پرش به محتوا

زیارت در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۰٬۶۸۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۶ ژوئن ۲۰۲۳
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = زیارت | عنوان مدخل = زیارت | مداخل مرتبط = زیارت در لغت - زیارت در قرآن - زیارت در کلام اسلامی - زیارت در معارف دعا و زیارات - زیارت در معارف و سیره حسینی - زیارت در معارف و سیره سجادی - زیارت در معارف و سیره رض...» ایجاد کرد)
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
 
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۵۰: خط ۵۰:


سفر کردن برای [[زیارت قبور]] [[اولیای الهی]] هیچ منع [[عقلی]] و [[شرعی]] ندارد. آنچه [[وهابیان]] از [[حدیث]] «لاتشدّ الرحال» ادعا می‌کنند، توهمی بیش نیست.<ref>[[مهدی رستم‌نژاد|رستم‌نژاد، مهدی]]، [[پاسخ به شبهات وهابیان علیه شیعه (کتاب)|پاسخ به شبهات وهابیان علیه شیعه]] ص ۵۳۹.</ref>.
سفر کردن برای [[زیارت قبور]] [[اولیای الهی]] هیچ منع [[عقلی]] و [[شرعی]] ندارد. آنچه [[وهابیان]] از [[حدیث]] «لاتشدّ الرحال» ادعا می‌کنند، توهمی بیش نیست.<ref>[[مهدی رستم‌نژاد|رستم‌نژاد، مهدی]]، [[پاسخ به شبهات وهابیان علیه شیعه (کتاب)|پاسخ به شبهات وهابیان علیه شیعه]] ص ۵۳۹.</ref>.
==[[زیارت قبور]] توسط [[زنان]]==
[[وهابیان]] ادعا می‌کنند: زیارت قبور توسط زنان مجاز نیست. [[پیامبر]]{{صل}} زنان زیارت‌کننده را [[لعنت]] فرمود. در [[روایت]] آمده است: {{متن حدیث|لعن رسول الله{{صل}} زائرات القبور}}؛ [[پیامبر اکرم]]{{صل}} زنان زیارت‌کننده قبرها را لعنت کرده است»<ref>مسند احمد، ج۱، ص۲۲۹؛ سنن الترمذی، ج۱، ص۲۰۱، ح۳۱۹.</ref>؛ ولی زنان [[شیعه]] برخلاف این [[دستور پیامبر]]{{صل}} [[اقدام]] می‌کنند.
===پاسخ===
در پاسخ، به چند نکته اشاره می‌شود:
'''نکته نخست''': [[حدیث]] {{متن حدیث|لعن رسول الله{{صل}} زائرات القبور}}؛ به سه طریق روایت شده که هر سه طریق از حیث سندی دارای اشکال است: [[حسان بن ثابت]]، [[ابن‌عباس]] و [[ابوهریرة]]؛ اما طریق حسان بن ثابت که ابن‌ماجه و احمد نقل کرده‌اند، در سلسله سند، [[عبدالله بن عثمان بن خثیم]] قرار دارد که فرد قویی نیست.
[[ابن‌ابی‌حاتم]] می‌نویسد: «به احادیثی که ابن‌عثمان نقل کند [[احتجاج]] نمی‌شود»<ref>الجرح والتعدیل، ج‌۵، ص۱۱۲.</ref>. [[نسائی]] درباره وی می‌گوید: «اولین الحدیث است»؛ یعنی کم مشکل دارد<ref>میزان الاعتدال، ج‌۲، ص۴۶۰.</ref>.
اما در طریق دوم (ابن‌عباس)، در [[سلسله سند حدیث]]، «[[ابو صالح]]» قرار دارد که نامش «[[باذان]]» است. [[ابوحاتم]] می‌گوید: «به حدیث وی احتجاج نمی‌شود». نسائی گوید: «وی شخصی [[ثقه]] نیست». ابن‌عدی گفته است: «احدی از متقدمین را نمیشناسم که از وی [[رضایت]] داشته باشد»<ref>ر.ک: إکمال تهذیب الکمال فی أسماء الرجال، ج۲، ۲۴۵ - ۲۴۸.</ref>.
اما در طریق سوم ([[ابوهریره]]) در سلسله سند حدیث، «[[عمر بن ابی‌سلمه]]» قرار دارد که نسائی وی را [[قوی]] نمی‌داند و [[ابن‌خزیمه]] می‌گوید: «به حدیثش احتجاج نمی‌شود» و ابن‌معین گفته است: «وی [[ضعیف]] است»<ref>ر.ک: میزان الاعتدال، ج۲، ص۲۰۱ و ۲۰۲.</ref>.
