علم معصوم به همه زبانها در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
علم معصوم به همه زبانها در کلام اسلامی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۵ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۲۷
، ۲۵ ژوئیهٔ ۲۰۱۹جایگزینی متن - 'می شود' به 'می‌شود'
جز (جایگزینی متن - 'می شود' به 'می‌شود') |
|||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
*در قرآن مجید آیاتی وجود دارد که آشکارا آگاهی پیامبران و برخی از بندگان خاص خدا از امور پنهان از حس را تصدیق می‌کند و هیچ فرد مسلمانی که قرآن را وحی آسمانی می‌داند، پس از دقت در مفاد آنها، نمی‌تواند در این مسأله تردید داشته باشد.<ref>ر.ک. سبحانی، جعفر، آگاهی سوم یا علم غیب، ص ۱۰۱ و 103</ref> برخی از این آیات اشاره به آشنا بودن حضرت داوود و سلیمان(ع) با زبان پرندگان و حیوانات دارد:<ref>ر.ک. مکارم، ناصر، پیام قرآن، ج 7، صفحه؟؟؟؛ خوش باور، داوود، علم غیب از دیدگاه فریقین، ص 18</ref> «وَ وَرِثَ سُلَيْمانُ داوُدَ وَ قالَ يا أَيُّهَا النَّاسُ عُلِّمْنا مَنْطِقَ الطَّيْرِ»<ref>سورۀ نمل، آیۀ 16</ref> این آشنایی و آگاه بودن از مقصود آنان چیزی جز آگاهی از غیب نیست.<ref>ر.ک. سبحانی، جعفر، آگاهی سوم یا علم غیب، ص ۱۰۱ و 103</ref> هیچ قرینه و شاهدی در این آیات نمی‌بینیم که نشان دهد این تعابیر، استعاره و مجاز هستند. بنابراین در مجموع می‌توان گفت که سخن گفتن آن حضرت با پرندگان، حیوانات و جنیان، حکایت هایی استعاری و مجازی نیستند، بلکه از رخدادهای حقیقی و واقع شده خبر می‌دهند.<ref>ر.ک. خوش باور، داوود، علم غیب از دیدگاه فریقین، ص 18</ref> و یا در آیاتی دیگر به آگاه بودن حضرت سلیمان از زبان مورچگان: «حَتَّى إِذا أَتَوْا عَلى وادِ النَّمْلِ قالَتْ نَمْلَةٌ يا أَيُّهَا النَّمْلُ ادْخُلُوا مَساكِنَكُمْ لا يَحْطِمَنَّكُمْ سُلَيْمانُ وَ جُنُودُهُ وَ هُمْ لا يَشْعُرُونَ * فَتَبَسَّمَ ضَاحِكاً مِّن قَوْلِهَا وَ قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنىِ أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتىِ أَنْعَمْتَ عَلىََّ وَ عَلىَ وَالِدَىَّ ... .»<ref>سورۀ نمل، آیۀ 18 و 19</ref> و یا فهمیدن زبان هدهد: «وَ تَفَقَّدَ الطَّيرَْ فَقَالَ مَا لىَِ لَا أَرَى الْهُدْهُدَ أَمْ كَانَ مِنَ الْغَائبِين ... فَمَكَثَ غَيرَْ بَعِيدٍ فَقَالَ أَحَطتُ بِمَا لَمْ تحُِطْ بِهِ وَ جِئْتُكَ مِن سَبَإِ بِنَبَإٍ يَقِينٍ»<ref>سورۀ نمل، آیۀ 20 ـ 22</ref> اشاره شده است.<ref>ر.ک. سبحانی، جعفر، آگاهی سوم یا علم غیب، ص ۱۰۱ و 103</ref> و خداوند اگر اراده کند می‌تواند زبان های مختلف را به هرکسی بیاموزد.<ref>ر.ک. خوش باور، داوود، علم غیب از دیدگاه فریقین، ص 18</ref> | *در قرآن مجید آیاتی وجود دارد که آشکارا آگاهی پیامبران و برخی از بندگان خاص خدا از امور پنهان از حس را تصدیق می‌کند و هیچ فرد مسلمانی که قرآن را وحی آسمانی می‌داند، پس از دقت در مفاد آنها، نمی‌تواند در این مسأله تردید داشته باشد.<ref>ر.ک. سبحانی، جعفر، آگاهی سوم یا علم غیب، ص ۱۰۱ و 103</ref> برخی از این آیات اشاره به آشنا بودن حضرت داوود و سلیمان(ع) با زبان پرندگان و حیوانات دارد:<ref>ر.ک. مکارم، ناصر، پیام قرآن، ج 7، صفحه؟؟؟؛ خوش باور، داوود، علم غیب از دیدگاه فریقین، ص 18</ref> «وَ وَرِثَ سُلَيْمانُ داوُدَ وَ قالَ يا أَيُّهَا النَّاسُ عُلِّمْنا مَنْطِقَ الطَّيْرِ»<ref>سورۀ نمل، آیۀ 16</ref> این آشنایی و آگاه بودن از مقصود آنان چیزی جز آگاهی از غیب نیست.<ref>ر.