پرش به محتوا

طلوع خورشید از مغرب: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۴۵۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۹ ژانویهٔ ۲۰۲۰
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:


==مقدمه==
==مقدمه==
*از جمله نشانه‎های [[ظهور]] که در [[روایات]] به آن اشاره شده، طلوع خورشید از مغرب است.<ref>نویسندگان کتاب، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۳۰۹ ـ۳۱۰</ref> در این مطلب که طلوع خورشید از مغرب از [[نشانه‌های حتمی ظهور]] است یا نه [[اختلاف]] نظر وجود دارد:
یکی از نشانه‌های غیرحتمی [[ظهور]] که در چند [[روایت]] بیان شده طلوع خورشید از مغرب است. در [[تبیین]] این نشانه سه نظر وجود دارد: ۱. عده‌ای قائلند که در [[زمان ظهور]]، [[خورشید]] برخلاف همیشه از [[مغرب]] طلوع می‌کند؛ ۲. عده‌ای دیگر منظور از این [[خورشید]] را وجود [[مبارک]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} می‌دانند چرا که طلوع خورشید از مغرب باعث به هم ریختگی [[نظام]] عالم است؛ ۳. این نشانه مربوط به [[قیامت]] است نه [[ظهور]].
#طلوع خورشید از مغرب از [[علائم]] پیش از [[ظهور]] است.<ref>محمد بن محمد بن نعمان بن عبدالسلام، ارشاد، ص ۳۳۶؛ ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۶۱۵ ـ ۶۱۷</ref> [[ابوحمزه ثمالی]] [[نقل]] می‌کند: به [[ابو عبد الله]] عرض کردم: [[ابو جعفر]] فرموده است:<ref>طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص ۲۶۶: «عَنْ أَبِي حَمْزَةَ الثُّمَالِيِّ قَالَ‏ قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} إِنَّ أَبَا جَعْفَرٍ{{ع}} كَانَ يَقُولُ خُرُوجُ السُّفْيَانِيِّ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ النِّدَاءُ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ طُلُوعُ‏ الشَّمْسِ‏ مِنَ‏ الْمَغْرِبِ‏ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ أَشْيَاءُ كَانَ يَقُولُهَا مِنَ الْمَحْتُومِ»</ref> «طلوع خورشید از مغرب علامت حتمی [[ظهور]] است.»<ref>ر.ک. [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۱۱</ref>
*از جمله نشانه‌های [[ظهور]] که در [[روایات]] به آن اشاره شده، طلوع خورشید از مغرب است.<ref>ر.ک:[[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، ص ۳۰۹ ـ۳۱۰</ref> در این مطلب که طلوع خورشید از مغرب از [[نشانه‌های حتمی ظهور]] است یا نه [[اختلاف]] نظر وجود دارد:
#مراد [[حضرت مهدی]] {{ع}} است.<ref>ر.ک. نویسندگان کتاب، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۳۰۹ ـ۳۱۰؛ [[خدامراد سلیمیان،|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج ۳، ص ۱۴۷ و ۱۴۸</ref> نزال بن سبره می‌گوید:<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ص ۵۲۵ ـ ۵۳۲؛ سفینة البحار در ذیل کلمه دجال؛ الخرائج و الجرائح، ج ۲، ص ۱۱۳۷: «إِنَّ الَّذِي يُصَلِّي خَلْفَهُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ هُوَ الثَّانِيَ عَشَرَ مِنَ الْعِتْرَةِ التَّاسِعُ مِنْ وُلْدِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ وَ هُوَ الشَّمْسُ الطَّالِعَةُ مِنْ مَغْرِبِهَا»</ref> [[حضرت علی]] {{ع}} روزی برای ما [[سخنرانی]] فرمود (...) [[صعصعة بن صوحان]] از جا بلند شد و گفت: ای [[امیر المؤمنین]] [[دجال]] چه وقت بیرون می‏‌آید؟ حضرت درباره او صحبت‌هایی کردند و در ضمن فرمایشاتشان فرمودند: او را [[خداوند متعال]] در [[شام]] می‌‏کشد، به دست کسی که [[عیسی بن مریم]] پشت سر او [[نماز]] می‌‏خواند.» بعد از آنکه فرمایشات حضرت تمام شد، نزال بن سبره گوید به [[صعصعة بن صوحان]] گفتم: مقصود حضرت از این فرمایش چه بود؟ صعصعه پاسخ داد: ای سبره آن کس که [[عیسی بن مریم]] پشت سرش [[نماز]] می‌‏خواند دوازدهمین نفر از [[خاندان پیامبر]] و نهمین [[فرزند]] [[امام حسین|حسین بن علی]] است، و او خورشیدی است که از [[مغرب]] طلوع می‏‌کند (...).»<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۶۱۵ ـ ۶۱۷؛ [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۱۱؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۳۹۵؛ نویسندگان کتاب، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۳۰۹ ـ۳۱۰</ref>‏
#طلوع خورشید از مغرب از [[علائم]] پیش از [[ظهور]] است.<ref>محمد بن محمد بن نعمان بن عبدالسلام، ارشاد، ص ۳۳۶؛ ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۶۱۵ ـ ۶۱۷</ref> [[ابوحمزه ثمالی]] [[نقل]] می‌کند: به [[ابو عبد الله]] عرض کردم: [[ابو جعفر]] فرموده است:<ref>طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص ۲۶۶: {{متن حدیث|عَنْ أَبِي حَمْزَةَ الثُّمَالِيِّ قَالَ‏ قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} إِنَّ أَبَا جَعْفَرٍ{{ع}} كَانَ يَقُولُ خُرُوجُ السُّفْيَانِيِّ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ النِّدَاءُ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ طُلُوعُ‏ الشَّمْسِ‏ مِنَ‏ الْمَغْرِبِ‏ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ أَشْيَاءُ كَانَ يَقُولُهَا مِنَ الْمَحْتُومِ}}</ref> «طلوع خورشید از مغرب علامت حتمی [[ظهور]] است.»<ref>ر.ک. [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۱۱</ref>
#طلوع خورشید از مغرب از نشانه‎های [[برپایی قیامت]] است نه از [[علائم ظهور]] [[امام زمان]] {{ع}}، یعنی قبل از شروع [[قیامت]]، [[خورشید]] از [[مغرب]] طلوع خواهد کرد<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، خصال، ص ۴۳۱، ح ۱۳؛ شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ج ۴، ص ۱۱۵، ح ۳۳۶؛ [[علامه مجلسی|مجلسی، محمد باقر]]، بحار الانوار، ج ۵۵، ص ۱۴۵، ح ۳</ref>.<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۳۹۵؛ [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۱۱؛ [[خدامراد سلیمیان،|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج ۳، ص ۱۴۷ و ۱۴۸؛ [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامه امام مهدی (کتاب)|دانشنامه امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۵۰</ref> [[رسول اکرم]] {{صل}} فرمودند:<ref>صحیح بخاری، ج ۹، ص ۷۴</ref> «[[قیامت]] برپا نخواهد شد تا این که (...) [[خورشید]] از [[مغرب]] طلوع کند، وقتی از [[مغرب]] طلوع کرد و [[مردم]] دیدند، همگی [[ایمان]] می‌‏آورند (...).»<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۶۱۵ ـ ۶۱۷</ref>
#مراد از طلوع خورشید از مغرب [[حضرت مهدی]] {{ع}} است.<ref>ر.ک. [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، ص ۳۰۹ ـ۳۱۰؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج ۳، ص ۱۴۷ و ۱۴۸</ref> نزال بن سبره می‌گوید:<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ص ۵۲۵ ـ ۵۳۲؛ سفینة البحار در ذیل کلمه دجال؛ الخرائج و الجرائح، ج ۲، ص ۱۱۳۷: {{متن حدیث|إِنَّ الَّذِي يُصَلِّي خَلْفَهُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ هُوَ الثَّانِيَ عَشَرَ مِنَ الْعِتْرَةِ التَّاسِعُ مِنْ وُلْدِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ وَ هُوَ الشَّمْسُ الطَّالِعَةُ مِنْ مَغْرِبِهَا}}</ref> [[حضرت علی]] {{ع}} روزی برای ما [[سخنرانی]] فرمود (...) [[صعصعة بن صوحان]] از جا بلند شد و گفت: ای [[امیر المؤمنین]] [[دجال]] چه وقت بیرون می‏‌آید؟ حضرت درباره او صحبت‌هایی کردند و در ضمن فرمایشاتشان فرمودند: او را [[خداوند متعال]] در [[شام]] می‌‏کشد، به دست کسی که [[عیسی بن مریم]] پشت سر او [[نماز]] می‌‏خواند.» بعد از آنکه فرمایشات حضرت تمام شد، نزال بن سبره گوید به [[صعصعة بن صوحان]] گفتم: مقصود حضرت از این فرمایش چه بود؟ صعصعه پاسخ داد: ای سبره آن کس که [[عیسی بن مریم]] پشت سرش [[نماز]] می‌‏خواند دوازدهمین نفر از [[خاندان پیامبر]] و نهمین [[فرزند]] [[امام حسین|حسین بن علی]] است، و او خورشیدی است که از [[مغرب]] طلوع می‏‌کند (...).»<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۶۱۵ ـ ۶۱۷؛ [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۱۱؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۳۹۵؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، ص ۳۰۹ ـ۳۱۰</ref>‏
#طلوع خورشید از مغرب از نشانه‎های [[برپایی قیامت]] است نه از [[علائم ظهور]] [[امام زمان]] {{ع}}، یعنی قبل از شروع [[قیامت]]، [[خورشید]] از [[مغرب]] طلوع خواهد کرد<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، خصال، ص ۴۳۱، ح ۱۳؛ شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ج ۴، ص ۱۱۵، ح ۳۳۶؛ [[علامه مجلسی|مجلسی، محمد باقر]]، بحار الانوار، ج ۵۵، ص ۱۴۵، ح ۳</ref>.<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۳۹۵؛ [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۱۱؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج ۳، ص ۱۴۷ و ۱۴۸؛ [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامه امام مهدی (کتاب)|دانشنامه امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۵۰</ref> [[رسول اکرم]] {{صل}} فرمودند:<ref>صحیح بخاری، ج ۹، ص ۷۴</ref> «[[قیامت]] برپا نخواهد شد تا این که (...) [[خورشید]] از [[مغرب]] طلوع کند، وقتی از [[مغرب]] طلوع کرد و [[مردم]] دیدند، همگی [[ایمان]] می‌‏آورند و آن هنگامی است که برای کسانی که قبلا [[ایمان]] نیاورده و یا با داشتن [[ایمان]] [[کار خیر]] انجام نداده‌‏اند [[ایمان آوردن]] در آن زمان سودی به حالشان نخواهد داشت. (اشاره است به [[آیه]] ۱۵۸ از سوره انعام).»<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۶۱۵ ـ ۶۱۷</ref>
==دلائل قائلین به نظریۀ دوم==
==دلائل قائلین به نظریۀ دوم==
*برخی از دلائلی که قائلین این نظریات بیان کرده‌اند عبارتند از:
*برخی از دلائلی که قائلین این نظریات بیان کرده‌اند عبارتند از:
*قائلین به نظریۀ دوم می‌گویند: وقوع چنین پدیده‌ای، اگر معنای ظاهری آن مراد باشد، مستلزم در هم ریختن و از هم پاشیدن [[نظم]] [[جهان]] و تغییر در حرکت منظومه شمسی خواهد بود و این، با اصول [[حاکم]] بر [[نظام]] طبیعت، ناسازگاری دارد. به‌ طور قطع [[حضرت مهدی]] {{ع}}، بر روی همین [[زمین]]، [[حکومت جهانی]] خویش را تشکیل می‌دهد.<ref>[[علامه مجلسی|مجلسی، محمد باقر]]، بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۹۴، نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۲۵۲؛ محمد بن محمد بن نعمان بن عبدالسلام، ارشاد، ج ۲، ص ۳۷۱؛ ر.ک. نویسندگان کتاب، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۳۰۹ ـ۳۱۰</ref> بر این اساس تحقق این نشانه به گونۀ [[معجزه]]، چنانکه برخی پنداشته‌اند، میسر نیست، زیرا [[معجزه]] در محدودۀ [[نظام]] [[حاکم]] بر طبیعت و [[جهان]] صورت می‌گیرد.<ref>[[ابراهیم امینی|امینی، ابراهیم]]، [[دادگستر جهان (کتاب)|دادگستر جهان]]، ص ۲۲۰؛ ر.ک. نویسندگان کتاب، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۳۰۹ ـ۳۱۰</ref> لذا به نظر می‌رسد، منظور از طلوع خورشید از مغرب، [[حضرت مهدی]] {{ع}} است.<ref>ر.ک. نویسندگان کتاب، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۳۰۹ ـ۳۱۰</ref>
