پرش به محتوا

احمد بن عامر طایی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
از [[راویان امام رضا]] {{ع}}. [[ابوجعد احمد بن عامر بن سلیمان بن صالح بن وهب بن عامر بن حسان بن شریح بن سعد بن حارثة بن طایی]]، از [[اصحاب]] و راویان امام رضا {{ع}} به شمار می‌آید<ref>رجال النجاشی، ص۱۰۰؛ رجال الطوسی، ص۳۵۱؛ تاریخ بغداد، ج۵، ص۹۶؛ أعیان الشیعة، ج۲، ص۶۲۳.</ref>، اجداد وی نیز در جرگه علاقه‌مندان و [[پیروان]] [[ائمه]] {{عم}} بوده‌اند؛ جدش [[وهب بن عامر]] در همراهی با [[امام حسین]] {{ع}} مقامی والا یافت و در [[واقعه عاشورا]] به [[شهادت]] رسید<ref>کتاب الرجال، ابن داوود، ص۲۹؛ إیضاح الاشتباه، ص۱۱۱؛ معجم رجال الحدیث، ج۲، ص۱۳۹؛ مسند الإمام الرضا {{ع}}، ج۲، ص۴۹۰.</ref>. [[حسان بن شریح]] نیز از [[شیعیان]] مخلصی بود که در [[جنگ صفین]] در رکاب [[امیر مؤمنان]] {{ع}} [[شهید]] شد<ref>أعیان الشیعة، ج۲، ص۶۲۳.</ref>. اما به رغم آنچه از [[ارتباط]] احمد با [[امام رضا]] {{ع}} در متون [[شیعی]] دیده می‌شود، او زیست‌نامه روشنی ندارد و بیشترین اطلاعات مربوط به وی از طریق پسرش [[عبدالله]] در متون [[تاریخی]] و [[حدیثی]] آمده<ref>رجال الطوسی، ص۳۵۱.</ref>، همان‌طور که عمده، بلکه تمام [[احادیث]] منقول از وی نیز، از طریق همو در متون [[روایی]] [[راه]] یافته است<ref>الخصال، ص۲۰۸؛ علل الشرایع، ج۲، ص۴۹۳؛ عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۱، ص۲۴۱؛ الیقین، ص۴۹۰؛ عمدة عیون صحاح الأخبار، ص۲۹۲.</ref>. البته برخی [[ابراهیم بن رجاء مقری]] را هم [[راوی]] او ذکر می‌کنند<ref>مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۱۴۷.</ref>، ولی روایتی از او دیده نمی‌شود.
از [[راویان امام رضا]] {{ع}}. [[ابوجعد احمد بن عامر بن سلیمان بن صالح بن وهب بن عامر بن حسان بن شریح بن سعد بن حارثة بن طایی]]، از [[اصحاب]] و راویان امام رضا {{ع}} به شمار می‌آید<ref>رجال النجاشی، ص۱۰۰؛ رجال الطوسی، ص۳۵۱؛ تاریخ بغداد، ج۵، ص۹۶؛ أعیان الشیعة، ج۲، ص۶۲۳.</ref>، اجداد وی نیز در جرگه علاقه‌مندان و [[پیروان]] [[ائمه]] {{عم}} بوده‌اند؛ جدش [[وهب بن عامر]] در همراهی با [[امام حسین]] {{ع}} مقامی والا یافت و در [[واقعه عاشورا]] به [[شهادت]] رسید<ref>کتاب الرجال، ابن داوود، ص۲۹؛ إیضاح الاشتباه، ص۱۱۱؛ معجم رجال الحدیث، ج۲، ص۱۳۹؛ مسند الإمام الرضا {{ع}}، ج۲، ص۴۹۰.</ref>. [[حسان بن شریح]] نیز از [[شیعیان]] مخلصی بود که در [[جنگ صفین]] در رکاب [[امیر مؤمنان]] {{ع}} [[شهید]] شد<ref>أعیان الشیعة، ج۲، ص۶۲۳.</ref>. اما به رغم آنچه از [[ارتباط]] احمد با [[امام رضا]] {{ع}} در متون [[شیعی]] دیده می‌شود، او زیست‌نامه روشنی ندارد و بیشترین اطلاعات مربوط به وی از طریق پسرش [[عبدالله]] در متون [[تاریخی]] و [[حدیثی]] آمده<ref>رجال الطوسی، ص۳۵۱.</ref>، همان‌طور که عمده، بلکه تمام [[احادیث]] منقول از وی نیز، از طریق همو در متون [[روایی]] [[راه]] یافته است<ref>الخصال، ص۲۰۸؛ علل الشرایع، ج۲، ص۴۹۳؛ عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۱، ص۲۴۱؛ الیقین، ص۴۹۰؛ عمدة عیون صحاح الأخبار، ص۲۹۲.</ref>. البته برخی [[ابراهیم بن رجاء مقری]] را هم [[راوی]] او ذکر می‌کنند<ref>مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۱۴۷.</ref>، ولی روایتی از او دیده نمی‌شود.