ک. سبحانی، جعفر، آگاهی سوم یا علم غیب، ص ۱۰۱ و 103</ref> هیچ قرینه و شاهدی در این آیات نمی‌بینیم که نشان دهد این تعابیر، استعاره و مجاز هستند. بنابراین در مجموع می‌توان گفت که سخن گفتن آن حضرت با پرندگان، حیوانات و جنیان، حکایت هایی استعاری و مجازی نیستند، بلکه از رخدادهای حقیقی و واقع شده خبر می‌دهند.<ref>ر.ک. خوش باور، داوود، علم غیب از دیدگاه فریقین، ص 18</ref> و یا در آیاتی دیگر به آگاه بودن حضرت سلیمان از زبان مورچگان: «حَتَّى إِذا أَتَوْا عَلى وادِ النَّمْلِ قالَتْ نَمْلَةٌ يا أَيُّهَا النَّمْلُ ادْخُلُوا مَساكِنَكُمْ لا يَحْطِمَنَّكُمْ سُلَيْمانُ وَ جُنُودُهُ وَ هُمْ لا يَشْعُرُونَ * فَتَبَسَّمَ ضَاحِكاً مِّن قَوْلِهَا وَ قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنىِ أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتىِ أَنْعَمْتَ عَلىََّ وَ عَلىَ وَالِدَىَّ ... .»<ref>سورۀ نمل، آیۀ 18 و 19</ref> و یا فهمیدن زبان هدهد: «وَ تَفَقَّدَ الطَّيرَْ فَقَالَ مَا لىَِ لَا أَرَى الْهُدْهُدَ أَمْ كَانَ مِنَ الْغَائبِين ... فَمَكَثَ غَيرَْ بَعِيدٍ فَقَالَ أَحَطتُ بِمَا لَمْ تحُِطْ بِهِ وَ جِئْتُكَ مِن سَبَإِ بِنَبَإٍ يَقِينٍ»<ref>سورۀ نمل، آیۀ 20 ـ 22</ref> اشاره شده است.<ref>ر.ک. سبحانی، جعفر، آگاهی سوم یا علم غیب، ص ۱۰۱ و 103</ref> و خداوند اگر اراده کند می‌تواند زبان های مختلف را به هرکسی بیاموزد.<ref>ر.ک. خوش باور، داوود، علم غیب از دیدگاه فریقین، ص 18</ref> | ||
==علم به منطق الطیر موجب کمال نبوت== | ==علم به منطق الطیر موجب کمال نبوت== | ||
*مسألۀ آگاهى بعضى از پیامبران از «مَنطِقُ الطَّیرِ» و سخن گفتن با پاره‌اى از حیوانات نه به عنوان یک علم ضرورى براى اداى رسالت، بلکه به عنوان علمى است که سبب کمال نبوّت | *مسألۀ آگاهى بعضى از پیامبران از «مَنطِقُ الطَّیرِ» و سخن گفتن با پاره‌اى از حیوانات نه به عنوان یک علم ضرورى براى اداى رسالت، بلکه به عنوان علمى است که سبب کمال نبوّت می‌شود،<ref>ر.ک. مکارم، ناصر، پیام قرآن، ج 7، صفحه؟؟؟</ref> این آگاهی از باب سیطرۀ نفس ایشان بر ملکوت آنها و درک مقصود آنها از راه احاطۀ نفسانی بر آنهاست نه از باب تعلیم و تعلم لغات. نفس مؤمن چنانچه تقویت شود و از هوی و هوس عبور کند سعه و احاطه‌ای پیدا می‌کند که بر ملکوت موجودات واقف می‌شود، چه پرنده و چه درنده و چه آدمیان و جن، و چه حیوانات بحری و دریایی، و چه نفس نباتات و اشجار و جمادات، و در این صورت مؤمن محیط و مسیطر بر نفوس، با نفس هر موجودی تکلم و گفتگو می‌کند اعم از این که زبان خود را هم طبق لسان آنها به حرکت در بیاورد و یا نیاورد. و تکلم با مردمان غیر همزبان با زبان مادری مؤمن نیز از همین قبیل است.<ref>ر.ک. طهرانی، سیدمحمد حسین، امام شناسی، ج ۱۲، ص 295</ref> | ||
==علم امامان به تمام زبان ها== | ==علم امامان به تمام زبان ها== | ||
*بر اساس روایات، امامان(علیهم السلام) به تمام زبان‌هایی که مردم با آن سخن می‌گویند واقف بوده، می‌توانند همان‌گونه و به همان لهجه و با فصاحت کامل سخن بگویند<ref>ر.ک. نمازی شاهرودی، علی، علم غیب، ص 133 ـ 136؛ سجادی، سیداحمد، پرچم داران هدایت، ص 159؛ گنجی، حسین، امام شناسی، ج 1، ص 189؛ رستمی، محمدزمان، آل بویه، طاهره، علم امام، ص 143 ـ 145</ref> و کلام هیچ کس از آنان پوشیده نیست.<ref>ر.ک. نمازی شاهرودی، علی، علم غیب، ص 133 ـ 136</ref> هم اکنون دانشمندان زبان‌شناسی در یک گزارش، تعداد زبان‌های زنده جهان را بین دو هزار و پانصد تا پنج هزار زبان تخمین زده‌اند<ref>مجلۀ ترجمان وحی، شماره ۱۱، اسفند ۱۳۸۰، ص ۱۰۶</ref> که امام همۀ آنها را می‌داند و قادر است با آن زبانها سخن بگوید.<ref>ر.