نظام خلافت مسلمین: تفاوت میان نسخه‌ها
←جستارهای وابسته
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
نظریه‌پردازان نظام خلافت به جای استناد به [[نصوص دینی]]، به فعل و [[عمل صحابه]] [[تمسک]] جسته و برای روش‌های معمول آنان، توجیه [[شرعی]] و [[مقبولیت]] می‌ساختند و چون رویه منسجم و یکپارچه‌ای در [[مشروعیت]] [[نظام سیاسی]]، وجود نداشت، موجب پراکندگی آرا و نظریات ارایه شده در این موضوع مهم، گردید. | نظریه‌پردازان نظام خلافت به جای استناد به [[نصوص دینی]]، به فعل و [[عمل صحابه]] [[تمسک]] جسته و برای روش‌های معمول آنان، توجیه [[شرعی]] و [[مقبولیت]] می‌ساختند و چون رویه منسجم و یکپارچه‌ای در [[مشروعیت]] [[نظام سیاسی]]، وجود نداشت، موجب پراکندگی آرا و نظریات ارایه شده در این موضوع مهم، گردید. | ||
چنین نگرشی به مشروعیت [[خلافت]]، از آنجا ناشی شد که عده‌ای بدون توجه به تصریح [[پیامبر]] [[گمان]] بردند که [[منصب]] خلافت و [[اداره امور]] [[دنیوی]] [[مردم]]، در [[متون دینی]]، [[قرآن]] و [[کلام]] [[رسول الله]]{{صل}} بدان تصریح نشده و امر [[حکومت]] و شکل آن، به [[مسلمین]] و [[اجتهاد]] آنان واگذار شده است.<ref>[[علی اصغر نصرتی|نصرتی، علی اصغر]]، [[نظام سیاسی اسلام (کتاب)|نظام سیاسی اسلام]]، ص ۱۹۷.</ref> | چنین نگرشی به مشروعیت [[خلافت]]، از آنجا ناشی شد که عده‌ای بدون توجه به تصریح [[پیامبر]] [[گمان]] بردند که [[منصب]] خلافت و [[اداره امور]] [[دنیوی]] [[مردم]]، در [[متون دینی]]، [[قرآن]] و [[کلام]] [[رسول الله]]{{صل}} بدان تصریح نشده و امر [[حکومت]] و شکل آن، به [[مسلمین]] و [[اجتهاد]] آنان واگذار شده است.<ref>[[علی اصغر نصرتی|نصرتی، علی اصغر]]، [[نظام سیاسی اسلام (کتاب)|نظام سیاسی اسلام]]، ص ۱۹۷.</ref> | ||
==[[خلافت امام]] [[علی ابن ابی طالب]]{{ع}}== | |||
پس از [[کشته شدن عثمان]]، باقی مانده [[صحابه پیامبر]] در [[مدینه]] و نیز مسلمانانی که علیه [[عثمان]] دست به [[قیام]] زده بودند، یکپارچه در امر خلافت، به [[علی ابن ابی‌طالب]]{{ع}} روی آوردند. | |||
هم نحوه به خلافت رسیدن و هم [[میزان]] [[پایگاه مردمی]] [[امام علی]]{{ع}}، با دیگر [[خلفا]] متفاوت بود. چنانچه [[خلیفه اول]] با تبانی جمعی اندک در [[سقیفه]] به خلافت رسید. [[مورخان]] گفته اند: [[بیعت با ابوبکر]] در آغاز، ناگهانی و دو نفری انجام گرفت؛ یعنی [[عمر]] و [[ابوعبیده جراح]] با وی به عنوان [[خلیفه]] [[بیعت]] کردند و در همان سقیفه و جمع اندک [[مهاجر]] و [[انصار]]، او را معرفی کرده، خواستار بیعت شدند؛ عمر [[شمشیر]] خود را از نیام بیرون کشیده و در [[راه]] بازگشت از سقیفه، به هر کس می‌رسید از او می‌خواست که با [[ابوبکر]] به عنوان [[خلیفه پیامبر]] بیعت کند؛ در غیر این صورت، او را [[تهدید]] نموده و بدین گونه عده‌ای با رغبت و بسیاری از روی [[اکراه]] به بیعت با او تن دادند. عمر نیز با [[وصیت]] و [[نصب]] خلیفه اول در موقعیت خلافت قرار گرفت و همچنین عثمان با [[انتخاب]] شورای شش نفری خلافت، که نتیجه آن از قبل مشخص به نظر می‌رسید، بر [[مسند]] خلافت [[تکیه]] زد. | |||
اما پس از عثمان، جریان [[تعیین]] امر خلافت، شکل دیگری به خود گرفت. عموم [[مردم]] و [[صحابه]]، با روی‌گردانی از روند سابق، به شخصی روی آوردند که بیست و پنج سال از [[حق امامت]] [[مسلمین]] و [[خلافت رسول خدا]] [[محروم]] گردید؛ بیعتی پر [[شور]] و بی‌سابقه که برخاسته از نیاز عمومی به [[عصمت]]، [[عدالت]] و [[امانت]] بود، [[خلافت امام علی]]{{ع}}، مردمی‌ترین [[حکومت]] است که در [[تاریخ]] [[خلافت اسلامی]]، شکل گرفت.<ref>[[علی اصغر نصرتی|نصرتی، علی اصغر]]، [[نظام سیاسی اسلام (کتاب)|نظام سیاسی اسلام]]، ص ۱۹۹.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||