پرش به محتوا

علم لدنی امام در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۴: خط ۲۴:
ما ساخته شده و دست پرورده خدای خویشیم. ما ساخته [[ربوبیت]] حق و دیگران دست پرورده ما هستند. ما [[علوم الهی]] را از [[مکتب]] [[خدای رحمان]] آموختیم و دیگران از ما فراگرفتند. ما در کنار سفره [[وحی]] نشسته‎ایم و سایرین در کنار سفره [[ارشاد]] ما. ما در [[آموختن]] [[علوم]] و [[معارف]] نیازی به غیر [[خدا]] نداشتیم و دیگران نیازمند به مجرای [[فیض]] [[خداوند]]، یعنی ما هستند (این جمله بلند در یکی از [[توقیعات]] [[حضرت]] بقیة‎الله نیز آمده است)<ref>عبدالله جوادی آملی، شمیم ولایت، ص۵۵۵.</ref>.<ref>[[زهرا یوسفی|یوسفی، زهرا]]، [[علم امام از دیدگاه شیخ مفید و آیت‌الله جوادی آملی (کتاب)|علم امام از دیدگاه شیخ مفید و آیت‌الله جوادی آملی]]، ص ۱۸۳.</ref>
ما ساخته شده و دست پرورده خدای خویشیم. ما ساخته [[ربوبیت]] حق و دیگران دست پرورده ما هستند. ما [[علوم الهی]] را از [[مکتب]] [[خدای رحمان]] آموختیم و دیگران از ما فراگرفتند. ما در کنار سفره [[وحی]] نشسته‎ایم و سایرین در کنار سفره [[ارشاد]] ما. ما در [[آموختن]] [[علوم]] و [[معارف]] نیازی به غیر [[خدا]] نداشتیم و دیگران نیازمند به مجرای [[فیض]] [[خداوند]]، یعنی ما هستند (این جمله بلند در یکی از [[توقیعات]] [[حضرت]] بقیة‎الله نیز آمده است)<ref>عبدالله جوادی آملی، شمیم ولایت، ص۵۵۵.</ref>.<ref>[[زهرا یوسفی|یوسفی، زهرا]]، [[علم امام از دیدگاه شیخ مفید و آیت‌الله جوادی آملی (کتاب)|علم امام از دیدگاه شیخ مفید و آیت‌الله جوادی آملی]]، ص ۱۸۳.</ref>


=== [[امام]]، [[شاگرد]] مستقیم خدا ===
=== [[امام]]، شاگرد مستقیم خدا ===
[[علامه جوادی آملی]]، امام را شاگرد [[بلافصل]] و مستقیم [[خدای تعالی]] معرفی نموده و [[معتقد]] است [[رسول اکرم]] {{صل}} شاگرد [[خدای حکیم]] است و [[قرآن]] را در محضر او آموخته و معنای [[علم لدنی]] هم جز این نیست که متعلّم [[علم]] را به صورت مستقیم از معلّم خود دریافت نماید. با این بیان، [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} نیز که طبق [[آیه مباهله]]<ref>{{متن قرآن|فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ}} «بنابراین، پس از دست یافتن تو به دانش، به هر کس که با تو به چالش برخیزد؛ بگو: بیایید تا فرزندان خود و فرزندان شما و زنان خود و زنان شما و خودی‌های خویش و خودی‌های شما را فرا خوانیم آنگاه (به درگاه خداوند) زاری کنیم تا لعنت خداوند را بر دروغگویان نهیم» سوره آل عمران، آیه ۶۱.</ref> به منزله [[جان]] [[نبی]] أکرم {{صل}} محسوب شده، به حضور [[معلم]] بالذات، یعنی خداوند راه یافته و از آنجا علم را بی‌واسطه فرا گرفته است. بنابراین علم لدنی دارد و در آموختن علوم و معارف به غیر خدا نیازی ندارد و چشمه‌های [[حکمت]] از جانش می‌جوشد<ref>عبدالله جوادی آملی، شمیم ولایت، ص۴۴۳.</ref>.
[[علامه جوادی آملی]]، امام را شاگرد بلافصل و مستقیم [[خدای تعالی]] معرفی نموده و [[معتقد]] است [[رسول اکرم]] {{صل}} شاگرد [[خدای حکیم]] است و [[قرآن]] را در محضر او آموخته و معنای [[علم لدنی]] هم جز این نیست که متعلّم [[علم]] را به صورت مستقیم از معلّم خود دریافت نماید. با این بیان، [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} نیز که طبق [[آیه مباهله]]<ref>{{متن قرآن|فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ}} «بنابراین، پس از دست یافتن تو به دانش، به هر کس که با تو به چالش برخیزد؛ بگو: بیایید تا فرزندان خود و فرزندان شما و زنان خود و زنان شما و خودی‌های خویش و خودی‌های شما را فرا خوانیم آنگاه (به درگاه خداوند) زاری کنیم تا لعنت خداوند را بر دروغگویان نهیم» سوره آل عمران، آیه ۶۱.</ref> به منزله [[جان]] [[نبی]] أکرم {{صل}} محسوب شده، به حضور [[معلم]] بالذات، یعنی خداوند راه یافته و از آنجا علم را بی‌واسطه فرا گرفته است. بنابراین علم لدنی دارد و در آموختن علوم و معارف به غیر خدا نیازی ندارد و چشمه‌های [[حکمت]] از جانش می‌جوشد<ref>عبدالله جوادی آملی، شمیم ولایت، ص۴۴۳.</ref>.