ک. سجادی، سیداحمد، پرچم داران هدایت، ص 159</ref> | *بر اساس روایات، امامان(علیهم السلام) به تمام زبان‌هایی که مردم با آن سخن می‌گویند واقف بوده، می‌توانند همان‌گونه و به همان لهجه و با فصاحت کامل سخن بگویند<ref>ر.ک. نمازی شاهرودی، علی، علم غیب، ص 133 ـ 136؛ سجادی، سیداحمد، پرچم داران هدایت، ص 159؛ گنجی، حسین، امام شناسی، ج 1، ص 189؛ رستمی، محمدزمان، آل بویه، طاهره، علم امام، ص 143 ـ 145</ref> و کلام هیچ کس از آنان پوشیده نیست.<ref>ر.ک. نمازی شاهرودی، علی، علم غیب، ص 133 ـ 136</ref> هم اکنون دانشمندان زبان‌شناسی در یک گزارش، تعداد زبان‌های زنده جهان را بین دو هزار و پانصد تا پنج هزار زبان تخمین زده‌اند<ref>مجلۀ ترجمان وحی، شماره ۱۱، اسفند ۱۳۸۰، ص ۱۰۶</ref> که امام همۀ آنها را می‌داند و قادر است با آن زبانها سخن بگوید.<ref>ر.ک. سجادی، سیداحمد، پرچم داران هدایت، ص 159</ref> | ||
*یکی از دلایل علم امام به لغات گوناگون، رهبری و ولایت بر تمام انسان هاست، از آنجا که ولایت امامان(علیهم السلام) به عرب زبان ها محصور نبوده و شامل تمام زمان ها و مکان‌هاست، ضروری است امام بتواند با سایر امت ها و نژادها ارتباط برقرار کند.<ref>ر.ک. حمادی، عبدالرضا، گستره علم امام از منظر کلینی و صفار، فصلنامه امامت‌پژوهی، ش ۴، ص ۶۹</ref> از جمله چیزهای که علم امام به همه لغات را تأیید می‌کند این است که اگر نزد امام دو نفر متخاصم آمدند برای قضاوت و زبان عربی نمیدانستند، اگر امام زبان آنها را نداند و مترجم هم نباشد تعطیل احکام لازم آمده و باعث نقض غرض می‌گردد.<ref>ر.ک. مجلسی، محمد باقر، مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول، ج ۶، ص ۱۵۳؛ شیخ زاده، قاسم علی، رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا، ص 83</ref> به عبارتی دیگر امام چون جنبۀ رهبری و زمامداری انسان‌ها را به عهده دارد، باید به تمامی زبان‌هایی که خداوند متعال به بشر به عنوان آیه‌ای از خود<ref>سورۀ روم، آیۀ 22</ref> عطا فرموده است، احاطه داشته باشد تا بتواند تکلیف خود را به تمام معنا ادا کرده و انسان‌ها را به سر منزل مقصود برساند.<ref>ر.ک. تحریری، محمدباقر، جلوه‌های لاهوتی، ج ۱، ص ۱۳۲؛ اوجاقی، ناصرالدین، علم امام از دیدگاه کلام امامیه، ص ۶۲</ref> اصولاً یکی از از ویژگی های امام شناخت این زبان بوده است، و اگر امامی چنین علمی را نداشته باشد به عنوان امام انتخاب | *یکی از دلایل علم امام به لغات گوناگون، رهبری و ولایت بر تمام انسان هاست، از آنجا که ولایت امامان(علیهم السلام) به عرب زبان ها محصور نبوده و شامل تمام زمان ها و مکان‌هاست، ضروری است امام بتواند با سایر امت ها و نژادها ارتباط برقرار کند.<ref>ر.ک. حمادی، عبدالرضا، گستره علم امام از منظر کلینی و صفار، فصلنامه امامت‌پژوهی، ش ۴، ص ۶۹</ref> از جمله چیزهای که علم امام به همه لغات را تأیید می‌کند این است که اگر نزد امام دو نفر متخاصم آمدند برای قضاوت و زبان عربی نمیدانستند، اگر امام زبان آنها را نداند و مترجم هم نباشد تعطیل احکام لازم آمده و باعث نقض غرض می‌گردد.<ref>ر.ک. مجلسی، محمد باقر، مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول، ج ۶، ص ۱۵۳؛ شیخ زاده، قاسم علی، رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا، ص 83</ref> به عبارتی دیگر امام چون جنبۀ رهبری و زمامداری انسان‌ها را به عهده دارد، باید به تمامی زبان‌هایی که خداوند متعال به بشر به عنوان آیه‌ای از خود<ref>سورۀ روم، آیۀ 22</ref> عطا فرموده است، احاطه داشته باشد تا بتواند تکلیف خود را به تمام معنا ادا کرده و انسان‌ها را به سر منزل مقصود برساند.<ref>ر.ک. تحریری، محمدباقر، جلوه‌های لاهوتی، ج ۱، ص ۱۳۲؛ اوجاقی، ناصرالدین، علم امام از دیدگاه کلام امامیه، ص ۶۲</ref> اصولاً یکی از از ویژگی های امام شناخت این زبان بوده است، و اگر امامی چنین علمی را نداشته باشد به عنوان امام انتخاب نمی‌شود.<ref>ر.ک. نمازی شاهرودی، علی، علم غیب، ص 133 ـ 136</ref> | ||
==علم امامان به زبان حیوانات== | ==علم امامان به زبان حیوانات== | ||
*امامان(علیهم السلام) هم با توجه به اینکه تمام کمالات انبیاء سلف را دارا هستند<ref>ر.ک. نمازی شاهرودی، علی، علم غیب، ص 133 ـ 136؛ رفیعی، رمضانعلی، تاریخ زندگانی ائمه (امام محمد تقی(علیه السلام))، صفحه؟؟؟</ref> نه تنها به تمام لغات بشری بلکه به نطق پرندگان و نطق همه حیوانات آگاهند.<ref>ر.ک. فاضل لنکرانی، محمدجواد، سخنرانی با موضوع: همگرایی قیام امام حسین(علیه السلام) با علم حضرت به شهادت خود و یارانش</ref> مرحوم تنکابنی می گوید: "بدون شک پیامبر(صلی الله علیه و آله) و امامان(علیهم السلام) افضل از سلیمان بن داوود هستند، چطور | *امامان(علیهم السلام) هم با توجه به اینکه تمام کمالات انبیاء سلف را دارا هستند<ref>ر.ک. نمازی شاهرودی، علی، علم غیب، ص 133 ـ 136؛ رفیعی، رمضانعلی، تاریخ زندگانی ائمه (امام محمد تقی(علیه السلام))، صفحه؟؟؟</ref> نه تنها به تمام لغات بشری بلکه به نطق پرندگان و نطق همه حیوانات آگاهند.<ref>ر.ک. فاضل لنکرانی، محمدجواد، سخنرانی با موضوع: همگرایی قیام امام حسین(علیه السلام) با علم حضرت به شهادت خود و یارانش</ref> مرحوم تنکابنی می گوید: "بدون شک پیامبر(صلی الله علیه و آله) و امامان(علیهم السلام) افضل از سلیمان بن داوود هستند، چطور می‌شود سلیمان عالم به منطق الطیر باشد اما پیامبر و امامان عالم به آن نباشند؟"<ref>ر.ک. فاضل لنکرانی، محمدجواد، سخنرانی با موضوع: همگرایی قیام امام حسین(علیه السلام) با علم حضرت به شهادت خود و یارانش</ref> اهل بیت به طریق اولی زبان حیوانات را می دانند؛<ref>ر.ک. شیخ زاده، قاسم علی، رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا، ص 83</ref> حتی علامۀ مجلسی قایل است<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج ۲۷، ص ۲۷۳</ref> اگر کسی علم اهل بیت(علیهم السلام) به منطق الطیر را انکار کند، قرآن را انکار کرده است، چون مسئله منطق الطیر در قرآن کریم با صراحت بیان شده است.<ref>ر.ک. عظیمی، محمدصادق، سیر تطور گستره علم امام در کلام اسلامی، ص۱۳۰</ref> | ||
==دلیل علم امامان به زبان حیوانات== | ==دلیل علم امامان به زبان حیوانات== | ||
*یکی از دلایل علم امام به لغات گوناگون، رهبری و ولایت بر تمام انسان هاست، از آنجا که ولایت امامان(علیهم السلام) به عرب زبان ها محصور نبوده و شامل تمام زمان ها و مکان‌هاست، ضروری است امام بتواند با سایر امت ها و نژادها ارتباط برقرار کند.<ref>ر.ک. حمادی، عبدالرضا، گستره علم امام از منظر کلینی و صفار، فصلنامه امامت‌پژوهی، ش ۴، ص ۶۹</ref> از جمله چیزهای که علم امام به همه لغات را تأیید می‌کند این است که اگر نزد امام دو نفر متخاصم آمدند برای قضاوت و زبان عربی نمیدانستند، اگر امام زبان آنها را نداند و مترجم هم نباشد تعطیل احکام لازم آمده و باعث نقض غرض می‌گردد. در قرآن کریم نیز گفتگوی عفریت جنی با سلیمان و آگاهی او از زبان پرندگان و هدهد و مورچه بیانگر علم غیرعادی آن حضرت است که این علم از راه ولایت بوده و فقط نصیب انبیاء و اولیا می‌شود و چون امامان وارث علوم انبیاء بوده و اعلم از آنها است لذا دانش سلیمان به طریق اولی برای ائمه ثابت است.<ref>ر.ک. شیخ زاده، قاسم علی، رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا، ص 83</ref> اصولاً یکی از از ویژگی های امام شناخت این زبان بوده است، و اگر امامی چنین علمی را نداشته باشد به عنوان امام انتخاب | *یکی از دلایل علم امام به لغات گوناگون، رهبری و ولایت بر تمام انسان هاست، از آنجا که ولایت امامان(علیهم السلام) به عرب زبان ها محصور نبوده و شامل تمام زمان ها و مکان‌هاست، ضروری است امام بتواند با سایر امت ها و نژادها ارتباط برقرار کند.<ref>ر.ک. حمادی، عبدالرضا، گستره علم امام از منظر کلینی و صفار، فصلنامه امامت‌پژوهی، ش ۴، ص ۶۹</ref> از جمله چیزهای که علم امام به همه لغات را تأیید می‌کند این است که اگر نزد امام دو نفر متخاصم آمدند برای قضاوت و زبان عربی نمیدانستند، اگر امام زبان آنها را نداند و مترجم هم نباشد تعطیل احکام لازم آمده و باعث نقض غرض می‌گردد. در قرآن کریم نیز گفتگوی عفریت جنی با سلیمان و آگاهی او از زبان پرندگان و هدهد و مورچه بیانگر علم غیرعادی آن حضرت است که این علم از راه ولایت بوده و فقط نصیب انبیاء و اولیا می‌شود و چون امامان وارث علوم انبیاء بوده و اعلم از آنها است لذا دانش سلیمان به طریق اولی برای ائمه ثابت است.<ref>ر.ک. شیخ زاده، قاسم علی، رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا، ص 83</ref> اصولاً یکی از از ویژگی های امام شناخت این زبان بوده است، و اگر امامی چنین علمی را نداشته باشد به عنوان امام انتخاب نمی‌شود.<ref>ر.ک. نمازی شاهرودی، علی، علم غیب، ص 133 ـ 136</ref> | ||
==نظر برخی از بزرگان شیعی== | ==نظر برخی از بزرگان شیعی== | ||
*مشایخ بزرگ حدیثی<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 1، ص 285؛ عيون أخبار الرضا(علیه السلام)، ج ۲، ص ۲۲۸</ref> و بزرگان شیعی مانند شیخ مفید در الاختصاص<ref>مفید، محمد بن محمد، الاختصاص، ص ۲۹۳</ref> و شیخ طوسی با توجه به روایاتی که در منابع روایی آمده است آگاهی امامان بر زبان حیوانات را قبول کرده<ref>ر.ک. رستمی، محمدزمان، آل بویه، طاهره، علم امام، صفحه؟؟؟؛ مشکی، محمد، بررسی علم امام از دیدگاه شیخ مفید، صفحه؟؟؟</ref> و حتی گفته اند: گرچه صحبت با حیوانات از طرف عقل ثابت | *مشایخ بزرگ حدیثی<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 1، ص 285؛ عيون أخبار الرضا(علیه السلام)، ج ۲، ص ۲۲۸</ref> و بزرگان شیعی مانند شیخ مفید در الاختصاص<ref>مفید، محمد بن محمد، الاختصاص، ص ۲۹۳</ref> و شیخ طوسی با توجه به روایاتی که در منابع روایی آمده است آگاهی امامان بر زبان حیوانات را قبول کرده<ref>ر.ک. رستمی، محمدزمان، آل بویه، طاهره، علم امام، صفحه؟؟؟؛ مشکی، محمد، بررسی علم امام از دیدگاه شیخ مفید، صفحه؟؟؟</ref> و حتی گفته اند: گرچه صحبت با حیوانات از طرف عقل ثابت نمی‌شود اما وقوعش ممتنع نیست، حتی با توجه به این روایات این مسأله را از ویژگی های امامِ به حق می دانند و این، راهی است برای تشخیص حجت حق از مدعی دروغین.<ref>ر.ک. شهبازیان، محمد، رضانژاد، عزالدین، واکاوی و تحلیل روایی از علم امام به لغات با رویکرد نقد مدعیان دروغین، صفحه؟؟؟</ref> | ||
*علامۀ مجلسی می نویسد: "اما این مطلب که ائمه(علیهم السلام) به لغات عالم هستند، مبتنی بر روایاتی است نزدیک به حد تواتر؛ و با توجه به روایاتی که به صورت عام به علم ائمه(علیهم السلام) اشاره دارد، در این ویژگی منحصر به فرد برای ائمه(علیهم السلام) شکی باقی نمی‌گذارد. اما حکم عقل در لزوم این ویژگی‌ها علم لغت و صنعت‌های مختلف توقف است و این، در حالی است که آن را ممتنع نیز نمی‌داند".<ref>ر.ک. شهبازیان، محمد، رضانژاد، عزالدین، واکاوی و تحلیل روایی از علم امام به لغات با رویکرد نقد مدعیان دروغین، صفحه؟؟؟</ref> | *علامۀ مجلسی می نویسد: "اما این مطلب که ائمه(علیهم السلام) به لغات عالم هستند، مبتنی بر روایاتی است نزدیک به حد تواتر؛ و با توجه به روایاتی که به صورت عام به علم ائمه(علیهم السلام) اشاره دارد، در این ویژگی منحصر به فرد برای ائمه(علیهم السلام) شکی باقی نمی‌گذارد. اما حکم عقل در لزوم این ویژگی‌ها علم لغت و صنعت‌های مختلف توقف است و این، در حالی است که آن را ممتنع نیز نمی‌داند".<ref>ر.ک. شهبازیان، محمد، رضانژاد، عزالدین، واکاوی و تحلیل روایی از علم امام به لغات با رویکرد نقد مدعیان دروغین، صفحه؟؟؟</ref> | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