بر اساس پاره‌ای از داده‌ها، احمد در سال ۱۵۷ق متولد شد<ref>رجال النجاشی، ص۱۰۱؛ معجم رجال الحدیث، ج۲، ص۱۳۹.</ref> و ظاهراً مدتی در [[بغداد]] زیست<ref>کفایة الأثر، ص۱۶۶.</ref> و گویی [[بصره]] نیز محل رفت و آمد یا سکونت دوران پایانی عمرش بوده است<ref>تاریخ بغداد، ج۹، ص۳۹۴؛ بشارة المصطفی {{صل}}، ص۳۲۴.</ref>. [[خطیب بغدادی]] محل اسکان اصلی وی را [[سامرا]] ذکر می‌کند<ref>تاریخ بغداد، ج۵، ص۹۶.</ref>. بنا به گفته فرزندش عبدالله، او در سال ۱۹۴ق، با امام رضا {{ع}} [[ملاقات]] کرده و گویی مدتی [[مؤذن]] [[نماز]] امام رضا {{ع}} و [[امام هادی]] {{ع}} بوده است<ref>رجال النجاشی، ص۱۰۱.</ref>. نتیجه آن [[همنشینی]] و [[همراهی]]، شکل‌گیری نسخه [[روایی]] شده که نوری آن را همان [[صحیفه]] معروف می‌داند<ref>خاتمة المستدرک، ج۱، ص۲۶۴.</ref>. صحیفه که حاوی مجموعه‌ای از [[احادیث]] است برابر آنچه [[آقابزرگ تهرانی]] آورده، به نام [[صحیفة]] الإمام [[الرضا]] {{ع}}، [[مسند]] الرضا {{ع}}، رضویات و صحیفة [[أهل]] البیت {{عم}} شناخته شده است. این نوشتار که ۲۴۰ [[حدیث]] منسوب به [[امام رضا]] {{ع}} در بردارد، به [[سند]] فرزند [[احمد]]، أبو القاسم [[عبدالله]] ذکر شده<ref>الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ج۱۵، ص۱۸.</ref> و منبع استناد بسیاری از [[محدثان]] و [[راویان]] [[شیعه]] و [[سنی]] و همچنین مقیاس داوری‌های آنان درباره او شده است، چون جز از این طریق [[حدیثی]] از او به چشم نمی‌خورد.
بر اساس پاره‌ای از داده‌ها، احمد در سال ۱۵۷ق متولد شد<ref>رجال النجاشی، ص۱۰۱؛ معجم رجال الحدیث، ج۲، ص۱۳۹.</ref> و ظاهراً مدتی در [[بغداد]] زیست<ref>کفایة الأثر، ص۱۶۶.</ref> و گویی [[بصره]] نیز محل رفت و آمد یا سکونت دوران پایانی عمرش بوده است<ref>تاریخ بغداد، ج۹، ص۳۹۴؛ بشارة المصطفی {{صل}}، ص۳۲۴.</ref>. [[خطیب بغدادی]] محل اسکان اصلی وی را [[سامرا]] ذکر می‌کند<ref>تاریخ بغداد، ج۵، ص۹۶.</ref>. بنا به گفته فرزندش عبدالله، او در سال ۱۹۴ق، با امام رضا {{ع}} [[ملاقات]] کرده و گویی مدتی [[مؤذن]] [[نماز]] امام رضا {{ع}} و [[امام هادی]] {{ع}} بوده است<ref>رجال النجاشی، ص۱۰۱.</ref>. نتیجه آن [[همنشینی]] و [[همراهی]]، شکل‌گیری نسخه [[روایی]] شده که نوری آن را همان [[صحیفه]] معروف می‌داند<ref>خاتمة المستدرک، ج۱، ص۲۶۴.</ref>. صحیفه که حاوی مجموعه‌ای از [[احادیث]] است برابر آنچه [[آقابزرگ تهرانی]] آورده، به نام [[صحیفة الإمام الرضا]] {{ع}}، [[مسند الرضا]] {{ع}}، رضویات و صحیفة [[أهل]] البیت {{عم}} شناخته شده است. این نوشتار که ۲۴۰ [[حدیث]] منسوب به [[امام رضا]] {{ع}} در بردارد، به [[سند]] فرزند [[احمد]]، أبو القاسم [[عبدالله]] ذکر شده<ref>الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ج۱۵، ص۱۸.</ref> و منبع استناد بسیاری از [[محدثان]] و [[راویان]] [[شیعه]] و [[سنی]] و همچنین مقیاس داوری‌های آنان درباره او شده است، چون جز از این طریق [[حدیثی]] از او به چشم نمی‌خورد.


