اصول سیاسی امام علی: تفاوت میان نسخهها
←مقدمه
(←مقدمه) |
(←مقدمه) |
||
خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
#'''[[آزادی]] [[سیاسی]]:''' [[اندیشه]] [[سیاسی]] [[امام علی]]{{ع}} [[مردمان]] را در تعیین [[سرنوشت]] خود [[آزاد]] میانگارد. از اینرو گرچه [[مردمان]] بهسوی [[مردمان]] ایشان [[هجوم]] میآورند و ایشان را به [[خلافت]] برمیگزینند، اما [[حق]] کسانی را که با ایشان [[بیعت]] نکردند، حفظ و خود ایشان جانشان را ضمانت میکند. در [[نگاه ]][[سیاسی]] [[امام]]، [[مشروعیت]] [[خلافت]] در [[بیعت]] آزادانه [[مردم]] معنا مییابد. از اینرو [[حکومت حق]] توده [[مردم]] است و حقی نیست که [[خداوند]] آن را به یکی از افراد [[بشر]] عطا کرده باشد<ref>نهج البلاغه، حکمت ۲۴۷</ref>. در [[بینش]] [[سیاسی]] [[امام]]، [[انتقاد]] از دستگاه [[حکومت حق]] [[مردم]] است. از اینرو برای ایجاد این [[فرهنگ]] با [[چاپلوسی]] و [[تملق]] که همیشه در کنار دستگاه [[قدرت]] وجود دارد، به [[مبارزه]] برخاست<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۱۶</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۴۷۵.</ref>. | #'''[[آزادی]] [[سیاسی]]:''' [[اندیشه]] [[سیاسی]] [[امام علی]]{{ع}} [[مردمان]] را در تعیین [[سرنوشت]] خود [[آزاد]] میانگارد. از اینرو گرچه [[مردمان]] بهسوی [[مردمان]] ایشان [[هجوم]] میآورند و ایشان را به [[خلافت]] برمیگزینند، اما [[حق]] کسانی را که با ایشان [[بیعت]] نکردند، حفظ و خود ایشان جانشان را ضمانت میکند. در [[نگاه ]][[سیاسی]] [[امام]]، [[مشروعیت]] [[خلافت]] در [[بیعت]] آزادانه [[مردم]] معنا مییابد. از اینرو [[حکومت حق]] توده [[مردم]] است و حقی نیست که [[خداوند]] آن را به یکی از افراد [[بشر]] عطا کرده باشد<ref>نهج البلاغه، حکمت ۲۴۷</ref>. در [[بینش]] [[سیاسی]] [[امام]]، [[انتقاد]] از دستگاه [[حکومت حق]] [[مردم]] است. از اینرو برای ایجاد این [[فرهنگ]] با [[چاپلوسی]] و [[تملق]] که همیشه در کنار دستگاه [[قدرت]] وجود دارد، به [[مبارزه]] برخاست<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۱۶</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۴۷۵.</ref>. | ||
#'''برخورد با [[مخالفان]] [[سیاسی]]:''' [[بینش]] [[سیاسی]] [[امام]] [[مدارا]] با [[مخالفان]] [[سیاسی]] را که اصلی تردیدناپذیر در [[جوامع]] مختلف است، میپذیرد و حفظ [[حقوق]] آنها را تا زمانیکه [[نظم]] و [[امنیت]] [[جامعه]] را از بین نبردهاند، امری [[واجب]] تلقی میکند. نمونه این امر در [[فتنه]] [[خوارج]] پیش آمد. [[امام]] در [[کلامی]] فرمود: "برای آنان زمانیکه [[نظم]] را بر هم نزنند، سه [[حق]] مفروض است: حضور در [[مسجد]]، پرداخت فیء و [[آزادی]] در [[جامعه]]"<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۴۷۵.</ref>. | #'''برخورد با [[مخالفان]] [[سیاسی]]:''' [[بینش]] [[سیاسی]] [[امام]] [[مدارا]] با [[مخالفان]] [[سیاسی]] را که اصلی تردیدناپذیر در [[جوامع]] مختلف است، میپذیرد و حفظ [[حقوق]] آنها را تا زمانیکه [[نظم]] و [[امنیت]] [[جامعه]] را از بین نبردهاند، امری [[واجب]] تلقی میکند. نمونه این امر در [[فتنه]] [[خوارج]] پیش آمد. [[امام]] در [[کلامی]] فرمود: "برای آنان زمانیکه [[نظم]] را بر هم نزنند، سه [[حق]] مفروض است: حضور در [[مسجد]]، پرداخت فیء و [[آزادی]] در [[جامعه]]"<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۴۷۵.</ref>. | ||
#'''[[تبیین]] روش و [[سیره سیاسی]] [[کارگزاران]]:''' [[انتخاب]] [[کارگزاران]] و سفارشهای [[امام]] به آنها در مواجهه با [[خدا]]، خویشتن و [[مردم]]، وجود سه محور را در [[اندیشه]] [[سیاسی]] [[امام]] مطرح میکند: محور نخست، فرد در آستانه [[مسئولیت]]؛ محور دوم، ویژگیهای فردی؛ محور سوم، ویژگیهای [[حکومتی]]<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۴۷۶.</ref>. | |||
#'''[[نقش مردم]] در ساختار [[سیاسی]]:''' [[امام]]{{ع}} برای [[مردم]] نقشی ویژه و محوری قائل است، بهگونهای که فقدان آن، [[امر]] [[حکومت]] را با خطر مواجه میکند. این نقش متقابل در [[کلام]] زیر نمود عینی پیدا میکند. فرمود: [[رعیت]] [[اصلاح]] نمیشود مگر اینکه زماندار [[اصلاح]] شود و زمامدار [[اصلاح]] نمیشود مگر اینکه [[رعیت]] [[درستکار]] باشد<ref>{{متن حدیث|فَلَيْسَتْ تَصْلُحُ الرَّعِيَّةُ إِلَّا بِصَلَاحِ الْوُلَاةِ وَ لَا تَصْلُحُ الْوُلَاةُ إِلَّا بِاسْتِقَامَةِ الرَّعِيَّة}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۲۱۶.</ref>. | #'''[[نقش مردم]] در ساختار [[سیاسی]]:''' [[امام]]{{ع}} برای [[مردم]] نقشی ویژه و محوری قائل است، بهگونهای که فقدان آن، [[امر]] [[حکومت]] را با خطر مواجه میکند. این نقش متقابل در [[کلام]] زیر نمود عینی پیدا میکند. فرمود: [[رعیت]] [[اصلاح]] نمیشود مگر اینکه زماندار [[اصلاح]] شود و زمامدار [[اصلاح]] نمیشود مگر اینکه [[رعیت]] [[درستکار]] باشد<ref>{{متن حدیث|فَلَيْسَتْ تَصْلُحُ الرَّعِيَّةُ إِلَّا بِصَلَاحِ الْوُلَاةِ وَ لَا تَصْلُحُ الْوُلَاةُ إِلَّا بِاسْتِقَامَةِ الرَّعِيَّة}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۲۱۶.</ref>. | ||
*در [[منطق]] [[امام]]، [[انتخاب مردم]] زمینه [[تحقیق]] [[حکومت]] است و بدون آن [[حکومت]] ممکن نخواهد شد. از اینرو [[بیعت]] [[اکثریت]] [[مردم]] یک اثر طبیعی و [[تکوینی]] داشت و آن حصول [[قدرت]] متمرکز و مردمی برای [[امام]] بود که در پرتو آن [[حکومت]] را به دست گرفت. از اینرو [[نقش مردم]] را از چند جهت میتوان در سخنان ایشان مورد نظر [[قرارداد]]: | *در [[منطق]] [[امام]]، [[انتخاب مردم]] زمینه [[تحقیق]] [[حکومت]] است و بدون آن [[حکومت]] ممکن نخواهد شد. از اینرو [[بیعت]] [[اکثریت]] [[مردم]] یک اثر طبیعی و [[تکوینی]] داشت و آن حصول [[قدرت]] متمرکز و مردمی برای [[امام]] بود که در پرتو آن [[حکومت]] را به دست گرفت. از اینرو [[نقش مردم]] را از چند جهت میتوان در سخنان ایشان مورد نظر [[قرارداد]]: |