*قائلین به نظریۀ دوم می‌گویند: وقوع چنین پدیده‌ای، اگر معنای ظاهری آن مراد باشد، مستلزم در هم ریختن و از هم پاشیدن [[نظم]] [[جهان]] و تغییر در حرکت منظومه شمسی خواهد بود و این، با اصول [[حاکم]] بر [[نظام]] طبیعت، ناسازگاری دارد. به‌ طور قطع [[حضرت مهدی]] {{ع}}، بر روی همین [[زمین]]، [[حکومت جهانی]] خویش را تشکیل می‌دهد.<ref>[[علامه مجلسی|مجلسی، محمد باقر]]، بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۹۴، نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۲۵۲؛ محمد بن محمد بن نعمان بن عبدالسلام، ارشاد، ج ۲، ص ۳۷۱؛ ر.ک. [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، ص ۳۰۹ ـ۳۱۰</ref> بر این اساس تحقق این نشانه به گونۀ [[معجزه]]، چنانکه برخی پنداشته‌اند، میسر نیست، زیرا [[معجزه]] در محدودۀ [[نظام]] [[حاکم]] بر طبیعت و [[جهان]] صورت می‌گیرد.<ref>[[ابراهیم امینی|امینی، ابراهیم]]، [[دادگستر جهان (کتاب)|دادگستر جهان]]، ص ۲۲۰؛ ر.ک. [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، ص ۳۰۹ ـ۳۱۰</ref> لذا به نظر می‌رسد، منظور از طلوع خورشید از مغرب، [[حضرت مهدی]] {{ع}} است.<ref>ر.ک. [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، ص ۳۰۹ ـ۳۱۰</ref>
==دلائل قائلین به نظریۀ سوم==
==دلائل قائلین به نظریۀ سوم==
*قائلین به نظریۀ سوم می‌گویند:  
*قائلین به نظریۀ سوم می‌گویند:  
*اولاً روایتی<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ص ۵۲۵ ـ ۵۳۲؛ سفینة البحار در ذیل کلمه دجال؛ الخرائج و الجرائح، ج ۲، ص ۱۱۳۷؛ ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۶۱۵ ـ ۶۱۷؛ [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۱۱؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۳۹۵؛ نویسندگان کتاب، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۳۰۹ ـ۳۱۰</ref> که نظریه دوم، آورده، به شرطی می‌تواند یکی از نشانه‎های [[ظهور]] باشد که برای آن معنایی مجازی و رمزی قائل شویم، یعنی بگوییم [[خورشید]] همان [[حضرت مهدی]] {{ع}} است،<ref>ر.ک. [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۱۱</ref> منتها این [[روایت]] از لحاظ سندی معتبر نیست،<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۶۱۵ ـ ۶۱۷؛ [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۱۱</ref> مگر اینکه بگوییم تقریبا اتفاق ‌نظری در مورد قائل شدن به این مجاز میان [[علما]] باشد و این جای تأمل دارد.<ref>ر.ک. [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۱۱</ref> علاوه بر آن، در [[روایات]]، سخن از طلوع خورشید از مغرب در ردیف [[قیام]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} ذکر شده است و اگر مقصود، [[ظهور]] و [[خروج]] آن حضرت بود، نیازی به تکرار نداشت؛ بنابراین، طلوع خورشید از مغرب، حادثه‏‌ای است خارق العاده که [[پس از ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} و در [[آستانه قیامت]] اتفاق خواهد افتاد.<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان،|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج ۳، ص ۱۴۷ و ۱۴۸</ref>
*اولاً روایتی<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ص ۵۲۵ ـ ۵۳۲؛ سفینة البحار در ذیل کلمه دجال؛ الخرائج و الجرائح، ج ۲، ص ۱۱۳۷؛ ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۶۱۵ ـ ۶۱۷؛ [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۱۱؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۳۹۵؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، ص ۳۰۹ ـ۳۱۰</ref> که نظریه دوم، آورده، به شرطی می‌تواند یکی از نشانه‎های [[ظهور]] باشد که برای آن معنایی مجازی و رمزی قائل شویم، یعنی بگوییم [[خورشید]] همان [[حضرت مهدی]] {{ع}} است،<ref>ر.ک. [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۱۱</ref> منتها این [[روایت]] از لحاظ سندی معتبر نیست،<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۶۱۵ ـ ۶۱۷؛ [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۱۱</ref> مگر اینکه بگوییم تقریبا اتفاق ‌نظری در مورد قائل شدن به این مجاز میان [[علما]] باشد و این جای تأمل دارد.<ref>ر.ک. [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۱۱</ref> علاوه بر آن، در [[روایات]]، سخن از طلوع خورشید از مغرب در ردیف [[قیام]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} ذکر شده است و اگر مقصود، [[ظهور]] و [[خروج]] آن حضرت بود، نیازی به تکرار نداشت؛ بنابراین، طلوع خورشید از مغرب، حادثه‏‌ای است خارق العاده که [[پس از ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} و در [[آستانه قیامت]] اتفاق خواهد افتاد.<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج ۳، ص ۱۴۷ و ۱۴۸</ref>
*ثانیاً: نظریۀ اول که به [[روایت]] [[شیخ مفید]]<ref>محمد بن محمد بن نعمان بن عبدالسلام، الارشاد، ص ۳۵۸؛ ص336</ref> استناد کرده، نمی ‌‏توان با آن [[روایت]] برای اثبات یک امر تاریخی استناد کرد.<ref>ر.ک. [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۱۱؛ [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۶۱۵ ـ ۶۱۷</ref>
*ثانیاً: نظریۀ اول که به [[روایت]] [[شیخ مفید]]<ref>محمد بن محمد بن نعمان بن عبدالسلام، الارشاد، ص ۳۵۸؛ ص336</ref> استناد کرده، نمی ‌‏توان با آن [[روایت]] برای اثبات یک امر تاریخی استناد کرد.<ref>ر.ک. [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۱۱؛ [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۶۱۵ ـ ۶۱۷</ref>
*ثالثاً: پذیرفته نشدن [[توبه]] بعد از طلوع خورشید از مغرب در روایتی که از [[پیامبر]] آمده است،<ref>صیحفة همام بن منبه، ص ۲۴؛ ر.ک. [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۱۱</ref> نشانۀ برپایی [[قیامت]] است نه [[ظهور مهدی]]{{ع}}.<ref>ر.ک. [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۱۱</ref> [[پیامبر]] {{صل}} می‌فرماید:<ref>صیحفة همام بن منبه، ص ۲۴</ref> «[[قیامت]] بر پا نمی ‌شود مگر اینکه [[خورشید]] از [[مغرب]] طلوع کند و هنگامی که چنین طلوع کند و [[مردم]] آن ‌را ببینند همگی [[ایمان]] می‌آورند و آن [[ایمان]] هنگامی است که هیچ سودی برای آنها ندارد زیرا از قبل [[ایمان]] نیاورده و این [[ایمان]] برای آنها فایده ‌بخش نخواهد بود.»<ref>ر.ک. [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۱۱</ref>
*ثالثاً: پذیرفته نشدن [[توبه]] بعد از طلوع خورشید از مغرب در روایتی که از [[پیامبر]] آمده است،<ref>صیحفة همام بن منبه، ص ۲۴؛ ر.ک. [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۱۱</ref> نشانۀ برپایی [[قیامت]] است نه [[ظهور مهدی]]{{ع}}.<ref>ر.ک. [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۱۱</ref> [[پیامبر]] {{صل}} می‌فرماید:<ref>صیحفة همام بن منبه، ص ۲۴</ref> «[[قیامت]] بر پا نمی ‌شود مگر اینکه [[خورشید]] از [[مغرب]] طلوع کند و هنگامی که چنین طلوع کند و [[مردم]] آن ‌را ببینند همگی [[ایمان]] می‌آورند و آن [[ایمان]] هنگامی است که هیچ سودی برای آنها ندارد زیرا از قبل [[ایمان]] نیاورده و این [[ایمان]] برای آنها فایده ‌بخش نخواهد بود.»<ref>ر.ک. [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۱۱</ref>
خط ۲۰: خط ۲۱:
==دلائل قائلین به نظریۀ اول و دوم==
==دلائل قائلین به نظریۀ اول و دوم==
*برخی هم نظریۀ اول را قبول دارند و هم نظریۀ دوم را، به این صورت که می‌گویند لسان [[روایات]] در باب [[علائم]]، به لحاظ زبان شناختی بر دو گونه است:  
*برخی هم نظریۀ اول را قبول دارند و هم نظریۀ دوم را، به این صورت که می‌گویند لسان [[روایات]] در باب [[علائم]]، به لحاظ زبان شناختی بر دو گونه است:  
#استفاده از زبان نمادین: که در برخی از [[احادیث]] وارد شده {{عربی|«وَ هُوَ الشَّمْسُ الطَّالِعَةُ مِنْ مَغْرِبِهَا»}}؛<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ج ۲، ص ۵۲۷ ـ ۵۲۸؛ الخرائج، ج ۳، ص ۱۱۳۷؛ [[علامه مجلسی|مجلسی، محمد باقر]]، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۹۲؛ نوری، میرزا حسین، مستدرک الوسائل، ج ۱۲، ص ۳۲۶</ref> [[مهدی]] همان [[خورشید مغرب]] است.<ref>ر.ک. [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار]]، ص۴۰ ـ ۴۱</ref>
#استفاده از زبان نمادین: که در برخی از [[احادیث]] وارد شده {{متن حدیث|وَ هُوَ الشَّمْسُ الطَّالِعَةُ مِنْ مَغْرِبِهَا}}؛<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ج ۲، ص ۵۲۷ ـ ۵۲۸؛ الخرائج، ج ۳، ص ۱۱۳۷؛ [[علامه مجلسی|مجلسی، محمد باقر]]، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۹۲؛ نوری، میرزا حسین، مستدرک الوسائل، ج ۱۲، ص ۳۲۶</ref> [[مهدی]] همان [[خورشید مغرب]] است.<ref>ر.ک. [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار]]، ص۴۰ ـ ۴۱</ref>
#استفاده از زبان غیر نمادین: [[ابی حمزه ثمالی]] گفت: از [[امام ابی جعفر محمد بن علی]] پرسیدم: "آیا [[خروج]] [[سفیانی]] قطعی است؟" [[امام]] پاسخ فرمودند:<ref>محمد بن محمد بن نعمان بن عبدالسلام، الارشاد، ج ۲، ص ۳۷۱؛ طوسی، الغیبة، ص ۴۵۳؛ اعلام الوری، ص ۴۲۶: «عَنْ أَبِي حَمْزَةَ الثُّمَالِيِّ قَالَ‏ قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} إِنَّ أَبَا جَعْفَرٍ{{ع}} كَانَ يَقُولُ خُرُوجُ السُّفْيَانِيِّ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ النِّدَاءُ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ طُلُوعُ‏ الشَّمْسِ‏ مِنَ‏ الْمَغْرِبِ‏ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ أَشْيَاءُ كَانَ يَقُولُهَا مِنَ الْمَحْتُومِ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} وَ اخْتِلَافُ بَنِي فُلَانٍ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ خُرُوجُ الْقَائِمِ مِنَ الْمَحْتُومِ»</ref> «بلی و [[ندای آسمانی]] نیز حتمی است چنانکه طلوع خورشید از مغرب خود (...) نیز حتمی است.»<ref>ر.ک. [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار]]، ص۴۰ ـ ۴۱</ref> بر این اساس ممکن است هر دو معنا، مراد بوده و تحقق یابد؛ یعنی علاوه بر طلوع [[شمس]] [[ولایت مهدوی]] از محل [[غیبت]] خود، ستاره معروف [[خورشید]] نیز در ادامه سلسله حوادث خارق ‌العاده و [[معجزه]] ‌آسای [[عصر ظهور]] از سمت [[مغرب]] طلوع کند.<ref>ر.ک. [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار]]، ص۴۰ ـ ۴۱</ref>