در کتب رجالی شیعه، به رغم وجود چنین [[کتابی]] از احمد بن عامر و شمار معتنابهی از احادیث، معرفی و ارزیابی درخوری از او ارائه نشده است. بیشتر نوشته‌ها به ذکر نام و [[نسب]] وی اکتفا<ref>إیضاح الاشتباه، ص۱۱۱؛ کتاب الرجال، ابن داوود، ص۳۸؛ جامع الرواة، ج۱، ص۵۱.</ref> و دسته‌ای به استناد [[داوری]] [[نجاشی]]<ref>رجال النجاشی، ص۱۰۱.</ref>، از نسخه روایی‌اش یاد کرده و آن را [[نیکو]] و قابل [[اعتماد]] دانسته‌اند<ref>نقد الرجال، ج۱، ص۱۲۷؛ طرائف المقال، ج۱، ص۲۷۸؛ معجم رجال الحدیث، ج۲، ص۱۳۹؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۳۳۲.</ref>. اما چیزی از [[زندگی]] و [[شخصیت]] وی به میان نیاورده‌اند. برخی از نویسندگان [[اهل سنت]]، نیز به ذکر وجود چنین نسخه‌ای از او به [[روایت]] فرزندش [[ابوالقاسم]]، بسنده کرده و گویی آن را مقرون به قبول یافته‌اند<ref>تاریخ بغداد، ج۳، ص۲۳۶؛ ج۹، ص۳۹۳؛ الأنساب، سمعانی، ج۴، ص۳۹؛ تاریخ الإسلام، ذهبی، ج۲۴، ص۱۴۹.</ref>، اما دسته‌ای دیگر برخلاف داوری پیش‌گفته، آن را [[باطل]] و غیر قابل استناد ذکر کرده<ref>کتاب الضعفاء والمتروکین، ابن جوزی، ج۲، ص۱۱۵؛ میزان الاعتدال، ج۲، ص۳۹۰؛ لسان المیزان، ج۱، ص۱۹۰؛ ج۳، ص۲۵۲.</ref> و گاه اساساً احمد با فرزندش را که تنها [[راوی]] احادیث اوست، به وضع حدیث متهم می‌سازند<ref>الکشف الحثیث، ص۴۶؛ تذکرة الموضوعات، ص۱۴۱؛ فیض القدیر، ج۳، ص۷۷۱؛ ج۴، ص۱۶۳؛ تنزیه الشریعة، ج۱، ص۲۸.</ref>. [[متقی هندی]] پس از ذکر دیدگاه [[ذهبی]] در [[میزان]] الاعتدال، مبنی بر بطلان این [[صحیفه]]، با رعایت [[انصاف]] و [[اعتدال]] می‌نویسد که [[احادیث]] صحیحی نیز در آن وجود دارد<ref>کنز العمال، ج۱۳، ص۱۵۴- ۱۵۶.</ref>.
در کتب رجالی شیعه، به رغم وجود چنین [[کتابی]] از احمد بن عامر و شمار معتنابهی از احادیث، معرفی و ارزیابی درخوری از او ارائه نشده است. بیشتر نوشته‌ها به ذکر نام و [[نسب]] وی اکتفا<ref>إیضاح الاشتباه، ص۱۱۱؛ کتاب الرجال، ابن داوود، ص۳۸؛ جامع الرواة، ج۱، ص۵۱.</ref> و دسته‌ای به استناد [[داوری]] [[نجاشی]]<ref>رجال النجاشی، ص۱۰۱.</ref>، از نسخه روایی‌اش یاد کرده و آن را [[نیکو]] و قابل [[اعتماد]] دانسته‌اند<ref>نقد الرجال، ج۱، ص۱۲۷؛ طرائف المقال، ج۱، ص۲۷۸؛ معجم رجال الحدیث، ج۲، ص۱۳۹؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۳۳۲.</ref>. اما چیزی از [[زندگی]] و [[شخصیت]] وی به میان نیاورده‌اند. برخی از نویسندگان [[اهل سنت]]، نیز به ذکر وجود چنین نسخه‌ای از او به [[روایت]] فرزندش [[ابوالقاسم]]، بسنده کرده و گویی آن را مقرون به قبول یافته‌اند<ref>تاریخ بغداد، ج۳، ص۲۳۶؛ ج۹، ص۳۹۳؛ الأنساب، سمعانی، ج۴، ص۳۹؛ تاریخ الإسلام، ذهبی، ج۲۴، ص۱۴۹.</ref>، اما دسته‌ای دیگر برخلاف داوری پیش‌گفته، آن را [[باطل]] و غیر قابل استناد ذکر کرده<ref>کتاب الضعفاء والمتروکین، ابن جوزی، ج۲، ص۱۱۵؛ میزان الاعتدال، ج۲، ص۳۹۰؛ لسان المیزان، ج۱، ص۱۹۰؛ ج۳، ص۲۵۲.</ref> و گاه اساساً احمد با فرزندش را که تنها [[راوی]] احادیث اوست، به وضع حدیث متهم می‌سازند<ref>الکشف الحثیث، ص۴۶؛ تذکرة الموضوعات، ص۱۴۱؛ فیض القدیر، ج۳، ص۷۷۱؛ ج۴، ص۱۶۳؛ تنزیه الشریعة، ج۱، ص۲۸.</ref>. [[متقی هندی]] پس از ذکر دیدگاه [[ذهبی]] در [[میزان]] الاعتدال، مبنی بر بطلان این [[صحیفه]]، با رعایت [[انصاف]] و [[اعتدال]] می‌نویسد که [[احادیث]] صحیحی نیز در آن وجود دارد<ref>کنز العمال، ج۱۳، ص۱۵۴- ۱۵۶.</ref>.
۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش