تجارت در معارف و سیره معصوم: تفاوت میان نسخه‌ها
←آداب و شرایط تجارت
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
تجارت به‌طور معمول در بازار رخ می‌دهد و انجام آن دارای [[آداب]] و شرایطی است. در صدر اسلام بازارها در منطقه‌ای خاص برپا می‌شده است و هر [[روز]] افراد برای معامله به [[بازار]] می‌رفتند و مکانی را برای خود بر می‌گزیدند؛ مانند جمعه‌بازارهایی که امروزه در مناطق مختلف برگزار می‌شود؛ در نتیجه هر کس زودتر می‌رفت، مکان بهتری را برای خود [[انتخاب]] می‌کرد؛ ازاین‌رو [[امام صادق]]{{ع}} از [[امیر مؤمنان]]{{ع}} نقل می‌کند که فرمود: بازار [[مسلمانان]] مانند [[مسجد]] آنان است؛ هر کس زودتر مکانی را بگیرد، او سزاوارتر به آن تا شب است<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۵، ص۱۵۵؛ شیخ صدوق، من لا‌یحضره الفقیه، ج۳، ص۱۹۹؛ قاضی نعمان، دعائم الإسلام، ج۲، ص۱۸۲۱.</ref>. این سخن با تفاوتی اندک از امام صادق{{ع}} نیز نقل شده است<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۵، ص۱۵۵.</ref>. [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} فرمود: برای خانه‌های بازار کرایه‌ای دریافت نمی‌شود<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۲، ص۶۶۲؛ ج۵، ص۱۵۵؛ شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، ج۷، ص۹: {{متن حدیث|سُوقُ الْمُسْلِمِينَ كَمَسْجِدِهِمْ فَمَنْ سَبَقَ إِلَى مَكَانٍ فَهُوَ أَحَقُّ بِهِ إِلَى اللَّيْلِ قَالَ: وَ كَانَ لَا يَأْخُذُ عَلَى بُيُوتِ السُّوقِ كِرَاءً}}.</ref>. این سخن وضعیت بازار را در [[زمان]] [[حضرت امیر]] مشخص می‌کند که در محدوده خاصی بوده و اگر اتاقی داشته، برای استفادۀ [[بازاریان]] بدون پرداخت وجه بوده است و [[حکومت]] برای رونق [[اقتصادی]] [[جامعه]] اجاره‌ای برای [[خانه‌ها]] در بازار نمی‌گرفته است؛ البته ممکن است امروز وضعیت بازار با گذشته متفاوت باشد<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیره اقتصادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|سیره اقتصادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۶۶.</ref>. | تجارت به‌طور معمول در بازار رخ می‌دهد و انجام آن دارای [[آداب]] و شرایطی است. در صدر اسلام بازارها در منطقه‌ای خاص برپا می‌شده است و هر [[روز]] افراد برای معامله به [[بازار]] می‌رفتند و مکانی را برای خود بر می‌گزیدند؛ مانند جمعه‌بازارهایی که امروزه در مناطق مختلف برگزار می‌شود؛ در نتیجه هر کس زودتر می‌رفت، مکان بهتری را برای خود [[انتخاب]] می‌کرد؛ ازاین‌رو [[امام صادق]]{{ع}} از [[امیر مؤمنان]]{{ع}} نقل می‌کند که فرمود: بازار [[مسلمانان]] مانند [[مسجد]] آنان است؛ هر کس زودتر مکانی را بگیرد، او سزاوارتر به آن تا شب است<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۵، ص۱۵۵؛ شیخ صدوق، من لا‌یحضره الفقیه، ج۳، ص۱۹۹؛ قاضی نعمان، دعائم الإسلام، ج۲، ص۱۸۲۱.</ref>. این سخن با تفاوتی اندک از امام صادق{{ع}} نیز نقل شده است<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۵، ص۱۵۵.</ref>. [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} فرمود: برای خانه‌های بازار کرایه‌ای دریافت نمی‌شود<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۲، ص۶۶۲؛ ج۵، ص۱۵۵؛ شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، ج۷، ص۹: {{متن حدیث|سُوقُ الْمُسْلِمِينَ كَمَسْجِدِهِمْ فَمَنْ سَبَقَ إِلَى مَكَانٍ فَهُوَ أَحَقُّ بِهِ إِلَى اللَّيْلِ قَالَ: وَ كَانَ لَا يَأْخُذُ عَلَى بُيُوتِ السُّوقِ كِرَاءً}}.</ref>. این سخن وضعیت بازار را در [[زمان]] [[حضرت امیر]] مشخص می‌کند که در محدوده خاصی بوده و اگر اتاقی داشته، برای استفادۀ [[بازاریان]] بدون پرداخت وجه بوده است و [[حکومت]] برای رونق [[اقتصادی]] [[جامعه]] اجاره‌ای برای [[خانه‌ها]] در بازار نمی‌گرفته است؛ البته ممکن است امروز وضعیت بازار با گذشته متفاوت باشد<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیره اقتصادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|سیره اقتصادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۶۶.</ref>. | ||
==آداب و شرایط | ==آداب و شرایط تجارت== | ||
{{اصلی|آداب تجارت}} | |||
در [[روایات]] آداب و شرایطی برای تجارت بیان شده است که به برخی از آنها اشاره کنیم. مهم‌ترین نکته‌ای که یک بازاری و تاجر در [[اسلام]] باید مراعات کند، آشنایی با [[حلال و حرام]] در هنگام کسب است. تاجر اگر این آشنایی را نداشته باشد، گرفتار [[ربا]] و [[کسب درآمد]] از راه [[نامشروع]] و [[حرام]] می‌شود. این نکته‌ای است که در روایات به آن توجه داده شده و همراه با نکاتی دیگر، آمده است. [[رسول خدا]]{{صل}} برای شخصی که می‌خواهد به [[کسب و کار]] بپردازد، پنج ویژگی بیان کردند که با توجه به آنها وارد [[بازار]] شود، در غیر آن صورت [[خرید و فروش]] نکند: معامله ربوی نکند، [[سوگند]] نخورد، [[عیب]] کالای خود را [[نهان]] نکند، وقت فروش [[ستایش]] (بی‌مورد) نکند و وقت خرید بر کالای دیگران عیب ننهد<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۵، ص۱۵۰؛ شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، ج۷، ص۶: {{متن حدیث|مَنْ بَاعَ وَ اشْتَرَى فَلْيَحْفَظْ خَمْسَ خِصَالٍ وَ إِلَّا فَلَا يَشْتَرِ وَ لَا يَبِعِ الرِّبَا وَ الْحَلْفَ وَ كِتْمَانَ الْعَيْبِ وَ الْحَمْدَ إِذَا بَاعَ وَ الذَّمَّ إِذَا اشْتَرَى}}.</ref>. | در [[روایات]] آداب و شرایطی برای تجارت بیان شده است که به برخی از آنها اشاره کنیم. مهم‌ترین نکته‌ای که یک بازاری و تاجر در [[اسلام]] باید مراعات کند، آشنایی با [[حلال و حرام]] در هنگام کسب است. تاجر اگر این آشنایی را نداشته باشد، گرفتار [[ربا]] و [[کسب درآمد]] از راه [[نامشروع]] و [[حرام]] می‌شود. این نکته‌ای است که در روایات به آن توجه داده شده و همراه با نکاتی دیگر، آمده است. [[رسول خدا]]{{صل}} برای شخصی که می‌خواهد به [[کسب و کار]] بپردازد، پنج ویژگی بیان کردند که با توجه به آنها وارد [[بازار]] شود، در غیر آن صورت [[خرید و فروش]] نکند: معامله ربوی نکند، [[سوگند]] نخورد، [[عیب]] کالای خود را [[نهان]] نکند، وقت فروش [[ستایش]] (بی‌مورد) نکند و وقت خرید بر کالای دیگران عیب ننهد<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۵، ص۱۵۰؛ شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، ج۷، ص۶: {{متن حدیث|مَنْ بَاعَ وَ اشْتَرَى فَلْيَحْفَظْ خَمْسَ خِصَالٍ وَ إِلَّا فَلَا يَشْتَرِ وَ لَا يَبِعِ الرِّبَا وَ الْحَلْفَ وَ كِتْمَانَ الْعَيْبِ وَ الْحَمْدَ إِذَا بَاعَ وَ الذَّمَّ إِذَا اشْتَرَى}}.</ref>. | ||