#استفاده از زبان غیر نمادین: [[ابی حمزه ثمالی]] گفت: از [[امام ابی جعفر محمد بن علی]] پرسیدم: "آیا [[خروج]] [[سفیانی]] قطعی است؟" [[امام]] پاسخ فرمودند:<ref>محمد بن محمد بن نعمان بن عبدالسلام، الارشاد، ج ۲، ص ۳۷۱؛ طوسی، الغیبة، ص ۴۵۳؛ اعلام الوری، ص ۴۲۶: {{متن حدیث|عَنْ أَبِي حَمْزَةَ الثُّمَالِيِّ قَالَ‏ قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} إِنَّ أَبَا جَعْفَرٍ{{ع}} كَانَ يَقُولُ خُرُوجُ السُّفْيَانِيِّ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ النِّدَاءُ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ طُلُوعُ‏ الشَّمْسِ‏ مِنَ‏ الْمَغْرِبِ‏ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ أَشْيَاءُ كَانَ يَقُولُهَا مِنَ الْمَحْتُومِ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} وَ اخْتِلَافُ بَنِي فُلَانٍ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ خُرُوجُ الْقَائِمِ مِنَ الْمَحْتُومِ}}</ref> «بلی و [[ندای آسمانی]] نیز حتمی است چنانکه طلوع خورشید از مغرب خود (...) نیز حتمی است.»<ref>ر.ک. [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار]]، ص۴۰ ـ ۴۱</ref> بر این اساس ممکن است هر دو معنا، مراد بوده و تحقق یابد؛ یعنی علاوه بر طلوع [[شمس]] [[ولایت مهدوی]] از محل [[غیبت]] خود، ستاره معروف [[خورشید]] نیز در ادامه سلسله حوادث خارق ‌العاده و [[معجزه]] ‌آسای [[عصر ظهور]] از سمت [[مغرب]] طلوع کند.<ref>ر.ک. [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار]]، ص۴۰ ـ ۴۱</ref>


==نتیجه گیری==
==نتیجه گیری==
*به نظر می‌رسد اگر طلوع خورشید از مغرب را جزء [[علائم ظهور]] بدانیم به هر دو معنایی که برای آن شده یعنی چه مراد از آن وجود [[امام زمان]]{{ع}} باشد و چه ستارۀخورشید [[دلیل]] قانع کننده‌ایی مبنی بر حتمی بودن آن یافت نشد.
*به نظر می‌رسد اگر طلوع خورشید از مغرب را جزء [[علائم ظهور]] بدانیم به هر دو معنایی که برای آن شده یعنی چه مراد از آن وجود [[امام زمان]]{{ع}} باشد و چه ستارۀخورشید [[دلیل]] قانع کننده‌ایی مبنی بر حتمی بودن آن یافت نشد.
==پرسش‌های وابسته==
==پرسش‌های وابسته==
# [[آیا طلوع خورشید از مغرب از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)]]
# [[آیا طلوع خورشید از مغرب از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)]]
خط ۴۲: خط ۴۲:
* [[پرونده:13681080.jpg|22px]] [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|'''نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار''']]
* [[پرونده:13681080.jpg|22px]] [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|'''نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار''']]
* [[پرونده:13681130.jpg|22px]] [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیل اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|'''بررسی نشانه‌های ظهور''']]
* [[پرونده:13681130.jpg|22px]] [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیل اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|'''بررسی نشانه‌های ظهور''']]
* [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|،تونه‌ای مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]
{{پایان}}
{{پایان}}
{{پایان}}
{{پایان}}
۷۳٬۳۵۲

ویرایش