#اباصلت هروی می گوید:<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، عیون الرضا، ج ۲ ص ۲۳۰؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج ۲۶، باب ۱۴</ref> امام رضا(علیه السلام) با مردم با لغاتشان تکلم می‌فرمود و به خدا سوگند فصیح‌ترین مردم و عالم‌ترین ایشان به هر زبان و لغتی بود. روزی به آن حضرت عرض کردم: ای فرزند رسول خدا، تعجب می‌کنم از شناخت شما به این لغت‌ها با اختلافی که دارند، حضرت فرمود: «ای اباصلت، من حجت خدا بر مردم هستم، و خداوند کسی را که به لغات مردم شناخت نداشته باشد حجت نمی‌گیرد، آیا سخن امیرالمؤمنین(علیه السلام) به تو نرسیده است: "به ما فصل‌الخطاب داده شده است."؟ آیا فصل‌الخطاب جز شناخت به لغت‌ها است؟»<ref>ر.ک. نمازی شاهرودی، علی، علم غیب، ص 133 ـ 136؛ تحریری، محمدباقر، جلوه‌های لاهوتی، ج ۱، ص ۱۳۲؛ اوجاقی، ناصرالدین، علم امام از دیدگاه کلام امامیه، ص ۶۲؛ گنجی، حسین، امام شناسی، ج 1، ص 189؛ افتخاری، سیدابراهیم، بررسی مقایسه ایی شئون امامت در مکتب قم و بغداد، ص 84 ـ 86؛ یوسفیان، حسن، علم غیب امام، ص 356</ref> | #اباصلت هروی می گوید:<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، عیون الرضا، ج ۲ ص ۲۳۰؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج ۲۶، باب ۱۴</ref> امام رضا(علیه السلام) با مردم با لغاتشان تکلم می‌فرمود و به خدا سوگند فصیح‌ترین مردم و عالم‌ترین ایشان به هر زبان و لغتی بود. روزی به آن حضرت عرض کردم: ای فرزند رسول خدا، تعجب می‌کنم از شناخت شما به این لغت‌ها با اختلافی که دارند، حضرت فرمود: «ای اباصلت، من حجت خدا بر مردم هستم، و خداوند کسی را که به لغات مردم شناخت نداشته باشد حجت نمی‌گیرد، آیا سخن امیرالمؤمنین(علیه السلام) به تو نرسیده است: "به ما فصل‌الخطاب داده شده است."؟ آیا فصل‌الخطاب جز شناخت به لغت‌ها است؟»<ref>ر.ک. نمازی شاهرودی، علی، علم غیب، ص 133 ـ 136؛ تحریری، محمدباقر، جلوه‌های لاهوتی، ج ۱، ص ۱۳۲؛ اوجاقی، ناصرالدین، علم امام از دیدگاه کلام امامیه، ص ۶۲؛ گنجی، حسین، امام شناسی، ج 1، ص 189؛ افتخاری، سیدابراهیم، بررسی مقایسه ایی شئون امامت در مکتب قم و بغداد، ص 84 ـ 86؛ یوسفیان، حسن، علم غیب امام، ص 356</ref> | ||
#در روایتی دیگر ابوبصیر از امام کاظم(علیه السلام) دربارۀ نشانه های امام سؤال می کند، امام بعد از بیان چند نشانه یکی از نشانها ها را علم به تمام زبان ها معرفی می کنند:<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۸۵، ح ۷</ref> «به هر زبانی سخن گوید. سپس حضرت فرمود: هنوز از جای خود حرکت نکرده‌ای نشانه‌ای به تو ارائه می‌دهم. راوی می گوید: طولی نکشید، مردی خراسانی وارد شد و به عربی صحبت کرد. امام به فارسی جواب او را داد. خراسانی گفت: من خیال کردم شما زبان فارسی را نمی‌دانید، لذا به عربی سخن گفتم. امام فرمود: اگر من این را ندانم پس فضیلت من بر تو چیست؟! یعنی از آثار فضل من علم به همه اشیاء و همه زبان‌هاست. سپس امام فرمود: کلام هیچ کس، چه انسان باشد و چه حیوان، پرنده باشد یا چرنده یا هر جانداری بر امام پوشیده نیست. اگر در کسی این نشانی‌ها نباشد امام نیست.»<ref>ر.