پرش به محتوا

حضور قلب در اخلاق اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۰۴: خط ۲۰۴:


== راه‌های به‌دست آوردن [[حضور قلب]] ==
== راه‌های به‌دست آوردن [[حضور قلب]] ==
به هر ترتیب راه‌های به‌دست آوردن این [[عنایت الهی]] بسیار است. ما در اینجا به برخی از این راه‌ها اشاره می‌کنیم:
به هر ترتیب راه‌های به‌دست آوردن این عنایت الهی بسیار است. ما در اینجا به برخی از این راه‌ها اشاره می‌کنیم:
=== [[تقویت ایمان]] ===
=== تقویت ایمان ===
چه هر اندازه که [[معرفت]] [[انسان]] اضافه گردد، حضور قلب او نیز اضافه می‌گردد. منظور از "[[ایمان]]" در اینجا، همان نوری است که [[خداوند]] در [[قلب]] [[تقوا]] پیشه ایجاد می‌فرماید: "[[پیامبر اکرم]]{{صل}} می‌فرمایند: [[علم]] به واسطه زیادی [[آموزش]] به دست نمی‌آید، بلکه علم نوری است که خداوند در قلب هر کس که بخواهد او را [[هدایت]] کند قرار می‌دهد"<ref>{{متن حدیث|قَالَ رَسُولُ اللَّه‌{{صل}}: لَيْسَ الْعِلْمُ بِكَثْرَةِ التَّعَلُّمِ إِنَّمَا هُوَ نُورٌ يَقْذِفُهُ اللَّهُ فِي قَلْبِ مَنْ يُرِيدُ اللَّهُ أَنْ يَهْدِيَهُ‌}}؛ بحارالأنوار، ج۶۷، ص۱۴۰.</ref>. از این‌رو، هرکس که خداوند [[نور ایمان]] را در قلبش ایجاد نماید، نه تنها در [[نماز]] که در تمامی حالات به آسانی به حضور قلب دست می‌یابد.
چه هر اندازه که [[معرفت]] [[انسان]] اضافه گردد، حضور قلب او نیز اضافه می‌گردد. منظور از "[[ایمان]]" در اینجا، همان نوری است که [[خداوند]] در [[قلب]] [[تقوا]] پیشه ایجاد می‌فرماید: "[[پیامبر اکرم]]{{صل}} می‌فرمایند: [[علم]] به واسطه زیادی [[آموزش]] به دست نمی‌آید، بلکه علم نوری است که خداوند در قلب هر کس که بخواهد او را [[هدایت]] کند قرار می‌دهد"<ref>{{متن حدیث|قَالَ رَسُولُ اللَّه‌{{صل}}: لَيْسَ الْعِلْمُ بِكَثْرَةِ التَّعَلُّمِ إِنَّمَا هُوَ نُورٌ يَقْذِفُهُ اللَّهُ فِي قَلْبِ مَنْ يُرِيدُ اللَّهُ أَنْ يَهْدِيَهُ‌}}؛ بحارالأنوار، ج۶۷، ص۱۴۰.</ref>. از این‌رو، هرکس که خداوند نور ایمان را در قلبش ایجاد نماید، نه تنها در [[نماز]] که در تمامی حالات به آسانی به حضور قلب دست می‌یابد.


حال اگر می‌بینی که ما از این لطیفه [[الهی]] بهره‌ای نداریم، تنها از آن رو است که [[شیاطین]] گرداگرد قلب‌های ما جست‌و‌خیز می‌کنند، [[هواهای نفسانی]] و [[گناهان]] قلبمان را سخت و سنگین می‌نماید، و از صاحب [[حقیقی]] [[خانه]] در آن اثری یافت نمی‌شود؛ بلکه گناهان، [[هوی و هوس]] و شیاطین، آن را غاصبانه به تصرّف خویش درآورده‌اند. از این رو بر ما لازم است که نخست به واسطه [[تفکّر]] و [[تعقّل]]، و زان پس به واسطه حکّ بر قلب، [[ایمان]] خویش را افزایش دهیم تا به فضائل دست یافته اندک‌اندک به [[مراتب حضور قلب]] نزدیک شویم؛ مراتبی که در این [[آیه شریفه]] به وضوح به اشاره گرفته شده است: {{متن قرآن|سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفَاقِ وَفِي أَنْفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ أَوَلَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ * أَلَا إِنَّهُمْ فِي مِرْيَةٍ مِنْ لِقَاءِ رَبِّهِمْ أَلَا إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ مُحِيطٌ}}<ref>«به زودی نشانه‌های خویش را در گستره‌های بیرون و پیکره‌های درونشان نشان آنان خواهیم داد تا بر آنها روشن شود که او راستین است؛ آیا بسنده نیست که پروردگارت بر همه چیز گواه است؟ * آگاه باش که آنان به لقای پروردگارشان در تردیدند، آگاه باش که او به هر چیزی چیره است» سوره فصلت، آیه ۵۳-۵۴.</ref>.
حال اگر می‌بینی که ما از این لطیفه [[الهی]] بهره‌ای نداریم، تنها از آن رو است که [[شیاطین]] گرداگرد قلب‌های ما جست‌و‌خیز می‌کنند، [[هواهای نفسانی]] و [[گناهان]] قلبمان را سخت و سنگین می‌نماید، و از صاحب [[حقیقی]] [[خانه]] در آن اثری یافت نمی‌شود؛ بلکه گناهان، [[هوی و هوس]] و شیاطین، آن را غاصبانه به تصرّف خویش درآورده‌اند. از این رو بر ما لازم است که نخست به واسطه [[تفکّر]] و [[تعقّل]]، و زان پس به واسطه حکّ بر قلب، [[ایمان]] خویش را افزایش دهیم تا به فضائل دست یافته اندک‌اندک به [[مراتب حضور قلب]] نزدیک شویم؛ مراتبی که در این [[آیه شریفه]] به وضوح به اشاره گرفته شده است: {{متن قرآن|سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفَاقِ وَفِي أَنْفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ أَوَلَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ * أَلَا إِنَّهُمْ فِي مِرْيَةٍ مِنْ لِقَاءِ رَبِّهِمْ أَلَا إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ مُحِيطٌ}}<ref>«به زودی نشانه‌های خویش را در گستره‌های بیرون و پیکره‌های درونشان نشان آنان خواهیم داد تا بر آنها روشن شود که او راستین است؛ آیا بسنده نیست که پروردگارت بر همه چیز گواه است؟ * آگاه باش که آنان به لقای پروردگارشان در تردیدند، آگاه باش که او به هر چیزی چیره است» سوره فصلت، آیه ۵۳-۵۴.</ref>.
۱۱۴٬۱۱۴

ویرایش