نظام اداری در معارف و سیره نبوی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'واحدی' به 'واحدی'
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'واحدی' به 'واحدی') |
||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
==سیره سیاسی و نظام اداری== | ==سیره سیاسی و نظام اداری== | ||
{{همچنین|سیره سیاسی پیامبر خاتم}} | {{همچنین|سیره سیاسی پیامبر خاتم}} | ||
هنگامی که [[پیامبر]]{{صل}} به [[مدینه]] [[هجرت]] کرد، با اقداماتی که انجام داد، [[نظم اجتماعی]] و [[اداری]] جدیدی را پدید آورد که بر اساس [[اصول اسلام]] پایه‌ریزی شده بود. اقدامات [[رسول خدا]]{{صل}} در راستای پدید آوردن قدرتی متمرکز و فراگیر بود. آن [[حضرت]] در آغاز با برقراری [[پیمان]] میان گروه‌های ساکن مدینه، به عنوان [[مرجع]] و داور ساکنان مدینه در اختلاف‌هایی که باعث [[اخلال در نظم]] و [[امنیت عمومی]] می‌شد، قرار گرفت. نظامی که رسول خدا{{صل}} بر اساس [[آیات قرآن]] درصدد پی‌ریزی آن بود، بر پایه هم‌خونی یا رابطه [[نژادی]] [[استوار]] نبود، بلکه بر پایه‌های [[اخلاقی]] و [[عقیدتی]] پی‌ریزی شده بود. در [[جامعه]] نوین، [[مسلمانان]] به پروردگاری یگانه [[ایمان]] داشته و به دستورهای [[دینی]] | هنگامی که [[پیامبر]]{{صل}} به [[مدینه]] [[هجرت]] کرد، با اقداماتی که انجام داد، [[نظم اجتماعی]] و [[اداری]] جدیدی را پدید آورد که بر اساس [[اصول اسلام]] پایه‌ریزی شده بود. اقدامات [[رسول خدا]]{{صل}} در راستای پدید آوردن قدرتی متمرکز و فراگیر بود. آن [[حضرت]] در آغاز با برقراری [[پیمان]] میان گروه‌های ساکن مدینه، به عنوان [[مرجع]] و داور ساکنان مدینه در اختلاف‌هایی که باعث [[اخلال در نظم]] و [[امنیت عمومی]] می‌شد، قرار گرفت. نظامی که رسول خدا{{صل}} بر اساس [[آیات قرآن]] درصدد پی‌ریزی آن بود، بر پایه هم‌خونی یا رابطه [[نژادی]] [[استوار]] نبود، بلکه بر پایه‌های [[اخلاقی]] و [[عقیدتی]] پی‌ریزی شده بود. در [[جامعه]] نوین، [[مسلمانان]] به پروردگاری یگانه [[ایمان]] داشته و به دستورهای [[دینی]] واحدی، سر [[تعظیم]] فرود می‌آوردند و از رسول خدا{{صل}} [[پیروی]] می‌کردند. در این دیدگاه، مسلمانان، مجموعه‌ای یگانه بودند که هر یک از آنان، از [[پشتیبانی]] دیگر افراد [[امت]] بهره‌مند بود و هنگام نیاز، از کمک و [[یاری]] آنان برخوردار می‌شد. [[نظام قبیله‌ای]] [[حاکم]] در [[حجاز]] می‌توانست یکی از موانع تحقق ایده‌های رسول خدا{{صل}} باشد، اما آن حضرت اصل نظام قبیله‌ای [[عرب]] را پذیرفت و کوشید این [[نظام]] را [[هدایت]] کرده و در قالب [[شعارها]] و ایده‌های [[اسلامی]] کنترل کند<ref>ر.ک: حسینیان مقدم، مناسبات مهاجر و انصار، ص۲۲۶.</ref>. | ||
سرانجام رسول خدا{{صل}} [[دولت واحد]] و فراگیری پدید آورد. این دولت واحد که [[قدرت]] مرکزی داشت و گستردگی آن همه را زیر سایه خویش در آورده بود، موجب گرد هم آمدن امت شد. [[نفوذ]] و قدرت این [[دولت]] چنان بود که [[اطاعت]] از آن و حرکت در راستای فرمان‌های آن بر همه [[واجب]] به شمار می‌آمد. رسول خدا{{صل}}، این قدرت را به پشتوانه [[آیات قرآنی]] که در آن [[وجوب]] [[اطاعت از پیامبر]] و [[اطاعت از اولوالامر]] را تأکید کرده است<ref>{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا}} «ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید و اگر به خداوند و روز بازپسین ایمان دارید، چون در چیزی با هم به ستیز برخاستید آن را به خداوند و پیامبر بازبرید که این بهتر و بازگشت آن نیکوتر است» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref>، به [[اجرا]] در آورد. با این ایده‌ها، امتی پدید آمد که [[روابط]] آنان مبتنی بر [[عقاید دینی]] بود، نه بر پایه [[خویشاوندی]] و روابط اقلیمی. سیاستی که در این مجموعه مطرح بود، آمیخته به [[اخلاق اسلامی]] بود و [[روابط قبیله‌ای]] تحت الشعاع روابط [[دینی]] قرار گرفته بود. | سرانجام رسول خدا{{صل}} [[دولت واحد]] و فراگیری پدید آورد. این دولت واحد که [[قدرت]] مرکزی داشت و گستردگی آن همه را زیر سایه خویش در آورده بود، موجب گرد هم آمدن امت شد. [[نفوذ]] و قدرت این [[دولت]] چنان بود که [[اطاعت]] از آن و حرکت در راستای فرمان‌های آن بر همه [[واجب]] به شمار می‌آمد. رسول خدا{{صل}}، این قدرت را به پشتوانه [[آیات قرآنی]] که در آن [[وجوب]] [[اطاعت از پیامبر]] و [[اطاعت از اولوالامر]] را تأکید کرده است<ref>{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا}} «ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید و اگر به خداوند و روز بازپسین ایمان دارید، چون در چیزی با هم به ستیز برخاستید آن را به خداوند و پیامبر بازبرید که این بهتر و بازگشت آن نیکوتر است» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref>، به [[اجرا]] در آورد. با این ایده‌ها، امتی پدید آمد که [[روابط]] آنان مبتنی بر [[عقاید دینی]] بود، نه بر پایه [[خویشاوندی]] و روابط اقلیمی. سیاستی که در این مجموعه مطرح بود، آمیخته به [[اخلاق اسلامی]] بود و [[روابط قبیله‌ای]] تحت الشعاع روابط [[دینی]] قرار گرفته بود. | ||