ک. نمازی شاهرودی، علی، علم غیب، ص 133 ـ 136؛ سجادی، سیداحمد، پرچم داران هدایت، ص 159؛ صادقی، مصطفی، شیوه های تشخیص امام در عصر حضور، ص 57؛ داداش زاده، داوود، علم امام در کتاب کافی و شروح آن، ص 48 ـ 51</ref> چنین روایتی توسط ابوالجارود<ref>ابن بابویه، معانی الأخبار، ص ۱۰۲</ref> از امام باقر(علیه السلام) نیز نقل شده است.<ref>ر.ک. نمازی شاهرودی، علی، علم غیب، ص 133 ـ 136؛ افتخاری، سیدابراهیم، بررسی مقایسه ایی شئون امامت در مکتب قم و بغداد، ص 84 ـ 86</ref> | #در روایتی دیگر ابوبصیر از امام کاظم(علیه السلام) دربارۀ نشانه های امام سؤال می کند، امام بعد از بیان چند نشانه یکی از نشانها ها را علم به تمام زبان ها معرفی می کنند:<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۸۵، ح ۷</ref> «به هر زبانی سخن گوید. سپس حضرت فرمود: هنوز از جای خود حرکت نکرده‌ای نشانه‌ای به تو ارائه می‌دهم. راوی می گوید: طولی نکشید، مردی خراسانی وارد شد و به عربی صحبت کرد. امام به فارسی جواب او را داد. خراسانی گفت: من خیال کردم شما زبان فارسی را نمی‌دانید، لذا به عربی سخن گفتم. امام فرمود: اگر من این را ندانم پس فضیلت من بر تو چیست؟! یعنی از آثار فضل من علم به همه اشیاء و همه زبان‌هاست. سپس امام فرمود: کلام هیچ کس، چه انسان باشد و چه حیوان، پرنده باشد یا چرنده یا هر جانداری بر امام پوشیده نیست. اگر در کسی این نشانی‌ها نباشد امام نیست.»<ref>ر.ک. نمازی شاهرودی، علی، علم غیب، ص 133 ـ 136؛ سجادی، سیداحمد، پرچم داران هدایت، ص 159؛ صادقی، مصطفی، شیوه های تشخیص امام در عصر حضور، ص 57؛ داداش زاده، داوود، علم امام در کتاب کافی و شروح آن، ص 48 ـ 51</ref> چنین روایتی توسط ابوالجارود<ref>ابن بابویه، معانی الأخبار، ص ۱۰۲</ref> از امام باقر(علیه السلام) نیز نقل شده است.<ref>ر.ک. نمازی شاهرودی، علی، علم غیب، ص 133 ـ 136؛ افتخاری، سیدابراهیم، بررسی مقایسه ایی شئون امامت در مکتب قم و بغداد، ص 84 ـ 86</ref> | ||
#خادم امام عسکری(علیه السلام) می‌گوید:<ref>مسعودی، اثبات الوصیه، ص 251</ref> بارها می‌دیدم آن حضرت با غلامان خود به زبان‌های رومی و صقلبی و ترکی سخن می‌گوید، به گونه‌ای که تعجب مرا برمی انگیخت. پیش خود گفتم او متولد مدینه است و مسافرتی نکرده و با کسی هم مراوده نداشته است تا این زبانها را بیاموزد، امام باطن مرا خواند و فرمود: «خدای تعالی حجتش را از میان مردم برانگیخته و علم لغات و انساب و حوادث و خبر مرگ افراد را به او نمایانده است وگرنه فرقی بین او و دیگران نبود.»<ref>ر.ک. نمازی شاهرودی، علی، علم غیب، ص 133 ـ 136؛ صادقی، مصطفی، شیوه های تشخیص امام در عصر حضور، ص 57؛ داداش زاده، داوود، علم امام در کتاب کافی و شروح آن، ص 48 ـ 51</ref> از این که حضرت می‌فرماید، اگر امام علم به لغات نداشته باشد بین امام و مأموم فرقی نخواهد بود، می‌توان فهمید، اگر امام این صفت را نداشته باشد امام نیست؛ بنابراین از شرایط امام، دانستن همه زبانها خواهد بود. علامۀ مجلسی ضرورت وجود چنین صفتی برای امام را چنین بیان می‌کند: "اگر دو نفر غیر عرب برای برطرف کردن اختلاف، به امام مراجعه کنند و ایشان را قاضی قرار دهند و مترجمی حضور نداشته باشد، در این صورت، عدم آگاهی امام به زبان آنها، منجر به تعطیل شدن احکام | #خادم امام عسکری(علیه السلام) می‌گوید:<ref>مسعودی، اثبات الوصیه، ص 251</ref> بارها می‌دیدم آن حضرت با غلامان خود به زبان‌های رومی و صقلبی و ترکی سخن می‌گوید، به گونه‌ای که تعجب مرا برمی انگیخت. پیش خود گفتم او متولد مدینه است و مسافرتی نکرده و با کسی هم مراوده نداشته است تا این زبانها را بیاموزد، امام باطن مرا خواند و فرمود: «خدای تعالی حجتش را از میان مردم برانگیخته و علم لغات و انساب و حوادث و خبر مرگ افراد را به او نمایانده است وگرنه فرقی بین او و دیگران نبود.»