بنابراین، این روایت در هر سه طریقش مخدوش است. چگونه است که وهابیان گاه در احادیثی که ده‌ها [[طریق صحیح]] دارد زیر بار [[حق]] نمی‌روند؛ ولی برای [[اثبات]] ادعاهای واهی خویش به این حدیث مخدوش و ضعیف [[تمسک]] می‌کنند؟!
[[حافظ]] [[البانی]] - از علمای مورد [[اعتماد]] وهابیان - پس از [[نقل حدیث]] {{متن حدیث|لعن رسول الله{{صل}} زائرات القبور}}؛می‌نویسد:
در بیان [[احادیث]]، [[حدیثی]] را نیافتیم که این روایت را [[تأیید]] کند و شاهدی از [[احادیث]] دیگر بر آن نیست. این [[حدیث]] جزئی از حدیث {{متن حدیث|لعن الله المتخذين عليها السرج}} است که [[ضعیف]] است. گرچه بعضی از [[برادران]] [[سلف]] ما، علاقه‌مند بودند که به این حدیث [[استدلال]] کنند، ولی من به آنان [[نصیحت]] می‌کنم حدیث را به [[پیامبر]]{{صل}} نسبت ندهند، چون [[حدیث صحیح]] نیست<ref>سلسلة الاحادیث الضعیفة، ج۱، ص۳۵۹.</ref>.
'''نکته دوم''': اگر مستند [[وهابیان]] برای منع [[زیارت قبور]] توسط [[زنان]]، همین [[روایت]] ضعیف باشد، این روایت معارض فراوان دارد؛ زیرا: اولاً با عمل [[صدیقه طاهره فاطمه زهرا]]{{س}} معارض است؛ چون آن حضرت در [[عهد]] پدرش [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} هر هفته به [[زیارت قبر]] حضرت [[حمزه سیدالشهدا]] می‌رفت و [[پیامبر اکرم]]{{صل}} از این مسئله خبر داشت و هرگز وی را [[نهی]] نکرد<ref>أنساب الأشراف، ج‌۴، ص۲۹۴؛ دلائل النبوة، ج‌۳، ص۳۰۹.</ref>.
همچنین [[حضرت زهرا]]{{س}} پس از [[رحلت]] [[رسول]] گرامی‌اسلام{{صل}} به زیارت قبر پدرش رفت<ref>الکافی، ج‌۳، ص۲۲۸.</ref>. بنا بر نقل [[امیر مؤمنان علی]]{{ع}}: وقتی پیامبر اکرم{{صل}} به خاک سپرده شد [[فاطمه زهرا]]{{س}} کنار [[قبر]] پدرش ایستاد و مشتی از خاک برداشت و آن را روی چشمانش گذاشت و [[گریه]] کرد و این [[شعر]] را انشا کرد:
{{عربی|مَا ذَا عَلَى مَنْ شَمَّ تُرْبَةَ أَحْمَدَ أَنْ لَا يَشَمَّ مَدَى الزَّمَانِ غَوَالِيَا
صُبَّتْ عَلَيَ مَصَائِبُ لَوْ أَنَّهَا صُبَّتْ عَلَى الْأَيَّامِ صِرْنَ لَيَالِيَا}}<ref>المعتبر، ج۱، ص۳۴۵؛ تاریخ مکة المشرفة والمسجد الحرام والمدینة الشریفة، ص۳۲۱؛ سبل‌الهدی والرشاد، ج‌۱۲، ص۳۳۷.</ref>
و ثانیا روایت {{متن حدیث|لعن رسول الله{{صل}} زائرات القبور}} با عمل [[عایشه]] در [[تعارض]] است؛ زیرا برابر [[اسناد]] [[روایی]] وی قبر برادرش عبدالرحمان را در [[مکه]] [[زیارت]] می‌کرد. [[ابن‌ابی ملیکة]] نقل می‌کند: «عایشه را دیدم که قبر برادرش [[عبدالرحمان بن ابی‌بکر]] را که در «[[حبشی]]»<ref>«حبشی» کوهی‌است پایین‌تر از مکه که شش میل از آن فاصله دارد. (معجم البلدان، ج‌۲، ص۲۱۴).</ref> درگذشت و در مکه مدفون گشت -زیارت کرد»<ref>المنتظم، ج‌۵، ص۳۰۱.</ref>. همچنین می‌گوید: «روزی عایشه برای زیارت به طرف [[قبور]] می‌رفت، به وی گفتم: مگر پیامبر{{صل}} از زیارت قبور نهی نفرمود؟ پاسخ داد چرا [[نهی]] کرد؛ ولی بعدا دستور داد به [[زیارت قبور]] بروند»<ref>المعجم الاوسط، ج‌۴، ص۶۹؛ سنن الکبری، ج‌۴، ص۷۸.</ref>.
