]] [[بغداد]]، [[دارقطنی]]، [[رویانی]]، [[نعیم بن حماد]] در کتاب [[الفتن]] و [[ابن ابی شیبه]]، [[ابونعیم کوفی]]، [[البزاز]]، [[دیلمی]]، [[عبدالجبار الخولانی]]، در کتاب [[تاریخ]] خود، [[الجوینی]]، [[ابن حیان]]، [[ابوعمرو الدانی]] در کتاب [[سنن]] خود...

پس [[ایمان]] به [[خروج]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} [[واجب]] است و [[باور]] داشتن آن [[حضرت]]، [[تصدیق]] [[احادیث]] [[پیامبر اکرم]] {{صل}} خواهد بود<ref>مجله التربیة الاسلامیة، سال ۱۴، شماره ۷، ص۳۰-۳۲.</ref>.

خلاصه [[اعتقاد]] [[اهل سنت]] این است که به زودی در [[آخرالزمان]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} با [[شمشیر]] [[قیام]] می‌‌نماید و این [[عقیده]] براساس [[اخبار]] و [[روایات]] بسیاری است که به حد [[تواتر]] و [[استفاضه]] از [[رسول اکرم]] {{صل}} [[نقل]] شده است.

از مطالب بسیار شگفت‌انگیز در این زمینه، چیزی است که [[احمد امین مصری]] در کتاب خود المهدی والمهدویة<ref>مجله التربیة الاسلامیة، سال ۱۴، شماره ۷، ص۳۰-۳۲.</ref> [[نقل]] می‌‌کند که روش [[ابن خلدون]] چنین است که [[خبر واحد]] را اگر [[عقل]] [[تأیید]] کند، می‌‌پذیرد ولی [[احادیث]] بسیار زیاد را اگر [[عقل]] تأییدشان نکند، کنار می‌‌گذارد و او [[وجود مهدی]] {{ع}} و [[اعتقاد به مهدویت]] را تنها به این [[دلیل]] [[انکار]] می‌‌کند که مخالف [[عقل]] اوست!»<ref>[[داوود الهامی|الهامی، داوود]]، [[آخرین امید (کتاب)|آخرین امید]]، ص ۲۳۲-۲۳۵</ref>.