وی این مفهوم را هم‌چنین از [[خطبه ۱۰۹]] نهج‎البلاغه [[استنباط]] نموده است که امام می‌فرماید: ما درخت نبوتیم. [[درخت نبوت]] در [[خاندان]] ما ریشه دارد و فیض [[رسالت]] در این [[خانواده]] فرود می‌آید و فرشته‌های [[خدای متعال]] به خاندان ما رفت‎وآمد می‌کنند و [[قرارگاه علم]] و چشمه‎سار حکمت، ما هستیم<ref>عبدالله جوادی آملی، حکمت علوی، ص۲۲: {{متن حدیث|نَحْنُ شَجَرَةُ النُّبُوَّةِ وَ مَحَطُّ الرِّسَالَةِ وَ مُخْتَلَفُ الْمَلَائِكَةِ وَ مَعَادِنُ الْعِلْمِ وَ يَنَابِيعُ الْحُكْمِ}}.</ref>.<ref>[[زهرا یوسفی|یوسفی، زهرا]]، [[علم امام از دیدگاه شیخ مفید و آیت‌الله جوادی آملی (کتاب)|علم امام از دیدگاه شیخ مفید و آیت‌الله جوادی آملی]]، ص ۱۸۴.</ref>
وی این مفهوم را هم‌چنین از [[خطبه ۱۰۹]] نهج‎البلاغه [[استنباط]] نموده است که امام می‌فرماید: ما درخت نبوتیم. [[درخت نبوت]] در [[خاندان]] ما ریشه دارد و فیض [[رسالت]] در این [[خانواده]] فرود می‌آید و فرشته‌های [[خدای متعال]] به خاندان ما رفت‎وآمد می‌کنند و [[قرارگاه علم]] و چشمه‎سار حکمت، ما هستیم<ref>عبدالله جوادی آملی، حکمت علوی، ص۲۲: {{متن حدیث|نَحْنُ شَجَرَةُ النُّبُوَّةِ وَ مَحَطُّ الرِّسَالَةِ وَ مُخْتَلَفُ الْمَلَائِكَةِ وَ مَعَادِنُ الْعِلْمِ وَ يَنَابِيعُ الْحُكْمِ}}.</ref>.<ref>[[زهرا یوسفی|یوسفی، زهرا]]، [[علم امام از دیدگاه شیخ مفید و آیت‌الله جوادی آملی (کتاب)|علم امام از دیدگاه شیخ مفید و آیت‌الله جوادی آملی]]، ص ۱۸۴.</ref>
 
=== [[امام]]، عِدل [[قرآن کریم]] ===
=== [[امام]]، عِدل [[قرآن کریم]] ===
همان‎طور که در فصل دوم درخصوص [[دلایل]] برخورداری امام از [[علم غیب]] بیان شد، [[امامان معصوم]]، عِدل و همتای قرآن کریم‌اند، مانند [[قرآن]] همه‎چیز را تبیین می‌کنند و پیداست که بیان، بی‌علم و [[آگاهی]] میسور نیست. پس آنان [[علمی]] دارند که دیگران از آن محروم‌اند و آن [[علم لدنّی]] است<ref>عبدالله جوادی آملی، شمیم ولایت، ص۴۴۵.</ref>.<ref>[[زهرا یوسفی|یوسفی، زهرا]]، [[علم امام از دیدگاه شیخ مفید و آیت‌الله جوادی آملی (کتاب)|علم امام از دیدگاه شیخ مفید و آیت‌الله جوادی آملی]]، ص ۱۸۵.</ref>
همان‎طور که در فصل دوم درخصوص [[دلایل]] برخورداری امام از [[علم غیب]] بیان شد، [[امامان معصوم]]، عِدل و همتای قرآن کریم‌اند، مانند [[قرآن]] همه‎چیز را تبیین می‌کنند و پیداست که بیان، بی‌علم و [[آگاهی]] میسور نیست. پس آنان [[علمی]] دارند که دیگران از آن محروم‌اند و آن [[علم لدنّی]] است<ref>عبدالله جوادی آملی، شمیم ولایت، ص۴۴۵.</ref>.<ref>[[زهرا یوسفی|یوسفی، زهرا]]، [[علم امام از دیدگاه شیخ مفید و آیت‌الله جوادی آملی (کتاب)|علم امام از دیدگاه شیخ مفید و آیت‌الله جوادی آملی]]، ص ۱۸۵.</ref>
۱۱۲٬۹۹۵

ویرایش