<ref>ر.ک. نمازی شاهرودی، علی، علم غیب، ص 133 ـ 136؛ صادقی، مصطفی، شیوه های تشخیص امام در عصر حضور، ص 57؛ داداش زاده، داوود، علم امام در کتاب کافی و شروح آن، ص 48 ـ 51</ref> از این که حضرت می‌فرماید، اگر امام علم به لغات نداشته باشد بین امام و مأموم فرقی نخواهد بود، می‌توان فهمید، اگر امام این صفت را نداشته باشد امام نیست؛ بنابراین از شرایط امام، دانستن همه زبانها خواهد بود. علامۀ مجلسی ضرورت وجود چنین صفتی برای امام را چنین بیان می‌کند: "اگر دو نفر غیر عرب برای برطرف کردن اختلاف، به امام مراجعه کنند و ایشان را قاضی قرار دهند و مترجمی حضور نداشته باشد، در این صورت، عدم آگاهی امام به زبان آنها، منجر به تعطیل شدن احکام می‌شود و این نقض غرض از وجود امام خواهد بود"<ref>مجلسی، محمد باقر، مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول، ج۶، ص ۱۵۳</ref> زیرا یکی از غرض‌های وجود امام، تبیین و اجرای احکام و معارف دین می‌باشد.<ref>ر.ک. داداش زاده، داوود، علم امام در کتاب کافی و شروح آن، ص 48 ـ 51</ref> | ||
#امام حسن(علیه السلام) فرمودند:<ref>صفار، محمد بن حسن، بصائر، ج ۱۰، ص ۵۱۰</ref> «خداوند به غیر از این خورشید خورشیدهای بسیار دیگری آفریده که فاصله میان آنها بسیار زیاد است و غیر از این ماه، ماه‌های دیگری آفریده که فاصله میان آنها بسیار زیاد است و غیر از این عالم هفتاد هزار عالم دیگر آفریده است که میان آنها فاصله بسیار زیاد است و در هر یک شهرهایی و در هر شهر زبانی است و هیچ لغتی نیست مگر آن که امام آنرا می‌داند و ما حجت خدا در همه این مکان‌هاییم.»<ref>ر.ک. رستمی، محمدزمان، آل بویه، طاهره، علم امام، ص 143 ـ 145</ref> | #امام حسن(علیه السلام) فرمودند:<ref>صفار، محمد بن حسن، بصائر، ج ۱۰، ص ۵۱۰</ref> «خداوند به غیر از این خورشید خورشیدهای بسیار دیگری آفریده که فاصله میان آنها بسیار زیاد است و غیر از این ماه، ماه‌های دیگری آفریده که فاصله میان آنها بسیار زیاد است و غیر از این عالم هفتاد هزار عالم دیگر آفریده است که میان آنها فاصله بسیار زیاد است و در هر یک شهرهایی و در هر شهر زبانی است و هیچ لغتی نیست مگر آن که امام آنرا می‌داند و ما حجت خدا در همه این مکان‌هاییم.»<ref>ر.ک. رستمی، محمدزمان، آل بویه، طاهره، علم امام، ص 143 ـ 145</ref> | ||
#علی بن مهزیار می‌گوید:<ref>صفار، محمد بم حسن، بصائر الدرجات، ص ۳۳۳</ref> وارد بر امام هادی(علیه السلام) شدم، ایشان رو به من کرده و با من به زبان فارسی سخن گفت. در روایت دیگری، غلام بلغاری علی بن مهزیار که برای کاری خدمت امام هادی(علیه السلام) فرستاده شده بود، در مراجعت از نزد امام، بسیار تعجب کرده و از اینکه امام هادی(علیه السلام) با او به زبان خودش تکلم کرده بود در شگفت بود.<ref>ر.ک. افتخاری، سیدابراهیم، بررسی مقایسه ایی شئون امامت در مکتب قم و بغداد، ص 84 ـ 86؛ افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائرالدرجات، ص 70</ref> | #علی بن مهزیار می‌گوید:<ref>صفار، محمد بم حسن، بصائر الدرجات، ص ۳۳۳</ref> وارد بر امام هادی(علیه السلام) شدم، ایشان رو به من کرده و با من به زبان فارسی سخن گفت. در روایت دیگری، غلام بلغاری علی بن مهزیار که برای کاری خدمت امام هادی(علیه السلام) فرستاده شده بود، در مراجعت از نزد امام، بسیار تعجب کرده و از اینکه امام هادی(علیه السلام) با او به زبان خودش تکلم کرده بود در شگفت بود.<ref>ر.ک. افتخاری، سیدابراهیم، بررسی مقایسه ایی شئون امامت در مکتب قم و بغداد، ص 84 ـ 86؛ افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائرالدرجات، ص 70</ref> | ||