حال، باید پرسید: آیا موضع [[وهابیان]] نسبت به عمل [[عایشه]]، همان موضع آنان نسبت به [[شیعه]] است؟! او هم برابر [[اسناد]] [[تاریخی]] به زیارت قبور می‌رفت! درباره او چه می‌گویند؟
'''نکته سوم''': [[دانشمندان]] [[اسلام]] از [[روایات]] باب، جواز زیارت قبور را توسط [[زنان]] [[استنباط]] کرده و [[روایت]] «[[لعن]] [[رسول الله]] زائرات القبور» را توجیه نموده‌اند؛ از جمله:
«[[قسطلانی]]» - از [[دانشمندان اهل سنت]] - پس از [[فتوا]] به جواز زیارت قبور توسط زنان، می‌نویسد<ref>المواهب اللدنیة بالمنح المحمدیة، ج‌۲، ص۱۲۷.</ref>: «انس روایت می‌کند که [[پیامبر]]{{صل}} از زنی عبور کرد که در کنار قبری [[گریه]] می‌کرد، به آن [[زن]] فرمود: خوددار باش و در فراق عزیزان [[صبر]] کن، آن زن که پیامبر{{صل}} را نمی‌شناخت گفت: مرا رها کن، تو به [[مصیبت]] من دچار نشدهای.»..<ref>صحیح البخاری، ج‌۲، ص۷۳.</ref>.
قسطلانی می‌نویسد: «اگر اشکال شود که این [[حدیث]] چطور با فتوا به جواز [[قبور]] توسط زنان، سازگار است؟ می‌گوییم: پیامبر{{صل}} آن زن را از [[زیارت قبر]] نهی نفرمود، از این رو فهمیده می‌شود که [[زائر]] چه مرد باشد و چه زن، چه زیارت‌شونده [[مسلمان]] باشد یا [[کافر]] اشکالی ندارد؛ زیرا پیامبر در این کلامش تفصیلی نداده است»<ref>ارشاد‌ الساری، ج‌۳، ص۳۹۹.</ref>.
[[نووی]] می‌گوید: «عموم دانشمندان زیارت قبور را مجاز می‌دانند، تنها اینکه برای مردان [[مستحب]] است؛ ولی بنابر نظر برخی، [[زیارت]] برای زنان [[مکروه]] است اما قول اصح عدم [[کراهت]] آن است؛ اما حدیث ابی‌هریره - که [[ترمذی]] آن را [[حدیث حسن]] و صحیح دانسته - یعنی روایت {{متن حدیث|لعن الله زوارات القبور}}، این مخصوص آنجایی است که زنان هنگام زیارت نوحه‌سرایی و [[گریه و زاری]] کنند و نام یک‌یک مرده‌ها را ببرند یا صفات خوب آنها را بیان کرده، و بر آن گریه کند»<ref>ر.‌ک: المجموع، ج‌۵، ص۳۰۹ – ۳۱۱.</ref>.
[[قرطبی]] می‌نویسد: «این حدیث مربوط به زنانی است که بیشتر وقت خود را در [[قبرستان]] به سر می‌برند؛ زیرا در این [[روایت]]، از صیغه [[مبالغه]] «زوّارات» استفاده شده است»<ref>نیل الاوطار، ج‌۴، ص۱۶۶.</ref>.
[[زیارت قبور]] توسط [[زنان]]، نه تنها هیچ منع [[شرعی]] و [[عقلی]] ندارد، بلکه برابر [[اسناد]] [[روایی]] و [[تاریخی]]، این عمل در [[زمان پیامبر اکرم]]{{صل}} معمول و متداول بوده است.<ref>[[مهدی رستم‌نژاد|رستم‌نژاد، مهدی]]، [[پاسخ به شبهات وهابیان علیه شیعه (کتاب)|پاسخ به شبهات وهابیان علیه شیعه]] ص ۵۵۵.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
۷۳٬۳۵۲

ویرایش